• Τουριστικό γραφείο ζητά ακύρωση της ομόφωνης αρνητικής γνωμοδότησης της Δημοτικής Κοινότητας Ρόδου, επικαλούμενο υπέρβαση αρμοδιότητας, ελλιπή αιτιολογία και σοβαρή οικονομική βλάβη
Μια νομική κόντρα με φόντο την τουριστική κυκλοφορία στην πόλη της Ρόδου βρίσκεται σε εξέλιξη, μετά την κατάθεση ειδικής διοικητικής προσφυγής από επιχειρηματία της ρόδου κατά της υπ’ αριθ. 117/2025 απόφασης της Δημοτικής Κοινότητας Ρόδου (9η συνεδρίαση, 16 Ιουλίου 2025), με την οποία γνωμοδοτήθηκε ομόφωνα η μη έκδοση βεβαίωσης ειδικής διαδρομής για open bus.
Η προσφυγή, ζητεί την ακύρωση της απόφασης και κάθε συναφούς πράξης, ανοίγοντας εκ νέου τη συζήτηση για το ποιος αποφασίζει και με ποια κριτήρια τη λειτουργία των λεωφορείων αστικής περιήγησης ανοικτού τύπου.
Το ιστορικό της υπόθεσης
Η υπόθεση εκκινεί από αίτημα με αριθμό πρωτοκόλλου 32287/04-06-2025 για έκδοση βεβαίωσης ειδικής διαδρομής, αφετηρίας και στάσεων για ειδικό τουριστικό λεωφορείο Δ.Χ. ανοικτού τύπου αστικής περιήγησης. Κατά την απόφαση της Δημοτικής Κοινότητας, η αρνητική γνωμοδότηση αιτιολογήθηκε με το σκεπτικό ότι η προτεινόμενη διαδρομή «ακολουθείται ήδη» από δύο open bus και σύντομα θα λειτουργήσει και τουριστικό τρενάκι, με κίνδυνο περαιτέρω επιβάρυνσης του ήδη πιεσμένου κυκλοφοριακού ιστού.
Βάση της προσφυγής αποτελεί το άρθρο 36 του ν. 3710/2008, που επιτρέπει την κυκλοφορία ειδικών τουριστικών λεωφορείων ανοικτού τύπου, και κυρίως η κατ’ εξουσιοδότηση Κοινή Υπουργική Απόφαση 22212/29.10.2008 (όπως τροποποιήθηκε με την 12726/27.9.2011). Η ΚΥΑ καθορίζει το έργο των open bus, τις προϋποθέσεις και – κρίσιμα – τη διαδικασία δύο σταδίων: πρώτον, έγκριση ειδικής διαδρομής με κοινή υπουργική απόφαση· δεύτερον, έγκριση θέσης σε κυκλοφορία από τον προϊστάμενο της οικείας Περιφερειακής Υπηρεσίας Τουρισμού του ΕΟΤ.
Η ίδια ρύθμιση προσδιορίζει ότι ο οικείος ΟΤΑ χορηγεί βεβαίωση για τρία συγκεκριμένα στοιχεία: το συνολικό μήκος της διαδρομής, το ότι βρίσκεται εντός των ορίων του, και τον καθορισμό αφετηρίας και στάσεων. Κατά την προσφυγή, στο σημείο αυτό «εξαντλείται» η αρμοδιότητα του δήμου: δεν συναποφασίζει για την έγκριση της ειδικής διαδρομής, ούτε θέτει πρόσθετους περιορισμούς για λόγους κυκλοφοριακούς μέσω κανονιστικών πράξεων. Επικαλείται μάλιστα σχετική νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 2979/2017).
Τα κεντρικά επιχειρήματα της προσφυγής
Η πλευρά της προσφεύγουσας υποστηρίζει ότι η Δημοτική Κοινότητα Ρόδου υπερέβη τα όρια της αρμοδιότητάς της, μετατρέποντας μια γνωμοδοτική πράξη βεβαίωσης στοιχείων (μήκος, όρια, θέσεις) σε ουσιαστική απόρριψη της δημιουργίας θέσης open bus με επίκληση γενικών κυκλοφοριακών αιτιάσεων. Κατά την προσφυγή, τέτοιου είδους στάθμιση ανήκει στις αποφασιστικές αρχές του πρώτου και δεύτερου σταδίου (υπουργική απόφαση για τη διαδρομή και έγκριση κυκλοφορίας από ΠΥΤ/ΕΟΤ) και όχι στον ΟΤΑ.
Δεύτερο σημείο αιχμής είναι η πλημμελής αιτιολογία: γίνεται λόγος για απουσία κυκλοφοριακής μελέτης και τεκμηριωμένων δεδομένων που να δείχνουν γιατί συγκεκριμένες στάσεις ή τμήματα διαδρομής είναι ανεπίτρεπτα ή επιβαρυντικά, καθώς και για έλλειψη καθοδήγησης προς τον διοικούμενο ώστε να υποβάλει τροποποιημένη, βιώσιμη πρόταση (λ.χ. εναλλακτικές στάσεις). Κατά την προσφυγή, η μη επίκληση τέτοιων κρίσιμων στοιχείων αντιβαίνει στην αρχή της χρηστής διοίκησης και στην καλή πίστη του πολίτη.
Τρίτο, γίνεται λόγος για παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, επειδή – κατά τους ισχυρισμούς – δεν ενσωματώθηκε στην απόφαση εισήγηση ή κυκλοφοριακή μελέτη που να τεκμηριώνει την αρνητική κρίση, ούτε αναλύθηκαν οι επιπτώσεις και οι δυνατές λύσεις βάσει των ισχυουσών ρυθμίσεων.
Πέρα από το τυπικό σκέλος, η προσφυγή αναδεικνύει ουσιαστική οικονομική ζημία: όπως περιγράφεται, έχουν πραγματοποιηθεί δαπάνες για την απόκτηση και συντήρηση του οχήματος και αναμένεται απώλεια εσόδων ολόκληρης της σεζόν, στοιχείο που – κατά τον ισχυρισμό – καθιστά την βλάβη «ανεπανόρθωτη». Στο σημείο αυτό γίνεται επίκληση του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ και του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου, με το επιχείρημα ότι η διοικητική στάση θέτει σε διακινδύνευση την ιδιωτική περιουσία με μέτρο ακατάλληλο και δυσανάλογο σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό.
Το διακύβευμα για την πόλη και την τουριστική πολιτική
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται και στη μακροπολιτική διάσταση: η προσφυγή υποστηρίζει ότι η ρύθμιση των open bus δεν αποτελεί στενά τοπική υπόθεση, αλλά εντάσσεται στην ευρύτερη τουριστική προβολή και ανάπτυξη, άρα η χάραξη πολιτικής για τις ειδικές διαδρομές πρέπει να παραμένει στο κεντρικό κράτος και στις εξειδικευμένες υπηρεσίες του τουρισμού, με τους ΟΤΑ να περιορίζονται στα στοιχεία που ρητά τους ανατίθενται.
Η προσφυγή έχει κατατεθεί ενώπιον του Συντονιστή (και ήδη Γραμματέα) της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, κατά τα προβλεπόμενα του άρθρου 227 του ν. 3852/2010 για τις ειδικές διοικητικές προσφυγές κατά αποφάσεων οργάνων ΟΤΑ, καθώς και του άρθρου 238 του ίδιου νόμου ενόσω δεν λειτουργεί η Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ. Γίνεται επίσης επίκληση της πρόσφατης απόφασης 380/2024 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας για ζητήματα εποπτείας.
