• Η υποπρόξενος της Μεγάλης Βρετανίας στη Ρόδο και την Κω, μιλά στη «δ» για τη σημασία της ανθρώπινης στήριξης, τις προκλήσεις του Brexit, τον ρόλο του Προξενείου στον τουρισμό
Με πάνω από δύο δεκαετίες υπηρεσίας ως υποπρόξενος της Μεγάλης Βρετανίας στη Ρόδο και την Κω, η Ράνια Κοσιώρη αποτελεί μια σταθερή και διακριτική γέφυρα ανάμεσα στους Βρετανούς πολίτες και τις ελληνικές αρχές. Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, μιλά με ειλικρίνεια για το πολυσύνθετο έργο του Προξενείου, τις ανθρώπινες ιστορίες πίσω από τους αριθμούς, τις προκλήσεις της μετα-Brexit εποχής, αλλά και τη δυναμική τουριστική σχέση Ρόδου–Ηνωμένου Βασιλείου. Παράλληλα, η κα Κοσιώρη αποκαλύπτει τη συμβολή της σε κρίσιμες κοινωνικές πρωτοβουλίες και μιλά για τη σημασία της επετείου της 8ης Μαΐου στη Σύμη — ένα ιστορικό ορόσημο για τα Δωδεκάνησα και τις ελληνοβρετανικές σχέσεις.
Αναλυτικά η συνέντευξη :
• Ξεκινώντας κα Κοσιώρη, να σας ρωτήσω πόσα χρόνια υπηρετείτε στη θέση της προξένου της Μ. Βρετανίας στη Ρόδο και ποια θεωρείτε τα σημαντικότερα γεγονότα στη θητεία σας;
Ο χρόνος κα Παμπρή, είναι περίεργος και δύσκολος να τον συλλάβεις ως έννοια! Είμαι πλέον πάνω από 20 χρόνια στη θέση της υποπροξένου της Βρετανίας στη Ρόδο και την Κω, αλλά, ενώ αυτό ακούγεται ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, η αίσθησή μου είναι ότι ξεκίνησα πολύ πρόσφατα. Η εμπειρία που έχω αποκτήσει μέσω της εργασίας μου στη Βρετανική Πρεσβεία με έμαθε ότι οι ανθρώπινες καταστάσεις και τα θέματα που αντιμετωπίζουμε στη ζωή είναι τόσα πολλά, τόσο πολύπλοκα και τόσο διαφορετικά, πού δεν υπάρχει μέρα που να μην έρχομαι αντιμέτωπη με κάτι καινούργιο. Μαθαίνω, λοιπόν, καθημερινά, και αυτό δεν μου επιτρέπει να μπαίνω σε ρουτίνα!
Στο Προξενείο, όπως γνωρίζετε, στηρίζουμε τους Βρετανούς πολίτες που βρίσκονται στην Ελλάδα και, για τον οποιοδήποτε λόγο, αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα. Είμαστε δίπλα τους σε μεγάλες δυσκολίες της ζωής τους εκτός του οικείου τους πλαισίου, προσωπικές προκλήσεις με τον νόμο, είτε ως θύματα είτε ως θύτες, και πολλές φορές ζητήματα ζωής και θανάτου. Συχνά είμαστε η μόνη σύνδεσή τους με το σπίτι τους, η μόνη οικεία φωνή που είναι εκεί για να τους βοηθήσει και να τους δείξει έναν δρόμο, μία έξοδο από την κρίση που περνούν. Δεν μπορώ – δεν μου επιτρέπεται – να αναφερθώ σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, αλλά θα έλεγα ότι τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό από την αίσθηση ότι προσφέρεις βοήθεια σε ανθρώπους που την χρειάζονται σε μία πολύ κρίσιμη γι’ αυτούς στιγμή. Το μόνο που μπορώ να σας πω σε αυτό είναι ότι έχω χαραγμένα στη μνήμη μου πρόσωπα και κουβέντες που με κάνουν περήφανη για τη δουλειά μου και της ομάδας μου.
Μία άλλη σημαντική πτυχή της δουλειάς μου αφορά στην πρόληψη – δεν περιμένουμε να συμβεί κάτι για να δράσουμε «πυροσβεστικά». Στόχος μας είναι να προστατέψουμε τον πολίτη από το να του συμβεί κάτι κακό, ή αν αυτό είναι αδύνατο, τουλάχιστο να μειώσουμε το τραύμα και τη δυσκολία που περνάει. Αυτό γίνεται πάντα με τη συνεργασία των τοπικών και εθνικών αρχών. Εστιάζουμε στις πιο δύσκολες υποθέσεις που δημιουργούν μεγαλύτερες ευαλωτότητες: νέοι, θύματα εγκλημάτων, μεγαλύτεροι σε ηλικία. Θα έλεγα ότι το σημαντικότερο κομμάτι της δουλειάς μου τα τελευταία χρόνια αφορά στην πρόοδο που έχει καταγραφεί σε εθνικό επίπεδο και με δική μας παρότρυνση για τη βελτίωση της αντιμετώπισης θυμάτων σεξουαλικών εγκλημάτων: από το 2022 παραδίδουμε σεμινάρια στην Ελληνική Αστυνομική Ακαδημία για το θέμα αυτό και έχουν ήδη εκπαιδευτεί 2.500 δόκιμοι στο πώς να αντιμετωπίζουν το ψυχικό τραύμα σε ένα θύμα, ενώ έχουμε αναπτύξει και πρωτοβουλίες για να στηρίξουμε την Ελλάδα να αποκτήσει Κέντρα Αναφοράς Θυμάτων Σεξουαλικών Εγκλημάτων, φέρνοντας υψηλούς αξιωματούχους της ελληνικής κυβέρνησης σε επαφή με Βρετανούς εμπειρογνώμονες για τα ζητήματα αυτά. Πρόσφατα, τον Μάρτιο του ‘25, ολοκληρώσαμε μία υψηλόβαθμη αποστολή στη Σκωτία για να αναδείξουμε την ανάγκη της δι-υπηρεσιακής συνεργασίας, καθώς στη Βρετανία υπάρχει θεσμική συμμετοχή των υπηρεσιών δικαιοσύνης, αστυνομίας, υγείας και κοινωνικής πρόνοιας σε αυτά τα περιστατικά. Πιστεύω ότι σύντομα θα έχουμε εξελίξεις στον τομέα αυτό στη χώρα!
• Προφανώς επειδή υπάρχει και ιστορικό παρελθόν είναι άρρηκτοι οι δεσμοί Μ. Βρετανίας και Ρόδου. Οι δίαυλοι μεταξύ των ελληνικών και βρετανικών αρχών παραμένουν ίδιοι;
Η ιστορία πράγματι μας συνδέει για πάνω από δύο αιώνες και τουλάχιστον από την ίδρυση του Ελληνικού κράτους. Έχουμε κοινή εμπειρία ως χώρες και ως λαοί. Οι Ελληνοβρετανικές σχέσεις υπήρξαν πάντοτε στενές σε όλα τα επίπεδα: στην πολιτική, την κοινωνία, το εμπόριο, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό. Αυτοί οι δεσμοί παραμένουν ισχυροί. Στη Ρόδο, οι σχέσεις μεταξύ του Βρετανικού Υποπροξενείου και των τοπικών αρχών είναι άριστες εδώ και πολλές δεκαετίες και έχουμε αναπτύξει όχι μόνο συνεργασίες σε πολλά σημαντικά θέματα, αλλά και στενές φιλίες!
• Από το 2021 και μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση, είναι πιο δύσκολο πλέον για τους Βρετανούς να επιλέξουν κάποια χώρα της ΕΕ για εγκατάσταση;
Η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ έχει αναπόφευκτα εισάγει μία σειρά από κανόνες και διαδικασίες που αφορούν στη διακίνηση των πολιτών εκατέρωθεν. Όσοι Βρετανοί διέμεναν ήδη σε χώρες της ΕΕ προ του 2021 έχουν άλλο καθεστώς από εκείνους που ενδεχομένως να θελήσουν να μετοικήσουν μετά από την ημερομηνία αυτή, διότι τους καλύπτει η σχετική Συμφωνία Αποχώρησης. Ορισμένοι απέκτησαν υπηκοότητα χώρας της ΕΕ και με τον τρόπο αυτό διασφάλισαν τη διαμονή τους. Παρόλο που είναι αλήθεια ότι δεν είναι εύκολο πλέον για κάποιον Βρετανό να κατοικήσει μόνιμα στην ΕΕ, υπάρχουν ακόμα εκείνοι που το επιδιώκουν και το πραγματοποιούν.
• κα Κοσιώτη η βρετανική αγορά αποτελεί για τη Ρόδο τη μεγαλύτερη «δεξαμενή» στην τουριστική αγορά και σύμφωνα με όλα τα μηνύματα από τους τουριστικούς παράγοντες οι αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο τη φετινή σεζόν θα καταρρίψουν κάθε προηγούμενο ρεκόρ. Είναι λογικό να δέχεστε και πάρα πολλά αιτήματα κατά την παραμονή τους εδώ, για διάφορα ζητήματα. Τα περισσότερα σε τι αφορούν;
Ο αριθμός των Βρετανών που επισκέφθηκαν τη Ρόδο είναι εντυπωσιακός και βλέπουμε μία συνεχόμενη αύξησή του, αυτό είναι αλήθεια. Όπως αλήθεια είναι ότι το νησί των Ιπποτών προσφέρει μεγάλες και καλού επιπέδου υποδομές, υψηλή ποιότητα υπηρεσιών, ευρεία γκάμα δραστηριοτήτων, μία ομορφιά φύσης που είναι απαράμιλλη, έναν πολιτισμό και μία ιστορία που διατρέχουν τις χιλιετίες. Αυτά είναι γνωστά και οι τοπικοί φορείς κάνουν μ’ια πολύ καλή δουλειά αναδεικνύοντας σε όλα τα σημαντικά τουριστικά φόρα. Τα μεγάλα Βρετανικά ταξιδιωτικά γραφεία, η TUI, η JET2, αλλά και μικρότερα όπως η Olympic ή η Easyjet Holidays, μας αναφέρουν μεγάλη αύξηση και φέτος – αυτό δεν είναι παρά ένα πολύ καλό νέο για την οικονομία του νησιού.
Η συντριπτική πλειοψηφία των εκατοντάδων χιλιάδων Βρετανών επισκεπτών της Ρόδου κάνουν απρόσκοπτα τις διακοπές τους και επιστρέφουν σπίτι τους με τις καλύτερες αναμνήσεις. Κάποιοι όμως αντιμετωπίζουν προβλήματα. Το 65% των περιστατικών που διαχειρίζεται το Προξενείο μας έχουν να κάνουν με άτομα που μπαίνουν στο νοσοκομείο για οποιοδήποτε λόγο. Για να τους διευκολύνουμε τους δίνουμε πληροφορίες μέσω του γραφείου κίνησης του Γενικού μας Νοσοκομείου, με το οποίο έχουμε καθημερινή επικοινωνία. Μάλιστα πρόσφατα καταφέραμε και μειώσαμε και τον χρόνο που χρειάζονταν για να ολοκληρώσουν τη διαδικασία σύνδεσης με τη Βρετανία για την κάλυψη της ασφάλειάς τους σε λίγα μόνο λεπτά. Τέτοιου τύπου διευκολύνσεις βοηθούν πολύ τις υπηρεσίες να κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους, αλλά και μειώνουν την ταλαιπωρία των πολιτών.
Συνεργαζόμαστε στενά με την Αστυνομία, την Εισαγγελία, την Ιατροδικαστική Υπηρεσία και τις Κοινωνικές Υπηρεσίες για να συντρέξουμε σε όλα τα περιστατικά. Οι τουριστικοί πράκτορες και οι επιχειρήσεις τουρισμού είναι και αυτές αρωγοί, και συνεργαζόμαστε και σε δράσεις πρόληψης. Μία από τις σημαντικότερες είναι μία καμπάνια που τρέχουμε εδώ και πολλά χρόνια, σε συνεργασία και με την ΑΒΤΑ (τον Σύνδεσμο Τουριστικών Πρακτόρων Βρετανίας), προτρέποντας προ του ταξιδιού να έχουν ταξιδιωτική ασφάλεια για ό,τι τους τύχει.
• Συζητώντας νωρίτερα, μου είπατε ότι ζουν περί τους 2.000-2.500 Βρετανοί στη Ρόδο, αλλά δεν έχει καταγραφεί ο ακριβής αριθμός. Είναι μία μεγάλη κοινότητα και μάλιστα πολλοί έχουν κάνει επενδύσεις στο νησί.
Στην Ελλάδα έχουμε, σύμφωνα με στοιχεία της Αστυνομίας, ήδη σχεδόν 21.000 Βρετανούς που έχουν την κάρτα μονίμου κατοίκου. Οι 2.623 από αυτούς μένουν σε νησιά του Νοτίου Αιγαίου. Η εκτίμηση που έχουμε για τον αριθμό μονίμων κατοίκων που έχουν βρετανική υπηκοότητα στη Ρόδο είναι γύρω στους 2-2.500, διότι λαμβάνουμε υπόψιν και εκείνους που έχουν και ελληνική/ΕΕ υπηκοότητα, οι οποίοι δεν χρειάζεται να έχουν τη σχετική άδεια διαμονής. Είναι όμως μία πραγματικότητα ότι, για τους λόγους που είπαμε και νωρίτερα, η κοινότητα αυτή δεν ανανεώνεται με τον ίδιο ρυθμό, και μάλλον βαίνει μειούμενη. Σίγουρα ο μέσος όρος ηλικίας αυξάνεται. Αυτό το βλέπουμε και από τα στατιστικά στοιχεία των υποθέσεων που φτάνουν στο Προξενείο: αρκετοί αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας λόγω ηλικίας, και έχουμε και θέματα πρόνοιας σε υπερήλικες που μένουν μόνοι λόγω χηρείας ή δεν έχουν έναν οικογενειακό υποστηρικτικό μηχανισμό για να τους βοηθήσει. Αυτό μας απασχολεί ως προξενικό δίκτυο στην Ελλάδα. Έχουμε μία κεντρική ιστοσελίδα ειδικά για όσους μένουν μόνιμα εδώ – https://www.gov.uk/guidance/living-in-greece – και πρόσφατα προσθέσαμε ένα κομμάτι που αναφέρεται στις κοινωνικές υπηρεσίες στη χώρα. Πιστεύουμε ότι αυτά τα θέματα θα μας απασχολούν όλο και περισσότερο.
• Κλείνοντας πείτε μου και για την επικείμενη επίσκεψη στη Ρόδο της Προξένου της Μ. Βρετανίας στην Ελλάδα, αλλά και την μετάβασή σας από κοινού στις επετειακές εκδηλώσεις στη Σύμη για την 8η Μαΐου, που φέτος συμπληρώνονται 80 χρόνια.
Η Βρετανική Πρεσβεία είχε τη χαρά να δεχθεί την πρόσκληση του δημάρχου Σύμης για τον εορτασμό της 80ής επετείου από την παράδοση των γερμανικών δυνάμεων της Δωδεκανήσου στους Συμμάχους. Οι ιστορικοί δεσμοί που αναφέραμε νωρίτερα βρίσκουν εδώ μία από τις σημαντικότερες εκφράσεις τους! Θα συνοδέψω την κα. Alexandra Gregory, πρόξενο της Βρετανίας στην Ελλάδα, στη Σύμη και θα συμμετέχουμε στις εκδηλώσεις που οργανώνονται στο νησί στις 8 Μαΐου. Η κα. Gregory θα μείνει στη Ρόδο για λίγες μέρες για υπηρεσιακούς λόγους και θα έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με συνεργάτες μας εδώ. Θα είναι η πρώτη επίσκεψη της προξένου στη Ρόδο υπηρεσιακά, αλλά την έχει επισκεφθεί και στο παρελθόν ιδιωτικά!
