Ανατροπές στη γραμμή του Μνημονίου – ακόμη και για τις μητέρες ανηλίκων που σταδιακά θα συνταξιοδοτούνται στα 65 – προβλέπει το τελικό σχέδιο για το ασφαλιστικό που κατέθεσε στη Βουλή ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Ανδρέας Λοβέρδος.
Το νομοσχέδιο ανοίγει διάπλατα το παράθυρο και για περαιτέρω επώδυνες αλλαγές ανάλογα με την κατάσταση των ταμείων και ύστερα από αναλογιστικές μελέτες που θα γίνονται ανά διετία από το 2011 και μετά. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ακόμη και αναλογιστική μελέτη που συνοδεύει το νομοσχέδιο παραδέχεται ότι θα υπάρξει έλλειμμα στο σύστημα, παρά το γεγονός ότι ο «δείκτης αναπλήρωσης των συντάξεων μειώνεται ταχέως και σε επίπεδο μικρότερο του 50%», ενώ στηρίζει τις προβλέψεις για τη βιωσιμότητα του συστήματος στην εκτίμηση ότι το μακροχρόνιο ποσοστό ανεργίας θα μειώνεται σταδιακά στο επίπεδο του 3%.
ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ
Με δύο άρθρα (75 και 76 στο νέο ασφαλιστικό) αλλάζουν όλα για την εργασία, την αμοιβή και τις απολύσεις. Οπως είχε προαναγγείλει ο Ανδρέας Λοβέρδος τα όρια των απολύσεων καθορίζονται σε έξι εργαζόμενους τον μήνα σε επιχειρήσεις 20 έως 150 εργαζομένων και σε 5% έως 30 άτομα σε επιχειρήσεις με πάνω από 150 εργαζομένους.
Οι αποζημιώσεις λόγω της απόλυσης περικόπτονται στο μισό, με τους χρόνους προειδοποίησης να διαμορφώνονται σε 1 μήνα για όσους εργάζονται στον ίδιο εργοδότη για δύο μήνες έως 2 χρόνια, σε 2 μήνες για απασχόληση 2 έως 5 ετών, σε 3 μήνες για απασχόληση 5 έως 10 ετών, σε 4 μήνες για απασχόληση για 10–15 χρόνια, σε 5 μήνες για απασχόληση από 15-20 χρόνια και σε 6 μήνες η προειδοποίηση για απασχόληση από 20 χρόνια και πάνω.
Με 20% θα αμείβεται ο εργαζόμενος για 5 ώρες επιπλέον εργασίας (από 41η – 45η εφόσον έχει 40ωρο) και έως 8 ώρες την εβδομάδα (από 41η – 48η για εργασία 6 εργάσιμων ημερών). Για κάθε νόμιμη υπερωρία και μέχρι τις 120 ώρες τον χρόνο το ωρομίσθιο θα προσαυξάνεται κατά 40% και πάνω από τις 120 ώρες κατά 60%. Για την κατ’ εξαίρεση υπερωρία η αποζημίωση θα είναι 80%.
• Ο ΟΑΕΔ θα καλύπτει τη διαφορά του μισθού (μέσω της επιδότησης των ασφαλιστικών εισφορών) για τους νεοπροσλαμβανόμενους ηλικίας κάτω των 25 ετών.
• Με ομόφωνη γνώμη της ΓΣΕΕ, του ΣΕΒ, της ΓΕΣΕΔΕ και της ΕΣΕΕ θα επιλέγονται οι μεσολαβητές και οι διαιτητές ώστε να λύνονται οι διαφορές μέσω της διαιτησίας.
Οριστικά κόβονται η 13η και 14η σύνταξη, ενώ μικρότερη αξία θα έχουν οι συντάξεις με το νέο Ασφαλιστικό. Ταυτόχρονα μείωση αναμένεται από το 2012 και στις επικουρικές συντάξεις καθώς τα ποσά που θα χορηγούνται θα εξαρτώνται από τις οικονομικές δυνατότητες των ταμείων.
Τα μέτρα για τους συνταξιούχους έχουν ως εξής:
Ο ΝΕΟΣ ΛΑΦΚΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1/8/2010
Μηνιαία εισφορά υπέρ των Ταμείων ύψους 42 ευρώ – 350 ευρώ (ανάλογα με το ποσό της μηνιαίας σύνταξης) θα κληθούν να καταβάλλουν από την 1η Αυγούστου όσοι συνταξιούχοι εισπράττουν σύνταξη 1.400 ευρώ και πάνω.
Η εισφορά θα είναι κλιμακωτή, ως εξής:
• Για συντάξεις από 1.400 έως 1.700 ευρώ ποσοστό 3% (το τελικό ποσό δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.400 ευρώ).
• Για συντάξεις από 1.700,01 έως 2.000 ευρώ ποσοστό 4%.
• Για συντάξεις από 2.000,01 έως 2.300 ευρώ ποσοστό 5%.
• Για συντάξεις από 2.300,01 έως 2.600 ευρώ ποσοστό 6%.
• Για συντάξεις από 2.600,01 έως 2.900 ευρώ ποσοστό 7%.
• Για συντάξεις από 2.900,01 έως 3.200 ευρώ ποσοστό 8%.
• Για συντάξεις από 3.200,01 έως 3.500 ευρώ ποσοστό 9%.
• Για συντάξεις πάνω από 3.500,01 ευρώ ποσοστό 10%.
ΜΙΚΡΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΓΓΥΗΣΗ ΟΙ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ
Μικρότερο θα είναι το εισόδημα όλων των συνταξιούχων τα επόμενα χρόνια.
• Μετά τις περικοπές που έγιναν, με βάση την ηλικία και το ύψος της σύνταξης, στα δώρα και το 3ετές «πάγωμα» των αυξήσεων, οι συντάξεις των συνταξιούχων θα αυξάνονται από το 2014 με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης στη βάση συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (και δεν υπερβαίνει την ετήσια μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή…)
• Με βάση την οικονομική βιωσιμότητα κάθε Ταμείου θα διαμορφώνονται οι επικουρικές συντάξεις. Οι μελέτες πρέπει να γίνουν έως το τέλος του 2011 και στις αρχές του 2012 τα Δ.Σ. των Ταμείων θα καθορίσουν το ποσοστό της αναπλήρωσης. Ακόμη «από την 1η Ιανουαρίου 2011 το κράτος δεν καλύπτει κανένα τρέχον ή και μελλοντικό έλλειμμα των επικουρικών ταμείων, κλάδων και επαγγελματικών ταμείων για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Οπότε προκύπτει έλλειμμα, οι συντάξεις θα… προσαρμόζονται έτσι ώστε να υπάρχει εγγύηση για την ισορροπία μεταξύ των παροχών και των εισφορών».
• Οσοι απασχολούνται σε επαγγέλματα που θα εξαιρεθούν το 2011 από τη λίστα των βαρέων και ανθυγιεινών θα εξακολουθήσουν να υπάγονται στο καθεστώς συνταξιοδότησης των βαρέων εφόσον συμπληρώνουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης έως 31/12/2015 (έως τότε, όμως, αυξάνεται στο 60ό το όριο). Στους υπόλοιπους θα χορηγείται προσαύξηση στη σύνταξη για τις ημέρες ασφάλισης στα βαρέα.
• Ποινή (αναστολή σύνταξης αν είναι κάτω των 55 ετών ή περικοπή έως 70% για μεγαλύτερη ηλικία και ανάλογα με το ύψος της σύνταξής τους) θα έχουν οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι.
• Αλλάζει, τέλος, το καθεστώς συνταξιοδότησης των άγαμων θυγατέρων ενώ μπαίνουν και εισοδηματικά κριτήρια (αξαιρούνται πρόσωπα «των οποίων το δικαίωμα γεννήθηκε πριν από τη δημοσίευση του νόμου και έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας» και τίθενται όρια εισοδήματος).
Εως 7 χρόνια θα μπορούν να αναγνωρισθούν, είτε ως πλασματικά (χωρίς καταβολή χρημάτων) είτε με εξαγορά.
Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να συνυπολογίζουν ως χρόνο ασφάλισης τη στρατιωτική θητεία, τη γονική άδεια ανατροφής παιδιών, το χρόνο επιδότησης λόγω ασθενείας και μέχρι 300 ημέρες (αντί 200), το χρόνο επιδότησης της τακτικής ανεργίας και μέχρι 300 ημέρες (από 200), το χρόνο εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και μέχρι 2 έτη, το χρόνο σπουδών για την απόκτηση ενός πτυχίου ανώτερης εκπαίδευσης της ημεδαπής ή της αλλοδαπής καθώς και το χρόνο σπουδών σε μέσες επαγγελματικές σχολές, το χρόνο ανεργίας μετά την υπαγωγή στην ασφάλιση σε οποιουδήποτε ταμείο ή στο Δημόσιο, το χρόνο απουσίας που προβλέπει η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας για κύηση και λοχεία, ο χρόνος απεργίας και ο πλασματικός χρόνος του ν. Πετραλιά (αφορά όσες έχουν γεννήσει από το 2000 και μετά με πλασματικό χρόνο 1 έτους για το πρώτο παιδί, 2 για το δεύτερο και 2 για το τρίτο, δηλ. συνολικά έως 5).
Ο χρόνος που θα μπορεί να συνυπολογίζεται για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος καθορίζεται κατ’ ανώτατο όριο:
• Σε 4 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2011.
• Σε 5 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2012.
• Σε 6 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2013.
• Σε 7 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από το 2014 και μετά.
Η συγκεκριμένη ρύθμιση αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου 2011 ενώ η πληρωμή για τις αναγνωρίσεις θα μπορεί να γίνεται είτε εφάπαξ (εντός τριμήνου από την κοινοποίηση της απόφασης) με έκπτωση 15% είτε σε διμηνιαίες δόσεις. Ειδικά για το χρόνο φοίτησης και της ανεργίας για θεμελίωση δικαιώματος και προσαύξηση της σύνταξης θα γίνεται με την καταβολή κάθε μήνα ποσοστού 30% για τα ταμεία κύριας ασφάλισης και ποσοστού 20% για τα ταμεία κύριας ασφάλισης και ποσοστού 6% για τα επικουρικά επί του 25πλασίου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη όπως θα ισχύει κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης.
Οι βασικές ανατροπές με παραδείγματα
Η 35ΕΤΙΑ ΣΤΟ ΙΚΑ
Εως 31/12/2010: 10.500 ημέρες εργασίας και ηλικία 58 ετών.
Από 1/1/2011: 11.100 ημέρες εργασίας (37 έτη) και ηλικία 59 ετών.
Από 1/1/2012: 11.325 ημέρες εργασίας (37,7 έτη) και ηλικία 60 ετών.
Από 1/1/2013: 11.550 ημέρες εργασίας (38,5 έτη) και ηλικία 60 ετών.
Από 1/1/2014: 11775 ημέρες εργασίας (39,2 έτη) και η ηλικία 60 ετών.
Από 1/1/2015: 12.000 ημέρες εργασίας (40 έτη) και η ηλικία 60 ετών.
Η ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΟ ΙΚΑ ΜΕ 15ΕΤΙΑ
Εως 31/12/2010 ισχύει η συνταξιοδότηση με 4.500 ημέρες ασφάλισης στο 60ό
Από 1/1/2011 θα χρειάζεται η ηλικία των 62 ετών, από 1/1/2012 των 63 ετών, από 1/1/2013 των 64 ετών και από 1/1/2014 των 65 ετών.
ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΗΤΕΡΕΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ
Ασφαλισμένες που έβγαιναν στα 50 από 1/1/2011 θα χρειάζονται ηλικία 52 ετών, από 1/1/2012 ηλικία 55 ετών και από 1/1/2013 θα έχουν το 65ο έτος.
Αν συμπλήρωναν τον συντάξιμο χρόνο που προβλέπουν τα ταμεία τους, θα δικαιούνται μειωμένη σύνταξη στα 50 από 1/1/2011 στα 53 από 1/1/2012 και στα 60 από 1/1/2013.
Για τις παλιές πριν από από το 1992 ασφαλισμένες το όριο ηλικίας αυξάνεται 1/1/2011 στα 57 από 1/1/2012 στα 60 και από 1/1/2013 στα 65. Για μειωμένη σύνταξη το όριο των 50 ετών αυξάνεται από 1/1/2011 στα 52, από 1/1/2012 στα 55 και από 1/1/2013 στα 60.
ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕ ΛΙΓΟΤΕΡΑ ΑΠΟ 35ΕΤΗ
Από 1/1/2011 οι γυναίκες θα χρειάζονται 10.400 ημέρες ασφάλισης και να έχουν ηλικία 58 ετών, από 1/1/2013 οπωσδήποτε 11.200 ημέρες ασφάλισης και ηλικία 11.400 ημέρες ασφάλισης και ηλικία 59,6 ετών και από το 2015 τουλάχιστον 12.000 ημέρες ασφάλισης και ηλικία 60 ετών.
Ασφαλισμένες με 10.000 ημέρες ασφάλισης από 1/1/2011 για να εισπράξουν τη σύνταξη πρέπει να έχουν ηλικία 63 ετών, το 2012 63,6 το 2013 ηλικία 64, το 2014 ηλικία 64,6 και 2015 ηλικία 65 ετών.
Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη με το όριο ηλικίας και τον χρόνο ασφάλισης που ισχύουν κατά το έτος συμπλήρωσης των ημερών ασφάλισης.
ΟΙ ΠΟΙΝΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟΩΡΕΣ
Ορίζεται και θα ισχύει σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα ως ποινή η μείωση της σύνταξης κατά 1/200 για κάθε μήνα (και έως 6% ετησίως) που υπολείπεται μέχρι τη συμπλήρωση του ανώτατου – γενικού ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης
Παράλληλα, αυξάνεται το ελάχιστο όριο ηλικίας των 55 ετών που ισχύει για τις γυναίκες σε 56 από 1/1/2011, 57 από 1/1/2012, 58 από 1/1/2013, 59 από 1/1/2014 και 60 από 1/1/2015.
ΓΕΝΙΚΟ ΟΡΙΟ ΤΑ 65 ΕΩΣ ΤΟ 2015
Σε όποιο Ταμείο προβλέπεται καταβολή σύνταξης στο 60ό, το όριο αυτό αυξάνεται από 1/1/2011 στο 61ο, το 2012 στο 62ο, το 2013 στο 63ό, το 2014 στο 64ο και το 2015 θα είναι το 65ο.
Από την 1/1/2021 ωστόσο, θα αυξηθεί αυτόματα το 65ο έτος με βάση την αύξηση που θα έχει καταγραφεί (αν καταγραφεί) στο προσδόκιμο ζωής του πληθυσμού της χώρας κατά τη δεκαετία 2010-2020. Από 1/1/2024 το όριο θα ανακαθορίζεται ανά τριετία.
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ 35ΕΤΙΑ ΚΑΙ 37ΕΤΙΑ
Η 37 ετία όριο για ασφαλισμένους σε ειδικά ταμεία ΔΕΚΟ, τραπεζών από 1/1/1993-31/12/92
Το 2012 θα χρειάζονται 37,9 έτη και ηλικία 58 ετών, το 2013 τα 38,8 έτη και ηλικία 59 ετών το 2014, 40 έτη και ηλικία 60 ετών.
Η 35ετία με ελάχιστη ηλικία 58 ετών στα ειδικά ταμεία για ασφαλισμένους από 1/1/1983- 31/12/1992 αλλάζει:
Το 2011 γίνεται 37 έτη και ηλικία 59 ετών. Το 2012 στα 37,9 έτη και 60 ετών. Το 2013 στα 38,8 έτη και 60 ετών. Το 2014 στα 39,7 έτη και 60 ετών. Το 2015 θα χρειάζονται 40 έτη και ηλικία 60 ετών.
Η 35ετία και ηλικία 58 ετών για ασφαλισμένους μέχρι 31/12/92 στα Ταμεία Τύπου
Την 1/1/2011 θα χρειάζονται 36 έτη ασφάλισης και να έχει συμπληρωθεί το 59ο έτος.
Την 1/1/2012, 37 έτη και το 60ό
Την 1/1/2013, 38 έτη και το 60ό
Την 1/1/2014, 39 έτη και το 60ό
Την 1/1/2014, 40 έτη και ηλικία 60 ετών.
Η 37ετία για ασφαλισμένους μετά την 1/1/93 σε όλα τα Ταμεία.
Αυξάνεται αυτόματα στα 40 έτη και θα απαιτείται συμπλήρωση 60 ετών για την καταβολή της σύνταξης.
Η 35ετία και η ηλικία των 58 ετών για τους αυτοαπασχολούμενους (ΟΑΕΕ)
Ανακαθορίζονται το 2011 σε 37 έτη, το 2012 σε 37,9 έτη με ηλικία 59 ετών, το 2013 στα 38,8 έτη και σε ηλικία 60 ετών, το 2014 στα 39,7 και μέχρι τη συμπλήρωση 40 ετών από το 2015.
Η 35ετία για μηχανικούς, δικηγόρους, γιατρούς (ΕΤΑΑ).
Η 35ετία αυξάνεται, το 2011 σε 37 ετία, το 2012 σε 37,9 και το 2013 σε 38,8 το 2014 σε 39,7 ώστε το 2015 το όριο να είναι 40. Οπου προβλέπονται 35ετία και ηλικία 58 ετών το 2011 θα χρειάζονται 37 έτη, το 2012 τα 37,9 έτη και ηλικία 59, το 2013 τα 38,8 έτη και ηλικία 60 ετών, το 2014 τα 39,7 έτη ώστε το 2015 να ισχύει 40 ετία.
