Ο κ. Γιώργος Καββαθάς είναι πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ) από το 2012 και πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ). Στη συνέντευξη που παραχώρησε προς τη «δ» μιλάει για το σχέδιο της κυβέρνησης με 12 παρεμβάσεις για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, τις προσδοκίες της ΔΕΘ και την εμπορική συμφωνία ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ.
Σχολιάζοντας τις ελλείψεις σε εργατικά χέρια τη φετινή περίοδο σε εστίαση και τουρισμό, ο κ. Καββαθάς επισημαίνει ότι το πρόβλημα είναι πολύ σύνθετο και πρέπει να ληφθούν μια σειρά από μέτρα που να δίνουν κίνητρα στους εργαζόμενους.
• Πρόσφατα ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, παρουσίασε στο Κυβερνητικό Συµβούλιο Οικονοµικής Πολιτικής, το σχέδιο της κυβέρνησης με 12 παρεμβάσεις για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Κατά την εκτίμησή σας, μπορεί αυτές οι παρεμβάσεις να αποτελέσουν εφαλτήριο για να γίνει πιο φιλικό το επιχειρηματικό περιβάλλον μέχρι το τέλος του 2025 -όπως αναφέρθηκε;
Οι επιχειρήσεις, ιδίως οι μικρές και πολύ μικρές, έχουν να αντιμετωπίσουν ένα ταχέως διογκούμενο διοικητικό βάρος το οποίο δημιουργείται κυρίως από τις ρυθμίσεις του Υπουργείου Οικονομικών και Εργασίας. Μέχρι σήμερα η λεγόμενη ψηφιακή μετάβαση δεν συνεπάγεται μείωση της γραφειοκρατίας αλλά μετάθεσή της από το δημόσιο στις επιχειρήσεις. Οι δώδεκα παρεμβάσεις που αναφέρετε ως επί το πλείστον είναι θετικές αλλά δεν αλλάζουν την πραγματικότητα. Αυτό που χρειάζεται και μάλιστα άμεσα είναι η μείωση του καθημερινού διαχειριστικού βάρους των επιχειρήσεων, ιδίως των μικρών και πολύ μικρών που δεν διαθέτουν ούτε τους πόρους ούτε τη στελέχωση για να υποστηρίξουν όλη αυτή τη γραφειοκρατία. Η πολιτεία οφείλει να ανοίξει ένα διάλογο με τον επιχειρηματικό κόσμο, ένα διάλογο ειλικρίνειας, όπου θα καθοριστούν όλες οι διαδικασίες, ο χρόνος και ο τρόπος μετάβασης. Ταυτόχρονα θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι θα μειωθεί άμεσα ο χρόνος διοικητικής υποστήριξης που σήμερα απαιτείται όπως και ότι θα τεθούν φραγμοί στις νέες χρεώσεις που επιβάλλουν μονομερώς οι τράπεζες παρά την υψηλή τους κερδοφορία. Τέλος για να ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα, αυτό που κυρίως απαιτείται σήμερα είναι η μείωση του ενεργειακού κόστους, του κόστους χρηματοδότησης ώστε να είναι αντίστοιχο της υπόλοιπης Ευρώπης αλλά και η διεύρυνση των δυνατοτήτων πρόσβασης σε χρηματοδοτικά εργαλεία και ευρωπαϊκούς πόρους. Εάν η κυβέρνηση επιθυμεί ειλικρινά να ενισχύσει την επιχειρηματικότητα θα πρέπει να ξεκινήσει από τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Η μέχρι σήμερα πρακτική κινείται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από τις πραγματικές ανάγκες της εθνικής μας οικονομίας.
• Κάθε χρόνο, η εκάστοτε κυβέρνηση δίνει «ραντεβού» στην ΔΕΘ όπου αναμένονται και οι σχετικές εξαγγελίες που δίνουν το στίγμα της οικονομικής πολιτικής που θα ακολουθηθεί στο επόμενο έτος. Τι περιμένουμε και μπορούν η μικρομεσαία τάξη και οι ΜμΕ να έχουν βάσιμες ελπίδες ότι θα αλλάξει κάτι;
Η κυβέρνηση ως ένα βαθμό έχει ήδη διαρρεύσει τις βασικές κατευθύνσεις των εξαγγελιών της ΔΕΘ που δυστυχώς στο μεγαλύτερο βαθμό φαίνεται να μην αφορούν στη συντριπτική πλειοψηφία των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, το 99% δηλαδή του επιχειρηματικού κόσμου. Το ύψος των παρεμβάσεων φαίνεται ότι θα περιοριστεί μόλις στο 10% της υπέρβασης των στόχων του προϋπολογισμού, απέχουν πολύ επομένως από το να χαρακτηριστούν οι πολιτικές που θα ανακοινωθούν αναπτυξιακές. Η κατάσταση στην αγορά θυμίζει έντονα την περίοδο του 2018, όταν και η ασκούμενη τότε οικονομική πολιτική ευνοούσε τα δημόσια ταμεία αλλά προκαλούσε ασφυξία στην ελληνική αγορά. Προφανώς κάθε μέτρο ελάφρυνσης των φόρων είναι θετικό. Η εμμονή όμως να φορολογούνται οι ελεύθεροι επαγγελματίες όχι για τα καθαρά τους έσοδα αλλά τεκμαρτά, είναι η πλέον εχθρική ενέργεια σε βάρος της επιχειρηματικότητας. Ο τεκμαρτός προσδιορισμός φορολογητέου εισοδήματος όπως και το τέλος επιτηδεύματος πρέπει να καταργηθούν άμεσα. Αντίστοιχα πρέπει να υπάρξουν αλλαγές αν δεν είναι εφικτή η κατάργηση της προκαταβολής φόρου. Επίσης απαιτείται μια μεγάλη παρέμβαση συγκράτησης και μείωσης των ενοικίων για επαγγελματική χρήση, ο εξορθολογισμός του ΦΠΑ με μείωση των υψηλών συντελεστών και ειδικά στην εστίαση η επαναφορά του χαμηλού συντελεστή και στα σερβιριζόμενα αγαθά. Ο δραστικός περιορισμός των τραπεζικών προμηθειών, που τελικά έχουν αυξηθεί παρά τον μηδενισμό ορισμένων χρεώσεων. Τέλος κορυφαίο ζήτημα που χρήζει άμεσης ρύθμισης είναι η αλλαγή του μηχανισμού καθορισμού των τιμών στην ηλεκτρική ενέργεια. Οι λογαριασμοί ρεύματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις πρέπει να μειωθούν τουλάχιστον κατά 50%, στο ύψος δηλαδή που ήταν έως τα μέσα του 2021. Οτιδήποτε άλλο δεν μπορεί παρά να θεωρείται αποτυχία και από τη σκοπιά των επιχειρήσεων και των καταναλωτών αλλά και από την προοπτική ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας. Συμπερασματικά, όταν σημειώνονται, και μάλιστα επαναλαμβανόμενα, τόσο μεγάλες υπερβάσεις σε σχέση με τους στόχους του προϋπολογισμού, αποδεικνύεται ότι η οικονομική πολιτική βασίζεται σε λάθος παραδοχές. Η τεράστια υπέρβαση των στόχων δεν συνεπάγεται υπεραπόδοση της οικονομίας και ανάπτυξη, αλλά αντίθετα υπερφορολόγηση και φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης.
• Πώς είδατε την εμπορική συμφωνία ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ; Πόσο θα επηρεάσει αυτό την αγορά στη χώρα μας;
Νομίζω ότι το τελικό αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί επωφελής συμφωνία και για τα δύο μέρη. Η ΕΕ υποχώρησε ατάκτως και τελικά καλείται να πληρώσει πολύ μεγάλο τίμημα. Ειδικά στο σκέλος της ενέργειας οι όροι που περιλαμβάνονται το μόνο αποτέλεσμα που μπορεί να έχουν εάν εφαρμοστούν θα είναι ακόμα μεγαλύτερο κόστος ενέργειας για όλους μας. Από εκεί και πέρα η ελληνική οικονομία θα επηρεαστεί σε ορισμένους μόνο αλλά πολύ βασικούς κλάδους της οικονομίας μας, καθώς αφορά στον πρωτογενή τομέα και στη μεταποίηση των προϊόντων του. Το προφανές είναι ότι ο όγκος των εξαγωγών αυτών των κλάδων στις ΗΠΑ θα μειωθεί. Καθώς όμως πρόκειται για ιδιαίτερα δυναμικούς κλάδους, η προστιθέμενη αξία των οποίων εδράζεται κυρίως στην ποιότητά τους, εκτιμώ ότι με τις κατάλληλες κινήσεις μπορούν να διοχετευτούν σε άλλες αγορές και να περιοριστούν οι συνέπειες των πολιτικών προστατευτισμού που αναπτύσσουν οι ΗΠΑ. Για να επιταχυνθεί όμως αυτή η ανακατεύθυνση σε αγορές απαιτείται και η συνδρομή της κυβέρνησης ώστε να επιτευχθούν διμερείς συμφωνίες με άλλες αγορές. Εάν περιμένουμε την ΕΕ να εξετάσει τις εναλλακτικές και να πετύχει συμφωνίες για το σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας, νομίζω ότι θα χαθεί πολύτιμος χρόνος και κυρίως θα υπηρετηθούν κατά προτεραιότητα τα συμφέροντα των μεγάλων βιομηχανικών κρατών και δευτερευόντως της εθνικής μας οικονομίας που έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και άλλες ανάγκες.
• Οι ελλείψεις σε εργατικά χέρια και μάλιστα σε εστίαση και τουρισμό, είναι φέτος πολλές. Τι θα μπορούσε να γίνει κατά την εκτίμησή σας, προκειμένου να ανανεωθεί το ενδιαφέρον στην αγορά εργασίας;
Το πρόβλημα της έλλειψης του αναγκαίου ανθρώπινου δυναμικού στην εστίαση και στον τουρισμό είναι πολύ σύνθετο καθώς πρόκειται για δραστηριότητες έντονης εργασίας. Τα κενά εντοπίζονται κυρίως σε θέσεις ελάχιστης εξειδίκευσης. Μια λύση θα μπορούσε να είναι η ανάπτυξη μιας ουσιώδους μεταναστευτικής πολιτικής στη βάση των αναγκών του κλάδου. Η βελτίωση επίσης της φορολογικής αντιμετώπισης των εργαζόμενων στον επισιτισμό και στον τουρισμό, ιδίως τον εποχικό, θα μπορούσε να κάνει πιο ελκυστικές αυτές τις διεξόδους, τουλάχιστον για τους νεότερους. Θα πρέπει επίσης να αναπτυχθούν πολιτικές σε συνέργεια τοπικής αυτοδιοίκησης με τις επιχειρήσεις για την προσφορά καλύτερων όρων διαβίωσης σε όσους μετακινούνται εκτός της μόνιμης κατοικίας τους για να εργαστούν στον τουρισμό και στην εστίαση. Η ανάπτυξη τέλος εξοπλισμού και τεχνολογίας που να επιτρέπουν τη λειτουργία των επιχειρήσεων με λιγότερο προσωπικό θα διαμόρφωνε και μια νέα οικονομική δραστηριότητα με δυνατότητες μάλιστα εξωστρεφούς ανάπτυξης.
