Μιχάλης Θ. Παπαγεωργίου Δικηγόρος,
Υπ. Διδάκτωρ Δημοσίου
Δικαίου Νομικής Αθηνών
VResearch Fellow University of Cambridge
Ίσως οι παρακάτω σκέψεις για πολλούς φανούν ένας νεανικός ρομαντισμός ή ένας επιστημονικός ιδεαλισμός, ωστόσο είναι αναγκαίο να παρουσιάζονται στο δημόσιο λόγο προβληματισμοί κοινωνικής «ενσυναίσθησης» και επαγρύπνησης, σε μία περίοδο που ο λαϊκισμός στην Πατρίδα μας δεν τηρεί τα προσχήματα και τους στοιχειώδεις πολιτικούς και θεσμικούς κανόνες.
Παραδοσιακά η μέση πολιτική αντίληψη για την παρουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ζωές μας, για τους πολίτες και πολιτικούς της χώρας μας, διαλαμβάνει μία κατά κύριο λόγο πλειοψηφούσα θετική αποδοχή με ένα όμως ελληνοκεντρικό στίγμα «μεγαλοιδεατισμού» ως προς τις ρίζες και τις αξίες της, κομμένη και ραμμένη σε συγκυριακά συμφέροντά μας, έχοντας παράλληλα πλήρη μεσάνυχτα για τις κεντρικές ενωσιακές επιδιώξεις και αγωνίες. Η συγκεκριμένη προσέγγιση έχει πράγματι έναν «γενετικό» χαρακτήρα αλήθειας. Ωστόσο δεν τελειώνουν, ούτε και βέβαια αρχίζουν όλα εκεί. Η Ευρώπη είναι πάρα πολλά περισσότερα και η ελληνική πολιτική σκηνή, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, συστηματικά αδιαφορεί για τα θεσμικά πεπραγμένα της και τη δυναμική πολιτειακή μας συμμετοχή στη εξελισσόμενη κοινή μας Διακυβέρνηση.
Η Ε.Ε. ιδιαίτερα μετά την είσοδο των «φτωχότερων» από εμάς ανατολικών ευρωπαϊκών κρατών σταμάτησε να είναι το «σακί με τα χρυσά φλουριά» και πέρα από τις αξιώσεις μίας ενιαίας, αποζητά την πολιτειακή της ταυτοτική εξέλιξη μέσα από την συνεκτική ανάπτυξη θεσμών που δεν άπτονται αμιγώς χρηματοοικονομικών παραμέτρων. Σε αυτό το πεδίο η χώρα μας πρέπει να καταγράψει μία εμφατική παρουσία.
Σε μία κρισιμότατη καμπή της Ένωσης που η διάλυση της έχει ακριβώς τις ίδιες πιθανότητες με την ολιστική ομοσπονδιακού της τύπου μετεξέλιξη, η Ελλάδα είναι αναγκαίο να δώσει το παρόν και μάχες για μία αποτελεσματική Διακυβερνησιμότητα όχι ως φτωχός συγγενής αλλά ως ένας αδιαμφισβήτητος πολιτιστικός και γεωστρατηγικός εταίρος σταθερότητας. Η αντιπροσώπευση μας στο Κοινοβούλιο απαιτεί να έχει ουσία, να προκαλέσει ζυμώσεις εντός των ευρωκοινοβουλευτικών ομάδων και όποτε χρειαστεί, πέρα από κομματικές μικροπολιτικές να αποτελέσει μία επίλεκτη «Εθνική Ελλάδος» ως προς την ενσωμάτωση των εθνικών μας διεκδικήσεων, στο κοινό συμφέρον της Ευρωπαϊκής Οικογένειας. Αντίστοιχη αντίδραση είναι αναγκαίο να υπάρξει και στο επίπεδο της Επιτροπής και του Συμβουλίου, όπου και εκεί η Ελληνική αντιπροσωπεία κατά κανόνα απέχει από το θεσμικό παιχνίδι των συσχετισμών στη λήψη της ενωσιακής απόφασης με αποτέλεσμα να αποδυναμώνει ολοένα και περισσότερο τη θέση και το ρόλο της.
Η Ε.Ε. τα επόμενα χρόνια οφείλει να διασφαλίσει και να διαχειριστεί τρεις βασικές προτεραιότητες, «κοινού δημοσίου συμφέροντος»: Την Μεταναστευτική Πολιτική με την αρμονική ένταξη και συνύπαρξη των προσφύγων που «ήρθαν για να μείνουν» εντός των ευρωπαϊκών κοινωνιών, την Βιώσιμη Ανάπτυξη με την πρωταγωνιστική της παρουσία σε ρόλο παγκόσμιας «πράσινης» ηγέτιδας δύναμης και την Δημοσιονομική της Σταθερότητα με την συμπαγή συνοχή μεταξύ των κρατών μελών. Η Δημοκρατική λειτουργική της διεύρυνση, η αποφασιστική καθιέρωση του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. ως «ευρωσυνταγματικό» κεκτημένο και η Οικονομική Διακυβέρνηση πέρα της στενής νομισματικής επιβολής, αποτελούν τις θεσμικές απαντήσεις αλλά και τις επιτακτικές επιδιώξεις της Ένωσης.
Με τα ιστορικά τραύματα του Brexit και την αυξανόμενη επιρροή της καιροσκοπικής ακροδεξιάς να αποτελούν τους «κοινούς κακούς μας δαίμονες», τα διαχρονικά διακυβεύματα της Γαλλικής Επανάστασης αποτελούν τις ασφαλέστερες δογματικές δικλείδες για όλα τα παραπάνω. Η Ισότητα και η Δικαιοσύνη απαιτούν πράγματι διαθρωτικές θεσμικές παρεμβάσεις για την ρεαλιστική αποδοτικότητα τους, ωστόσο η Αδελφοσύνη (σήμερα Αλληλεγγύη) επιβάλλει τη δική μας Επανάσταση, την Επανάσταση του μέσου ευρωπαίου πολίτη, για την επίτευξη μίας ουσιαστικής Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης.
Σε αυτό το ζητούμενο η Ελλάδα, με όρους «κανονικού» κράτους δικαίου, μετά από μία δεκαετία ύφεσης δεν πρέπει πλέον να αποτελεί ένα αδύναμο συνομιλητή… κατά το δοκούν του εθνοκεντρικού παρασιτισμού της, αλλά ένα συστατικό πρωτεργάτη της Ενωσιακής μετεξέλιξης, αφού βέβαια πρωτίστως και εμείς ως λαός, μεταξύ μας θέσουμε την… συνεργατική αλληλεγγύη ως συνειδητή κοινωνική και πολιτική μας επιλογή, έναντι της κομματικής μισαλλοδοξίας που στηρίζει τον κρατικό μας μηχανισμό μέχρι σήμερα.
