Γράφει
ο Νεκτάριος Καλογήρου
Λεηλατημένες και απογυμνωμένες από κάθε τι «πολύτιμο» καταρρέουν οι παλιές εγκαταστάσεις της Φωνής της Αμερικής, σβήνοντας σιγά – σιγά όλα τα στοιχεία εκείνα που συνέθεταν το παζλ της εικόνας «ισορροπία τρόμου» που είχε επικρατήσει κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Το οριστικό τέλος θα έρθει με την έναρξη της επένδυσης δημιουργίας πολυτελών τουριστικών υποδομών από τον όμιλο του κ. Μερκούριου Αγγελιάδη.
Η ιστορία του παλαιού ραδιοφωνικού σταθμού της Αμερικής προφανώς δεν μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο για την επένδυση που πρόκειται να γίνει. Οι υποδομές που έχουν απομείνει δεν έχουν κάποια αρχιτεκτονική, ή άλλου είδους αισθητική ή λειτουργική αξία. Ωστόσο, δεν μπορεί να ξεχαστεί το γεγονός ότι η Φωνή της Αμερικής στη Ρόδο, στήθηκε ως ένα από τα προκεχωρημένα κέντρα που υποτίθεται συντελούσαν στο να ισορροπούν οι αντίπαλες δυνάμεις (ΗΠΑ – ΕΣΣΔ).
Το γεγονός ότι έφτασε η τύχη ολόκληρου του πλανήτη να εξαρτάται από τις φιλοδοξίες και τις διαθέσεις των ηγετών δύο υπερδυνάμεων, αρκεί για να τεθούν δεύτερες σκέψεις στα σχέδια κατεδάφισης αυτής της τελευταίας υποδομής. Βέβαια, σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να υπάρχουν σταθμοί αναμετάδοσης της Φωνής της Αμερικής (Voice of America), ωστόσο η υποδομή της Ρόδου ξεκίνησε σχεδόν ταυτόχρονα με την ίδρυση του ΝΑΤΟ ως αντίπαλου δέους στην τότε Σοβιετική Ενωση, που με τη σειρά της είχε το ρόλο – ηγέτη των χωρών του πάλαι ποτέ Σιδηρούν Παραπετάσματος.
Οι φωτογραφίες που δημοσιεύει σήμερα η «δημοκρατική» έχουν ληφθεί από το εσωτερικό των κτηριακών υποδομών. Ξεχωρίζει το εναπομείναν τμήμα της τεράστιας γεννήτριας που τροφοδοτούσε με ρεύμα τους πομπούς εκείνης της περιόδου. Το μήκος της μηχανής υπερβαίνει τα 10 μέτρα και το ύψος της τα τέσσερα μέτρα.
Η ισχύς του ρεύματος που παρήγαγε η γεννήτρια ήταν ικανή να καλύψει τις ανάγκες σε ηλεκτρισμό σχεδόν ολόκληρου του τότε οικισμού Αφάντου. Ανάλογης ισχύος ήταν και το σήμα του ραδιοφωνικού σταθμού, που από τα βραχέα κύματα κάλυπτε ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο και μεγάλο μέρος της Τουρκίας. Μάλιστα εικάζεται ότι υπήρξε σημαντικός ο αριθμός ανθρώπων στους γύρω οικισμούς που εκδήλωσαν σοβαρά προβλήματα υγείας, εξαιτίας της ισχυρής ακτινοβολίας.
Όταν ο Χάρρυ Τρούμαν
μίλησε για την Ελλάδα
Στις 12 Μαρτίου 1947 ο τότε πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής Χάρρυ Τρούμαν εκφώνησε λόγο ενώπιον του Κογκρέσου περιγράφοντας την κατάσταση που επικρατούσε σε Ελλάδα και Τουρκία. Εκείνο που ο ίδιος μίλησε ενώπιον των ακροατών του για τη φτώχεια που βασάνιζε στις δύο χώρες (μετά την έξοδο από τον β’ παγκόσμιο πόλεμο και τον ελληνικό εμφύλιο) και τόνισε την ανάγκη οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής να υποστηρίξουν τις κυβερνήσεις των δύο χωρών, υπό την έννοια της υποβοήθησης ελευθέρων πολιτών να σταθούν στα πόδια τους.
Το ηχητικό ντοκουμέντο της ομιλίας Χάρρυ Τρούμαν για την Ελλάδα και την Τουρκία βρίσκεται σήμερα αναρτημένο στην ιστοσελίδα ρητορείας των Αμερικανών ηγετών «Αmerican Rhitoric» στον υπερσύνδεσμο (link):
http://www.americanrhetoric.com/speeches/harrystrumantrumandoctrine.html
Το «Δόγμα Τρούμαν», όπως ονομάσθηκε η παρέμβαση σε Ελλάδα και Τουρκία, είχε ως στόχο την ενδυνάμωση των δύο χωρών, έτσι ώστε αυτές να μην αναγκαστούν να περάσουν στη σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης. Η πολιτική «συγκράτησης» των χωρών έναντι της ΕΣΣΔ, θεωρήθηκε ως το πρώτο βήμα που οδήγησε στην έναρξη του Ψυχρού Πολέμου. Το «Δόγμα Τρούμαν» ήταν επίσης εκείνο που στις 07 Σεπτεμβρίου του 1952, έφερε στη Ρόδο το Σκάφος Ακτοφυλακής των ΗΠΑ «Courier», στα αμπάρια και στο κατάστρωμα του οποίου είχε εγκατασταθεί ο πρώτος ραδιοπομπός της Φωνής της Αμερικής στην ανατολική Μεσόγειο. Οι μεταδόσεις της VOA γινόντουσαν από το λιμάνι της Ρόδου, μέχρις ότου δημιουργηθούν λίγα χρόνια αργότερα οι χερσαίες υποδομές.
Η Φωνής της Αμερικής παρέμεινε σε λειτουργία στη Ρόδο μέχρι το έτος 2006, οπότε και με απόφαση της κυβέρνησης Τζορτζ Μπους έγινε η αναστολή αναμετάδοσης του επίγειου σήματος από το νησί των Ιπποτών. Σε λειτουργία παραμένουν άλλοι σταθμοί ανά τον κόσμο, αν και το κυρίως πρόγραμμα καλύπτεται πια από τις δορυφορικές μεταδόσεις.
Ξεχνιέται η ιστορία;
Προφανώς η επένδυση της εταιρείας ΤΝ Aegean Sun Investments Limited δεν πρόκειται να «σκαλώσει» σε μια παλιά γεννήτρια, μερικά ντουβάρια και μια πινακίδα «Κίνδυνος, απαγορεύεται η είσοδος στο χώρο των κεραιών».
Ωστόσο, από την άλλη επειδή «δεν υπάρχει γνώση αν δεν συγκρατούμε αυτό που μάθαμε, Dante Aligheri» ίσως η διοίκηση της εταιρείας Μερκούριου Αγγελιάδη θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο να διατηρήσει ένα τμήμα των υποδομών της Φωνής της Αμερικής (ή να το μεταφέρει σε κάποια γωνιά που δεν θα δημιουργεί πρόβλημα), ως ένα ιδιαίτερο μουσείο για την υπενθύμιση των επικίνδυνων αποτελεσμάτων που μπορεί να προκαλέσει η ματαιοδοξία της ανθρώπινης φύσης.
