Η Αγκελα Μέρκελ ήλπιζε ότι η Σύνοδος Κορυφής για το προσφυγικό θα προσέφερε τουλάχιστον μια εικόνα ευρωπαϊκής ενότητας απέναντι στην μεταναστευτική κρίση.
Αν’ αυτού τελείωσε με αταξία. Το αυστριακό πλάνο να μπει όριο στις αιτήσεις ασύλου, μόλις 80 την ημέρα, άφησε την καγκελάριο απομονωμένη, η Ελλάδα απείλησε ως απάντηση να μπλοκάρει τη συμφωνία για το Brexit και οι ηγέτες είναι περισσότερο διχασμένοι από ποτέ απέναντι στη μεγαλύτερη πρόκληση της ΕΕ εδώ και δεκαετίες.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες, από το Βερολίνο ως τη Βιέννη και την Αθήνα αυτοσχεδιάζουν και βάζουν στο τραπέζι συχνά αντικρουόμενες πολιτικές. Η Μέρκελ αιφνιδίασε και το ίδιο το επιτελείο της όταν απαίτησε μια ακόμα Σύνοδο για την προσφυγική κρίση στις 6 Μαρτίου, ακριβώς πριν τρεις κρίσιμες τοπικές εκλογές στη Γερμανία (13 Μαρτίου) και προτού η Ανοιξη εκτοξεύσει τον αριθμό των προσφύγων που περνούν το Αιγαίο.
Οι αφίξεις προσφύγων αυξήθηκαν, με περισσότερες από 4.800 στην Ελλάδα από την Τουρκία την Τρίτη, ένας ρυθμός που δεν είναι μακριά από την κορύφωση του περασμένου φθινοπώρου, με μέση άφιξη 7.000 ατόμων τη μέρα.
Ένα μεγάλο «απόθεμα» δημιουργείται στην διαδρομή των Δυτικών Βαλκανίων, όπου «άτακτα» κράτη έπρεπε να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν την άφιξη περισσότερων του ενός εκατομμυρίου ανθρώπων από την έναρξη της κρίσης το 2015. Σε ιδιωτικές συζητήσεις, αισιόδοξοι προηγουμένως αξιωματούχοι αρχίζουν να απελπίζονται με τις ανησυχίες να μεταφέρονται σε μια πιθανή ανθρωπιστική καταστροφή στα νοτιοανατολικά σύνορα της Ευρώπης. Ενας ευρωπαίος ηγέτης είπε: «Είναι σοβαρή η κατάσταση».
Η Μέρκελ ακόμα στηρίζει τη συμφωνία με την Αγκυρα για να εξασφαλίσει τα ευάλωτα ελληνοτουρκικά σύνορα. Όπως είπε η καγκελάριος τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής: «είναι απαραίτητο δεδομένου ότι πρέπει επειγόντως να προχωρήσουμε γρηγορότερα». Αλλά «κακή τύχη» χτύπησε και αυτό το σχέδιο. Ο τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου ακύρωσε το ταξίδι στις Βρυξέλλες για να συζητήσει το προσφυγικό λόγω μιας βομβιστικής επίθεσης στην Αγκυρα.
Μετά από θυελλώδη συζήτηση, μια κουρασμένη Μέρκελ έδειξε τη θετική πλευρά των πραγμάτων στην συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε ξημερώματα Παρασκευής, τονίζοντας τις προσπάθειες που έγιναν τις τελευταίες εβδομάδες για να εμπλακεί ο τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν και να ενισχυθούν οι άμυνες της Ελλάδας στη θάλασσα με την ανάπτυξη νατοϊκών σκαφών.
Εν τω μεταξύ η Βιέννη κατηγορείται ότι παραβιάζει τους διεθνείς νόμους, περιλαμβανομένης της συνθήκης της Γενεύης για τους πρόσφυγες, βάζοντας νέες αμφισβητήσεις στους ήδη οριακά εφαρμοζόμενους κανόνες για το άσυλο. «Οι συνθήκες είναι σαν τις νεράιδες. Αν σταματήσεις να πιστεύεις σε αυτές πεθαίνουν», δήλωσε η Elizabeth Collett, διευθύντρια του ινστιτούτου μεταναστευτικής πολιτικής.
Ωστόσο η κοινή γνώμη στην Αυστρία στηρίξει την κίνηση του καγκελαρίου Werner Faymann, με την εφημερίδα Der Standard να τον υπερασπίζεται την Παρασκευή γράφοντας ότι οι Βρυξέλλες έβαλαν αυτογκόλ κριτικάροντας τη Βιέννη.
Η Μέρκελ που σπάνια ασκεί δημόσια κριτική στους εταίρους της δήλωσε ότι «εξεπλάγη» από τον Faymann. Ιδιωτικά οι γερμανοί αξιωματούχοι είναι έξαλλοι γιατί ένας παλιός σύμμαχος «έσπασε τις γραμμές».
Οι Βρυξέλλες απελπισμένα προσπάθησαν να επιβάλουν στα κράτη-μέλη τους κανόνες, με μικρή, όμως, επιτυχία. Τα κράτη-μέλη συμφώνησαν να μοιραστούν 160.000 πρόσφυγες από την Ιταλία και την Ελλάδα αλλά λιγότεροι από 600 μετακινήθηκαν. Ενώ ορισμένοι ηγέτες, όπως ο Ούγγρος πρωθυπουργός Viktor Orban διαφώνησε ανοικτά, άλλοι όπως η Μαδρίτη και το Παρίσι απλά αποτραβήχτηκαν.
Αφού οι ηγέτες πέρασαν ώρες επιπλήττοντας τους Αυστριακούς, ο Orban επαίνεσε το σχέδιο, χαρακτηρίζοντάς το «μια καλή ιδέα». Είχε στήριξη. Ενώ η δημοτικότητα της Μέρκελ μειώνεται σε επίπεδα που δεν είχε δει από το ναδίρ της ευρωπαϊκής κρίσης, ο Orban παραμένει δημοφιλής και κερδίζει τον θαυμασμό των σκεπτικιστών στο εξωτερικό, περιλαμβανομένης της Γερμανίας.
Αν η ΕΕ έχει μικρή επιρροή στα μέλη της, έχει ακόμα μικρότερη σε αυτούς πέραν των συνόρων της. Η συμφωνία με την Τουρκία, που περιλαμβάνει βοήθεια 3 δισ. ευρώ και άλλα δώρα για την Αγκυρα σε αντάλλαγμα την μείωση των ροών δεν έχει ακόμα οδηγήσει σε περιορισμό των αφίξεων.
Οχι μόνο η μοίρα των προσφύγων αλλά επίσης η ενότητα της ζώνης ελεύθερης μετακίνησης Σενγκεν, ακόμα και της ίδιας της Ευρώπης είναι σε κίνδυνο, όπως τόνισε ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντζι. Σχολιάζοντας μια ακόμα κίνηση της Αυστρίας να επιβάλει περιορισμούς στο Brenner, ένα κρίσιμο πέρασμα στις Αλπεις δήλωσε: «Δεν μπορούμε να φανταστούμε το κλείσιμο του Brenner, το οποίο πραγματικά και συμβολικά είναι ένα από τα μεγάλα στοιχεία της ευρωπαϊκής ενότητας».
Αλλά οι σύμμαχοι της Μέρκελ φθίνουν. Μετά από μια πρώτη υποχώρηση από τις προσπάθειες όλα τα κράτη μέλη να εμπλακούν στην υποδοχή προσφύγων μειώνοντας έτσι το βάρος για Γερμανία, Σουηδία, Αυστρία και λίγες ακόμα, τις τελευταίες εβδομάδες έχει εναποθέσει τις ελπίδες της στην λεγόμενη «συμμαχία των προθύμων», χώρες που μπορούν να πάρουν πρόσφυγες κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες, μειώνοντας ουσιαστικά την παράνομη ροή από το Αιγαίο και αντικαθιστώντας τη με νόμιμες μετακινήσεις απ΄ ευθείας από την Τουρκία.
Ακόμα και αυτή η ιδέα φθίνει. Όπως είπε ο αυστριακός αντικαγκελάριος Reinhold Mitterlehner: «Ο καθένας μπορεί να συμπεράνει ότι η ‘συμμαχία των προθύμων’ σε αυτή τη μορφή ξεκάθαρα δεν υπάρχει πλέον».
euro2day.gr
