• Η απόφαση ΔΕφΠειρ 653/2025 αναγνωρίζει πλήρη αντικειμενική ευθύνη του κράτους • Επιδικάστηκαν συνολικά 102.314,20 ευρώ για σωματική, ηθική και αισθητική βλάβη
Σε μία από τις σημαντικότερες αποφάσεις των τελευταίων ετών που αφορούν την αστική ευθύνη του ελληνικού Δημοσίου, το Διοικητικό Εφετείο Πειραιά με την υπ’ αριθμόν 653/2025 απόφασή του αναγνώρισε την πλήρη ευθύνη του κράτους για τον βαρύ τραυματισμό λοχία του Στρατού Ξηράς, ο οποίος έχασε σχεδόν ολοκληρωτικά την όραση από τον αριστερό του οφθαλμό όταν εξερράγη ο συσσωρευτής στρατιωτικού οχήματος τύπου “STEYER 680M” κατά την εκτέλεση υπηρεσίας στην Κω.
Η υπόθεση δεν αφορά ένα μεμονωμένο ατύχημα αλλά καταγράφει την επικίνδυνη αμέλεια υπηρεσιών του κράτους, που παρέδωσαν στον ενάγοντα ελαττωματικό εξοπλισμό χωρίς καμία προληπτική συντήρηση, αγνοώντας τις προβλέψεις της εργατικής και στρατιωτικής νομοθεσίας περί υγιεινής και ασφάλειας.
Τα πραγματικά περιστατικά
Το ατύχημα έλαβε χώρα στις 6 Φεβρουαρίου 2007, όταν ο λοχίας, οδηγός και διαχειριστής καυσίμων στο 295ο Τάγμα Εθνοφυλακής στην Κω, επιχείρησε να εκκινήσει ένα ανακατασκευασμένο όχημα, κατ’ εντολή του διοικητή του. Όταν διαπίστωσε πρόβλημα στο σύστημα ανάφλεξης, αποπειράθηκε να χρησιμοποιήσει τον συσσωρευτή άλλου, λειτουργικού οχήματος. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ένας από τους συσσωρευτές εξερράγη προκαλώντας του σοβαρό οφθαλμικό τραυματισμό.
Το πόρισμα της Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης ήταν αποκαλυπτικό: η έκρηξη προκλήθηκε από αστοχία του αυτόματου ρυθμιστή τάσης πρόβλημα το οποίο θα μπορούσε να είχε εντοπιστεί με στοιχειώδη τεχνικό έλεγχο.
Παράλειψη καθήκοντος και αντικειμενική ευθύνη
Το δικαστήριο ήταν απολύτως σαφές: το κράτος απέτυχε να εξασφαλίσει την ασφαλή λειτουργία του εξοπλισμού που παραδόθηκε σε στρατιωτικό προσωπικό. Παρά το ό,τι το όχημα είχε μόλις επιστρέψει από εργοστάσιο ανακατασκευής, δεν είχε προηγηθεί κανένας έλεγχος για την ηλεκτρική του ασφάλεια, ούτε εφαρμόστηκαν τα πρωτόκολλα προληπτικής συντήρησης που προβλέπει η νομοθεσία.
Αν και το Δημόσιο επιχείρησε να αποδώσει το ατύχημα σε «τυχαίο γεγονός» ή σε «σφάλμα του παθόντος», το Διοικητικό Εφετείο απέρριψε αυτούς τους ισχυρισμούς. Κατά το σκεπτικό της απόφασης, η ευθύνη του κράτους είναι αντικειμενική, δεν απαιτείται απόδειξη υπαιτιότητας των οργάνων του, αλλά αρκεί η διαπίστωση ότι δεν έλαβαν τα ενδεδειγμένα μέτρα προστασίας. Όπως σημειώνεται, “ουδέν στοιχείο αποδεικνύει ότι έγινε η παραμικρή συντήρηση πριν την παράδοση του οχήματος στον λοχία”.
Το μέγεθος της ζημίας και το ύψος της αποζημίωσης
Ο τραυματισμός είχε τραγικές συνέπειες. Ο παθών υπεβλήθη σε πολλαπλές επεμβάσεις, μεταξύ των οποίων και εμφύτευση ενδοφακού, με αποτέλεσμα μονιμότητα της βλάβης και αισθητική παραμόρφωση του οφθαλμού. Η όραση στον αριστερό οφθαλμό περιορίστηκε σε 2/10 cc, ενώ υπήρξε και αλλοίωση στο χρώμα του ματιού, δημιουργώντας αισθητικό πρόβλημα που επηρεάζει πλέον την καθημερινή και κοινωνική του ζωή.
Το Διοικητικό Εφετείο, σε αντίθεση με το Πρωτοδικείο, αναγνώρισε την ανάγκη μεγαλύτερης αποζημίωσης:
• 2.314,20 € για αποδεδειγμένες ιατρικές δαπάνες,
• 50.000 € ως χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη,
• 50.000 € πρόσθετη αποζημίωση κατ’ άρθρο 931 ΑΚ λόγω μόνιμης αναπηρίας και παραμόρφωσης.
Η συνολική αποζημίωση έφτασε τις 102.314,20 ευρώ, με τόκους από το 2013.
Εφαρμογή της νομολογίας και μηνύματα προς το Δημόσιο
Η απόφαση εφαρμόζει με πληρότητα το άρθρο 105 ΕισΝΑΚ αλλά και τα άρθρα 929, 931 και 932 του Αστικού Κώδικα, υπογραμμίζοντας τη σημασία των προληπτικών μέτρων ασφαλείας – ακόμα και στο στρατιωτικό περιβάλλον, όπου οι συνθήκες είναι ιδιαίτερες. Το δικαστήριο κατέστησε σαφές ότι οι προβλέψεις για την υγιεινή και ασφάλεια εφαρμόζονται και στο ένστολο προσωπικό, πλην των καθαρά επιχειρησιακών δραστηριοτήτων.
Η δικαστική κρίση δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας: η παράλειψη των στρατιωτικών οργάνων να εξασφαλίσουν λειτουργικό και ασφαλές όχημα δεν είναι απλή αμέλεια αλλά παραβίαση υποχρέωσης που συνεπάγεται πλήρη αποζημίωση.
Μία απόφαση- καμπανάκι
Η υπόθεση αποτελεί ξεκάθαρο παράδειγμα του πώς η γραφειοκρατική αμέλεια και η παράβλεψη βασικών κανόνων ασφάλειας μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή της ζωής ενός δημόσιου λειτουργού. Η απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά δεν αποδίδει μόνο δικαιοσύνη, αλλά στέλνει και ένα σαφές μήνυμα:
Το κράτος δεν μπορεί να μένει στο απυρόβλητο όταν αποτυγχάνει να προστατεύσει τους ανθρώπους του.
