• «Η κατάσταση είναι απελπιστική, είναι εξοργιστική και πραγματικά έχει φτάσει στα όριά της» • Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν πάρει θέση, με προτάσεις και τροπολογίες αλλά δεν υπάρχουν ευήκοα ώτα από τον υπουργό Δικαιοσύνης • Δεν υπάρχει εθνικό σχέδιο αντιμετώπισης της γυναικοκτονίας • Η Κύπρος έχει εντάξει τον όρο ‘γυναικοκτονία’ στον ποινικό της κώδικα, η Ελλάδα επιμένει να αδιαφορεί και να το αντιμετωπίζει ως ανθρωποκτονία • Τι λέει η ‘Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών’ – Προχωρούν με συντονισμένες δράσεις για διεκδικήσεις
Ακόμη ένα έγκλημα που κανονικά πρέπει να χαρακτηριστεί ως ‘γυναικοκτονία’ ήρθε να προσθέσει στην λίστα του αίματος, μία γυναίκα που χάνει την ζωή της από τον σύντροφό της. Οι γυναικείες οργανώσεις αλλά και εκπρόσωποι από τα πολιτικά κόμματα (μόνον της αντιπολίτευσης και όχι της κυβέρνησης) προσπαθούν για να κατοχυρωθεί νομικά, ο όρος ‘Γυναικοκτονία’ αφού αυτού του είδους τα εγκλήματα, πρέπει να αντιμετωπίζονται διαφορετικά από το νόμο και να λαμβάνονται τα ανάλογα μέτρα.
Γυναίκες που χάνουν την ζωή τους, δολοφονούνται από νυν και πρώην συζύγους ή συντρόφους. Μια δολοφονία που πραγματοποιείται με πολύ συγκεκριμένα κίνητρα και κριτήρια. Κάθε φορά που μια γυναίκα δολοφονείται επειδή είναι γυναίκα γινόμαστε όλοι μάρτυρες της πιο ακραίας μορφής έμφυλης βίας. Κι όμως, δεν αναγνωρίζεται ως έγκλημα με συγκεκριμένα κριτήρια στον ποινικό κώδικα της χώρας μας, την στιγμή που πολλές άλλες χώρες στην Ευρώπη, με πιο πρόσφατη την Κύπρο, έχουν προβεί σε αλλαγές στον δικό τους ποινικό κώδικα.
Μιλώντας προς την ‘δ’ η κα Μαρία Γκασούκα, Ομότιμη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αιγαίου, εξέφρασε την έντονη ανησυχία της για την συνέχιση των εγκλημάτων κατά των γυναικών που κάθε χρόνο, αυξάνονται: «Η κατάσταση είναι απελπιστική, είναι εξοργιστική και πραγματικά έχει φτάσει στα όριά της. Δεν είναι δυνατόν να θρηνούμε τόσο συχνά, μια νέα γυναίκα με τέτοιο κίνητρο για την δολοφονία της και οι αρμόδιοι, να παραμένουν αδρανείς επιμένοντας να μην εντάσσουν τον όρο ‘γυναικοκτονία’ στον ποινικό μας κώδικα. Είναι ξεκάθαρα έγκλημα σεξιστικού, εκδικητικού και τιμωρητικού χαρακτήρα. Είναι εγκλήματα μίσους για το φύλο του θύματος. Η στάση της Πολιτείας μέχρι σήμερα στο ζήτημα είναι βαθιά μισογυνική. Οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης και ο υπουργός Δικαιοσύνης, κλείνουν τα’ αφτιά τους στις συνεχείς εκκλήσεις των γυναικείων οργανώσεων, αρνούμενοι ακόμη και μια συνάντηση».
Παρά το γεγονός πως υπάρχουν πολλές αντιδράσεις από γυναικείες και φεμινιστικές οργανώσεις που μαζί με δεκάδες φορείς, σωματεία, εργαζομένους κ.λπ. έχουν προχωρήσει στην ανάδειξη του ζητήματος, ο υπουργός δεν δέχεται να δεί κανέναν. Την ίδια ώρα, τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν πάρει θέση με συνεχείς προσπάθειες, ανακοινώσεις, προτάσεις και τροπολογίες που καταθέτουν, που μένουν όμως χωρίς ανταπόκριση. Η κυβέρνηση αρνείται να δει το θέμα στην σωστή του βάση, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν τα κατάλληλα μέτρα τόσο για την ποινική αντιμετώπιση όσο και για θύματα που μένουν (κυρίως τα παιδιά) πίσω.
«Εμείς στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, προχωρούμε στην πρώτη κλίμακα κινδύνου, με την βοήθεια της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Λονδίνου. Δυστυχώς, δεν υπάρχει Εθνικό Σχέδιο Αντιμετώπισης του προβλήματος αυτού. Γιατί έχουμε ‘υπουργείο οικογένειας’ και δεν υπάρχει αναγνώριση για την γυναικοκτονία. Υπάρχουν προτάσεις, αλλά απαιτείται σχεδιασμός και φυσικά, πόροι για να εφαρμοστούν», ανέφερε η κα Γκασούκα.
Η Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών
Σε ανακοίνωσή της, η Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών, αναφέρει τα εξής:
Από τον Δεκέμβριο 2021, που είκοσι δύο (22) γυναικείες οργανώσεις / συλλογικότητες συγκροτήσαμε την Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών, ξεκινήσαμε μια καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών κατά της έμφυλης βίας, οργανώσαμε πικετοφορίες και συγκεντρώσεις σε όλη την Ελλάδα με την συμμετοχή εκατοντάδων γυναικών και αντρών και των γονέων των θυμάτων, οργανώσαμε εκδηλώσεις αλληλεγγύης στα δικαστήρια, με αποκορύφωμα τη συμμετοχή αντιπροσωπείας μας στις δίκες των δολοφόνων της Ελένης Τοπαλούδη και της Κυριακής Γρίβα, που δολοφονήθηκε μπροστά στο Αστυνομικό Τμήμα Αγίων Αναργύρων.
Ποια να θυμηθούμε, ποια να ξεχάσουμε; Γαρυφαλλιά, Μεσκλά, Κωνσταντίνα, Καρολάιν, Αννίσα, Μαρία, Σταυρούλα, Μόνικα, Δώρα, Νεκταρία…. μακρύς και ατελείωτος ο κατάλογος των δολοφονημένων γυναικών κυρίως από συντρόφους και πρώην συντρόφους.
Από τον Σεπτέμβριο του 2024 ο κατάλογος των γυναικείων συλλογικοτήτων που συγκροτούν την Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών διευρύνθηκε και σήμερα μέλη είναι πάνω από (40) οργανώσεις.
Απέναντι στον διαρκή αυτό αγώνα μας, αντιμετωπίσαμε όμως ένα μη φιλικό κλίμα από την Κυβέρνηση και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, που δεν ήθελαν να ακούνε τη λέξη γυναικοκτονία, μια αντίδραση που προκάλεσε την εύλογη απορία και αρνητικά σχόλια από γυναίκες – μέλη διεθνών γυναικείων οργανώσεων.
Στην συνέχεια, ο Πρωθυπουργός σε μία συνέντευξή του ανακοίνωσε ότι η απαγορευμένη λέξη ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΑ μπορεί να χρησιμοποιείται κοινωνικά και δημοσιογραφικά και τον ευχαριστούμε πάρα πολύ για την άδεια, αφού με τους αγώνες μας ο όρος ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΑ είχε εμπεδωθεί στην κοινωνία, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και λίγοι/λίγες έχουν μείνει πια να πετροβολούν.
Από τον Δεκέμβριο 2021 μέχρι και σήμερα έχουμε ζητήσει δεκάδες φορές, με δεκάδες επιστολές και τηλεφωνικές επικοινωνίες, συνάντηση με τους καθ’ ύλην αρμοδίους Υπουργούς στο Υπουργείο Δικαιοσύνης ζητώντας να ανοίξει ένας διάλογος. Κανένας Υπουργός δεν μας έχει δεχτεί. Ετοιμάσαμε σχέδιο νόμου και σε συνεργασία με προοδευτικά κόμματα το καταθέσαμε στην βουλή. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω.
Ποιο είναι ακριβώς το αίτημα και τι συμβαίνει στην πραγματικότητα;
1. Το κράτος να λάβει υπόψη του το συνεχές της έμφυλης βίας που καταλήγει στην γυναικοκτονία και να εκπονήσει πολιτικές ενάντια στον σεξισμό και τον μισογυνισμό. Ειδικότερα, να εφαρμόσει ως οφείλει τους κανόνες της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης που παραμένουν σήμερα ανεφάρμοστοι.
2. Να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα πρόληψης και προστασίας των γυναικών από την έμφυλη βία και να δημιουργηθούν κατάλληλοι χώροι για την ασφάλειά τους.
3. Να υλοποιηθούν ολοκληρωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του συνόλου της κοινωνίας και κυρίως για την αλλαγή της νοοτροπίας και των στρεβλών στερεοτύπων που οδηγούν στον φαύλο κύκλο της έμφυλης βίας.
4. Η ποινική αναγνώριση της γυναικοκτονίας, η ένταξή της στον Ποινικό Κώδικα και η τιμωρία των γυναικοκτόνων, χωρίς τα ελαφρυντικά που συνήθως αναγνωρίζονται στα δικαστήρια για τα έμφυλα εγκλήματα.
Στην πραγματικότητα αυτό που συμβαίνει είναι ότι έχουμε βαδίσει χιλιόμετρα προς την ισότητα των φύλων, ο δρόμος όμως είναι ακόμα μακρύς, δύσκολος και με πολλές οπισθοδρομήσεις, γιατί είναι βαθιά ριζωμένο ακόμη στην ελληνική κοινωνία το στερεότυπο πως η γυναίκα είναι περιουσιακό στοιχείο του άνδρα της και γιατί λειτουργεί η ανδρική κυριαρχία, ο έλεγχος, η ιδιοκτησία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο αμέσως προσεχές διάστημα θα υπάρξει συντονισμός δράσεων από την Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών, μαζί με άλλες οργανώσεις, φορείς, σωματεία κ.ο.κ. για πιο δυναμική διεκδίκηση κατοχύρωσης του όρου, και θεσμικά.
