• Αμφισβητείται η κρίση του Εφετείου για την ύπαρξη εξαναγκασμού σε γενετήσια πράξη • Ποιοι είναι οι λόγοι που επικαλείται η υπεράσπιση για την ακύρωση της απόφασης
Μία πολύκροτη υπόθεση με στοιχεία γυμνισμού, “εναλλακτικού τουρισμού” και αμφισβητούμενων σεξουαλικών πράξεων, αναβιώνει μέσα από την άσκηση αναίρεσης κατά της απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Δωδεκανήσου.
Πρωταγωνιστής, ένας 49χρονος φυσιολάτρης, δάσκαλος yoga, που καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης δύο ετών για κατάχρηση σε γενετήσια πράξη με εκμετάλλευση ανάγκης για εργασία, και η σύντροφός του σε ποινή έξι μηνών για απλή συνέργεια. Η δίκη έγινε κεκλεισμένων των θυρών. Τώρα, ο Άρειος Πάγος καλείται να κρίνει όχι τα γεγονότα, αλλά την ποιότητα και νομιμότητα της δικαστικής κρίσης.
Ο πυρήνας της υπόθεσης
Η κατηγορία στηρίχθηκε στην καταγγελία μίας 19χρονης Ισπανίδας, η οποία ταξίδεψε στη Ρόδο το καλοκαίρι του 2019 για να εργαστεί – σύμφωνα με την ίδια – σε επιχείρηση ενοικίασης δωματίων, με αντάλλαγμα στέγη και τροφή. Κατά τους ισχυρισμούς της, ο κατηγορούμενος την υποχρέωσε, εκμεταλλευόμενος τη δυσχερή οικονομική της θέση, να συμμετάσχει σε γενετήσιες πράξεις παρουσία της συντρόφου του.
Ο 49χρονος από την αρχή αρνήθηκε κάθε κατηγορία, υποστηρίζοντας ότι επρόκειτο για εθελοντική συμφωνία μέσω της διεθνούς πλατφόρμας Helpx και ότι υπήρξε συναίνεση σε κάθε πράξη. Κατά τη δική του εκδοχή, η “εργασία” δεν ήταν τίποτε άλλο παρά συμμετοχή σε ένα πολιτιστικό και φυσιολατρικό πρόγραμμα εναλλακτικού τουρισμού.
Ο 49χρονος κατηγορήθηκε ειδικότερα με τη σύντροφό του για το ό,τι την 5η Αυγούστου 2019 υποχρέωσε άλλον σε επιχείρηση για ανοχή γενετήσιας πράξης, εκμεταλλευόμενος την άμεση ανάγκη του να εργασθεί και ειδικότερα υποχρέωσε την εγκαλούσα, η οποία είχε έρθει από την Ισπανία για να εργασθεί στην επιχείρηση ενοικίασης δωματίων του ως καθαρίστρια, με τη συμφωνία αντί μισθού να της παρέχει στέγη και τροφή, να προβεί σε ασελγείς πράξεις, παρουσία της δεύτερης κατηγορουμένης και σε συνουσία μαζί του, καθώς και να ανεχθεί γενετήσιες πράξεις και δη θωπείες των γεννητικών της οργάνων, εκμεταλλευόμενος την άμεση ανάγκη της να εργασθεί, καθώς εστερείτο χρημάτων ακόμη και για την έκδοση εισιτηρίου επιστροφής στην πατρίδα της.
Ο ίδιος αρνήθηκε κατηγορηματικά τα όσα του αποδίδονται, τονίζοντας ότι τα καλοκαίρια αναζητά μέσω σχετικών σελίδων εθελοντές για να τον βοηθούν με αντάλλαγμα να έχουν στέγη και φαγητό και να κάνουν παράλληλα τις διακοπές τους.
Στις σελίδες αυτές του διαδικτύου, όπως τόνισε, δεν υπάρχει υποχρέωση αμοιβής στον εθελοντή και δεν υπάρχει εργασιακή σχέση.
Οπως επεσήμανε, στην ιστοσελίδα Helpx συνομίλησε με την Ισπανή η οποία επέδειξε ενδιαφέρον να έλθει στη Ρόδο με μία φίλη της και εκείνος τις ενημέρωσε ότι μπορούσε να τους παρέχει στέγη και φαγητό μόνο για ένα άτομο δωρεάν και ότι αν ήθελαν δωμάτιο για δύο άτομα θα έπρεπε να του καταβάλλουν 20 ευρώ ημερησίως.
Τελικά η μια αποκρίθηκε και στην πορεία του ζήτησε με μηνύματα να της καταβάλλει μικροποσά για να αγοράζει το φαγητό της, η ίδια ως χορτοφάγος.
Ο 49χρονος της απάντησε ότι θα πρέπει να συζητήσουν το θέμα από κοντά και την 5η Αυγούστου 2019 με τη σύντροφό του την παρέλαβαν από το αεροδρόμιο.
Οπως εξέθεσε, με τη σύντροφό του σκέφθηκαν την ημέρα εκείνη να πάνε στην παραλία και πήραν μαζί τους ένα φορητό ψυγείο και νερά, αναψυκτικά και μπύρες αλλά και τρόφιμα για να κάνουν πικ νικ.
Παρέλαβαν την Ισπανή, είχαν συνομιλία μαζί της στη διαδρομή, τους ενημέρωσε μεταξύ άλλων ότι είναι 19 ετών, αμφίφυλη, και έδειξε, όπως είπε ο κατηγορούμενος, ότι ήταν ενθουσιασμένη που συζητούσαν ελεύθερα και δέχτηκε να πάνε σε μια φυσική, νατουραλιστική παραλία γυμνιστών.
Οπως είπε, δέχτηκε, και μάλιστα όταν έφτασαν στην παραλία ο μόνος της ενδοιασμός ήταν ότι ήταν… αξύριστη.
Εβγαλαν τα ρούχα τους, έπιασαν τα χέρια τους και έκαναν όλοι μαζί μπάνιο στη θάλασσα, της έβαλε λάδι και της έκανε μασάζ, ενώ έβγαλαν και αναμνηστικές φωτογραφίες.
Στην επιστροφή, όπως υποστήριξε και εντός του αυτοκινήτου επιδόθηκαν ομαδικώς σε ερωτικές πράξεις και στο σπίτι, αφού της έδειξε το κρεβάτι που κοιμόντουσαν όλοι μαζί, την ενημέρωσε ότι η τουαλέτα είναι κοινόχρηστη και ότι στο σπίτι κυκλοφορούν γυμνοί.
Τα σεξουαλικά όργια συνεχίστηκαν την ίδια ημέρα στην οικία, όπως είπε, αλλά και την επομένη.
Το βράδυ την άκουσε, όπως είπε, να ανοίγει τη βαλίτσα της και τον ενημέρωσε ότι δεν μπορεί να μείνει μαζί τους και ότι θέλει να βρει δουλειά που να αμείβεται.
Της απάντησε, όπως είπε, ότι αν δεν βρει αλλού είναι ευπρόσδεκτη να επιστρέψει. Ακολούθως κατήγγειλε τον ίδιο και τη σύντροφό του στην αστυνομία με αποτέλεσμα να συλληφθεί η τελευταία αυθημερόν.
Το νομικό πεδίο της αναίρεσης
Η αναίρεση που κατατέθηκε από τον συνήγορό του στρέφεται κατά της απόφασης υπ’ αριθμ. 295/2024 του Εφετείου, επικαλούμενη συγκεκριμένες νομικές πλημμέλειες:
1. Έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας
Η βασική αιτία αναίρεσης εντοπίζεται στην πλημμελή αιτιολόγηση της απόφασης. Κατά τη συνήθη πρακτική, κάθε καταδικαστική κρίση πρέπει να συνοδεύεται από πλήρη, σαφή και χωρίς αντιφάσεις εξήγηση για το πώς το δικαστήριο οδηγήθηκε στην πεποίθησή του. Στην παρούσα περίπτωση, η απόφαση απλώς επαναλαμβάνει το διατακτικό στο σκεπτικό, χωρίς να εξηγεί:
• Ποια αποδεικτικά στοιχεία κατέδειξαν την απουσία συναίνεσης.
• Από πού προκύπτει ότι υπήρξε “ανάγκη για εργασία”.
• Ποια ήταν η έννοια και η νομική υπόσταση της σχέσης μεταξύ καταγγέλλουσας και κατηγορουμένου.
Η υπεράσπιση σημειώνει ότι η απόφαση δεν αξιολογεί κρίσιμα έγγραφα και καταθέσεις, μεταξύ των οποίων και η απολογία της καταγγέλλουσας στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, όπου φέρεται να δήλωσε πως “πήγα για την εμπειρία, όχι για τα λεφτά”.
2. Μη λήψη υπόψη κρίσιμων αποδεικτικών μέσων
Η υπεράσπιση υποστηρίζει πως το Εφετείο δεν αξιολόγησε ουσιώδη αποδεικτικά στοιχεία – όπως τη συμφωνία στην πλατφόρμα Helpx, αλλά και την κατάθεση της ίδιας της φερόμενης παθούσας που αρνείται ρητά την ύπαρξη οικονομικού κινήτρου.
Το δικαστήριο, κατά την αιτίαση της αναίρεσης, έπρεπε να εξηγήσει γιατί πείστηκε από την καταγγελία και όχι από την ίδια την καταγγέλλουσα, η οποία υποστήριξε πως δεν πήγε στην Ελλάδα για εργασία αλλά για “γνωριμία με νέες εμπειρίες”.
3. Εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διάταξης
Το άρθρο 343 ΠΚ τιμωρεί πράξεις που γίνονται με κατάχρηση εργασιακής σχέσης ή ανάγκης για εργασία. Η υπεράσπιση υποστηρίζει πως στην παρούσα περίπτωση δεν υφίσταται ούτε συμβατική εργασιακή σχέση ούτε αποδεδειγμένη ανάγκη για εργασία.
Ο ίδιος ο ποινικός νομοθέτης, μέσω της αιτιολογικής έκθεσης του ΠΚ, έχει οριοθετήσει σαφώς ότι δεν πρέπει να ποινικοποιείται κάθε περίπτωση που ένας ενήλικος παρέχει συγκατάθεση σε γενετήσια πράξη για προσωπικά ή οικονομικά οφέλη. Η απόφαση, όπως σημειώνεται, δεν εξετάζει ούτε αν υπήρξε πραγματική πίεση ούτε αν η συγκατάθεση ήταν προϊόν φόβου ή εκβιασμού.
Την υπόθεση χειρίζεται ο δικηγόρος κ. Μιχάλης Καντιδενός.