Η δημόσια συζήτηση για την κρίση θεσμών δεν αποτελεί πια ταμπού· είναι μια πραγματικότητα που διαπερνά την κοινωνία, την πολιτική και τους ίδιους τους μηχανισμούς του κράτους. Η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς —και κυρίως προς τη Δικαιοσύνη και το πολιτικό σύστημα— έχει κλονιστεί βαθιά. Η απαξίωση της πολιτικής, η σκιά της διαφθοράς και η αίσθηση αδικίας συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα που απειλεί την ίδια τη συνοχή της δημοκρατίας. Στη χώρα που γέννησε τη Δημοκρατία, η αποξένωση των πολιτών από τους θεσμούς δεν είναι απλώς λυπηρό φαινόμενο· είναι υπαρξιακή απειλή.
Η Μεταπολίτευση υπήρξε μια περίοδος εδραίωσης της δημοκρατίας, θεσμικής σταθερότητας και κοινωνικής προόδου. Όμως ο κύκλος αυτός δείχνει να έχει ολοκληρωθεί. Οι δομές που κάποτε εξασφάλισαν τη μετάβαση σε μια ώριμη πολιτική ζωή, σήμερα αδυνατούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις μιας νέας εποχής, όπου η κοινωνία αναζητά ουσία και αλήθεια, όχι επικοινωνιακές τακτικές και κενά συνθήματα. Είναι, λοιπόν, καιρός για μια «Νέα Μεταπολίτευση» — μια επανεκκίνηση με πυρήνα όχι τους μηχανισμούς εξουσίας, αλλά τον ίδιο τον Άνθρωπο.
Η κρίση θεσμών δεν είναι μόνο θεσμικό πρόβλημα. Είναι βαθιά πολιτισμικό και αξιακό. Όταν η πολιτική απομακρύνεται από τις ανάγκες, τις αγωνίες και τα όνειρα των πολιτών, μετατρέπεται σε τεχνοκρατική διαχείριση. Η κοινωνία αισθάνεται πως δεν έχει φωνή, πως οι αποφάσεις λαμβάνονται ερήμην της. Έτσι, η αδιαφορία και η απαξίωση αντικαθιστούν τη συμμετοχή και την εμπιστοσύνη. Το αποτέλεσμα είναι ένα πολιτικό σύστημα που λειτουργεί μεν, αλλά χωρίς ψυχή.
Το αντίδοτο σ’ αυτή την παρακμή είναι μια νέα πολιτική φιλοσοφία που τοποθετεί τον Άνθρωπο στο επίκεντρο. Μια πολιτική που αναγνωρίζει ότι η δημοκρατία δεν είναι απλώς διαδικασία, αλλά σχέση εμπιστοσύνης. Ότι η κοινωνική δικαιοσύνη δεν είναι δευτερεύον αίτημα, αλλά προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση της εξουσίας. Ότι η αξιοπρέπεια, η ισότητα και η διαφάνεια δεν είναι θεωρητικές έννοιες, αλλά θεμέλια της συλλογικής μας ζωής.
Αυτό σημαίνει επανασύνδεση των θεσμών με την κοινωνία. Δικαιοσύνη που λειτουργεί χωρίς σκιές, πολιτικά κόμματα που δεν είναι αρχηγοκεντρικά αλλά δημοκρατικά, θεσμοί που υπηρετούν και δεν εξουσιάζουν. Μια νέα πολιτική ηθική που προτάσσει το κοινό συμφέρον απέναντι στο ατομικό, την υπηρεσία απέναντι στην εξουσία.
Η πολιτική με επίκεντρο τον Άνθρωπο δεν είναι ουτοπία. Είναι η μόνη ρεαλιστική απάντηση σε μια κοινωνία που διψά για δικαιοσύνη, αξιοκρατία και σεβασμό. Είναι το κάλεσμα για μια νέα συλλογικότητα, όπου η πολιτική θα ξαναγίνει εργαλείο προόδου και όχι μέσο επιβίωσης. Μια δημοκρατία ζωντανή, συμμετοχική, που δεν θα φοβάται την αυτοκριτική, αλλά θα αντλεί δύναμη από αυτήν.
Αν θέλουμε να ξαναδώσουμε στους θεσμούς το κύρος και την εμπιστοσύνη που έχασαν, οφείλουμε να ξαναδώσουμε στην πολιτική τον ανθρωποκεντρικό της χαρακτήρα. Γιατί μόνο όταν ο Άνθρωπος γίνει ξανά ο σκοπός και όχι το μέσο της πολιτικής, η Δημοκρατία θα μπορέσει να αναγεννηθεί πραγματικά.
