• Παρά τη δημόσια δέσμευση τον Μάιο του 2022 για παράταση χρήσης κατά είκοσι έτη η παραχώρηση που ενεργοποιήθηκε το 2021 έληξε χωρίς να αντικατασταθεί από νέα απόφαση αφήνοντας την υπηρεσία σε θεσμικό κενό
Η διαχείριση της στέγασης του Κτηματολογίου Ρόδου μοιάζει με έργο που ολοκληρώθηκε λειτουργικά αλλά όχι θεσμικά. Η μετεγκατάσταση στο παλιό νοσοκομείο επιτεύχθηκε με ταχύτητα το 2021 για να αποκατασταθεί η εξυπηρέτηση των πολιτών και της αγοράς.
Τον Μάιο του 2022 ανακοινώθηκε δημόσια ότι θα εξασφαλιστεί εικοσαετής ορίζοντας παραμονής. Σήμερα όμως το νομικό υπόστρωμα αυτής της διαβεβαίωσης παραμένει άγραφη υπόσχεση.
Οι προσωρινές αποφάσεις του 2021 είχαν ρητή λήξη και η προαναγγελθείσα παράταση δεν μετατράπηκε σε απόφαση αρμόδιου οργάνου.
Το αποτέλεσμα είναι ένα κενό κανονικότητας που βαραίνει τη Ρόδο σε μια υπηρεσία κλειδί για συναλλαγές, επενδύσεις και δημόσια έσοδα.
Το χρονικό της μετεγκατάστασης
Το Δημοτικό Συμβούλιο Ρόδου ενέκρινε στις 11 Μαρτίου 2021 τη δωρεάν προσωρινή διάθεση προς χρήση του ισογείου και του πρώτου ορόφου της νέας πτέρυγας του παλιού νοσοκομείου για το Κτηματολόγιο με ορίζοντα όχι μεγαλύτερο των είκοσι τεσσάρων μηνών και αποκλειστικό σκοπό την άμεση επιχειρησιακή επαναφορά μιας υπηρεσίας στρατηγικής σημασίας.
Στις 7 Ιουλίου 2021 και το Διοικητικό Συμβούλιο του Γενικού Νοσοκομείου Ρόδου αποφάσισε ομόφωνα ανάλογη προσωρινή διάθεση για διάστημα επίσης έως είκοσι τεσσάρων μηνών.
Η πρακτική ολοκλήρωση ήρθε τον Οκτώβριο του 2021 με παράδοση κλειδιών και μεταφορά του αρχειακού υλικού ώστε να ξεκινήσει η λειτουργία στους νέους χώρους. Η επιλογή του συγκεκριμένου ακινήτου δεν ήταν τυχαία καθώς οι εγκαταστάσεις του παλιού νοσοκομείου ανήκουν στη δεύτερη ΥΠΕ και έχουν παραχωρηθεί κατά χρήση στον Δήμο Ρόδου βάσει κοινής υπουργικής απόφασης του 2009 με διάρκεια τριάντα ετών και ρήτρα επανεξέτασης και ανάκλησης για αχρησιμοποίητους χώρους μετά την πενταετία. Αυτή η ιστορική παραχώρηση διασφαλίζει τη δυνατότητα διάθεσης χώρων σε δημοσίου συμφέροντος χρήσεις όπως το Κτηματολόγιο.
Η υπόσχεση της εικοσαετίας
Στις 18 Μαΐου 2022 σε συνέντευξη Τύπου καταγράφηκε η πολιτική βούληση για μακροχρόνιο ορίζοντα. Ο τότε γενικός γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης κ. Στέλιος Αλεξανδρής επισήμανε την καλή λειτουργία στον νέο χώρο και προανήγγειλε ότι θα ζητηθεί από τον Δήμο Ρόδου παράταση χρήσης για είκοσι έτη.
Η τοποθέτηση αυτή έμοιαζε να κλείνει οριστικά το κεφάλαιο της αβεβαιότητας και να μετατρέπει την προσωρινότητα σε σταθερότητα.
Παράλληλα παρουσιάστηκε σχέδιο για εργασίες στο παλιό κτήριο του Κτηματολογίου με στόχο τη φιλοξενία άλλων δικαστικών υπηρεσιών και η επισήμανση ότι από το 2024 το Κτηματολόγιο Ρόδου θα εντασσόταν μαζί με τα άλλα στο εθνικό σύστημα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Η εικόνα ήταν καθαρή. Λειτουργία εδώ και τώρα με προοπτική εκεί και μετά. Μόνο που το δεύτερο δεν έγινε πράξη.
Η πραγματικότητα των συμβάσεων και των ημερομηνιών
Το νομικό σώμα που στήριξε την επιτάχυνση του 2021 ήταν ένα πλέγμα αποφάσεων και προεργασιών. Υπήρχε το υφιστάμενο καθεστώς παραχώρησης του παλιού νοσοκομείου στον Δήμο με την κοινή υπουργική απόφαση του 2009 και τις μεταγενέστερες δημοτικές πράξεις που ορίζουν την κατανομή χρήσεων. Είχε προηγηθεί προγραμματική σύμβαση για τμήματα του συγκροτήματος που ξεκάθαρα έθετε χρονικούς περιορισμούς λήγοντας το 2022 ως πενταετής διάθεση της λυόμενης πτέρυγας. Η αποτύπωση αυτή αποδεικνύει ότι η φιλοσοφία του χώρου ήταν διαδοχή από προσωρινότητες που χρειάζονταν έγκαιρη μετατροπή σε σταθερό πλαίσιο.
Την ίδια περίοδο συντάχθηκε η Προγραμματική Σύμβαση με τίτλο Μεταστέγαση και Επαναλειτουργία Κτηματολογίου Ρόδου μεταξύ Υπουργείου Δικαιοσύνης Δήμου Ρόδου Υπουργείου Υγείας και Κτηματολόγιο ΑΕ με ημερομηνία 22 Ιουνίου 2021. Στο προοίμιο τεκμηριώνεται η επιλογή του παλιού νοσοκομείου ως κατάλληλου οικοδομικού κελύφους σύμφωνα με βεβαίωση στατικής επάρκειας ενώ περιγράφεται λεπτομερώς η χωρική διάταξη.
Στο ισόγειο καταγράφονται αίθουσες συνολικής επιφάνειας 473,28 τετραγωνικών μέτρων και βοηθητικοί χώροι 238 τετραγωνικών μέτρων ενώ στον πρώτο όροφο αίθουσες 431,27 τετραγωνικών μέτρων και βοηθητικοί χώροι 157,88 τετραγωνικών μέτρων με συνολική επιφάνεια παραχωρούμενων χώρων 1.300,43 τετραγωνικών μέτρων.
Η σύμβαση ορίζει φορέα υλοποίησης το Υπουργείο Δικαιοσύνης προβλέπει κοινή επιτροπή παρακολούθησης και δυνατότητα παρατάσεων διάρκειας μόνο αν υπογραφούν από όλους τους εκπροσώπους. Αυτά τα άρθρα φωτίζουν γιατί η μετάβαση από την πολιτική εξαγγελία στην ισχυρή διοικητική απόφαση απαιτούσε συγκεκριμένες υπογραφές και τήρηση τυπικών όρων.
Η λήξη της παραχώρησης του 2021 και το θεσμικό κενό
Οι αποφάσεις του 2021 είχαν ρητή χρονικότητα έως είκοσι τέσσερις μήνες. Αυτό σημαίνει ότι το διοικητικό παράθυρο που άνοιξε για να λειτουργήσει το Κτηματολόγιο στο παλιό νοσοκομείο έκλεισε μεταξύ Μαρτίου και Ιουλίου 2023 ανάλογα με το ποια πράξη λαμβάνεται ως αφετηρία.
Οι προγραμματικές ρυθμίσεις για άλλες πτέρυγες του συγκροτήματος είχαν επίσης κλείδωμα λήξης ήδη από τον Μάιο του 2022. Η συνέπεια είναι ότι μετά την εξαγγελθείσα αλλά μη υπογεγραμμένη εικοσαετία η υπηρεσία συνεχίζει να λειτουργεί με πραγματικά δεδομένα αλλά χωρίς την αντίστοιχη τυπική θωράκιση που επιβάλλεται σε μία κρίσιμη δημόσια υποδομή. Η εικόνα που προκύπτει από τα έγγραφα είναι σαφής.
Οι βάσεις υπάρχουν από το 2009 και ενισχύθηκαν το 2014 με ανακατανομή χρήσεων όμως η ειδική απόφαση που να ανανεώνει την παραχώρηση για τις ανάγκες του Κτηματολογίου πέρα από τους προσωρινούς όρους του 2021 δεν έχει αποτυπωθεί με τρόπο που να κλείνει νομικά το ζήτημα.
Επιπτώσεις στην εξυπηρέτηση πολιτών και αγοράς
Η λειτουργία του Κτηματολογίου Ρόδου δεν είναι μια τεχνική λεπτομέρεια. Η υπηρεσία αποτελεί την αψίδα ασφάλειας για αγοραπωλησίες, υποθήκες, επενδυτικά σχέδια, μεταγραφές και κάθε πράξη που διαμορφώνει αξία γης και ακινήτων.
Η περίοδος δυσλειτουργίας πριν από τη μετεγκατάσταση είχε ήδη αφήσει αποτύπωμα στην τοπική οικονομία. Η επιστροφή στην κανονικότητα από το φθινόπωρο του 2021 αποδεικνύεται εύθραυστη όταν στηρίζεται σε παραχωρήσεις που τυπικά έληξαν.
Η εκκρεμότητα δεν σημαίνει ότι αύριο κλείνουν τα γραφεία. Σημαίνει όμως ότι κάθε επόμενη κίνηση που απαιτεί έγκριση εργασιών, αναβαθμίσεις υποδομών, προμήθειες ασφαλείας ή ακόμη και μια απλή εγκριτική διαδικασία μπορεί να ανακόπτεται από την απουσία ισχυρής και επικαιροποιημένης παραχώρησης χρήσης.
Το διοικητικό μονοπάτι για να μετατραπεί η εξαγγελία της εικοσαετίας σε πραγματικότητα δεν είναι μυστηριώδες. Απαιτείται νέα κανονιστική πράξη με σαφή αντικείμενο, χρονικό ορίζοντα και όρους χρήσης συγκεκριμένων χώρων του παλιού νοσοκομείου αποκλειστικά για το Κτηματολόγιο σε συνάρτηση με τη βασική κοινή υπουργική απόφαση του 2009 που παραχώρησε το σύνολο του συγκροτήματος στον Δήμο για τριάντα έτη.
Η πράξη αυτή πρέπει να συνοδευτεί από επικαιροποιημένη τεχνική τεκμηρίωση για τους ίδιους τους χώρους που ήδη περιγράφονται αναλυτικά στην προγραμματική σύμβαση του 2021 και από λειτουργικό πρωτόκολλο μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων ώστε να μην μείνει καμία γκρίζα ζώνη εκτέλεσης.
