Την περασμένη Τετάρτη το πρωί οι κάτοικοι της Ευθαλούς, μιας μικρής κοινότητας κοντά στη Μήθυμνα, 60 χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Μυτιλήνης, ήρθαν αντιμέτωποι με κάτι που δεν είχαν ξαναδεί. Δεκατρείς βάρκες με περίπου 500 πρόσφυγες, οι περισσότεροι από τη Συρία, που αποβιβάζονταν στην παραλία όλοι μαζί. Οι λιγοστοί κάτοικοι υποδέχθηκαν τους πρόσφυγες και το επόμενο πρωί κίνησαν για το Καρά Τεπέ, στην πόλη της Μυτιλήνης, όπου έχει στηθεί ένας πρόχειρος καταυλισμός.
Το Λιμενικό επιχειρεί καθημερινά σε όλο το Αιγαίο, όμως η κύρια θαλάσσια οδός, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών, περνάει από τη Λέσβο στην οποία συνωθούνται χιλιάδες άνθρωποι σε πολύ πιεστικές συνθήκες.
«Τον Ιούνιο έρχονταν 800 την ημέρα, όμως από τον Ιούλιο είναι πάνω από 1.000 κάποιες ημέρες. Θυμάμαι πώς μας φαινόταν η κατάσταση το 2012, όταν έρχονταν 50-100 την ημέρα. Τότε είχαμε να φροντίσουμε περί τους 400 ανθρώπους τη βδομάδα οι οποίοι παρέμεναν στο νησί και τους παρείχαμε τροφή, περίθαλψη, πληροφόρηση. Τώρα έχουμε τουλάχιστον 4.000 ανθρώπους και το πρόβλημα μας ξεπερνά», λέει ο Γιώργος Πάλλης, δημοτικός σύμβουλος και εθελοντής που ασχολείται με το πρόβλημα εδώ και 10 χρόνια.
Βασικές ελλείψεις
Στους αυτοσχέδιους προσφυγικούς καταυλισμούς λείπουν βασικά απαιτούμενα διαβίωσης, όπως πρόσβαση σε γιατρό, πόσιμο νερό και τροφή. Το κέντρο φιλοξενίας του δήμου φιλοξενεί 900 ανθρώπους «εντός» και 500 ακόμα στον προαύλιο χώρο. Ο καταυλισμός του Καρά Τεπέ, αντίστοιχα, δημιουργήθηκε για να εξυπηρετήσει 300 επιπλέον ανθρώπους, όμως τώρα στεγάζει περισσότερους από 3.000 (με 15 τουαλέτες και σκηνές που αγοράζουν οι ίδιοι οι πρόσφυγες).
Σύμφωνα με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, το προσφυγικό-μεταναστευτικό κύμα βαίνει διαρκώς αυξανόμενο. Συγκεκριμένα, στο διάστημα 1-17 Ιουλίου οι αφίξεις ανήλθαν σε περίπου 25.500, όμως από αυτές οι 12.800 σημειώθηκαν από τις 11 έως 17 Ιουλίου! Το 70% των νεοαφιχθέντων προέρχονται από τη Συρία. Aπό τους 155.000 πρόσφυγες και μετανάστες, που «πέρασαν» από την Ελλάδα από την αρχή του 2015, οι μισοί τουλάχιστον ήρθαν από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία.
Η εκθετική αύξηση του αριθμού των προσφύγων που περνούν από τα παράλια δεν έχει οδηγήσει μόνον σε κατάρρευση του συστήματος υποδοχής και εποπτείας, αλλά έχει αλλάξει και την ψυχολογία των κατοίκων των νησιών, οι οποίοι έχουν περάσει από το σοκ στην αποδοχή. «Το 2012 όταν άφησε η Αστυνομία κόσμο να κοιμάται στον δρόμο, οι πολίτες απαίτησαν τον χώρο του ΠΙΚΠΑ. Είχαμε τότε τρεις βάρκες την ημέρα.
Σοκαριζόμασταν και τους φροντίζαμε όσο καλύτερα μπορούσαμε. Τώρα πια μάς έχει ξεπεράσει η κατάσταση, παρότι πολύ περισσότερος κόσμος προσφέρει βοήθεια», λέει ο κ. Πάλλης.
Το πέρασμα από την εποχή των μικρών αριθμών, των αποτρεπτικών μεθόδων αντιμετώπισης του προβλήματος και των μεγάλων περιόδων κράτησης από την Αστυνομία σε κάποιο σύστημα που να ενδείκνυται για τους μεγάλους αριθμούς και τις νέες εκφάνσεις του φαινομένου (πρόσφυγες αντί για οικονομικοί μετανάστες) δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμα. «Εδώ υποφέρουμε. Ψάχνω όλους τους πιθανούς τρόπους για να φύγω. Δεν αντέχω να κοιμάμαι άλλο έξω στον δρόμο», λέει ο 24χρονος Τζάντ αλ Χαζάμ στην οργάνωση Human Rights Watch, η οποία σκιαγραφεί με τα μελανότερα χρώματα την κατάσταση.
Ελλιπής σχεδιασμός
«Η κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να προσφέρει στοιχειώδη βοήθεια σε αυτούς τους ανθρώπους. Ακόμα και οι πιο αδύναμοι, όπως τα ασυνόδευτα παιδιά του πολέμου, κοιμούνταν στον δρόμο, χωρίς πρόσβαση σε φαγητό και καθαρό νερό. Παρά την ελληνική φιλοξενία, τους τουρίστες και τους ντόπιους που σπεύδουν να βοηθήσουν, η βάση μιας ανθρωπιστικής κρίσης έχει εμφανιστεί», αναφέρει χαρακτηριστικά η οργάνωση.
Σε αντίστοιχο ύφος και η Διεθνής Αμνηστία, η οποία με ανακοίνωσή της κάνει λόγο για ελλιπή σχεδιασμό, αναποτελεσματική χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και πάγωμα των προσλήψεων στον δημόσιο τομέα.
Το υπουργείο Εσωτερικών από την πλευρά του κατηγορεί τη γραφειοκρατία της Κομισιόν.
Πηγή: Καθημερινή
