Αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση της αφερεγγυότητας • Σκληρή γραμμή της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου για να μην αντιμετωπίσει πρόβλημα η λειτουργία της σημαντικής αυτής υποδομής
Τα τελευταία χρόνια, η Ρόδος αντιμετώπισε το πρόβλημα λειψυδρίας αξιοποιώντας στο έπακρο την λειτουργία του φράγματος Γαδουρά. Η προγραμματική σύμβαση που υπέγραψαν Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, ΔΕΥΑΡ και Δήμος Ρόδου τον Ιούνιο του 2022 (ΑΔΑ 9Ε2Ε7ΛΞ-Α6Υ) στόχευε στην οριστική αντιμετώπιση των αναγκών ύδρευσης της πόλης, των δημοτικών ενοτήτων και των οικισμών του νησιού μέσω ποιοτικού νερού από το φράγμα, μειώνοντας παράλληλα την εξάρτηση από γεωτρήσεις και προστατεύοντας τον υδροφόρο ορίζοντα.
Στο άρθρο 1 της συμφωνίας περιγράφεται ρητά ως αντικείμενο η «οργάνωση και ανάθεση των υπηρεσιών διαχείρισης, λειτουργίας, συντήρησης, επισκευής και παρακολούθησης των έργων ύδρευσης Ρόδου από το Φράγμα Γαδουρά για πέντε (5) έτη».
Η συμφωνία ελέγχθηκε και εγκρίθηκε από το Ζ’ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Απόφαση 272/2022), διασφαλίζοντας τη νομιμότητα και χρηστή διαχείριση δημόσιων πόρων.
Στο άρθρο 2, παράγραφος Α.2, ορίζεται ότι το συνολικό τίμημα που καταβάλλει η ΔΕΥΑΡ προς την Περιφέρεια προσδιορίζεται από:
-Το ύψος της σύμβασης με τον ανάδοχο της καθημερινής διαχείρισης,
-Το κόστος ηλεκτροδότησης του έργου,
-Τις εργασίες συντήρησης και λειτουργίας (Εγκατάσταση επεξεργασίας νερού, αντλιοστάσια, κ.λπ.) .
Επισημαίνεται ότι η ποσότητα νερού δεν επηρεάζει το ύψος της υποχρέωσης της ΔΕΥΑΡ, καθώς έχει δεσμευτεί να καταβάλλει το απαιτούμενο τίμημα ανεξαρτήτως όγκου λήψης.
Στο ίδιο άρθρο (παρ. γ) «ρητά συμφωνείται ότι σε περίπτωση που η ΔΕΥΑΡ δεν εξοφλήσει τους λογαριασμούς εντός πέντε (05) μηνών από την παραλαβή τους, ο Δήμος Ρόδου αναλαμβάνει αυτοτελώς την υποχρέωση να καταβάλει απευθείας το σύνολο των ανεξόφλητων λογαριασμών, αποκτώντας δικαίωμα αναγωγής κατά της ΔΕΥΑΡ» .
Η σύμβαση, προέβλεπε ευκρινείς υποχρεώσεις πληρωμής από πλευράς ΔΕΥΑΡ εντός 30 ημερών από την έκδοση κάθε λογαριασμού, καθώς και εγγυητική ευθύνη του Δήμου Ρόδου σε περίπτωση υπερημερίας πέραν πενταμήνου.
Μέχρι τον Ιανουάριο του 2025 εκδόθηκαν συνολικά τέσσερις λογαριασμοί υπηρεσιών:
1. 1ος λογαριασμός (1/7/2023–31/12/2023): € 2.233.487,09
2. 2ος λογαριασμός (1/1/2024–31/5/2024): € 1.845.054,55
3. 3ος λογαριασμός (1/6/2024–30/11/2024): € 2.190.136,05
4. 4ος λογαριασμός (1/12/2024–31/1/2025): € 742.013,31
Συνολικό ποσό λογαριασμών: € 7.010.691,00.
Από αυτά, η ΔΕΥΑΡ έχει καταβάλει μόλις € 626.596,94 έως την 1η Οκτωβρίου 2024, αφήνοντας ανεξόφλητο υπόλοιπο € 6.384.094,10 έως τις 8 Μαΐου 2025 – ένα ποσό που ξεπερνά κατά πολύ τα 5 εκατομμύρια ευρώ που προϋπολόγιζε η Περιφέρεια σαν μέγιστο κόστος.
Διαπιστώνοντας πλήρη αδράνεια πληρωμών από τον Οκτώβριο του 2024, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, που δεν μπορεί πλέον να σηκώσει μόνη της την ευθύνη της υδροδότησης του νησιού με τις οφειλές να αγγίζουν συνολικά τα 10 εκατ. ευρώ, επέβαλε αναγκαστική κατάσχεση σε βάρος των τραπεζικών λογαριασμών της ΔΕΥΑΡ, μέσω των καταστημάτων Εθνικής, Alpha, Πειραιώς και Eurobank στη Ρόδο.
Το κατασχετήριο, εκδοθέν στις 18 Ιουνίου 2025, δεσμεύει μέχρι € 6.384.094,10, προκειμένου να εξοφληθεί η ληξιπρόθεσμη οφειλή, μαζί με τόκους και έξοδα, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4978/2022.
Παράλληλα, στις 19 Ιουνίου 2025, η Περιφέρεια απέστειλε προς τη ΔΟΥ Ρόδου βεβαιωτικό κατάλογο οφειλής σε βάρος του Δήμου Ρόδου, ως εγγυητή της σύμβασης. Σύμφωνα με το άρθρο 2γ της σύμβασης, εάν η ΔΕΥΑΡ δεν εξοφλήσει εντός πενταμήνου κάθε λογαριασμό, ο Δήμος υποχρεούται να καλύψει το ποσό.
Ο βεβαιωτικός κατάλογος αφορά μέρος της οφειλής καθώς ο Δήμος Ρόδου είναι υπόχρεος καταβολής πέντε μήνες μετά την έκδοση του λογαριασμού.
Το ποσό που δεσμεύτηκε στον Δήμο Ρόδου ανέρχεται σε 3.451.944,70 ευρώ.
Επιχειρήματα της Περιφέρειας
-Νομική βάση και διαφάνεια: Η Περιφέρεια ασκεί αυστηρά τα δικαιώματά της βάσει συμβατικών όρων και νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των καθυστερήσεων πληρωμών, προστατεύοντας τον δημοσιονομικό της προϋπολογισμό από υπέρογκες επιβαρύνσεις .
-Διασφάλιση της λειτουργίας: Με τις κατασχέσεις και τη βεβαίωση οφειλών, διασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία του φράγματος, που υπηρετεί ζωτικές ανάγκες ύδρευσης των κατοίκων και του τουρισμού στην Ρόδο .
Ίση μεταχείριση: Η Περιφέρεια τονίζει ότι εφαρμόζει το ίδιο πλαίσιο και στη ΔΕΥΑΡ και στον Δήμο, ενεργοποιώντας τον μηχανισμό εγγυήσεων όταν η κύρια συμβαλλόμενη οντότητα (ΔΕΥΑΡ) αδυνατεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της .
Η κίνηση αυτή αποτελεί ένδειξη αποφασιστικότητας και προστασίας του δημόσιου συμφέροντος. Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, αντιμετωπίζοντας αθέτηση συμβατικών υποχρεώσεων και οφειλών που ξεπερνούν τα 6,3 εκατ. ευρώ, επέλεξε να ενεργοποιήσει όλους τους προβλεπόμενους μηχανισμούς – αναγκαστική κατάσχεση και βεβαίωση οφειλής σε εγγυητή – για να διασφαλίσει την αδιάλειπτη λειτουργία του Φράγματος Γαδουρά.
