• Συστηματική προσπάθεια που μιλάει επίσημα για «τουρκική κοινότητα» σε Ρόδο και Κω • Ο εμπνευστής του «Στρατηγικού Βάθους» Α. Νταβουτόγλου
Σε πλήρη εξέλιξη το στρατηγικό σχέδιο της Τουρκίας να περάσει μέσα από οποίο βήμα, μπορεί αυτή την φορά από τον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας, τις θέσεις της περί ύπαρξης «τουρκικής μειονότητας» στα Δωδεκάνησα. Η πρόταση της γείτονος βρήκε τοίχο στην αντίδραση μιας ομάδας σημαντικών χωρών, όπως Αιγύπτου, Ιράκ, Σαουδικής Αραβίας, Κουβέιτ, Λιβάνου και Μπαχρέιν. Όπως αποτυπώνεται στις αποφάσεις του OIC, οι αντιπροσωπείες των αραβικών χωρών, εξέφρασαν επιφυλάξεις και για την παράγραφο 25 σχετικά με την «τουρκική» μουσουλμανική μειονότητα στη Δυτική Θράκη και τον τουρκικό μουσουλμανικό πληθυσμό στα Δωδεκάνησα. Η στρατηγική της Τουρκίας άρχισε να ξεδιπλώνεται -με βάση το μουσουλμανικό στοιχείο της περιοχής- από την εποχή της διακυβέρνησης Κ. Καραμανλή, όπου με «δόρυ» τα θρησκευτικά ζητήματα, προχωρούσε σε θεαματική επιθετική στροφή, συχνές «κοινωνικές» επισκέψεις Τούρκων αξιωματούχων στα νησιά, πιέσεις στο Συμβούλιο της Ευρώπης, αυτοψίες σε Ρόδο και Κω κυρίως δε στο βιβλίο ενός εκ των εμπνευστών της νεοοθωμανικής πολιτικής άλλοτε κραταιού πολιτικού, πάντα όμως θεωρητικού Α. Νταβουτόγλου. Η θετική εξέλιξη για τα ελληνικά συμφέροντα αντίδραση οφείλεται στην συστηματική δουλειά της Αθήνας ώστε φιλικές αραβικές και μουσουλμανικές χώρες να αντιληφθούν την προσπάθεια της Τουρκίας να εργαλειοποιήσει τον OIC.
Αποφάσεις του OIC στην Κωνσταντινούπολη
Όπως αποτυπώνεται στις αποφάσεις του OIC που συνήλθε στην Κωνσταντινούπολη, παρουσία του Τ. Ερντογάν και του Χ. Φιντάν, οι αντιπροσωπείες της Αιγύπτου και του Μπαχρέιν εξέφρασαν επιφυλάξεις και για την παράγραφο 25 σχετικά με την «τουρκική» μουσουλμανική μειονότητα στη Δυτική Θράκη και τον μουσουλμανικό πληθυσμό στα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα. Η παράγραφος 25 αφορά τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης και τους μουσουλμάνους των Δωδεκανήσων και αναφέρει τα εξής: «Επαναβεβαιώνουμε την υποστήριξή μας προς την τουρκική μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης και τον τουρκικό μουσουλμανικό πληθυσμό των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα, για την πλήρη απόλαυση των βασικών τους δικαιωμάτων και ελευθεριών, και διακηρύσσουμε ότι τα θρησκευτικά και πολιτιστικά τους δικαιώματα θα πρέπει να γίνονται πλήρως σεβαστά». Όμως η προσπάθεια της Τουρκίας να υιοθετηθούν από τον OIC ψηφίσματα για την Κύπρο και για το «Καθεστώς της Τουρκικής Μουσουλμανικής Μειονότητας στη Δυτική Θράκη και του μουσουλμανικού πληθυσμού στα Δωδεκάνησα» αντιμετώπισαν τις επίσημες επιφυλάξεις των αντιπροσωπειών της Αιγύπτου, του Ιράκ, της Σαουδικής Αραβίας, του Κουβέιτ, του Λιβάνου και του Μπαχρέιν. Οι χώρες αυτές εξέφρασαν επιφύλαξη για το Ψήφισμα Αρ. 3/51 για την «τουρκική μουσουλμανική μειονότητα στη Δυτική Θράκη και τον μουσουλμανικό πληθυσμό των Δωδεκανήσων», που προβάλει μια εντελώς παραπλανητική και επικριτική για την Ελλάδα εικόνα σε ό,τι αφορά τη μουσουλμανική μειονότητα, και καλεί την Ελλάδα: να διασφαλίσει τον πλήρη σεβασμό όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της θρησκευτικής ελευθερίας για όλους τους μουσουλμάνους στη χώρα, να λάβει κατάλληλα μέτρα για την προάσπιση των βασικών δικαιωμάτων, ελευθεριών και της ταυτότητας της τουρκικής μουσουλμανικής μειονότητας βάσει των διεθνών και διμερών συμφωνιών.
Στρατηγικό βάθος στα Δωδεκάνησα
Το «χτύπημα» της νεοοθωμανικής εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Ερντογάν δεν εκπλήσσει κανένα καθως με συντονισμένες ενέργειες και με εργαλείο μουσουλμανικά στοιχεία της περιοχής, οι γείτονες επιχειρούν να διαμορφώσουν το κατάλληλο πλαίσιο για να εμφανίσουν «διωκόμενη» την μουσουλμανική μειονότητα, κάνοντας λόγο για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με σκοπό την δημιουργία status quo «τουρκικής μειονότητας» στα Δωδεκάνησα. Η στρατηγική της Τουρκίας άρχισε να ξεδιπλώνεται -με βάση το μουσουλμανικό στοιχείο της περιοχής- από την εποχή της διακυβέρνησης Κ. Καραμανλή. Η τουρκική ηγεσία με «δόρυ» τα θρησκευτικά ζητήματα, προχωρούσε σε θεαματική επιθετική στροφή, με συχνές «κοινωνικές» επισκέψεις Τούρκων αξιωματούχων στα νησιά, επίσημες και ανεπίσημες επισκέψεις του Ανδρέας Γκρος και του Συμβούλιου της Ευρώπης σε Ρόδο και Κω, και μάχη εντυπώσεων στα θεσμικά όργανα της Ευρώπης. Με την ανεπίσημη επίσκεψη του (καλοκαίρι του 2010 σε Ρόδο και Κω) ο τότε υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου κίνησε και επίσημα τις διαδικασίες για την δημιουργία μειονοτικού θέματος στα νησιά. Ο Νταβουτόγλου είχε επισκεφτεί δυο τζάμια και άλλα οθωμανικά μνημεία. «Το τζαμί Μουράτ Ρεϊς και η αυλή του συγκροτήματος μνημεία που χτίστηκαν την εποχή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στη Ρόδο, έχουν εγκαταλειφθεί και κινδυνεύουν με καταστροφή συνεχίζουν να γράφουν ακόμη τουρκικές εφημερίδες. «Το ίδρυμα διαφύλαξης Ισλαμικών μνημείων Ρόδου (Βακούφ) φέρεται να αδιαφορεί για την καταστροφή του» κατήγγειλε η εφημερίδα «Ζαμάν». Χωρίς περιστροφές ήταν και οι αναφορές του Νταβούτογλου (αργότερα πρωθυπουργού) στο περιβόητο βιβλίο του «Στρατηγικό βάθος». Εκεί είχε αποτυπώσει ωμά τους μύχιους επεκτατικούς στόχους της Τουρκίας, που δεν άφηναν κανένα περιθώριο παρερμηνειών. Γράφει, λοιπόν, τελείως κυνικά και χωρίς δισταγμούς ο κ. Νταβούτογλου: «Θα πρέπει να αυξηθεί η εξάρτηση των Δωδεκανήσων από τη μικρασιατική ηπειρωτική πλάκα» (σ. 234). Και, συνεχίζει αδίστακτα: «Τα Δωδεκάνησα (…) εξακολουθούν να διατηρούν τη σημασία τους για την Τουρκία» (σ. 279). Ενώ τις σχέσεις με την Ελλάδα τις αποτιμά στα «υποδεέστερα στοιχεία», με σκοπό την άσκηση «πολιτικών αφ’ υψηλού» (σ. 235), δίνοντας έναν τόνο κομψότητας. Ο κ. Νταβούτογλου, τελείως κυνικός αλλά και τόσο εύγλωττος συνάμα, αποκαλύπτει τους στόχους της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Ήτοι «το σημείο με τις μεγαλύτερες πιθανότητες εμπλοκής σε σύρραξη της Τουρκίας είναι τα νησιά του Αιγαίου, που στενεύουν σε σημαντικό βαθμό το ζωτικό χώρο της» (σ. 244). Συνεπώς, με βάση το διπλωματικό κοσμοθεώρημα Νταβουτόγλου, πέρα από τη διαρκή κατοχή της Κύπρου, η επικείμενη λεηλασία του Αιγαίου είναι η ομαλή εξέλιξη της επεκτατικής φιλοσοφίας που διέπει το βαθύ κράτος της γείτονάς χώρας. Η συγκεκριμένη πολιτική εξέλιξη, ουδόλως απασχολεί τους Έλληνες μουσουλμάνους της Ρόδου και Κω, που σε αγαστή συνεργασία με τους χριστιανούς συμπατριώτες τους συμβιώνουν στα νησιά εδώ και αιώνες. Άλλωστε και προ λίγων ετών ο Σύλλογος Μουσουλμάνων Ρόδου «Η Αδελφοσύνη» υπεραμύνθηκε της ροδιακής καταγωγής του και της πλήρους αποδοχής των θρησκευτικών τους δικαιωμάτων από την τοπική κοινωνία.
Νέα προσπάθεια της Τουρκίας να «στήσει» θέμα δήθεν τουρκικής μειονότητας στα Δωδεκάνησα
Μία άκρως ανησυχητική απόπειρα διεθνοποίησης ανύπαρκτου ζητήματος σημειώθηκε στη 51η Σύνοδο του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC), που πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, παρουσία του προέδρου της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν και του υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν.
Στο επίκεντρο των τουρκικών παρεμβάσεων βρέθηκαν το Κυπριακό, η Θράκη και για πρώτη φορά τόσο καθαρά τα Δωδεκάνησα.
Η αναφορά αυτή επιχειρεί να δημιουργήσει από το μηδέν ένα ανύπαρκτο μειονοτικό ζήτημα στα Δωδεκάνησα, συνδέοντάς το τεχνητά με τη Θράκη και υπαινισσόμενη ότι δήθεν υπάρχει «τουρκική ταυτότητα» σε μουσουλμανικούς πληθυσμούς των νησιών.
Η ρητορική αυτή ενισχύθηκε από την ομιλία του Χακάν Φιντάν, ο οποίος αναφέρθηκε σε «σοβαρές παραβιάσεις δικαιωμάτων του τουρκικού πληθυσμού των Δωδεκανήσων» και κάλεσε τον OIC να αναλάβει δράση.
Η παράγραφος 25 της Διακήρυξης της Κωνσταντινούπολης, όπως προωθήθηκε από την τουρκική πλευρά, αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Επαναβεβαιώνουμε την υποστήριξή μας προς την τουρκική μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης και τον τουρκικό μουσουλμανικό πληθυσμό των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα, για την πλήρη απόλαυση των βασικών τους δικαιωμάτων και ελευθεριών, και διακηρύσσουμε ότι τα θρησκευτικά και πολιτιστικά τους δικαιώματα θα πρέπει να γίνονται πλήρως σεβαστά».
Η Τουρκία, δηλαδή, προσπαθεί να εμφανίσει τους μουσουλμάνους πολίτες που διαμένουν στα Δωδεκάνησα ως “τουρκική μειονότητα”, και μάλιστα σε διεθνές φόρουμ.
Σημαντικές αραβικές χώρες έβαλαν φρένο
Απέναντι στην προκλητική αυτή κίνηση στάθηκαν καθαρά και ρητά έξι αραβικές χώρες: Αίγυπτος, Ιράκ, Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ, Λίβανος και Μπαχρέιν. Οι αντιπροσωπείες τους εξέφρασαν επίσημες επιφυλάξεις για την επίμαχη παράγραφο, απορρίπτοντας τη διατύπωση περί «τουρκικής μειονότητας» στα Δωδεκάνησα.
Η εξέλιξη αυτή αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς αποδεικνύει πως οι αραβικές χώρες δεν ευθυγραμμίζονται πλέον άκριτα με την τουρκική ρητορική, αλλά αναγνωρίζουν τις πραγματικές διαστάσεις του ζητήματος και την επικινδυνότητα αυτής της εργαλειοποίησης από την Άγκυρα.
Η Ελλάδα έχει ήδη απαντήσει
Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών απάντησε στις δηλώσεις του Χακάν Φιντάν, τονίζοντας πως η Ελλάδα σέβεται πλήρως και προστατεύει τις θρησκευτικές και πολιτιστικές ιδιαιτερότητες των μουσουλμάνων της Θράκης, στο πλαίσιο ισονομίας και ισοπολιτείας, και δεν αποδέχεται καμία αλλοίωση του χαρακτήρα αυτής της μειονότητας, η οποία, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάννης, είναι θρησκευτική και όχι εθνική.
«Η Συνθήκη της Λωζάννης καθορίζει σαφώς τον χαρακτήρα της μειονότητας στη Θράκη ως θρησκευτικής. Η Ελλάδα σέβεται απόλυτα και προστατεύει τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και πολιτιστικές ιδιαιτερότητες της Μουσουλμανικής Μειονότητας στη Θράκη, διασφαλίζοντας παράλληλα, σε πνεύμα πλήρους ισονομίας και ισοπολιτείας, όλα τα δικαιώματά τους, ως Ελλήνων και Ευρωπαίων πολιτών», το Υπουργείο Εξωτερικών στη σχετική ανακοίνωσή του.
Οι δηλώσεις που αφορούν στο Κυπριακό ασφαλώς δεν συμβάλλουν στις προσπάθειες για επίτευξη προόδου και οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Υπενθυμίζεται ότι το πλαίσιο των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το Κυπριακό έχει δεσμευτικό χαρακτήρα.
Η τουρκική επιμονή να εμφανίσει ανύπαρκτη «τουρκική μειονότητα» στα Δωδεκάνησα είναι μια νέα μορφή αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας και συνιστά προσπάθεια δημιουργίας «τετελεσμένων» σε διεθνή φόρα. Η απάντηση, ωστόσο, ήρθε από έξι αραβικές χώρες, που είπαν καθαρά «όχι» σε μια κατασκευασμένη τουρκική αφήγηση, εκφράζοντας επιφυλάξεις τόσο για την παράγραφο 25 όσο και για το σχετικό ψήφισμα (αρ. 3/51) που προβάλλει τουρκικούς ισχυρισμούς σε βάρος της Ελλάδας.
