• Δύο συνεντεύξεις στον RealVoice και στον Topfm μετατρέπουν την αντιπαράθεση σε κρίσιμο τεστ σοβαρότητας για τον δημόσιο διάλογο, την ακρίβεια των αριθμών και τη διοικητική επάρκεια των θεσμών
Η δημόσια σφαίρα της Ρόδου κλυδωνίζεται από μια αντιπαράθεση που πλέον δεν αφορά μόνο πρόσωπα αλλά τον ίδιο τον τρόπο με τον οποίο συζητούμε για την αυτοδιοίκηση.
Ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος από το Παλέρμο όπου συμμετείχε στη συνέλευση ARLEM μίλησε στον RealVoice και στον Topfm επιλέγοντας αιχμηρές διατυπώσεις αλλά και συγκεκριμένα παραδείγματα για να περιγράψει αυτό που θεωρεί εσκεμμένη παραμόρφωση της πραγματικότητας γύρω από τον ΦοΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου και τη ΔΕΥΑΡ.
Οι τοποθετήσεις του στρέφονται στον δήμαρχο Ρόδου Αλέξανδρο Κολιάδη και στον πρόεδρο της ΔΕΥΑΡ Σωτήρη Βαγιανό ανοίγοντας μια συζήτηση για την ποιότητα του δημόσιου λόγου την ευθύνη των θεσμικών ρόλων και την αξία των αριθμών όταν χρησιμοποιούνται στον πολιτικό διάλογο.
Οι δύο παρεμβάσεις διατυπώθηκαν σε διάστημα ωρών και έφεραν τον τόνο μιας ευρύτερης αγωνίας για το επίπεδο της τοπικής πολιτικής.
Η στιγμή που αλλάζει το επίπεδο της σύγκρουσης
Ο περιφερειάρχης περιέγραψε το νέο πεδίο αντιπαράθεσης ως προσχεδιασμένο. Τοποθέτησε στο κέντρο τον ΦοΔΣΑ, έναν φορέα που όπως τόνισε είναι οικονομικά υγιής και μετρήσιμα παραγωγικός. Η πολιτική διάσταση είναι ξεκάθαρη. Όταν ο διάλογος εγκαταλείπει τα δεδομένα και διολισθαίνει σε ρητορικά τεχνάσματα η τάξη των πραγμάτων αντιστρέφεται και οι θεσμοί εκτίθενται.
Στον RealVoice συμπύκνωσε αυτή την αγωνία σε μια φράση έστω και προκλητική. «Λοιπόν σήμερα να κλείσει ο ΦοΔΣΑ να ησυχάσουμε από τις επιθέσεις όλων αυτών των τύπων. Να μείνουν ανοιχτά όλα τα χαμαιτυπεία εστίες μόλυνσης και ελλειμμάτων». Πρόκειται για μια υπερβολή που επιδιώκει να φωτίσει την αντίφαση. Την ώρα που ένας διαβαθμιδικός οργανισμός παρουσιάζεται ως παράδειγμα ο δημόσιος διάλογος επιμένει να τον στοχοποιεί με ισχυρισμούς που ο περιφερειάρχης θεωρεί ανακριβείς.
Ο άξονας των αριθμών και η αξιοπιστία του λόγου
Στον Topfm ο Γιώργος Χατζημάρκος ανέβασε τον πήχη της τεκμηρίωσης επιμένοντας ότι η αντιπαράθεση έχει πλέον μετρήσιμο περιεχόμενο. Στάθηκε στο ποσό που ο Δήμος Ρόδου καταβάλλει στον ΦοΔΣΑ επικαλούμενος ως πραγματικό το νούμερο των τριών εκατομμυρίων και εβδομήντα δύο χιλιάδων ευρώ για το 2025, ενώ απέδωσε στον δήμαρχο την αναφορά σε οκτώ εκατομμύρια.
Η ουσία βρίσκεται λιγότερο στον ίδιο τον αριθμό και περισσότερο στη συνήθεια πολιτικών διατυπώσεων που προηγούνται της λογιστικής ακρίβειας. Οι αριθμοί δεν είναι διακόσμηση. Ορίζουν προτεραιότητες, επηρεάζουν αποφάσεις, καθορίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών. Όταν λανθασμένα ποσά εκφέρονται από θεσμικό στόμα, τότε το σφάλμα δεν είναι απλώς επικοινωνιακό. Είναι διοικητικό.
Το βάρος του ρόλου του δημάρχου
Ο περιφερειάρχης δεν έκρυψε ότι θεωρεί τον δήμαρχο Ρόδου κεντρικό πρόβλημα στην παρούσα φάση. Το σκεπτικό του είναι θεσμικό. Ο δήμαρχος είναι αντιπρόεδρος του ΦοΔΣΑ και έχει υποχρέωση να υπερασπίζεται την ακεραιότητα του φορέα όταν αυτός βάλλεται. Η επιλογή να επιβραβεύσει ρητορικά τον θόρυβο αντί να τον αποδομήσει παρουσιάζεται ως ένδειξη διοικητικής ανετοιμότητας.
Η αυτοδιοικητική εκπροσώπηση σε διαβαθμιδικούς οργανισμούς δεν είναι τιμητικός τίτλος. Είναι εργαλείο πολιτικής που απαιτεί συνέπεια γραμμής και ποιότητα τεκμηρίωσης. Εκεί ακριβώς στέκεται η κριτική. Ότι η ηγεσία του Δήμου μετατόπισε τη συζήτηση από την ουσία των έργων στη ρητορική της αντιπαράθεσης.
Η ΔΕΥΑΡ ως καθρέφτης επάρκειας
Η επίθεση προς τον πρόεδρο της ΔΕΥΑΡ είναι σκληρή και επίμονη. «Αυτόν τον τύπο ο τόπος θα τον πληρώσει πολύ ακριβά» είπε ο περιφερειάρχης υποστηρίζοντας ότι διακινεί ψευδείς ισχυρισμούς για την Περιφέρεια, για το φράγμα Γαδουρά και για τον ίδιο τον ΦοΔΣΑ και ότι αλλάζει γραμμή όταν διαψεύδεται.
Στον Topfm μίλησε για μια μέθοδο που δεν οικοδομεί, αλλά υπονομεύει. Η ΔΕΥΑΡ δεν αντέχει τόσο ελαφρά τη καρδία να γίνεται πεδίο πολιτικών πειραμάτων. Η ασφάλεια του νερού, οι αντοχές του δικτύου, οι βλάβες, η αποχέτευση, οι χρηματοδοτήσεις για έργα ανθεκτικότητας είναι τεστ διοικητικής εντιμότητας. Κάθε δημόσια ανακρίβεια σε αυτό το πεδίο δεν είναι σφάλμα θεάματος. Είναι κίνδυνος για την εμπιστοσύνη που χρειάζεται η επιχείρηση για να λειτουργεί.
Χαρακτηριστικά αποσπάσματα που σκιαγραφούν το κλίμα
«Δεν θα αφήσω απροστάτευτους ποτέ ούτε συνεργάτες ούτε εργαζόμενους ούτε τον τόπο έρμαιο σε παρακμιακή συμπεριφορά. Οι παρακμιακοί μας σέρνουν στον βούρκο, σε μια πεζοδρομιακή ζωή και δεν θα απαντήσουμε;».
«Η συζήτηση δεν είναι ποιο είναι το καλύτερο αύριο. Η συζήτηση είναι το πεζοδρόμιο. Με τον ρυθμό που το πάνε σε λίγο θα μας φαίνεται σαν Λυρική Σκηνή».
«Προχθές είπε ότι ο ΦοΔΣΑ μπήκε σε εξυγίανση. Τόσος είναι τόσο μπορεί. Και ο τόπος θα τον πληρώσει αυτόν τον τύπο» στον Topfm.
«Απαντάμε μόνο. Ούτε θα μας βρείτε να είμαστε επιτιθέμενοι. Θα έπρεπε να αφήσουμε όλη αυτή τη συκοφαντία αναπάντητη».
«Σήμερα να κλείσει ο ΦοΔΣΑ. Έχει αφήσει μια κληρονομιά. Να μείνουν ανοιχτά όλα τα χαμαιτυπεία που δημιουργούν ελλείμματα».
Η εργαλειοποίηση των υπαλλήλων και το όριο της πολιτικής συμπεριφοράς
Μια από τις σοβαρότερες ενστάσεις του περιφερειάρχη αφορά στην επιμονή να ζητείται το όνομα του συντάκτη δελτίου Τύπου του ΦοΔΣΑ. Η κριτική δεν είναι τυπική.
Όταν η πολιτική διαμάχη μεταφέρει τη σύγκρουση στο επίπεδο του διοικητικού υπαλλήλου η εικόνα του δημόσιου θεσμού τραυματίζεται. Ο μηχανισμός υπάρχει για να υπηρετεί πολιτικές αποφάσεις, όχι για να γίνεται αλεξικέραυνο μικροκομματικής πίεσης. Η αναφορά σε περιστατικά όπου εργαζόμενοι βρέθηκαν στο στόχαστρο δημόσιας όχλησης φέρνει στο τραπέζι ένα ερώτημα που αφορά όλους. Πώς θωρακίζονται οι υπηρεσίες από την τοξικότητα χωρίς να στερείται από τους αιρετούς το δικαίωμα της αυστηρής κριτικής.
Τι σημαίνει υπευθυνότητα για τον Δήμο, τον ΦοΔΣΑ και τη ΔΕΥΑΡ
Αν απομονώσει κανείς την ένταση απομένει ένα σαφές τρίγωνο ευθύνης. Ο Δήμος οφείλει να μιλά με ακριβή στοιχεία, ιδιαίτερα όταν τοποθετείται για οικονομικές ροές προς διαβαθμιδικούς φορείς. Ο ΦοΔΣΑ οφείλει να διατηρεί υψηλό επίπεδο διαφάνειας ώστε να μην υπάρχει παραθυράκι καχυποψίας. Η ΔΕΥΑΡ οφείλει να προστατεύει την τεχνική της υπόσταση από την ευκολία των επικοινωνιακών πυροτεχνημάτων.
Η αντιπαράθεση που ζούμε μπορεί να γίνει αφορμή για μια νέα συμφωνία σε αρχές. Μετρήσιμα χρονοδιαγράμματα, δημόσιες αναφορές προόδου, σαφή πρωτόκολλα απάντησης στην κριτική και μηδενική ανοχή σε ανακρίβειες. Το κέρδος δεν είναι επικοινωνιακό. Είναι πρακτικό. Έργα που ωριμάζουν γρηγορότερα υπηρεσίες που ανταποκρίνονται γρηγορότερα, πολίτες που εμπιστεύονται περισσότερο.
Η πολιτική ως ευθύνη όχι ως διαρκής σκηνή
Οι δύο συνεντεύξεις λειτουργούν ως σημείο καμπής. Επιβάλλουν να αποφασίσουμε αν η πολιτική στο νησί θα παραμείνει στην ακμή του θεάματος ή θα επιστρέψει στο έδαφος των τεκμηρίων. Ο αιχμηρός λόγος του περιφερειάρχη, είτε συμφωνεί κανείς, είτε διαφωνεί, είναι πρόσκληση για μια πιο αυστηρή λογοδοσία.
Απαιτείται δέσμευση ότι οι θεσμοί θα υπηρετούνται με σεβασμό και ότι τα πρόσωπα θα κρίνονται από τη συνέπεια των πράξεών τους και όχι από την ικανότητά τους να μονοπωλούν το μικρόφωνο.
Όταν ο ίδιος ο περιφερειάρχης επιμένει πως «απαντάμε μόνο» δημιουργεί έναν κανόνα που μπορεί να γίνει συλλογικός. Απαντήσεις με στοιχεία και όχι με ετικέτες. Διάλογος με τεχνικό περιεχόμενο και όχι με φράσεις που λειτουργούν σαν πυροβολισμοί. Αν ο κανόνας αυτός γίνει αποδεκτός και από τη δημοτική αρχή, τότε η Ρόδος θα έχει κάθε λόγο να διεκδικήσει μια αυτοδιοίκηση που δεν φοβάται την αλήθεια των αριθμών, ούτε την πειθαρχία των σχεδίων. Εκεί κρίνεται το αύριο του νησιού.
