Κανένα μέτρο μείωσης ΦΠΑ δεν θα είναι αποτελεσματικό, εάν δεν συνοδεύεται από μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικά μέτρα που ενισχύουν τον ανταγωνισμό στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και περιορίζουν τις στρεβλώσεις στην οικονομία, υπογραμμίζει μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδας, που έρχεται να συμβάλλει στη συζήτηση σχετικά με το πόσο αποτελεσματική θα είναι για τους καταναλωτές μια μείωση του φόρου. Σημειώνεται ότι το υπουργείο Οικονομικών έχει αποκλείσει επανειλημμένως το ενδεχόμενο μείωσης των συντελεστών ΦΠΑ παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα διατηρεί τον υψηλότερο συντελεστή στην Ε.Ε. (24%) καθώς τονίζεται ότι τα τελικά οφέλη δεν θα φτάσουν στους καταναλωτές.
Σύμφωνα με τη μελέτη της ΤτΕ την οποία υπογράφουν οι οικονομολόγοι Γεώργιος Παλαιοδήμος και Δημήτρης Παπαγεωργίου “η αποτελεσματικότητα μιας μεμονωμένης, προσωρινής μείωσης του ΦΠΑ ως μέτρου περιορισμού του πληθωρισμού στην ελληνική οικονομία είναι σημαντικά περιορισμένη”. Αντιθέτως, παρατηρείται σημαντική και διατηρήσιμη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού όταν η μείωση του ΦΠΑ συνοδεύεται από διαρθρωτικά μέτρα. Επιπλέον, οι μόνιμες μειώσεις του ΦΠΑ αποδεικνύονται πιο αποτελεσματικές από τις προσωρινές, καθώς ενισχύουν την αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής και επηρεάζουν θετικά τις προσδοκίες νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Όπως αναφέρουν οι οικονομολόγοι, σε ελεγχόμενο οικονομετρικό μοντέλο (SVAR), η μείωση του ΦΠΑ στη λιανική μετακυλίεται κατά 19-25% στις τιμές σε ορίζοντα ενός έτους, πολύ λιγότερο και πιο αργά δηλαδή από όσο συνήθως περιμένουν οι πολίτες. Το όφελος είναι βραχυπρόθεσμο ενώ ο βαθμός μετακύλησης επηρεάζεται από διαρθρωτικούς παράγοντες, καθώς και από τη διάρκεια της εφαρμογής του μέτρου.
Μικρό το όφελος για τους καταναλωτές
Παράλληλα υποστηρίζουν ότι οι μόνιμες μειώσεις του ΦΠΑ σχεδόν διπλασιάζουν τη μετακύληση στις τιμές σε σύγκριση με τις προσωρινές.
Όπως τονίζεται, οι αποπληθωριστικές επιδράσεις είναι επίσης ισχυρότερες σε οικονομίες με πιο ανταγωνιστικές αγορές, όπου οι επιχειρήσεις είναι πιο πρόθυμες να μετακυλήσουν τις μειώσεις κόστους στις τιμές. Αντιθέτως, σε οικονομίες που χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό δυσκαμψιών, ή περιορισμένη χρήση εγχώριων εισροών, οι επιδράσεις στον πληθωρισμό από μειώσεις του ΦΠΑ είναι ασθενέστερες. Στην πράξη επιβεβαιώνουν ότι ένα πολύ μικρό όφελος από τη μείωση του ΦΠΑ μπορεί να φτάσει στον καταναλωτή.
Πάντως το γενικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι η μείωση του ΦΠΑ, από μόνη της, δεν επαρκεί ως εργαλείο για την αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων στην ελληνική οικονομία, καθώς η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται από το ευρύτερο θεσμικό και διαρθρωτικό περιβάλλον. Συνεπώς, η αξιοποίηση του ΦΠΑ ως αποτελεσματικού μέτρου αποπληθωριστικής παρέμβασης προϋποθέτει την ένταξή του σε ένα ευρύτερο πλαίσιο οικονομικής πολιτικής, το οποίο περιλαμβάνει συμπληρωματικές διαρθρωτικές παρεμβάσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και στη μείωση των στρεβλώσεων στην οικονομία.
Προθεσμία δύο μηνών από την Κομισιόν για εφαρμογή της οδηγίας για τους συντελεστές ΦΠΑ
Παράλληλα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασία με την αποστολή αιτιολογημένης γνώμης σε Βέλγιο, Βουλγαρία, Ελλάδα, Ισπανία και Ρουμανία λόγω έλλειψης ευθυγράμμισης των εθνικών νομοθεσιών τους με τις υποχρεωτικές διατάξεις της οδηγίας 2022/542 για τους συντελεστές ΦΠΑ.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η οδηγία επιτρέπει την ευρύτερη χρήση μειωμένων συντελεστών από τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης μηδενικών συντελεστών για βασικά προϊόντα, όπως τρόφιμα, φάρμακα και προϊόντα που προορίζονται για ιατρική χρήση.
Τα πέντε κράτη μέλη δεν κοινοποίησαν την πλήρη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό τους δίκαιο, η οποία θα έπρεπε να είχε πραγματοποιηθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.Πλέον έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν και να λάβουν τα αναγκαία μέτρα, διαφορετικά η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει τις υποθέσεις στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να ζητήσει την επιβολή οικονομικών κυρώσεων.
Πηγή: capital.gr
