Μια από τις επιπτώσεις της κρίσης στον κοινωνικό ιστό είναι ο κατακερματισμός.
Η οικονομική πίεση και η ανάληψη κόστους οδηγεί τις διάφορες επαγγελματικές κατηγορίες και ολόκληρες κοινωνικές ομάδες σε αντιπαράθεση. Οι υπάλληλοι του ιδιωτικού τομέα αμφισβητούν τα προνόμια των υπαλλήλων του Dημοσίου, τα κλειστά επαγγέλματα αμφισβητούνται και οι απασχολούμενοι σε αυτά αδυνατούν να βρουν ουσιαστική συμπαράσταση στις διεκδικήσεις τους, οι συνταξιούχοι (ειδικά οι «πρόωροι») αντιμετωπίζονται με κοινωνική αποστροφή και ο κατάλογος των αντιθέσεων δεν έχει τέλος…
Δεν πιστεύω στις θεωρίες του αυτοματισμού και των γραμμικών επιπτώσεων των εξελίξεων από το ένα πεδίο στο άλλο, αλλά και δεν μπορώ να μην παρατηρήσω ότι το σημαντικότερο μήνυμα των πρόσφατων αυτοδιοικητικών εκλογών ήταν η πολλαπλότητα των μηνυμάτων και ο κατακερματισμός της εκλογικής συμπεριφοράς.
Ας προσπαθήσουμε να κατηγοριοποιήσουμε τις βασικότερες στάσεις που κατεγράφησαν.
1. Το μέγεθος της αποχής το οποίο σημείωσε ιστορικό ρεκόρ, αποτυπώνει μια συνολική αποστασιοποίηση από την εκλογική διαδικασία και κατ΄ επέκταση από το πολιτικό σύστημα. Η διαδικασία αυτή δεν είναι συγκυριακή. Συγκρίνοντας διαχρονικά τη συμμετοχή στις αυτοδιοικητικές εκλογές διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για μία σταθερή τάση η οποία εξελίσσεται μέσα στο χρόνο σε βάρος του πολιτικού συστήματος, με επιταχυνόμενη δυναμική τα τελευταία πέντε χρόνια. Ειδικά στο δεύτερο γύρο των περιφερειακών εκλογών η συμμετοχή περιορίστηκε στο 46,8%. Αν αφαιρέσει κανείς και το 11,7% που ψήφισε Λευκό ή Ακυρο, τότε διαπιστώνει ότι οι 11 Περιφερειάρχες της χώρας εξελέγησαν από το 1/3 του εκλογικού σώματος και το ποσοστό των εκλεγμένων με όρους εκλογικού σώματος κινήθηκε γύρω στο 20% ή και κάτω από αυτό.
2. Η συμπίεση των ποσοστών των υποψηφίων του λεγόμενου «δικομματισμού» στις περιφερειακές εκλογές η οποία συντελέστηκε προς όφελος της «αντισυστημικής» ψήφου και των ανεξάρτητων υποψηφιοτήτων όπου υπήρξαν τέτοιες, είναι μία δεύτερη σαφής στάση, η οποία διαφοροποιεί το αποτέλεσμα σε επίπεδο ποσοστών συγκριτικά με τις νομαρχιακές εκλογές του 2006. Θυμίζουμε ότι οι τότε αναγωγές (πριν από τέσσερα χρόνια) έδιναν ένα άθροισμα στο δικομματισμό περίπου 80%-82%, ενώ το αντίστοιχο σημερινό δεν υπερβαίνει σε καμία περίπτωση το 66%.
3. Η εκλογή των Καμίνη και Μπουτάρη σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη αλλά και άλλων υποψηφιοτήτων (όπως π.χ. της κας Ανδρούτσου με τους Imagine στον Αγ. Δημήτριο) συνοδεύτηκε με ένα πρωτόγνωρο ακτιβισμό της ευρύτερης Κεντροαριστεράς, δείχνοντας ότι ο χώρος αυτός μπορεί να υπάρξει ως μία νέα ευρηματική πολιτική παράταξη ανοιχτή σε συνεργασίες και ιδέες που μέχρι σήμερα θεωρούνταν ταμπού ακόμη και την πιο σύγχρονη εκδοχή της Αριστεράς στη χώρα μας.
4. Η καθαρή άνοδος των δυνάμεων που υποστηρίχθηκαν από το ΚΚΕ, δείχνει ότι ο αντιμνημονιακός – αντιεοκικός χώρος της παραδοσιακής αριστεράς συσπειρώνεται και διευρύνεται ενισχύοντας τον ενδιάμεσο στις συστημικές και αντισυστημικές στάσεις χώρο.
5. Τέλος, η ισχυρή καταγραφή ποσοστών ειδικά σε περιοχές – γκέτο της Αθήνας του κ. Μιχαλολιάκου προοιωνίζεται την ενίσχυση των εθνικιστικών δυνάμεων και κινήσεων στο προσεχές μέλλον.
Σε όλα τα προηγούμενα θα πρέπει βέβαια να συνυπολογίσουμε και τις κινήσεις που γίνονται στο επίπεδο της κεντρικής πολιτικής σκηνής:
1. Δημιουργήθηκε η Δημοκρατική Αριστερά.
2. Την Κυριακή ιδρύεται το κόμμα της κας Μπακογιάννη.
3. Ο κ. Αλαβάνος σκέπτεται να προχωρήσει σε συγκρότηση νέου φορέα.
4. Κάτι παρόμοιο ακούγεται και από δυνάμεις που συσπειρώθηκαν γύρω από την υποψηφιότητα του κ. Δημαρά στην Αττική.
5. Ακόμη και ο Μίκης Θεοδωράκης, δήλωσε θυμωμένος από τις πολιτικές εξελίξεις, ότι θα προχωρήσει στη δημιουργία ενός κινήματος ανεξάρτητων πολιτών!
Ο πολιτικός κατακερματισμός που κινείται από το χώρο του ακτιβισμού έως την πλήρη πολιτική απάθεια, είναι κακός οιωνός για τη χώρα και το πολιτικό σύστημα. Και ο λόγος είναι ότι θα δυσχεράνει ακόμη περισσότερο στο μέλλον τη συγκρότηση πολιτικών πλειοψηφιών ικανών να κυβερνήσουν με αξιοπιστία και συναινέσεις τη χώρα.
Είναι βέβαιο ότι ο κύκλος της μεταπολίτευσης έχει κάνει ακόμη μερικά βήματα προς το τέλος του μέσα σε λίγους μήνες. Ομως το καινούργιο θα έρθει ως μία διαδικασία μετεξέλιξης ή ως μία διαδικασία βίαιης ανατροπής του υπάρχοντος συστήματος;
Η απάντηση συναρτάται ευθέως με την εξέλιξη και κυρίως την έκβαση της κρίσης.
Το 2011 θα είναι χρονιά – ορόσημο στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της πατρίδας μας.
Γραφει
ο ΣτΡΑΤΟΣ ΦΑΝΑΡΑΣ,
ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ METRON ANALYSIS
