Υπόλογη για πολιτική απόπειρα περαιτέρω διασποράς της πανδηµίας του κορονοϊού στην Ευρώπη µέσω Ελλάδας θα µπορούσε να καταστεί η Τουρκία, εάν συνεχίσει τις οργανωµένες µεταναστευτικές ροές. Αυτό τονίζει ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Γιώργος Κουµουτσάκος, σε συνέντευξή του στο «Εθνος της Κυριακής».
Η κυβέρνηση θωρακίζει τα ΚΥΤ των νησιών µε χώρους αποµόνωσης και καραντίνας, ενώ έχει ζητήσει έκτακτο κονδύλι από τον Μηχανισµό Εκτακτης Ανάγκης της ΕΕ, άνω των 100 εκατοµµυρίων ευρώ, µεταξύ άλλων για προµήθεια τεστ COVID–19 στα hotspots και δηµιουργία 10 κινητών νοσοκοµείων των 10 κλινών.
Ο συνδυασµός µεταναστευτικής κρίσης και κρίσης δηµόσιας υγείας θέτει νέα δεδοµένα. Τι αλλάζει στον σχεδιασµό και στην υλοποίηση της µεταναστευτικής πολιτικής της χώρας;
Πράγµατι, µια ήδη πολύπλοκη κατάσταση έγινε ακόµη πιο σύνθετη. Απαιτείται αποφασιστική πολιτική πολλών επιπέδων: προστασία των συνόρων και της εθνικής ασφάλειας, προστασία της δηµόσιας υγείας, σεβασµός των ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Στα σύνορα, χερσαία και θαλάσσια, συνεχίζεται αµείωτη η διαρκής επαγρύπνηση αλλά και οι ενέργειες αποτροπής, έναντι της τουρκικής επιδίωξης, να χρησιµοποιηθούν άµαχοι, οικογένειες και παιδιά ως µέσο επίτευξης γεωπολιτικών στόχων και άσκηση εκβιαστικής πίεσης προς την Ευρώπη. Ο έλεγχος των συνόρων, απόλυτα επιβεβληµένος πριν από την κλιµάκωση της πανδηµίας του κορονοϊού, γίνεται πλέον ζωτικής σηµασίας. Η απαράδεκτη πολιτική σχεδιασµένης µαζικής εξώθησης µεταναστών προς την Ευρώπη µέσω Ελλάδας θα µπορούσε να καταστήσει την Τουρκία υπόλογη ακόµη και για πολιτική απόπειρα διασποράς της πανδηµίας.
Πόσο σας ανησυχεί πιθανό κρούσµα COVID-19 σε κάποιο ΚΥΤ ή δοµή φιλοξενίας; Ποιο είναι το σχέδιο αποτροπής µετάδοσης σε συνθήκες απόλυτου συνωστισµού, όπως π.χ. στη Μόρια;
Εως αυτήν τη στιγµή δεν έχει σηµειωθεί κρούσµα µεταξύ των ανθρώπων στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης. Η καθηµερινή λειτουργία στα ΚΥΤ πάντως έχει αναπόδραστα υποστεί τις συνέπειες των νέων δεδοµένων, που έχει προκαλέσει η πανδηµία του κορονοϊού. Η Υπηρεσία Ασύλου και η διαδικασία εξέτασης αιτηµάτων, που προϋποθέτει άµεση ανθρώπινη επικοινωνία, έχει προς το παρόν ανασταλεί. Οφείλουµε να προστατεύσουµε και τους αιτούντες µετανάστες ή πρόσφυγες, αλλά και το προσωπικό που εξετάζει τα αιτήµατά τους. Σε καθηµερινή βάση γίνονται ανακοινώσεις σε ένα ευρύ φάσµα γλωσσών, µε οδηγίες για τα αναγκαία µέτρα πρόληψης. Λειτουργούν ειδικοί χώροι αποµόνωσης σε κάθε ΚΥΤ µεταναστών και προσφύγων. Μειώνονται οι άσκοπες µετακινήσεις εντός και εκτός του κάθε Κέντρου. Εχουν διακοπεί όλες οι δραστηριότητες που συνεπάγονται συγκέντρωση ανθρώπων σε περιορισµένο χώρο. Αυξάνονται οι χώροι για παροχή των αναγκαίων ιατρικών υπηρεσιών και εξετάσεων. Επίσης, σε επίπεδο ΕΕ, συνεργαζόµαστε στενά τόσο µε την Επιτροπή όσο και µε κράτη-µέλη για την ενίσχυση της βοήθειας προς τη χώρα µας.
Επειδή η διαχείριση της µεταναστευτικής κρίσης περιπλέκεται ακόµη περισσότερο λόγω κορονοϊού, σκοπεύει η κυβέρνηση να ζητήσει οικονοµική στήριξη από την ΕΕ;
Εχουµε ήδη καταθέσει πρόταση για την παροχή οικονοµικής στήριξης από τον Μηχανισµό Εκτακτης Ανάγκης της ΕΕ. Χρηµατοδότηση τουλάχιστον 100 εκατ. ευρώ, η οποία θα καλύπτει τις επείγουσες ανάγκες που έχουν προκύψει τόσο στα νησιά όσο και στην ενδοχώρα µετά το ξέσπασµα της πανδηµίας. Ενδεικτικά θα σας πω ότι ζητάµε χρηµατοδότηση για την προµήθεια υγειονοµικού και εργαστηριακού εξοπλισµού, όπως για παράδειγµα περισσότερων τεστ για τον COVID-19, τα οποία θα διατεθούν στα ΚΥΤ. Η πρότασή µας όµως προβλέπει ακόµη και τη λειτουργία 10 κινητών νοσοκοµείων, µε 10 κλίνες το καθένα, για την αντιµετώπιση έκτακτων περιστατικών. Πρόκειται για την ενεργοποίηση ενός χρηµατοδοτικού εργαλείου, για το οποίο καταθέσαµε την εισήγησή µας σε τεχνικό επίπεδο και τώρα αναµένεται η απόφαση για την έγκρισή του αλλά και για το ακριβές ύψος του ποσού της χρηµατοδότησης. Να τονίσω στο σηµείο αυτό ότι µιλάµε για ένα νέο ευρωπαϊκό κονδύλι, επιπλέον της χρηµατικής στήριξης ύψους 700 εκατ. ευρώ που ανακοίνωσε κατά την επίσκεψή της στον Εβρο η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Τις τελευταίες ηµέρες δεν υπάρχει η ένταση των πρώτων ηµερών. Οµως αυτό δεν µπορεί να είναι λόγος ακόµα και για τον παραµικρό εφησυχασµό
Ποια είναι η έως τώρα αποτίµηση της ελληνικής αντίδρασης στις επιθετικές κινήσεις της Τουρκίας στον Εβρο και στο Αιγαίο; Βλέπετε εκτόνωση;
Τις τελευταίες ηµέρες δεν υπάρχει η ένταση των πρώτων ηµερών. Οµως αυτό δεν µπορεί να είναι λόγος ακόµα και για τον παραµικρό εφησυχασµό. Η Αγκυρα, ακόµα και στην εποχή της πανδηµίας, δεν έχει εγκαταλείψει τις τακτικές έντασης και τις πολιτικές αµφισβήτησης ελληνικών κυριαρχικών δικαιωµάτων. Εάν πραγµατικά η Αγκυρα επιθυµεί την εκτόνωση της κατάστασης, θα πρέπει µε έργα και όχι µε λόγια να αποκατασταθεί σταθερά, όχι περιστασιακά, η προτεραία κατάσταση. ∆ηλαδή, όπως έχει τονίσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, τόσο δηµόσια στο πρόσφατο ταξίδι του στο Βερολίνο και στη Βιέννη όσο και στην επιστολή του -της 16ης Μαρτίου- προς την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ και τον Γάλλο πρόεδρο Εµανουέλ Μακρόν, χρειάζεται να επιστρέψουν πίσω εκείνοι που οδηγήθηκαν κατόπιν σχεδίου στα σύνορα µε την Ελλάδα και την Ευρώπη. Επιπλέον, µια πραγµατική κίνηση οικοδόµησης εµπιστοσύνης θα ήταν να πάρει πίσω η Τουρκία εκείνους, περίπου 2.000, που µε την ενθάρρυνσή της τελικά πέρασαν παράνοµα τα σύνορά µας.
Ο πρωθυπουργός δήλωσε πως η Κοινή ∆ήλωση ΕΕ – Τουρκίας είναι νεκρή µε ευθύνη της Αγκυρας. Υπάρχει προσδοκία «ανάστασης» και µε ποιους νέους όρους;
Μετά τα γεγονότα στον Εβρο, τίποτα δεν είναι όπως πριν. Η Τουρκία την τραυµάτισε θανάσιµα. Οµως η Κοινή ∆ήλωση ΕΕ – Τουρκίας του 2016 δεν µπορεί, ούτε και πρέπει να εγκαταλειφθεί. Πρέπει να προσαρµοστεί στα νέα δεδοµένα. Αυτό µπορεί να γίνει µε τρεις τρόπους: Πρώτον, ευρωπαϊκή οικονοµική στήριξη στην Τουρκία, όµως στη βάση διαρκούς ελέγχου ως προς την αποτελεσµατικότητα της εφαρµογής των συµφωνηθέντων. Αυτό θα µπορούσε να σηµαίνει ένα σύστηµα χρηµατοδότησης στη βάση της απλής λογικής «περισσότερη χρηµατοδότηση για λιγότερες µεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη» και αντίστροφα «λιγότερη ή καθόλου χρηµατοδότηση, όταν ο έλεγχος δεν είναι επαρκής και οι ροές αυξάνονται». ∆εύτερον, ενίσχυση της παρουσίας της Frontex στο πλαίσιο κοινών-µεικτών περιπολιών µε τις αντίστοιχες τουρκικές Αρχές στο έδαφος και στη θάλασσα, κατά µήκος των ακτών της Τουρκίας. Και τέλος, επιστροφές από την Ελλάδα προς την Τουρκία όχι µόνο εκείνων που έχουν περάσει από τη γείτονα και βρίσκονται στα νησιά, αλλά και από τον Εβρο και την ενδοχώρα. Αλλωστε, ο σηµερινός γεωγραφικός περιορισµός επιστροφής δεν προβλέπεται στο κείµενο της Κοινής ∆ήλωσης του 2016. Προέκυψε από ερµηνεία της, την οποία, κάνοντας µεγάλο λάθος, είχε αποδεχθεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ
