Ο δρ. Λυκούργος Λιακάκος είναι πολιτικός επιστήμονας και ειδικός στις διεθνείς σχέσεις, κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στο Διεθνές Δίκαιο με εξειδίκευση στο Δίκαιο της Θάλασσας, από το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Επιπλέον, διδάσκει ως λέκτορας στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο Αθηνών στους τομείς του διεθνούς δικαίου, των διεθνών σχέσεων και της εξωτερικής πολιτικής.
Ως επιστημονικός διευθυντής στο Πολιτιστικό και Αναπτυξιακό Κέντρο ΜΕΣΟΝΗΣΟΣ στην Ελλάδα, ενσωματώνει το διεθνές δίκαιο, τη γεωπολιτική και τις περιβαλλοντικές επιστήμες, με ιδιαίτερη έμφαση στις ανανεώσιμες και θαλάσσιες πηγές ενέργειας.
Έχει επίσης συνεργαστεί ως ερευνητικός συνεργάτης στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Κατάρτισης (ΕΚεΠΕΚ). Τον Δεκέμβριο του 2024, συμμετείχε στο πρώτο Σχολείο Συμμετοχικής Δημοκρατίας της Ελλάδας, που διοργανώθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε προς τη «δ» μιλάει για την πρόσφατη συνέντευξη του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τράμπ στο Politico όπου επιτέθηκε στην Ευρώπη και στους ευρωπαίους ηγέτες, για τις εξελίξεις στο Ουκρανικό και τον κίνδυνο που ενέχει την δέσμευση των ρωσικών κεφαλαίων καθώς, εάν συμβεί αυτό, ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για την Ευρωπαϊκή Ένωση και κυρίως τις ευάλωτες οικονομίες του νότου στις οποίες περιλαμβάνεται και η Ελλάδα.
Επιπλέον, εκφράζει ικανοποίηση για την εκλογή του κ. Κυριάκου Πιερρακάκη στην προεδρία του Eurogroup, επισημαίνοντας ότι “έχει σημασία, να κρατήσει τη σωστή γραμμή”.
• Να ξεκινήσουμε από τις πρόσφατες δηλώσεις του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τράμπ ο οποίος σε συνέντευξή του στο Politico επιτέθηκε κατά της Ευρώπης και των ευρωπαίων ηγετών. Θα ήθελα το σχόλιό σας.
Μπορούμε να πούμε ότι είχε πολύ ενδιαφέρον η συνέντευξη του αμερικανού προέδρου ενώ είχε μεγάλη σημασία που δόθηκε στην Politico –το αντίπαλο δέος, το σύστημα όπως λέει που τον κατακρίνει κι έχει μια ιδεολογία τελείως αντίθετη στο maga (Make America Great Again). Παρ’ όλα αυτά, θεωρεί ότι σφραγίζεται ως ο άνθρωπος που διαμορφώνει την Ευρώπη και σίγουρα του προσφέρει ένα ‘εχθρικό’ ακροατήριο για να δείξει στη δική του βάση, ότι μπαίνει στο άντρο του συστήματος.
Είδαμε ότι η Ευρώπη, περιγράφεται ως μια ήπειρος σε πολιτισμική εξάλειψη, που όμως απειλείται –όχι τόσο από τη Ρωσία- αλλά από τη μετανάστευση, την πολιτική ορθότητα και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ΗΠΑ όπως λέει, θα καλλιεργήσουν αντίσταση στην τωρινή ευρωπαϊκή πορεία και μάλιστα, είπε ότι βλέπει με ενθουσιασμό την άνοδο των λεγόμενων ευρωπαϊκών κομμάτων (ήτοι Μαρίν Λε Πεν στη Γαλλία, Τζιόρτζια Μελόνι στην Ιταλία, Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία κ.λπ.) –αυτής της ιδεολογίας της «σκληρής» δεξιάς. Από εκεί και πέρα, διαπιστώσαμε ότι ενώ το ΝΑΤΟ πρέπει να είναι ουδέτερη ομπρέλα, γίνεται πιο πολύ εργαλείο πίεσης. Με λίγα λόγια τι λέει ο Τραμπ: δώστε 5% του ΑΕΠ σας, σκληρύνετε τη στάση απέναντι στη μετανάστευση, αλλάξτε το πολιτικό σας προσωπικό, διαφορετικά η αμερικανική προστασία δεν είναι δεδομένη.
Επιπλέον, αυτό που φαίνεται από τη συνέντευξή του είναι ότι ανοίγει ο δρόμος διάχυτα για μια ανοιχτή ανάμειξη των ΗΠΑ στις ευρωπαϊκές εκλογές υπέρ των προαναφερθέντων κομμάτων, χωρών και ιδεολογίας και το τελευταίο: η Ρωσία, βλέπει τη Δύση να “τρώγεται” εσωτερικά, ενώ ο αμερικανικός πρόεδρος λέει δημόσια ότι η Ουκρανία χάνει, κι αυτός θέλει μόνον, να τελειώσει ο πόλεμος. Οπότε, βλέπουμε ότι τον συμφέρει μια Ευρώπη διχασμένη και φοβισμένη, διότι με αυτό τον τρόπο θα είναι πιο εξαρτημένη από τις ΗΠΑ σε άμυνα, ενέργεια και οπλισμό. Από την άλλη βέβαια, η Ευρώπη και οι ηγέτες της έχουν τεράστια ευθύνη γι’ αυτό δυστυχώς. Είδαμε πώς διαχειρίστηκαν το θέμα του πολέμου –μάλιστα αποκάλεσε “ηλίθιους” κάποιους. Ωστόσο, η Ευρώπη έχει όντως ζήτημα μετανάστευσης, έχει θέμα ενεργειακού κόστους, ακρίβειας, μείωσης στις κοινωνικές δαπάνες, οι πολιτικοί της ηγέτες απομακρύνονται από τον ευρωπαίο πολίτη.
Εάν όμως, η Ουκρανία συνθηκολογήσει με την Ρωσία, εάν φανεί ότι ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν είναι ο προνομιακός συνομιλητής του Τράμπ και εάν η Ρωσία γυρίσει στην G8 και αποσυρθούν οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί, πώς αυτοί οι ηγέτες θα δικαιολογήσουν την συνέχιση της πολεμικής οικονομίας;
Ο Τραμπ, παρότι σε πολλά πράγματα δεν έχει άδικο, φαίνεται ότι πίσω από τη στάση του, κρύβει μια σκοπιμότητα διότι όσο πιο διχασμένη και φοβισμένη είναι η Ευρώπη, τόσο πιο πολύ θα εξαρτάται από τις ΗΠΑ σε θέματα ενέργειας, άμυνας, εγγυήσεων ασφαλείας και οπλισμού. Συνεπώς, δεν είναι μόνον ιδεολογικός αλλά και κυνικά στρατηγικός.
• Να περάσουμε στο ζήτημα της Ουκρανίας. Οι ΗΠΑ μιλούν για εκλογές (κάτι που δέχεται και ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι) ενώ σχετικά με το ειρηνευτικό σχέδιο υπάρχει ακόμη δρόμος μπροστά. Το ίδιο και με το ζήτημα των εδαφικών παραχωρήσεων.
Να σημειώσω ότι πραγματικά συγκινούμαι από τη γενναιότητα με την οποία πολεμάει ο Ουκρανικός λαός σαν Ιφιγένεια που θυσιάζεται εν μέσω διαπλοκής και συμφερόντων. Αυτός ο πόλεμος θα μπορούσε να μην είχε γίνει, εάν είχε τηρηθεί το Μίνσκ, εάν οι ευρωπαίοι είχαν πει το αυτονόητο. Η Ουκρανία δεν θα μπορούσε ποτέ να μπει στο ΝΑΤΟ. Από εκεί και πέρα, ο Πούτιν έχει εξαγγείλει τα εδάφη αυτά (Ντονμπάς, Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ) και τα έχει δηλώσει στο σύνταγμά του.
Προχωράει αργά και σταθερά ενώ έχει κατακτήσει όλη την περιοχή αυτή τα τελευταία 2,5 χρόνια. Συνεπώς, δεν θα σταματήσει μέχρι να πάρει αυτό που θέλει.
Από την άλλη, πρέπει να μιλήσουμε για τις τεράστιες ευθύνες του Ζελένσκι, ο οποίος προχώρησε σε έναν πόλεμο που μπορούσε να αποφύγει, μια κυβέρνηση που δεν έχει καμία αξιοπιστία διότι βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα εν μέσω τεράστιων σκανδάλων διαφθοράς σε πολλά ζητήματα. Καταλαβαίνετε ότι υπάρχει μεγάλη αναξιοπιστία, κατά πόσο αυτή η χώρα θα μπορέσει να προσεταιριστεί τις δυτικές αξίες.
Ο Πούτιν, έχει κερδίσει τον πόλεμο. Το θέμα είναι μέχρι πού θα φτάσει. Πρέπει κάπου να μπει ένα φρένο. Ωστόσο, έχει μεγάλη σημασία να μην χρησιμοποιηθούν τα ρωσικά κρατικά κεφάλαια (πάνω από 210 δισ. ευρώ) διότι εάν συμβεί αυτό, ανοίγουμε τον ασκό του Αιόλου για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς υπάρχουν χώρες όπως, η Κίνα, οι Αραβικές χώρες, του Κόλπου, της κεντρικής Ασίας που έχουν κάνει άμεσες επενδύσεις στην Ευρώπη. Εάν γίνει κάτι τέτοιο, θα πληγεί η αξιοπιστία του ευρώ και θα υποστεί μεγάλη ζημιά. Να ξέρετε ότι οι πρώτες χώρες που πληρώνουν τέτοια λάθη είναι οι ευάλωτες οικονομίες του νότου (όπως η Ελλάδα).
Η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίζει τις απειλές σωστά από τον βορά μέχρι τον νότο.
• Για να κλείσουμε, θα ήθελα ένα σχόλιο για την εκλογή του κ. Κυριάκου Πιερρακάκη στην προεδρία του Eurogroup.
Σε αυτή την συγκυρία, είναι πολύ σημαντικό να έχουμε νέο πρόεδρο Eurogroup, τον κ. Κυριάκο Πιερρακάκη (ο οποίος είναι Έλληνας και μας κάνει να χαιρόμαστε γι’ αυτή την εξέλιξη). Είναι ένα μήνυμα προς τις αγορές ότι η χώρα που πριν από δέκα χρόνια κινδύνευε να βγει από το ευρώ, σήμερα βρίσκεται στον πυρήνα της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης. Ο Έλληνας πρόεδρος του Eurogroup έχει σημασία, να κρατήσει τη σωστή γραμμή: ναι στη στήριξη προς την Ουκρανία, αλλά χωρίς να υπονομεύσουμε το ευρώ, το κράτος δικαίου και τελικά, τα ίδια μας τα εθνικά συμφέροντα.
Λυκούργος Λιακάκος: «Ο Έλληνας πρόεδρος του Eurogroup έχει σημασία, να κρατήσει τη σωστή γραμμή»
