• Οι βαριές κατηγορίες που αντιμετωπίζει, οι αντικρουόμενες καταθέσεις και το απολογητικό του υπόμνημα
Μία από τις σοβαρότερες υποθέσεις παιδικής κακοποίησης που έχει απασχολήσει τη Δωδεκάνησο τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε νέα, κρίσιμη φάση. Ο 83χρονος που κατηγορείται ότι κακοποίησε σεξουαλικά την 8χρονη εγγονή του, παιδί με νοητική στέρηση, απολογήθηκε και προέκυψε διαφωνία μεταξύ Ανακριτή και Εισαγγελέως για την προσωρινή του κράτηση ή μη. Θα επιληφθεί πλέον το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Ρόδου ενώ μέχρι τότε έχει διαταχθεί ο κατ’ οίκον περιορισμός του.
Η αφετηρία και το σοκ των αποκαλύψεων
Το φθινόπωρο του 2021, η 8χρονη (γεννημένη το 2014) παραπονέθηκε στη μητέρα της και σε στενό συγγενικό πρόσωπο για ενοχλήσεις στα γεννητικά όργανα. Ακολούθησαν διαπιστώσεις ερεθισμών και πόνος, ενώ το παιδί κατέθεσε ότι ο παππούς της την υπέβαλε σε βίαιες πράξεις το καλοκαίρι του 2020 και ξανά το καλοκαίρι του 2021. Οι περιγραφές της ανήλικης, αν και προφορικές και κατά διαστήματα ασαφείς ως προς χρόνο και τρόπο, υπήρξαν συνεπείς ως προς τον πυρήνα τους στις ειδικές συνεντεύξεις με ειδικό επιστήμονα και πυροδότησαν την ποινική διερεύνηση.
Τα ιατροδικαστικά και ιατρικά δεδομένα: ένα παζλ με αντιφάσεις
Η αρχική ιατροδικαστική εξέταση κατέγραψε κολπικά και πρωκτικά ευρήματα που ερμηνεύτηκαν ως συμβατά με κακοποίηση, συμπεριλαμβανομένης ρήξης παρθενικού υμένα. Ακολούθησε, ωστόσο, κύμα γνωματεύσεων που μετρίασαν ή και αναθεώρησαν ορισμένα συμπεράσματα, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο παθολογικών αιτιών (όπως παιδική δυσκοιλιότητα) ή μηχανισμών πρόκλησης κακώσεων λιγότερο συμβατών με βίαιη συνουσία.
Η πλευρά του κατηγορουμένου επικαλείται ειδικά τις αναφορές περί χαλάρωσης σφιγκτήρα και αιμορροΐδων ως ενδείξεις παθολογίας, όχι κακοποίησης, αλλά και την εκτίμηση ότι η μερική ρήξη του υμένα «πιθανολογείται» να προήλθε από εισχώρηση δακτύλου άλλου ενήλικου προσώπου, όπως ομολόγησε συγγενικό πρόσωπο της ανήλικης.
Οι ψυχολογικές πραγματογνωμοσύνες και τα όριά τους
Στις ψυχολογικές εκτιμήσεις αποτυπώθηκε παιδί με συμπεριφορές και γνώσεις δυσανάλογες της ηλικίας, στοιχείο που συχνά απαντά σε περιπτώσεις έκθεσης σε σεξουαλικό περιβάλλον.
Παράλληλα όμως επισημάνθηκαν ενδείξεις υπερκινητικότητας και διαταραχών λόγου που δυσκολεύουν την ακρίβεια στον προσδιορισμό χρονικότητας και μηχανισμών. Συμπέρασμα των ειδικών ήταν ότι απαιτούνται πολλαπλές συνεδρίες και προσεκτική αξιολόγηση του συνολικού υλικού ως κρίσιμο, αλλά όχι αυτόματο, ερμηνευτικό εργαλείο. Στο υπόμνημα της υπεράσπισης καταγράφεται ότι «ουδέν ιατρικό ή ψυχοδιαγνωστικό εύρημα στοιχειοθετεί ή έστω υποδηλώνει σεξουαλική κακοποίηση», θέση που αποτυπώνει το πρίσμα της άμυνας στη σύγκρουση των ερμηνειών.
Η άλλη διάσταση: η 50χρονη θεία και η 52χρονη ομογενής
Στην υπόθεση προστέθηκαν δύο εκ διαμέτρου αντίθετες αφηγήσεις τρίτων προσώπων. Από τη μία, η 50χρονη θεία φέρεται να ομολόγησε ότι, επιδιώκοντας οικονομικό όφελος, παρενέβη σωματικά στην ανήλικη «για να διαπιστώσει» αν είχε διακορευθεί ο υμένας, ισχυρισμός που η υπεράσπιση αξιοποιεί ως εναλλακτική εξήγηση των κακώσεων.
Από την άλλη, 52χρονη ομογενής από τις ΗΠΑ δήλωσε ότι υπήρξε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης από τον ίδιο τον 83χρονο πριν δεκαετίες, δίνοντας, έστω και χωρίς πλήρη διασταύρωση σήμερα, μία βαριά ιστορική σκιά στην υπόθεση.
Οι δύο αυτές αφηγήσεις, που συνυπάρχουν στη δικογραφία, τροφοδοτούν εκ διαμέτρου αντίθετες ερμηνείες και εντείνουν την ανάγκη για σχολαστική ανακριτική επεξεργασία.
Η γραμμή άμυνας, η προσωπική διαδρομή, τα νομικά επιχειρήματα
Στην απολογία του και στο εκτενές υπόμνημα, ο 83χρονος αρνείται κάθε πράξη που του αποδίδεται. Προβάλλει την πορεία ζωής του, την οικογενειακή αφοσίωση, την προχωρημένη ηλικία και τα σοβαρά προβλήματα υγείας (κολπική μαρμαρυγή, καθημερινή λήψη άνω των 15 φαρμάκων), όπως και την αποκλειστική φροντίδα της συζύγου του με προχωρημένη άνοια. Παρουσιάζει σταθερή διαμονή στη Ρόδο, δηλώνει πρόθυμος να είναι διαθέσιμος στις αρχές και υποστηρίζει ότι ουδέποτε έχει απασχολήσει τη Δικαιοσύνη.
Σε νομικό επίπεδο, η υπεράσπιση δια των κ.κ. Στέλιου Αλεξανδρή και Πολυξένης Χατζηγιάννη αναλύει το πλαίσιο του νέου Ποινικού Κώδικα για τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας, επικαλείται την αρχή «in dubio pro reo» και επιχειρηματολογεί ότι τα πραγματικά περιστατικά που αποδίδονται δεν συγκροτούν «γενετήσια πράξη» ίσης βαρύτητας με συνουσία κατά την έννοια του νόμου.
Από τη διαφωνία Ανακριτή-Εισαγγελέως στο Δικαστικό Συμβούλιο και στην απολογία
Η κύρια ανάκριση είχε βρεθεί σε αδιέξοδο το καλοκαίρι: ο Ανακριτής εκτιμούσε ότι δεν υπήρχαν επαρκείς ενδείξεις για να ληφθεί απολογία, ενώ η Εισαγγελέας απαιτούσε ρητά την απολογία του κατηγορουμένου.
Το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Ρόδου μετά από μελέτη της δικογραφίας έλυσε τη διαφωνία, κρίνοντας ότι η ανάκριση δεν μπορεί να κλείσει χωρίς την ακρόαση του ίδιου.
Η απολογία που ακολούθησε αποτέλεσε το καθοριστικό ορόσημο που οδήγησε σε νέα διαφωνία.
Η υπόθεση έχει συγκλονίσει τη Χάλκη και τη Ρόδο, έχει φορτίσει και έχει ανοίξει ξανά μια μεγάλη συζήτηση για την πρόληψη και ανίχνευση κακοποίησης παιδιών, ιδίως όταν αυτή φέρεται να διαπράττεται εντός οικογένειας.
Η κοινή γνώμη διχάζεται ανάμεσα στην οργή που προκαλεί κάθε καταγγελία κακοποίησης ανηλίκου και στην ανάγκη σεβασμού του τεκμηρίου αθωότητας μέχρι την τελική κρίση της Δικαιοσύνης.
