• Ο κλάδος της εστίασης και του τουρισμού είναι ο «πρωταθλητής» στην ψευδώς υποδηλωμένη εργασία • Τα 7ήμερα και τα 12ωρα είναι το μεγάλο αγκάθι • Δεν λύνεται το πρόβλημα με τους εργαζόμενους από τρίτες χώρες
Η τουριστική σεζόν κάνει πρεμιέρα με 80.000 κενές θέσεις εργασίας στη χώρα μας με αυξητικές τάσεις χρόνο με τον χρόνο και τη «διαρροή» έφεραν τα 12ωρα καθημερινά, χωρίς ρεπό, σύμφωνα με όσα δήλωσε στον Real Voice ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Τουρισμού-Επισιτισμού Γιώργο Χότζογλου, μιλώντας στη Νατάσα Παμπρή.
Ο κ. Χότζογλου ανέφερε ότι φέτος ήταν κατά 10% λιγότερες οι αιτήσεις επαναπρόσληψης στον τουριστικό τομέα, με το σοβαρότατο πρόβλημα που υπάρχει με την έλλειψη προσωπικού να πλήττει και την ποιότητα στο τουριστικό μας προϊόν, ενώ υποστήριξε ότι από τον Γενάρη είχε ζητήσει από τα Υπουργεία Τουρισμού και Εργασίας να δουν το θέμα σε μία ευρεία σύσκεψη, χωρίς ουδέποτε να ανταποκριθούν στις εκκλήσεις της Ομοσπονδίας.
Λιγότερες επαναπροσλήψεις
“Δυστυχώς η διαδικασία της επαναπρόσληψης γίνεται βάσει νομοθεσίας, αλλά και βάσει της συλλογικής σύμβασης εργασίας, μέσω των οικείων σωματείων μας, δηλ. το σωματείο στη Ρόδο ξεκινάει από τις αρχές Γενάρη μέχρι τέλος του μήνα να συλλέγει τις αιτήσεις επαναπρόσληψης και διαπιστώσαμε ότι αυτές ήταν μειωμένες κατά 10% σε σχέση με το 2024. Δηλαδή τι σημαίνει αυτό; Ότι 10% λιγότεροι συνάδελφοί μας δεν επιθυμούν να ξαναεργαστούν στον κλάδο. Αν προσθέσουμε αυτό το ποσοστό στο μεγάλο, στο εξωφρενικό νούμερο των 80 χιλιάδων κενών θέσεων που είχαμε πέρυσι αντιλαμβάνεστε ότι το πρόβλημα διογκώνεται. Δεν έχουμε προσωπικό να δουλέψει. Για παράδειγμα μικρές ξενοδοχειακές μονάδες, αλλά και εποχικές επιχειρήσεις εστίασης ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα δεν κατάφεραν να ανοίξουν την περίοδο του Πάσχα, λόγω αυτής της έλλειψης προσωπικού, αλλά και στην Αθήνα παρέμειναν κλειστές επιχειρήσεις εστίασης. Πλέον είμαστε πολύ ανήσυχοι”.
Σε κίνδυνο η ποιότητα
Ο κ. Χότζογλου επεσήμανε ότι λόγω της έλλειψης προσωπικού στα ξενοδοχεία και τις επιχειρήσεις βάζουμε σε κίνδυνο την ποιότητα του προϊόντος στη χώρα μας. «Μία προσπάθεια δεκαετιών από υπουργούς Τουρισμού, από επιχειρηματίες, κυρίως όμως από τους εργαζόμενους να φτιάξουμε ένα καλό brand name της χώρας μας στο εξωτερικό, κάτι το οποίο το πετύχαμε και είμαστε στις πρώτες θέσεις προτιμήσεων των επισκεπτών, βλέπουμε αυτή τη στιγμή να διακυβεύεται λόγω της έλλειψης προσωπικού. Δεν μπορεί να ζητάμε από τον επισκέπτη μας τον Ιούλιο και τον Αύγουστο να δαπανά ένα σκασμό λεφτά για να έρθει για μία μέρα στην Ελλάδα, μην ξεχνάμε ότι οι τιμές για εκείνους τους μήνες στη χώρα μας σε ένα all inclusive ξενοδοχείο, σε ένα resort αγγίζουν τα 400 ευρώ τη βραδιά. Δεν μπορεί λοιπόν να λέμε σε αυτό τον επισκέπτη ότι η καμαριέρα θα περνάει κάθε δεύτερη μέρα από το δωμάτιό σου ή θα αντιστοιχεί ένας σερβιτόρος ανά 55 πελάτες στο εστιατόριο του ξενοδοχείου. Αυτά τα πράγματα είναι αστεία, δυστυχώς δεν εισακουστήκαμε στο να κάνουμε μία σύσκεψη όλοι οι φορείς, πολιτεία, εργοδότες, εργαζόμενοι στις αρχές του Φλεβάρη για να δούμε πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο και τώρα τρέχουμε και δεν φτάνουμε κυριολεκτικά». Ο πρόεδρος ανέφερε ότι στα 80.000 κενά στον τουρισμό, θα πρέπει να υπολογισθεί και το “κύμα” παραίτησης προσωπικού που καταγράφεται παραδοσιακά τον πρώτο μήνα που ξεκινάει η σεζόν.
Γιατί οι εργαζόμενοι γυρνούν την πλάτη στον τουριστικό κλάδο;
Εξηγώντας τους λόγους που ο εργαζόμενος γυρνάει πλέον την πλάτη στα τουριστικά επαγγέλματα επεσήμανε ότι ο κύριος λόγος είναι η μικρή ανεργία για σύντομο χρονικό διάστημα μόλις τριών μηνών που λαμβάνει τον χειμώνα οπότε δεν βγαίνει. Και μπορεί στη Ρόδο η σεζόν να κλείνει στις 15 Νοέμβρη πλέον τα τελευταία χρόνια με την επιμήκυνση της σεζόν, όμως σε άλλες περιοχές όπως στη Βόρειο Ελλάδα από τα τέλη Σεπτέμβρη πολλά ξενοδοχεία κλείνουν. «Αυτός ο παράγοντας (η 3μηνη ανεργία) είναι ο κυριότερος στην αποστροφή του κόσμου. Οι αιτίες είναι τρεις, η κυριότερη όμως που κάποιος φεύγει από τον κλάδο είναι αυτή, ότι δεν μπορεί να επιβιώσει τους χειμερινούς μήνες. Η πρώτη αιτία ήταν ότι ήμασταν ο κλάδος μέσα σε δύο χρόνια σε αναστολή συμβάσεων στην πανδημία, άρα ήταν πολύ δύσκολο κάποιος να βιοποριστεί με 534 ευρώ κάθε 40 ημέρες, άρα στράφηκαν σε άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, ο δεύτερος λόγος ήταν ότι με την επανεκκίνηση του κλάδου μετά την πανδημία ήρθαμε αντιμέτωποι με μία εργοδοτική παραβατικότητα που όμοιά της δεν είχαμε συναντήσει ούτε την εποχή των μνημονίων κι έτσι πολλοί συνάδελφοί μου κυρίως μάγειρες, σεφ, μετανάστευσαν σε ανταγωνιστικές ως προς την Ελλάδα χώρες πάλι στον τουρισμό και το τρίτο ήταν το ταμείο ανεργίας. Εδώ όμως θέλω να σταθώ, γιατί υπάρχει μία σπέκουλα, ότι εμείς δουλεύουμε πέντε- έξι μήνες τον χρόνο και ζητάμε τους υπόλοιπους να μας χρηματοδοτεί το κράτος για να μπορούμε να επιβιώσουμε. Όχι, δεν είναι έτσι! Καταρχάς δεν είναι επιλογή μας ότι είμαστε εποχικά εργαζόμενοι, είναι η φύση της δουλειάς μας, δεύτερον δεν ζητάμε με το που απολυόμαστε να καθόμαστε σπίτι μας και να μας τρέφει το κράτος με επιδόματα. Έχουμε κάνει την πρότασή μας από το 2018 στους εκάστοτε υπουργούς Εργασίας να μετατραπεί το εποχικό επίδομα ανεργίας σε αναλογικό. Δηλ. όσα ένσημα μαζέψω το καλοκαίρι τόσες μέρες να επιδοτηθώ τον χειμώνα. Και μ’ αυτό πετυχαίνουμε τρία πολύ σημαντικά ζητήματα: Πρώτον δίνουμε ένα καίριο χτύπημα στην ψευδώς υποδηλωμένη εργασία, γιατί πλέον ο εργαζόμενος θα έχει κίνητρο να κυνηγάει το ένσημο, δεύτερον θα δει παραπάνω έσοδα ο ΕΦΚΑ στα ταμεία του και τρίτον θα έχουν κι ένα εισόδημα παραπάνω οι εργαζόμενοι τους “νεκρούς” μήνες. Εάν δεν υιοθετηθεί αυτή η πρόταση και παραμείνουμε σε αυτό το “στεγνό” επίδομα ανεργίας τριών μηνών πιστέψτε με, δυστυχώς ο κλάδος σιγά-σιγά θα σβήσει, δεν αντικαθίστανται οι θέσεις που μας λείπουν από μετακλητούς συνανθρώπους μας από τις τρίτες χώρες».
Η ψηφιακή κάρτα εργασίας
Επιπλέον ο κ. Χότζογλου ανέφερε για μία ακόμη φορά ότι αμέσως μετά την πανδημία είχαμε όργιο παραβατικότητας στον κλάδο, με καταστρατήγηση της εργατικής νομοθεσίας, καταστρατήγηση των ωραρίων, καταστρατήγηση των κλαδικών συμβάσεων εργασίας. “Όταν ξεκίνησε ο κλάδος το 2021 να ανοίγει, είχαμε μία μεγάλη αλλαγή, την κατάργηση του ΣΕΠΕ και τη μετατροπή του σε Ανεξάρτητη Αρχή από τον τότε Υπουργό Εργασίας κ. Χατζηδάκη. Εμείς λέμε όχι Ανεξάρτητη Αρχή, αόρατη αρχή. Δεν νοείται μία τόσο νευραλγική υπηρεσία να μην υπάγεται στο υπουργείο Εργασίας και να μην αναφέρεται στον εκάστοτε υπουργό. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι ελεγκτικοί μηχανισμοί να υπονομευθούν περισσότερο από ότι ήταν και να μην υπάρχει κανένας απολύτως έλεγχος. Έτσι πήγαμε για δουλειά το 2021 με το δόγμα θα δουλεύεις όσο θέλω εγώ, όποτε θέλω εγώ και θα σε πληρώνω όπως θέλω και όποτε θέλω. Μην ξεχνάτε ότι είχαμε τα 7ήμερα, τα 12ωρα, που τα έχουμε ακόμα και αυτό είναι το μεγάλο αγκάθι”, όπως είπε. Ερωτηθείς σε ποιο βαθμό συνεχίζει να υπάρχει αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία και αν έχει συμβάλει στην εξάλειψη του φαινομένου η εισαγωγή της ψηφιακής κάρτας εργασίας, υποστήριξε ότι: “ο κλάδος της εστίασης και του τουρισμού ήταν ο πρωταθλητής στη μαύρη και ανασφάλιστη εργασία. Αυτό σιγά-σιγά αντικαταστάθηκε κι έγινε πρωταθλητής στην ψευδώς υποδηλωμένη εργασία! Φοβούμενοι το μεγάλο πρόστιμο των 10.500 ευρώ οι εργοδότες αποφάσισαν να μας δηλώνουν ως part-timer τετράωρη εργασία, ουσιαστικά δουλεύαμε εξαντλητικά ωράρια κι αν γινόταν κάποιος έλεγχος, τότε το πρόστιμο τότε ήταν μόλις 500 ευρώ για παραβίαση του ωραρίου. Γι’ αυτό λέμε ότι σήμερα είμαστε πολύ ψηλά στην ψευδώς υποδηλωμένη εργασία, γι’ αυτό συσχετίζουμε το ταμείο ανεργίας με το ένσημο ούτως ώστε ο εργαζόμενος να απαιτεί τα ένσημά του και να τα κυνηγά. Είναι γεγονός ότι από 1ης Μαρτίου εφαρμόζεται στον κλάδο μας η ψηφιακή κάρτα εργασίας. Με πολλά προβλήματα, καθώς υπάρχουν επιχειρήσεις και στη Ρόδο μετά από καταγγελία του προέδρου του Σωματείου μας και του Εργατικού Κέντρου ότι επιχειρήσεις συλλέγουν τις κάρτες και λένε θα τις χτυπάμε εμείς, αλλά παρόλα αυτά τα προβλήματα διαπιστώθηκε ότι οι υπερωρίες που δηλώθηκαν, οι Κυριακές και οι αργίες, εκτόξευσαν το μισθολογικό κόστος. Τι έκανε η κυβέρνηση; Αμέσως κατήργησε τις εισφορές σε υπερωρίες σε αργίες και σε νυχτερινά και για τον εργοδότη και για τον εργαζόμενο. Αυτό αποφέρει αυτή τη στιγμή σε μας ένα παραπάνω εισόδημα, όμως είμαι σίγουρος ότι θα το βρούμε μπροστά μας αργότερα στη σύνταξη. Είμαστε πεπεισμένοι, είμαστε σίγουροι ότι η ψηφιακή κάρτα εργασίας αν εφαρμοσθεί σωστά, αυτό το μέτρο θα έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και θα βελτιώσει κατά πολύ τις συνθήκες εργασίας στον κλάδο. Δηλαδή θα σταματήσουν αυτά τα εξαντλητικά ωράρια, θα σταματήσει αυτή η κοροϊδία του 7ημέρου με το πρόσχημα ότι δήθεν αν δουλεύεις 7 μέρες βγάζεις περισσότερα χρήματα”, όπως είπε, προτρέποντας τους εργαζόμενους να μην δέχονται οι εργοδότες να τους χτυπάνε την ψηφιακή κάρτα εργασίας.
Για τους μετακλητούς από τρίτες χώρες
Για το αν υπάρχει επιστροφή στον κλάδο από επαγγελματίες στον τουρισμό που εγκατέλειψαν τα τελευταία χρόνια, ο κ. Χότζογλου ήταν αρνητικός, ενώ για την ποιότητα στις παρεχόμενες υπηρεσίες και πώς μπορεί να κρατηθεί, όταν ζητάμε ενίσχυση προσωπικού από τρίτες χώρες που χρειάζεται και μήνες για να έρθουν λόγω γραφειοκρατίας, και πόσο βοηθάει αν δεν έχεις ανθρώπους που έχουν βγει από Σχολές Τουρισμού κι είναι επαγγελματίες, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας επισήμανε χαρακτηριστικά: “Ακριβώς. Δεν μας λείπει ανειδίκευτο προσωπικό, δεν μας λείπει ο λαντζέρης ή ο αποθηκάριος ή ο εργάτης γενικών καθηκόντων. Μας λείπουν άκρως απαραίτητες εξειδικευμένες ειδικότητες όπως reception, front office, guest relations, executive chef, καμαριέρες κλπ. Δεν μπορούν αυτές τις δουλειές και αυτές τις ειδικότητες να τις καλύψουν οι συνάνθρωποί μας από το Νεπάλ, από την Ινδία, από το Μπαγκλαντές ή από το Αφγανιστάν. Δυστυχώς δεν γίνεται και βλέπουμε ότι αυτό το σχέδιο κάθε χρόνο ναυαγεί, καθότι όλο και λιγότερων εγκρίνεται η μετάκλησή τους στη χώρα μας. Είναι μία πολύ χρονοβόρα διαδικασία, γραφειοκρατική, το κυριότερο όμως είναι ότι δεν προσφέρει τίποτα παρά μόνο προβλήματα γεννά, τόσο στους επιχειρηματίες όσο και στους εργαζόμενους που έχουν παραμείνει στον κλάδο”.
Ερωτηθείς ποιος είναι ο αριθμός που έχουν φέτος αιτηθεί για μετακλητούς υπαλλήλους από τρίτες χώρες, ο κ. Χότζογλου ανέφερε χαρακτηριστικά: “Εδώ δεν γνωρίζαμε πέρσι. Είχαμε κάνει επανειλημμένως γραπτά ερωτήματα προς το Υπουργείο Εργασίας να μας ενημερώσουν πόσοι εγκρίθηκαν, πού μένουν, με ποιες συνθήκες εργασίας δουλεύουν και απάντηση δεν πήραμε ποτέ. Αργότερα μάθαμε ότι δεν είχαν υπερβεί τις 10.000 σε όλη τη χώρα όταν μιλούσαν για 70.000 -80.000 μετακλήσεις”.
Για τα εργατικά ατυχήματα
Τέλος, για τα πολλά εργατικά ατυχήματα σε όλη τη χώρα και το διαχρονικό αίτημα στην περιοχή μας για ελεγκτικό μηχανισμό στην τεχνική επιθεώρηση που λείπει, ο κ. Χότζογλου είπε: “Εμείς είμαστε Ομοσπονδία όχι μόνο τουρισμού, αλλά και επισιτισμού. Έχουμε το θλιβερό λοιπόν προνόμιο να εκπροσωπούμε εργαζόμενους και στην εστίαση άρα και τους διανομείς και υπάρχει ένα μακάβριο στατιστικό τα τελευταία 5 χρόνια, να μετράμε έναν νεκρό κάθε μήνα και περίπου 4,3 άτομα τα οποία έχουν μερική ή ολική αναπηρία από τροχαία ατυχήματα. Φέτος πολύ νωρίς στη σεζόν είχαμε αυτό το δυσάρεστο ατύχημα στη Ρόδο με τον συνάδελφό μας που καταπλακώθηκε από την πρέσα στα πλυντήρια ενός ξενοδοχείου και λίγες μέρες μετά είχαμε τον θάνατο της συναδέλφου στη Σαντορίνη από πτυσσόμενο κρεβάτι. Δεν υπάρχουν κλιμάκια ελέγχου της επιθεώρησης εργασίας που ασχολούνται με την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων. Δεν νοείται στη Ρόδο με εκατοντάδες επιχειρήσεις, με χιλιάδες εργαζόμενους να μην υπάρχει τέτοιο κλιμάκιο και να περιμένουμε από την υπηρεσία του Πειραιά πότε θα έρθει η αρμόδια για τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, τον νομό Αττικής και τα νησιά του Αργοσαρωνικού με μόλις 4 ειδικούς επιθεωρητές, αυτά τα πράγματα είναι αστεία. Πρέπει να στελεχωθούν οι υπηρεσίες, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, να δημιουργηθούν τεχνικά κλιμάκια, όπου δεν υπάρχουν, ένα πάγιο αίτημα εκεί των συναδέλφων μου και από το Εργατικό Κέντρο Ρόδου και από το σωματείο μας, να υπάρχει σε κάθε νομό κλιμάκιο που θα ελέγχει τους όρους υγιεινής και ασφάλειας”.
