Η εισβολή εφοριακών σε σπίτια χωρίς την παρουσία εκπροσώπου των δικαστικών αρχών όχι μόνο είναι αντίθετη στο Σύνταγμα αλλά μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε διώξεις για κατάχρηση εξουσίας ή να καταστήσει παράνομα τα αποδεικτικά στοιχεία που κατασχέθηκαν.
Αυτή είναι η γνωμοδότηση του αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Νίκου Παντελή προς το υπουργείο οικονομικών σχετικά με την εφαρμογή διατάξεων του Νόμου 4174/13 που δίνει το δικαίωμα σε φορολογικές αρχές μα μπαίνουν για έλεγχο στα σπίτια φορολογούμενων χωρίς την παρουσία δικαστικού λειτουργού με απλή εντολή από εισαγγελέα.
Τέτοιου είδους διατάξεις ακόμη και όταν αφορούν διοικητικές πράξεις όπως ο φορολογικός έλεγχος δεν μπορούν να εφαρμοστούν εκτός κι αν αλλάξει το Σύνταγμα
Ο αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου μπλοκάρει τέτοιου είδους κατ’ οίκον έρευνες και απαντά σε άλλη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους το περασμένο καλοκαίρι, με την οποία είχαν κριθεί νόμιμες οι επίμαχες φοροεπιδρομές.
Ο Νίκος Παντελής ξεκαθαρίζει ότι το άρθρο 9 του Συντάγματος που προστατεύει το άσυλο της οικίας προβλέπει κατηγορηματικά ότι δεν μπορεί να γίνει καμία έρευνα χωρίς την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής αρχής.
Ο αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου ξεκαθαρίζει ότι η εφαρμογή τέτοιου είδους διατάξεων ακόμα και όταν αφορούν διοικητικές πράξεις, όπως ο φορολογικός έλεγχος δεν μπορούν να εφαρμοστούν εκτός αν αλλάξει το Σύνταγμα.
Χαρακτηριστικά πετάει το μπαλάκι στη Βουλή επισημαίνοντας:
“Εάν με την αποδοχή της άποψης ότι η παρουσία εκπροσώπων της δικαστικής αρχής είναι υποχρεωτική σε οποιασδήποτε μορφής έρευνα κατ’ οίκον, οδηγούμεθα σε αδυναμία να εποπτεύσουμε την τήρηση της διοικητικής νομοθεσίας , είναι έργο της νομοθετικής εξουσίας και δη μιας Αναθεωρητικής Βουλής, να παρέμβει και να επιλύσει το πρόβλημα και όχι του ερμηνευτή και εφαρμοστή του δικαίου (εν προκειμένω του Εισαγγελέα), ο οποίος κάνοντας συσταλτική ερμηνεία της σχετικής Συνταγματικής Διάταξης και περιορίζοντας το εύρος προστασίας ενός ατομικού δικαιώματος, ευρίσκεται πάντοτε προ της πιθανότητας αναζήτησης από αυτόν ποινικών ευθυνών, ακόμη και ευθυνών αποζημίωσης”
Στη γνωμοδότηση επισημαίνεται οτι το άρθρο 9 του Συντάγματος για όποιον παραβιάζει το άσυλο της οικίας προβλέπεται δίωξη για κατάχρηση εξουσίας αλλά και πλήρης αποζημίωση του θιγόμενου.
Ο κ. Παντελής αναφέρεται και στην πληθώρα φορολογικών υποθέσεων αλλά και την αυστηροποίηση των φορολογικών αδικημάτων μετά το ξέσπασμα της κρίσης επισημαίνοντας: «τα όρια μεταξύ προληπτικού και κατασταλτικού διοικητικού ελέγχου, ιδιαίτερα στο πεδίο της φορολογικής νομοθεσίας, είναι εντελώς δυσδιάκριτα. Πράγματι η αθρόα ποινικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας, και η καθιέρωση των φορολογικών εγκλημάτων ως διαρκώς αυτόφωρων , έχει δημιουργήσει ένα θολό νομικό τοπίο , εντός του οποίου ο οποιοσδήποτε έλεγχος αυτού του είδους, μπορεί να προσλάβει χαρακτήρα ποινικό, με τον εντοπισμό και κατάσχεση πλαστών ή εικονικών φορολογικών στοιχείων, ανεπίσημων φορολογικών εγγράφων ή και χρημάτων που μπορεί να θεωρηθούν ότι αποτελούν προϊόντα εγκλήματος , όπως μη αποδοθέντος (υπεξαιρεθέντος) Φ.Π.Α. Σε περίπτωση μη επίτευξης διοικητικού συμβιβασμού (άρθρο 24 παρ.2 του Ν 2523/1997), ο εντοπισμός και η κατάσχεση τέτοιου είδους στοιχείων, οδηγεί αναπόφευκτα στην υποβολή μηνυτήριας αναφοράς (άρθρο 21 του Ν 2523/1997) κατά του υπαιτίου, οπότε τα στοιχεία αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αποδεικτικά στοιχεία σε μια ποινική διαδικασία. Για την διασφάλιση συνεπώς της εγκυρότητάς τους και της δυνατότητας να χρησιμοποιηθούν ως νόμιμα αποδεικτικά μέσα (άρθρο 19 του Συντάγματος ), επιβάλλεται οι κατ’ οίκον έρευνες που διενεργούνται στα πλαίσια αυτά, να περιβληθούν με τις ίδιες δικαιοκρατικές εγγυήσεις που περιβάλλονται και οι ανακριτικές έρευνες, αυτές δηλαδή που αποσκοπούν στην διακρίβωση της τέλεσης αξιοποίνων πράξεων, περί των οποίων δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι διενεργούνται πάντοτε με την παρουσία δικαστικού λειτουργού.”
Ο εισαγγελικός λειτουργός καταλήγει ότι οι διατάξεις:«με τις οποίες προβλέπεται η διενέργεια κατ’ οίκον ερευνών από όργανα της φορολογικής διοίκησης, με απλή εντολή του εισαγγελέα και χωρίς την παρουσία δικαστικού λειτουργού, για οποιονδήποτε λόγο και αν γίνονται αυτές και οποιονδήποτε σκοπό και αν εξυπηρετούν, κείνται εκτός του πλαισίου της συνταγματικής μας τάξης.»
