• Επιστολή με ημερομηνία 15 Σεπτεμβρίου 2025, προς την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και τη διοίκηση του «Ελληνικό Κτηματολόγιο», καταγράφει εκτενώς τα προβλήματα και καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις για νομοθετικές, τεχνικές και οργανωτικές λύσεις
Στο επίκεντρο μιας κοινής κίνησης βρίσκονται οι φορείς της Ρόδου, της Κω και της Λέρου, οι οποίοι απευθύνουν λεπτομερή επιστολή για τα προβλήματα που, εννέα μήνες μετά την έναρξη λειτουργίας του νέου Κτηματολογικού Γραφείου Δωδεκανήσου, εξακολουθούν να δυσχεραίνουν ή και να καθιστούν αδύνατη την καθημερινή συναλλακτική πραγματικότητα.
Η εικόνα που περιγράφεται αφορά συσσωρευμένες δυσλειτουργίες με πραγματικές συνέπειες: εκκρεμότητες σε πράξεις, καθυστερήσεις στη δικαιοσύνη, ανασφάλεια δικαίου και φρενάρισμα της τοπικής οικονομικής δραστηριότητας.
Η επιστολή κοινοποιείται στους πολιτικούς και διοικητικούς αποδέκτες που εμπλέκονται στη λειτουργία του φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο» και συνοδεύεται από αναλυτικό παράρτημα τεκμηρίωσης.
Η επιστολή: αποδέκτες, ημερομηνία, κεντρικό αίτημα
Το κείμενο, απευθύνεται στον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτριο Παπαστεργίου, με κοινοποίηση στον Υφυπουργό Χρήστο Δερμεντζόπουλο, στον Πρόεδρο του Δ.Σ. της «Ελληνικό Κτηματολόγιο» Αθανάσιο Λίπα, στη Γενική Διευθύντρια Ολυμπία Μαρκέλλου, στους βουλευτές Δωδεκανήσου, στον Περιφερειάρχη Γιώργο Χατζημάρκο, στους δημάρχους των νησιών και στον διευθυντή του Κτηματολογικού Γραφείου Δωδεκανήσου, Νικόλαο Ματσάκη.
Το θέμα που τίθεται είναι η «επείγουσα ανάγκη θεσμικής και λειτουργικής παρέμβασης» για να ομαλοποιηθεί η λειτουργία του Γραφείου, μετά την κατάργηση των πρώην κτηματολογικών γραφείων Ρόδου–Κω–Λέρου.
Η ιδιαιτερότητα της Δωδεκανήσου και οι συνέπειες της μετάπτωσης
Οι φορείς υπενθυμίζουν ότι Ρόδος, Κως και Λέρος αποτελούν μοναδική περίπτωση στην επικράτεια, καθώς διέπονταν από τον Κτηματολογικό Κανονισμό Δωδεκανήσου με κτηματογραφημένα ακίνητα ήδη από τις δεκαετίες 1923–1932. Η ένταξη στο Εθνικό Κτηματολόγιο δεν είναι τυπική, αλλά απαιτεί ειδική «προσαρμογή» (μετάπτωση) των παλαιών δεδομένων στο ΣΠΕΚ. Μέχρι την πλήρη ενσωμάτωση, πολλά στοιχεία –από φύλλα με ΚΑΕΚ μέχρι διαγράμματα γεωαναφοράς– παραμένουν υπό διαμόρφωση, κάτι που επηρεάζει την παραδοσιακή ροή πράξεων και τις ψηφιακές λειτουργίες.
Λειτουργικά εμπόδια στην πράξη
Στην καθημερινή διαδικασία καταγράφονται εμπόδια με άμεσο αντίκτυπο στις συναλλαγές. Σημαντικός αριθμός πράξεων που συνδέονται με διαφορές τελών μεταγραφής δεν μπορεί να ολοκληρωθεί, επειδή το νέο πληροφοριακό σύστημα δεν υποστηρίζει την πληρωμή διαφορών, ακόμη και για μικρά ποσά. Επιπλέον, η αναζήτηση πράξεων από αριθμό μερίδας στην πλατφόρμα 12n.ktimatologio λειτουργεί με τρόπο που εμφανίζει πλήθος μη συναφών αποτελεσμάτων, επιβαρύνοντας επαγγελματίες που χειρίζονται μεγάλο όγκο φακέλων. Διαπιστώνεται επίσης καθυστέρηση στην έκδοση αντιγράφων μερίδας και σχεδιαγραμμάτων, ενώ η ποιότητα των ψηφιακών αντιγράφων συχνά δεν επαρκεί για δικαστική ή συμβολαιογραφική χρήση.
Παράλληλα, παραμένουν μετέωρες διαδικασίες όπως οι ενοποιήσεις όμορων ακινήτων του ίδιου ιδιοκτήτη που είχαν κινηθεί στο παλαιό καθεστώς, αλλά δεν έχουν οριστικοποιηθεί με τους κανόνες του νέου συστήματος· ζητείται σαφής διαδικασία ώστε να μην επηρεάζεται η ισχύς συμβολαίων που προϋποθετούν την ενοποίηση.
Νομοθετικά κενά
και προτεινόμενες
ρυθμίσεις
Κεντρικό σημείο της επιστολής είναι ότι η πρόωρη εφαρμογή τμημάτων του νέου πλαισίου, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η μετάπτωση, προκαλεί αβεβαιότητες. Οι φορείς προτείνουν ρητή ερμηνευτική διάταξη: η παύση ισχύος των ουσιαστικών διατάξεων του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου να τελεί υπό την έκδοση διαπιστωτικής πράξης μετά την ολοκλήρωση της μετάπτωσης.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην τύχη των ήδη ασκηθεισών αγωγών χρησικτησίας και των αποφάσεων που εκδόθηκαν με γνώμονα το προϊσχύσαν τοπικό καθεστώς: προτείνεται ρητή μεταβατική ρύθμιση ώστε οι παλαιές υποθέσεις να μην απορρίπτονται για τυπικούς λόγους και να καταχωρίζονται με βάση την τελεσιδικία τους.
Στο ίδιο πνεύμα, επειδή δεν έχουν ολοκληρωθεί οι βάσεις προσαρμογής με ΚΑΕΚ και διαγράμματα ΣΠΕΚ για τις παλιές μερίδες, ζητείται να γίνει δεκτό, μέχρι την έκδοση της διαπιστωτικής πράξης, ότι αντί κτηματολογικού φύλλου και διαγράμματος ΣΠΕΚ μπορούν να προσκομίζονται, αντιστοίχως, πιστοποιητικό καταχώρισης αγωγής και τοπογραφικό διάγραμμα γεωμετρικών μεταβολών εκτός ΣΠΕΚ.
Τεχνικά ζητήματα: δρόμοι, ρυμοτομήσεις, δασικοί χάρτες
Το παράρτημα παραθέτει αναλυτικές περιπτώσεις όπου η ύπαρξη οδών –χαρακτηρισμένων ή μη– μέσα σε ιδιοκτησίες δημιουργεί πρακτικά αδιέξοδα, παρότι δεν υπάρχει ρητή νομοθετική απαγόρευση μεταγραφής πράξεων. Ζητείται επίσημη διευκρίνιση για τον χειρισμό ρυμοτομούμενων τμημάτων, με σαφείς κανόνες ανάλογα με το αν υφίσταται κύρωση πράξης εφαρμογής, πράξη αναλογισμού ή κήρυξη και συντέλεση απαλλοτριώσεων σε εθνικές και επαρχιακές οδούς.
Επιπλέον, για εκτός σχεδίου ιδιοκτησίες με τμήματα δασικού χαρακτήρα, υπενθυμίζεται ότι στη Δωδεκάνησο –ως περιοχή του άρθρου 62 του Ν. 998/79, όπως ισχύει– δεν εφαρμόζεται τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου, ενώ για τις συναλλαγές απαιτούνται συγκεκριμένα πιστοποιητικά δασικού χαρακτήρα και ακαΐας. Τονίζεται ότι ο προσδιορισμός του χαρακτήρα δεν θα πρέπει να λειτουργεί ως λόγος μη μεταγραφής από το Κτηματολογικό Γραφείο.
Ειδική περίπτωση: Μεσαιωνική Πόλη Ρόδου
Η Μεσαιωνική Πόλη Ρόδου, μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, διέπεται από ειδικό καθεστώς. Οι παλαιές ρυμοτομικές γραμμές των Β.Δ. του 1961 και 1963 έχουν κριθεί ανεφάρμοστες σε αρκετά σημεία, προκαλώντας δυσχέρειες σε μεταβιβάσεις και τακτοποιήσεις, ενώ εκκρεμεί η ολοκλήρωση της αναθεωρημένης πολεοδομικής μελέτης. Οι φορείς ζητούν, μέχρι τότε, η μεταβίβαση να γίνεται με περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης και ρητή αναφορά στο καθεστώς των γραμμών.
Η ψηφιακή πλατφόρμα και τι αλλάζει στην εξυπηρέτηση
Πέρα από το νομικό σκέλος, το πληροφοριακό περιβάλλον 12n.ktimatologio χρειάζεται τεχνικές διορθώσεις: πληρέστερη συμβατότητα με κινητές συσκευές, σταθερή υποβολή αρχείων, καθοδήγηση για μεγέθη και μορφότυπους, ρητή «σειρά» δικαιολογητικών. Ζητείται αναλυτικό εγχειρίδιο χρήσης και helpdesk πραγματικού χρόνου ώστε να περιοριστούν τυπικές απορρίψεις και καθυστερήσεις.
Τι ζητούν – σε θεσμικό, τεχνικό και οργανωτικό επίπεδο
Οι προτάσεις που κατατίθενται συνθέτουν ένα πλαίσιο άμεσων κινήσεων: ρητή ερμηνευτική διάταξη για την παύση ισχύος του τοπικού κανονισμού μόνο μετά τη διαπιστωτική πράξη, μεταβατική ρύθμιση για εκκρεμείς αγωγές χρησικτησίας, παραδοχή ισοδυνάμων δικαιολογητικών έως την ολοκλήρωση της μετάπτωσης ΣΠΕΚ και συμμετοχή των τοπικών φορέων στον καθορισμό τεχνικών προδιαγραφών σχεδιαγραμμάτων. Παράλληλα, προτείνονται οργανωτικές λύσεις, όπως ενίσχυση στελέχωσης, εξειδικευμένα τμήματα και σαφή χρονοδιαγράμματα διεκπεραίωσης.
Οι υπογράφοντες
Την επιστολή συνυπογράφουν, με την ιδιότητά τους, οι παρακάτω εκπρόσωποι φορέων: Για το Δικηγορικό Σύλλογο Ρόδου, ο Πρόεδρος Βασίλειος Περίδης. Για το ΤΕΕ Τμήμα Δωδεκανήσου, η Πρόεδρος Μαρία Παπανδρέου. Για τους Συμβολαιογράφους Ρόδου, η εκπρόσωπος Μαρία Καρποδίνη. Για τον Σύλλογο Δικαστικών Επιμελητών Εφετείων Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου, Δωδεκανήσου, Λαμίας, Ευβοίας και Βορείου Αιγαίου, ο Πρόεδρος Αντωνίου Νικόλαος. Για τον Σύλλογο Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών Δωδεκανήσου, ο Πρόεδρος Παναγιώτης Τσιράκος.
Η κοινή φωνή των φορέων καταδεικνύει ότι τα ζητήματα του Κτηματολογίου στη Δωδεκάνησο δεν είναι περιπτωσιολογικά, αλλά συστημικά: συνδέονται με την ιδιαιτερότητα της περιοχής, την εν εξελίξει μετάπτωση στο νέο σύστημα και τις ανάγκες ενός ψηφιακού περιβάλλοντος που πρέπει να υπηρετεί ταχύτητα, ακρίβεια και ασφάλεια δικαίου. Η δέσμη προτάσεων που κατατίθεται στοχεύει ακριβώς σε αυτό: στην αποκατάσταση της ομαλότητας, με σαφείς κανόνες, πλήρεις τεχνικές προδιαγραφές και επαρκή στελέχωση, ώστε οι συναλλαγές να συνεχιστούν απρόσκοπτα και με θεσμική βεβαιότητα.
