Το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να υπογραφεί η κοινή υπουργική απόφαση για το ειδικό χωροταξικό σχέδιο του τουρισμού, το οποίο θα δίνει έμφαση σε μη ανεπτυγμένες περιοχές και θα θέτει αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις για περαιτέρω ανάπτυξη σε ανεπτυγμένες. Παράλληλα, το υπουργείο Τουρισμού υλοποιεί σχέδιο για την ανάπτυξη του τουρισμού υψηλής προστιθέμενης αξίας με νέα προϊόντα και άνοιγμα σε νέες αγορές, με παράλληλη αύξηση των αεροπορικών συνδέσεων. Αυτά, μεταξύ άλλων, υπογραμμίζει στην «Καθημερινή» η υπουργός Τουρισμού Ολγα Κεφαλογιάννη, που δηλώνει αισιόδοξη για τη διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής του τουρισμού, χωρίς ωστόσο να παραγνωρίζει την ύπαρξη σοβαρών προκλήσεων, όπως η διαχείριση των προορισμών, η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και των τοπικών κοινωνιών και η αναβάθμιση και ανάπτυξη της τουριστικής εκπαίδευσης με στόχο τη βελτίωση της επάνδρωσης του τομέα. «Επιτυχία δεν είναι από μόνη της η αύξηση στα ποσοτικά μεγέθη. Επιτυχία είναι να έχουμε έναν τουρισμό βιώσιμο, με υψηλό επίπεδο υπηρεσιών, με μια ανταγωνιστική τουριστική προσφορά», αναφέρει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι επιμέρους ζητήματα όπως οι βραχυχρόνιες μισθώσεις παραμένουν στο επίκεντρο της προσοχής της κυβέρνησης.
– Μετά τα αλλεπάλληλα ρεκόρ σε αφίξεις και εισπράξεις, μπορεί ο ελληνικός τουρισμός να συνεχίσει να δίνει αναπτυξιακή δυναμική στην ελληνική οικονομία ή θα παραμείνει στα τρέχοντα, υψηλά είναι η αλήθεια, επίπεδα;
– Στόχος μας είναι η ποιοτική ανάπτυξη του τουρισμού. Επιτυχία δεν είναι από μόνη της η αύξηση στα ποσοτικά μεγέθη. Επιτυχία είναι να έχουμε έναν τουρισμό βιώσιμο, με υψηλό επίπεδο υπηρεσιών, με μια ανταγωνιστική τουριστική προσφορά. Μέσα από αυτές τις συνθήκες πιστεύουμε ότι θα επιτευχθεί η σταθερή αύξηση στα έσοδα, άμεσα και έμμεσα, αλλά και στα πολλαπλασιαστικά οφέλη του τουρισμού. Στόχος είναι επίσης να διακρινόμαστε για την περιβαλλοντική προστασία και να καταστήσουμε τον ελληνικό τουρισμό ανθεκτικό στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Να πετύχουμε ακόμη μια πιο ισόρροπη τουριστική ανάπτυξη σε όλες τις περιφέρειες, από την οποία θα ωφελείται όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας. Οι ιστορικά υψηλές επιδόσεις το 2023 και το 2024 σε ταξιδιωτική κίνηση και ιδίως σε έσοδα, και η δυναμική που, όπως δείχνουν τα έως σήμερα στοιχεία, διατηρείται και το 2025, είναι ενδεικτικές της φήμης της χώρας μας και της εδραίωσής της ως προορισμού παγκόσμιας απήχησης. Αλλά είναι και αποτύπωση της δουλειάς που έχει γίνει από όλους – την πολιτεία, τους φορείς, τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους. Συμπεριλαμβανομένης και της επιτυχούς διαχείρισης που έγινε κατά την πανδημία. Εχουμε λοιπόν λόγους να αισιοδοξούμε.
Στόχος μας είναι η ποιοτική ανάπτυξη του τουρισμού. Επιτυχία δεν είναι από μόνη της η αύξηση στα ποσοτικά μεγέθη. Επιτυχία είναι να έχουμε έναν τουρισμό βιώσιμο, με υψηλό επίπεδο υπηρεσιών, με μια ανταγωνιστική τουριστική προσφορά. Μέσα από αυτές τις συνθήκες πιστεύουμε ότι θα επιτευχθεί η σταθερή αύξηση στα έσοδα, άμεσα και έμμεσα, αλλά και στα πολλαπλασιαστικά οφέλη του τουρισμού.
– Το ερώτημα παραμένει όμως: εάν έχουμε αγγίξει το πλαφόν σε πλήθος ατόμων που μπορούμε να φιλοξενήσουμε, πώς μπορούμε να αυξήσουμε την αξία που εισπράττουμε;
– Η απάντηση βρίσκεται στη διαφοροποίηση και στον εμπλουτισμό της τουριστικής προσφοράς, καθώς και στην ενίσχυση των δημοσίων υποδομών, για να εξυπηρετούν τόσο τους κατοίκους όσο και τους επισκέπτες. Βασική προτεραιότητα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η ανάπτυξη των μορφών τουρισμού υψηλής προστιθέμενης αξίας. Η επένδυση στις ειδικές μορφές τουρισμού μπορεί ασφαλώς να αυξήσει το ενδιαφέρον και για λιγότερο ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές και σε χρονικές περιόδους εκτός τουριστικής αιχμής και να συμπαρασύρει το επενδυτικό ενδιαφέρον. Με το πρόγραμμα του υπουργείου Τουρισμού για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν δρομολογηθεί και υλοποιούνται έργα που υποστηρίζουν τέτοιες μορφές τουρισμού. Οι χρηματοδοτήσεις αφορούν αναβάθμιση υποδομών που υποστηρίζουν δραστηριότητες όπως ο ορεινός και χειμερινός τουρισμός, ο θαλάσσιος τουρισμός, ο καταδυτικός και ο ιαματικός. Σε εξέλιξη είναι ακόμη έργο για την προώθηση του αγροτουρισμού, του γαστρονομικού τουρισμού και του οινοτουρισμού. Και βεβαίως κομβικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει και το άνοιγμα σε νέες αγορές. Γι’ αυτό και δίνουμε έμφαση σε αγορές με ισχυρή δυναμική, όπως η Ανατολική Ασία και η Μέση Ανατολή και στην ενίσχυση των αεροπορικών συνδέσεων. Βεβαίως συνεχίζουμε την προσπάθεια ενίσχυσης της θέσης μας στην αγορά της Βόρειας Αμερικής, από την οποία έχουμε τα τελευταία τρία χρόνια πολύ σημαντική αύξηση της κίνησης και ακόμη σημαντικότερη των ταξιδιωτικών εισπράξεων.
Απευθείας σύνδεση με Απω Ανατολή
– Το ζήτημα της διαχείρισης των προορισμών είναι πλέον κεφαλαιώδους σημασίας. Ποια πρόοδος έχει –αν έχει– σημειωθεί και τι σχεδιάζει η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τους χωρικούς και χρονικούς συνωστισμούς;
– Η κυβέρνηση έχει κάνει σημαντικά βήματα τόσο ως προς την αναβάθμιση των γενικών υποδομών όσο και στο πεδίο της αστυνόμευσης. Σημαντική δουλειά γίνεται βεβαίως, και πρέπει να αναγνωριστεί, και από την τοπική αυτοδιοίκηση και υπάρχουν θετικά παραδείγματα σε όλη την επικράτεια. Χωρίς να λέμε ότι έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα, ότι δεν υπάρχουν ελλείψεις ή ότι η μεγάλη αύξηση των ροών δεν έχει αυξήσει την πίεση σε ορισμένους τουριστικούς προορισμούς. Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των πιέσεων αυτών, είναι ήδη σε εφαρμογή μέτρα που προώθησε αυτή η κυβέρνηση. Οπως το τέλος κρουαζιέρας και η εφαρμογή υψηλότερου τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση για τους μήνες από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο. Καθώς επίσης και το μέτρο αναστολής νέων εγγραφών ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης σε κεντρικές συνοικίες της Αθήνας, το οποίο θα ισχύσει και το 2026. Αλλά στους βασικούς στρατηγικούς μας στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την καλύτερη διαχείριση και προβολή των τουριστικών προορισμών περιλαμβάνεται και η προώθηση ενός νέου προτύπου διακυβέρνησης για τον τουρισμό. Επιδιώκουμε να διαμορφώσουμε ένα μοντέλο διακυβέρνησης στο οποίο θα συνεργάζονται η κεντρική κυβέρνηση, η τοπική αυτοδιοίκηση και ο ιδιωτικός τομέας. Για τον σκοπό αυτό άλλωστε παρέχουμε κίνητρα μέσω ειδικού έργου του Ταμείου Ανάκαμψης για τη σύσταση οργανισμών διαχείρισης και προώθησης προορισμών σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Με το πρόγραμμα του υπουργείου Τουρισμού για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν δρομολογηθεί και υλοποιούνται έργα που υποστηρίζουν ειδικές μορφές τουρισμού. Οι χρηματοδοτήσεις αφορούν αναβάθμιση υποδομών που υποστηρίζουν δραστηριότητες όπως ο ορεινός και χειμερινός τουρισμός, ο θαλάσσιος τουρισμός, ο καταδυτικός και ο ιαματικός. Σε εξέλιξη είναι ακόμη έργο για την προώθηση του αγροτουρισμού, του γαστρονομικού τουρισμού και του οινοτουρισμού.
– Υπογράψατε πρόσφατα ένα μνημόνιο συνεργασίας με τον Δήμο Σαντορίνης γι’ αυτόν τον σκοπό. Τη σύσταση οργανισμού διαχείρισης. Τι περιμένετε από αυτό;
– Πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει πρότυπο και για άλλες περιοχές και δημοφιλείς προορισμούς, καθώς μέσα από αυτόν θα μπορέσουν να μπουν νέοι κανόνες και αποτελεσματικότερες διαδικασίες. Με βασικές κατευθύνσεις το μέτρο, την ισορροπία, την προστασία του περιβάλλοντος και της τοπικής κοινωνίας και τη βελτίωση της εμπειρίας των επισκεπτών. Θα ήθελα δε, με αφορμή την κουβέντα για τη Σαντορίνη και τις επιπτώσεις που έχει η κρουαζιέρα, να υπογραμμίσω την ανάγκη να περιοριστεί αυτή η δραστηριότητα εκεί όπου επιβαρύνει υπέρμετρα τις υποδομές, τη διαχείριση των προορισμών και τις τοπικές κοινωνίες. Το τέλος επιβατών κρουαζιέρας που επιβλήθηκε είναι ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
– Ο τουρισμός εξακολουθεί να προσελκύει σημαντικές επενδύσεις. Ωστόσο περιμένουμε ακόμη το ειδικό χωροταξικό για τον τουρισμό. Πότε θα είναι έτοιμο;
– Βρισκόμαστε στην τελική φάση υπογραφής της κοινής υπουργικής απόφασης για το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον τουρισμό. Είναι προφανώς ένα εξαιρετικά σημαντικό εργαλείο για τον σχεδιασμό της τουριστικής ανάπτυξης. Θα ενθαρρύνει την ανάπτυξη σε μη ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές, ενώ θα θέτει πολύ συγκεκριμένους όρους για τις ήδη ανεπτυγμένες. Οι πέντε βασικές αρχές που υπηρετεί είναι η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η προώθηση των αναγκαίων υποδομών, η στήριξη της αναπτυξιακής δυναμικής και η παγίωση της χώρας ως ανταγωνιστικού παγκόσμιου προορισμού, με την προσφορά κατάλληλης γης και χωροθετικών όρων που διευκολύνουν τις τουριστικές επενδύσεις και, τέλος, η υποστήριξη θεματικών μορφών τουρισμού παράλληλα με τον τουρισμό ήλιου – θάλασσας, η προώθηση σύγχρονων τουριστικών προϊόντων και ειδικών τουριστικών υποδομών υψηλής ποιότητας με ισορροπία μεταξύ κλασικών και αναδυόμενων τουριστικών μοντέλων. Θα πρέπει βεβαίως και τα χρηματοδοτικά εργαλεία που παρέχονται μέσω κινήτρων ή επιδοτήσεων να προσανατολιστούν προς την ίδια κατεύθυνση.
Επενδύσεις με σχέδια βιωσιμότητας
– Υπάρχουν δύο αδειοδοτικά εργαλεία αυτή τη στιγμή για την προώθηση μεγάλων επενδύσεων. Αυτό των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων, που εσείς εισαγάγατε προ δεκαετίας, και το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ). Τα θεωρείτε επαρκή; Κάποιοι μιλούν για εργαλεία που επιτρέπουν την ανάπτυξη σε σημεία που διαφορετικά δεν θα έπρεπε.
– Η θέση μας είναι σταθερά θετική σε επενδύσεις, ωστόσο θέτουμε στην πολιτική μας κριτήρια όπως είναι η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και βεβαίως η ανθεκτικότητα των προορισμών, με έμφαση στον σεβασμό των τοπικών κοινωνιών και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους. Στο πλαίσιο αυτό, τόσο αναφορικά με τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα όσο και τις στρατηγικές επενδύσεις, αυτά προφανώς και διέπονται από τις αρχές της ισόρροπης και αειφόρου ανάπτυξης, που αποτυπώνονται ακριβώς και στον νόμο που απαιτεί την έκδοση απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων και διαβούλευση. Ειδικά οι επενδύσεις για τις οποίες εγκρίνονται ΕΣΧΑΣΕ πρέπει να καταρτίζουν ετήσιο απολογισμό βιωσιμότητας και να εφαρμόζουν σχέδιο αρχών βιώσιμης ανάπτυξης. Εξάλλου, για την έγκριση των ΕΣΧΑΣΕ απαιτείται διαβούλευση και κατόπιν η έκδοση προεδρικού διατάγματος, το οποίο υποβάλλεται για επεξεργασία και έλεγχο νομιμότητας στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Μια διαδικασία που εγγυάται την τήρηση των αρχών βιωσιμότητας και των διατάξεων περιβαλλοντικής προστασίας.
– Ο τουρισμός έχει πρόβλημα στελέχωσης. Εκτιμάται ότι λείπουν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι από τον κλάδο. Ποια είναι η λύση;
– Ο τουρισμός στηρίζεται στον ανθρώπινο παράγοντα και βεβαίως ένας από τους στρατηγικούς μας στόχους είναι η στήριξη και η ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού, την οποία σαφώς συνδέουμε και με την ενίσχυση της τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Με νομοθετικές μας παρεμβάσεις ενισχύσαμε λοιπόν τη στελέχωση, διοίκηση και λειτουργία των σχολών τουριστικής εκπαίδευσης. Με νέα νομοθετική πρωτοβουλία προχωράμε και σε αξιοποίηση, μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας και Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, των ακινήτων όπου στεγάζονται σχολές αρμοδιότητας του υπουργείου Τουρισμού και τα οποία διαθέτουν άδεια δόμησης ξενοδοχείου. Ταυτόχρονα, υλοποιούμε προγράμματα για την αναβάθμιση δεξιοτήτων και επανειδίκευση χιλιάδων εργαζομένων στον τουρισμό και μακροχρόνια ανέργων. Προβλέψαμε με νόμο και την κατασκευή ειδικών κτιρίων για τη στέγαση των εργαζομένων, ενώ παράλληλα η εφαρμογή της ψηφια-κής κάρτας εργασίας στον τουρισμό ήδη αποδίδει αποτελέσματα.
– Θεσπίσατε όρους και προϋποθέσεις στις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Πώς προχωράει η εφαρμογή τους;
– Μεταξύ άλλων παρεμβάσεων που έχουμε κάνει είναι και η θέσπιση λειτουργικών προδιαγραφών και προδιαγραφών ασφαλείας για τα ακίνητα που μισθώνονται βραχυχρόνια. Οι σχετικές ρυθμίσεις τέθηκαν σε εφαρμογή από την 1η Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους. Πιστεύουμε ότι συμβάλλει καίρια στην αναβάθμιση της φιλοξενίας και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Σύντομα θα ξεκινήσουν οι επιτόπιοι έλεγχοι για τη διακρίβωση της συμμόρφωσης της αγοράς με τους νέους κανόνες.
Πηγή: kathimerini.gr
