Αναλυτικά στοιχεία και πίνακες • Με το 91% των συμβάσεων της να γίνεται εκτός διαγωνισμών, η ΔΕΥΑ Ρόδου χτίζει ένα σύστημα απευθείας αναθέσεων που ακυρώνει τον ανταγωνισμό
Η ΔΕΥΑ Ρόδου, η Δημόσια Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης που διαχειρίζεται πόρους κρίσιμους για την καθημερινότητα χιλιάδων πολιτών, φαίνεται να έχει εγκαταλείψει τη διαγωνιστική διαδικασία και να έχει υιοθετήσει την απευθείας ανάθεση ως κανόνα.
Τα επίσημα στοιχεία μιλούν μόνα τους:
• Από τις 374 συνολικές αναθέσεις που πραγματοποιήθηκαν τα έτη 2024 και 2025 (μέχρι 16 Μαΐου), οι 341 έγιναν απευθείας, δηλαδή ποσοστό 91%.
• Μόλις 11 συμβάσεις ελέγχθηκαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο, δηλαδή μόλις το 2,9%.
Αυτό δεν είναι διαχειριστική “ευελιξία”. Είναι πλήρης απεμπόληση κάθε αρχής διαφάνειας και εξοικονόμησης.
Οι πίνακες που αποκαλύπτουν τη στρατηγική
Ακολουθούν τα συγκεντρωτικά στοιχεία των οικονομικών δεδομένων για το 2024 και το 2025 (μέχρι 16/05/2025):
Σε σύνολο 374 αναθέσεων οι 341 είναι απευθείας αναθέσεις ενώ μόνο 11 πέρασαν έλεγχο από τις υπηρεσίες του Ελεγκτικού Συνεδρίου
Ο πίνακας αποτυπώνει την κλιμάκωση: Οι μικρές συμβάσεις κάτω των 30.000 ευρώ αποτελούν τη μεγάλη μάζα – εκεί όπου η απευθείας ανάθεση δεν χρειάζεται ιδιαίτερη αιτιολόγηση. Όμως σημαντικότατα ποσά διαχειρίστηκαν με αυτόν τον τρόπο και σε μεγαλύτερες συμβάσεις, παρακάμπτοντας κάθε έννοια ανταγωνισμού.
Η απευθείας ανάθεση ως “κανονικότητα”
Το φαινόμενο αυτό δεν είναι μεμονωμένο. Οι απευθείας αναθέσεις έχουν εξελιχθεί από “εξαίρεση” σε εργαλείο μαζικής εφαρμογής, καταργώντας επί της ουσίας τις βασικές αρχές:
• Διαφάνεια
• Ανταγωνισμός
• Εξοικονόμηση δημοσίων πόρων
Το Ελεγκτικό Συνέδριο καταγγέλλει ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν αποδεικνύεται έρευνα αγοράς, ούτε διαπραγμάτευση για το κόστος αναθέσεις γίνονται κατ’ εξακολούθηση στους ίδιους παρόχους, χωρίς διαγωνισμό και με μηδενικές εκπτώσεις, όταν διαγωνισμοί της ίδιας κατηγορίας οδηγούν σε εκπτώσεις έως 60%.
Πολλές δαπάνες, αντί να συγκεντρώνονται και να δημοπρατούνται συνολικά , “σπάνε” σε μικρότερα τεμάχια ώστε να υπογράφονται ως απευθείας αναθέσεις.
Η ΔΕΥΑ Ρόδου, ως νομικό πρόσωπο ΟΤΑ, μπορεί –και το κάνει– να επιμερίζει τέτοιες δαπάνες ανά δημοτική ενότητα. Αυτή η “νόμιμη” κατάτμηση, όταν γίνεται καταχρηστικά, παρακάμπτει τις δικλείδες ελέγχου του κράτους.
Το επιχείρημα του “επείγοντος”
Όταν η ΔΕΥΑ Ρόδου δεν χρησιμοποιεί το “όριο ποσού” ως πρόσχημα, χρησιμοποιεί το “κατεπείγον”.
Επί του προκειμένου το Ελεγκτικό Συνέδριο έχει κρίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις ότι:
• Οι φορείς ταυτίζουν το “επείγον” με το “απρόβλεπτο”, δημιουργώντας τεχνητές συνθήκες για να αιτιολογήσουν απευθείας αναθέσεις.
• Πολλές από αυτές τις “επείγουσες” εργασίες αφορούν προβλέψιμες και επαναλαμβανόμενες ανάγκες, όπως συντηρήσεις δικτύων και αποκομιδές, που έπρεπε να έχουν ενταχθεί στον τακτικό προγραμματισμό.
Ποιος πληρώνει τον λογαριασμό;
Το σύστημα αυτό οδηγεί αναπόφευκτα σε:
• Υψηλότερα κόστη για τον πολίτη – αφού δεν επιδιώκεται η χαμηλότερη προσφορά.
• Περιορισμένο ανταγωνισμό – καθώς δεν προσκαλούνται άλλοι προμηθευτές.
• Υποβάθμιση της ποιότητας υπηρεσιών – αφού δεν τηρούνται τεχνικές και νομικές προδιαγραφές με διαφάνεια.
Η ΔΕΥΑ Ρόδου, μέσα από τα στοιχεία που αναλύσαμε, παρουσιάζεται σαν ένας δημόσιος φορέας με ιδιωτικά εργαλεία εξουσίας. Απευθείας αναθέσεις, κατατμήσεις, ελάχιστοι έλεγχοι και ακόμα λιγότερες δικλίδες διαφάνειας.
Η διαχείριση του νερού, του πολυτιμότερου φυσικού αγαθού, δεν μπορεί να γίνεται με όρους “βολικής συνεργασίας” και παρασκηνίου. Ο σεβασμός στα χρήματα των πολιτών και η λογοδοσία πρέπει να επιστρέψουν στην κορυφή της ατζέντας.
