Στο Συμβούλιο της Επικρατείας ο Δήμος Ρόδου για αμοιβές μελέτης ύψους 668.763 ευρώ

Μία από τις πιο σύνθετες και πολυσέλιδες υποθέσεις διεκδίκησης αμοιβών τεχνικών μελετών από Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης φτάνει στο Συμβούλιο της Επικρατείας την 12η Μαΐου 2025.
Πρόκειται για την αίτηση αναίρεσης που έχει ασκήσει ο Δήμος Ρόδου κατά της απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά, το οποίο είχε δεχθεί εν μέρει αγωγή τεχνικών μελετητών και τους είχε αναγνωρίσει συνολική απαίτηση 668.763,88 ευρώ πλέον ΦΠΑ, για μελέτες έργου του πρώην Δήμου Αφάντου που ουδέποτε ολοκληρώθηκε.
Το ιστορικό της υπόθεσης
Η υπόθεση χρονολογείται από το 2002, όταν ο πρώην Δήμος Αφάντου ανέθεσε, κατόπιν διαδικασίας εκδήλωσης ενδιαφέροντος, σε ομάδα έξι τεχνικών –μεταξύ αυτών οι Δημήτριος Παρασός, Κυριάκος Μπαλαλής, Κωνσταντίνος Σκιαδόπουλος, Πέτρος Χατζής και ο αείμνηστος Σταύρος Γιαννάς– την εκπόνηση της μελέτης για το έργο «Κατασκευή Ανοικτού Αθλητικού Κέντρου Αφάντου». Η συνολική προεκτιμώμενη αμοιβή ανερχόταν στα 92.443 ευρώ. Οι μελετητές υποστηρίζουν ότι εκπόνησαν και παρέδωσαν προμελέτες και οριστικές μελέτες, που εγκρίθηκαν από το τότε Δημοτικό Συμβούλιο. Ωστόσο, η κατασκευή του έργου δεν προχώρησε ποτέ πλήρως και, σύμφωνα με τους ίδιους, δεν έλαβαν καμία αμοιβή. Το 2015 κατέθεσαν αγωγή διεκδικώντας το σύνολο της συμφωνηθείσας αμοιβής, νομιμοτόκως από τις 23 Δεκεμβρίου 2010.
Η απόφαση του Εφετείου και η αντίδραση του Δήμου
Το Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Πειραιά με την απόφαση Α687/2023 δέχτηκε εν μέρει την αγωγή, κρίνοντας ότι ο Δήμος υποχρεούται να καταβάλει τα ποσά που αντιστοιχούν σε κάθε μελετητή, ατόκως, καθώς δεν αποδείχθηκε ότι είχαν προσκομιστεί τα απαραίτητα νομιμοποιητικά έγγραφα (φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα).
Ο Δήμος Ρόδου προσέφυγε στο ΣτΕ υποστηρίζοντας ότι η απόφαση παραβιάζει βασικές διατάξεις του πλαισίου περί δημοσίων συμβάσεων και πληρωμών, και ιδίως:
• το άρθρο 12 του Π.Δ. 194/1979 για την ανάγκη επίσημης πιστοποίησης και έγκρισης κάθε πληρωμής,
• το άρθρο 104 του Π.Δ. 696/1974, όπως τροποποιήθηκε από το Π.Δ. 515/1989, που ορίζει την υποχρέωση υποβολής τιμολογίου και εγκρίσεων από τον επιβλέποντα και τον προϊστάμενο της Υπηρεσίας,
• το άρθρο 26 του ν. 1882/1990 και το άρθρο 39 παρ. 7 του ν. 2065/1992, που επιβάλλουν την ύπαρξη αποδεικτικών ενημερότητας για κάθε πληρωμή από δήμους και φορείς του Δημοσίου.
Ο Δήμος επισημαίνει ότι οι μελετητές δεν απέδειξαν, ούτε στην αγωγή ούτε σε μεταγενέστερα στάδια, ότι προσκόμισαν ποτέ τιμολόγια, αποδείξεις φορολογικής ή ασφαλιστικής ενημερότητας. Επομένως, σύμφωνα με το δικόγραφο, δεν γεννήθηκε καν υποχρέωση καταβολής του ποσού, και η αγωγή θα έπρεπε να απορριφθεί ως αόριστη και νομικά αβάσιμη.
Το διακύβευματης εκδίκασης
Η απόφαση του ΣτΕ έχει μεγάλη σημασία για τη δημόσια διοίκηση, καθώς ενδέχεται να δημιουργήσει δεδικασμένο ως προς το κατά πόσον μπορούν να αναγνωριστούν οικονομικές αξιώσεις εργολάβων ή μελετητών χωρίς πλήρη και τεκμηριωμένα παραστατικά. Ειδικά σε περιπτώσεις έργων που δεν ολοκληρώνονται ή διακόπτονται για διοικητικούς λόγους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει παλαιότερα δεχθεί, όπως με την απόφαση 1505/2015, ότι χωρίς αποδεικτικά ενημερότητας δεν υπάρχει καν υποχρέωση πληρωμής, ανεξάρτητα από το αν οι εργασίες εκτελέστηκαν.