Αντισυνταγματική η απόφαση περί καθορισμού των τμημάτων της παραλίας

• Η απόφαση της προϊσταμένης της Γεν. Δ/νσης Δημόσιας Περιουσίας και Κοιν. Περιουσιών του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας είναι ακυρωτέα για συγκεκριμένους λόγους

Αμεσες πρωτοβουλίες αναλαμβάνει η ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, έπειτα από τη γνωμοδότηση του δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω και εντ. διδάσκοντα Συνταγματικού και Διοικητικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μιχάλη Παπαγεωργίου, σχετικά με την συνταγματικότητα των διατάξεων του Ν. 5092/2024, που αφορούν στην παραχώρηση χρήσης τμημάτων Αιγιαλού και Παραλίας και την απόδοση της σχετικής αποφασιστικής αρμοδιότητας κατ’ αποκλειστικότητα στο Ελληνικό Δημόσιο δια της Κτηματικής Υπηρεσίας και της ΕΤΑΔ Α.Ε, καθώς η απόφαση περί καθορισμού των τμημάτων και παραλίας που επιτρέπεται να παραχωρηθούν για απλή χρήση κατόπιν πλειοδοτικής αιγιαλού δημοπρασίας, κρίνεται ακυρωτέα!
Ειδικότερα, με βάση την γνωμοδότηση του κ. Μ. Παπαγεωργίου:

[…] Η ως άνω Α.Π. 46068 ΕΞ 2024/ΥΠΟΙΚ 29-03-2024 Απόφαση της προϊσταμένης της Γεν. Δνσης Δημόσιας Περιουσίας και Κοινωφ. Περιουσιών του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών περί καθορισμού των τμημάτων και παραλίας που επιτρέπεται να παραχωρηθούν για απλή χρήση κατόπιν πλειοδοτικής αιγιαλού δημοπρασίας, είναι ακυρωτέα για τους ακόλουθους λόγους:
Bα. Η ως άνω απόφαση εκδόθηκε αναρμοδίως από την προϊσταμένη της Γ. Δνσης Δημόσιας Περιουσίας και Κοινωφ. Περιουσιών του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ενώ αντίθετα σύμφωνα την ως άνω νομολογία του ΣτΕ:
«Ενόψει της σημασίας του παράκτιου χώρου ως στοιχείου του φυσικού περιβάλλοντος, καθόσον η αρμοδιότητα παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας ανήκει και στον υπουργό Περιβάλλοντος, από κοινού με τους συναρμόδιους υπουργούς, θα έπρεπε ομοίως να εκδοθεί αντίστοιχα από τον υπουργό Περιβάλλοντος, από κοινού με τους συναρμόδιους υπουργούς».
Ββ. Η ως άνω απόφαση εκδόθηκε εφάπαξ γενικευμένα και συλλήβδην για τα προς παραχώρηση τμήματα όλης της χώρας, χωρίς την οφειλόμενη σαφή, ειδική και επαρκή αιτιολογία επί της προστασίας της κοινοχρησίας και του περιβάλλοντος επί ενός εκάστου των προς παραχώρηση τμημάτων.
Ειδικότερα, υφίσταται έλλειψη της οφειλόμενης σαφούς, ειδικής και επαρκούς αιτιολογίας επί της προστασίας της κοινοχρησίας και του περιβάλλοντος επί ενός εκάστου των προς παραχώρηση τμημάτων αιτιολογίας, όπως αυτή από την ως άνω νομολογία του ΣτΕ απαιτείται, ανά τμήμα Αιγιαλού και Παραλίας (…) «μεμονωμένα και κατά περίπτωση, ύστερα από εξατομικευμένη κρίση της διοικήσεως, συνοδευόμενη από τα αναγκαία διαγράμματα» ότι έχουν τεθεί «και οι αναγκαίοι όροι και περιορισμοί ενόψει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του υπό παραχώρηση συγκεκριμένου τμήματος του αιγιαλού, προκειμένου να διασφαλισθεί και η κατά προορισμό χρήση του ως κοινόχρηστου αγαθού».
Δ. Επίσης είναι ακυρωτέες διότι εκδόθηκαν κατά μη σύννομη ως άνω αρμοδιότητα και ελλείψει πλήρους αιτιολογίας:
– Η Α.Π. 46068 ΕΞ 2024/ΥΠΟΙΚ 29-03-2024 Απόφαση της προϊσταμένης της Γ. Δνσης Δημόσιας Περιουσίας και Κοινωφ. Περιουσιών του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών περί καθορισμού των τμημάτων και παραλίας που επιτρέπεται να παραχωρηθούν για απλή χρήση κατόπιν πλειοδοτικής αιγιαλού δημοπρασίας, ως και οι σε συνέχεια αυτής εκδοθείσες:
-Η Κ.Υ.Α. ΕθνΟικονΟικ -ΠεριβΕνεργ 57878 ΕΞ 2024/22-04-2024 περί εξειδίκευσης των γενικών όρων παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας κλπ. και περί των τεχνικών προδιαγραφών κινητών στοιχείων κλ.π
– Η Κ.Υ.Α. ΕθνΟικονΟικ -ΨηφΔιακυβ 58972 ΕΞ 2024/23-04-2024 περί της διαδικασίας πλειοδοτικών διαγωνισμών για τη παραχώρηση απλής χρήσης τμημάτων αιγιαλού, παραλίας κλπ., αλλά και
– Οι επιμέρους, ανά Περιφέρεια περιοχές Δήμων της χώρας, Διακηρύξεις Δημοπρασιών των κατά τόπους προϊσταμένων Κτηματικών Υπηρεσιών, όπως εν προκειμένω για το Νότιο Αιγαίο είναι για την μεν Δωδεκάνησο η υπ’ αριθμ. αρ. πρωτ. 52904 ΕΞΕ 2024/10-05-2024 Διακήρυξη Δημοπρασίας του προϊσταμένου Κτηματικής Υπηρεσίας Δωδεκανήσων Α΄ και για τις δε Κυκλάδες η υπ’ αριθμ. πρωτ. ΟΕ 57677 ΕΞΕ 2024/21-05-2024 Διακήρυξη Δημοπρασίας του προϊσταμένου Κτηματικής Υπηρεσίας Κυκλάδων Α.
– Οι κατ’ ιδίαν ανά παραχωρησιούχο πράξεις παραχώρησης και συμβάσεις επί των ως άνω δημοπρασιών.
[…] Καταργώντας, μάλιστα, παράλληλα και τις διατάξεις του άρθρου 13 παρ. 2 και του άρθρου 15 παρ.7 του Ν. 2971/2001, που καθόριζαν και ρύθμιζαν την απευθείας παραχώρηση από το Κράτος τμημάτων Αιγιαλού/Παραλίας σε Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού ή σε δημοτικές επιχειρήσεις, με κοινή απόφαση των υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών, όπως και το δικαίωμα και αποφασιστική αρμοδιότητα των Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού να προβαίνουν σε περαιτέρω παραχώρηση, με αντάλλαγμα, κατόπιν δημοπρασίας, με την αποστέρηση κατά τα ως από τους Δήμους άμεσα αξιοποιήσιμων πόρων. Κατόπιν τούτου και σύμφωνα με την ως άνω νομολογία του ΣτΕ και την κατίσχυση των σχετικών συνταγματικών και υπερνομοθετικών διατάξεων (Ε.Χ.Τ.Α.) γνωμοδοτώ επιπροσθέτως ότι με βάση εμπεριστατωμένες οικονομικές εκθέσεις και εκτιμήσεις επί των προϋπολογισμών κάθε επιμέρους Δήμου, που θα υποδεικνύουν την αδήριτη ανάγκη κατάρτισης από πλευράς του Ελληνικού Δημοσίου αντίστοιχα ενδεδειγμένων αναλογιστικών μελετών επί του κόστους των εκχωρούμενων προς τους Δήμους ως «υποχρεώσεων» επί των προβλεπόμενων παρεχόμενων υπηρεσιών του άρθρου 14 του Ν. 5092/2024:
α. Καθίστανται συναφώς ακυρωτέες, κατόπιν άσκησης σχετικής αίτησης Ακύρωσης, οι Πράξεις των οργάνων του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών περί της ασυνάρτητης και ασύνδετης επί των παραπάνω απόδοσης στους οικείους Δήμους του ποσοστού 60% επί του ανταλλάγματος του Δημοσίου από την παραχώρηση απλής χρήσης τμημάτων αιγιαλού και παραλίας (άρθρο 7 παρ. 3 του Ν. 5092/2024).
β. Συντρέχουν, επίσης, έννομες συνθήκες επί της άσκησης από πλευράς Δήμων του ένδικου βοηθήματος της Αγωγής προς αποζημίωση και αδικαιολόγητο πλουτισμό έναντι του Ελληνικού Δημοσίου, αλλά και της ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε , κατά το μέρος που εκτελέσθηκαν από πλευράς τους οι εν λόγω υπηρεσίες ευθέως αναντίστοιχα της χρηματοδότησης του 60% επί του ανταλλάγματος παραχώρησης χρήσης επιμέρους κατά τόπο παραλιακών εκτάσεων, αλλά και έτερων έκτακτων επιχορηγήσεων (βλ προσλήψεις ναυαγοσωστών).
Το Δ.Σ. της ΠΕΔ Νοτίου, έπειτα από εισήγηση του προέδρου της και δημάρχου Ρόδου Αλέξανδρου Κολιάδη αποφάσισε ομοφώνως:
Προ της άσκησης των ένδικων βοηθημάτων, η Π.Ε.Δ. Νοτίου Αιγαίου, να προχωρήσει στις κάτωθι ενέργειες:
1. Τη λήψη απόφασης από πλευράς του Δ.Σ. της Π.Ε.Δ. Νοτίου Αιγαίου για την αποδοχή των έννομων ισχυρισμών της παρούσας Γνωμοδότησης, μετά της έκδοσης σχετικού Ψηφίσματος διαμαρτυρίας με το περιληπτικό σκεπτικό ότι:
«Οι σχετικές νεοπαγείς θεσπισθείσες διατάξεις περί παραχώρησης χρήσης τμημάτων Αιγιαλού και Παραλίας του νέου Ν. 5092/2024, επιβάλλεται να τροποποιηθούν με ειδικές ρυθμιστικές προσαρμογές υπέρ των Ο.Τ.Α. Α΄ Βαθμού επί των αντίστοιχων καταργούμενων γνωμοδοτικών και αποφασιστικών αρμοδιοτήτων του προηγούμενου Ν. 2971/2001, επειδή:
Α. Με άκυρες νομοθετικές και ρυθμιστικές διαδικασίες ενάντια και κατά παράβαση νόμου του κανονιστικού πλαισίου της Πολυεπίπεδης και Χρηστής Διακυβέρνησης αφαιρέθηκαν αντισυνταγματικά (κατ’ άρθρο 24 και κατ’ άρθρο 102 του Συντάγματος), και κατά παραβίαση του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας, αρμοδιότητες και έννομα κεκτημένα των Ο.Τ.Α. Α΄ Βαθμού/Δήμων επί της αξιοποίησης, της προστασίας και της διαχείρισης των επιμέρους παραχωρήσεων χρήσης του Αιγιαλού και της Παραλίας στο σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας.
Β. Παραλείφθηκαν, όπως συνάγεται και κατά την σχετική ακυρωτική νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, έννομες ρήτρες και ρυθμιστικές διαδικασίες για την προστασία της κοινοχρησίας και του περιβάλλοντος, ενώ μεταβιβάσθηκαν εντελώς αναντίστοιχα στους Δήμους επί της προστασίας της οικείας Δημόσιας Περιουσίας, αστικές, ποινικές και διοικητικές ευθύνες.
Γ. Παραλείφθηκε νομοθετικά, κατόπιν ενδεδειγμένης και προπαρασκευαστικής αναλογιστικής μελέτης από πλευράς Ελληνικού Δημοσίου, ανά Δήμο και ανά κατηγορία έκτασης παραχωρούμενης και σαφώς οριοθετημένης έκτασης Αιγιαλού και Παραλίας, η συνεκτική και συγκροτημένη διασφάλιση των αναγκαίων χρηματοδοτικών-οικονομικών πόρων, για την εκτέλεση των εκ του νόμου ανατιθέμενων υποχρεώσεων των Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού/ Δήμων επί της προστασίας του Αιγιαλού και της Παραλίας, με την αόριστη και γενικευμένη απόδοση του ποσοστού 60% επί του ανταλλάγματος του Ελληνικού Δημοσίου από την παραχώρηση της απλής χρήσης.
Δ. Μαζί με την έκδοση και κοινοποίηση του ως άνω Ψηφίσματος προς τα αρμόδια επιτελικά διοικητικά όργανα των Υπουργείων α. Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, β. Εσωτερικών, γ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης επισυνάπτονται οι εκτενείς έννομοι ισχυρισμοί της Π.Ε.Δ. Νοτίου Αιγαίου, σύμφωνα με την γνωμοδότηση του κ. Μιχαήλ Θ. Παπαγεωργίου, Δ.Ν./Εντ. Διδάσκοντα της Νομικής Σχολής Αθηνών του Πανεπιστημίου Αθηνών για τη βέλτιστη δυνατή, συμμετοχική και συνεργατική άμεση νομοθετική αποκατάσταση των ως άνω από πλευράς Ελληνικής Πολιτείας.

Ε. Η Π.Ε.Δ. Νοτίου Αιγαίου δηλώνει την απερίφραστη υποστήριξή της προς την με κάθε νόμιμο τρόπο διασφάλιση των έννομων συμφερόντων των μελών της, των Δήμων/Ο.Τ.Α. Α΄Βαθμού του Νότιου Αιγαίου»
2. Το ως άνω Ψήφισμα με συνημμένη την γνωμοδότηση του κ. Μιχαήλ Θ. Παπαγεωργίου, να διαβιβασθεί προς ενέργειες άμεσης νομοθετικής αποκατάστασης:
α. Στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, δεδομένης της κρισιμότητας του θέματος για όλους τους Δήμους της χώρας, που η διοικητική περιφέρειά τους είναι σε παραθαλάσσιες περιοχές.
β. Στον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
γ. Στους συναρμόδιους υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ως και στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
δ. Στους κ.κ. βουλευτές Δωδεκανήσου & Κυκλάδων».