• Η αστάθεια του καιρού, η έλλειψη βασικών υποδομών, η ακρίβεια και η φορολογική επιβάρυνση δημιουργούν ασφυκτικό πλαίσιο στους επαγγελματίες • Στη «δ» μιλούν οι επιχειρηματίες Παύλος Χαρτερός, Νίκος Καλαφατάς, Φίλιππος Παπασταματίου, Κώστας Τίρελης, Χριστίνα Hugendubel, Ρούλα Μπεκάκου και Μίλα Λουιζίδη
Καθώς η Ρόδος ετοιμάζεται να υποδεχθεί ακόμη ένα καλοκαίρι υψηλών προσδοκιών, η πραγματικότητα στην τοπική αγορά αποτυπώνεται με ποικίλες αποχρώσεις από τους ίδιους τους επαγγελματίες του νησιού. Από τα Κολύμπια έως το κέντρο της Ρόδου και από τον Μονόλιθο έως τις τουριστικές αρτηρίες της Μεσαιωνικής Πόλης, οι επιχειρηματίες εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία, αναφέροντας ταυτόχρονα σημαντικά προβλήματα που επισκιάζουν την εμπορική τους δραστηριότητα.
Η αστάθεια του καιρού, η έλλειψη βασικών υποδομών, η ακρίβεια και η φορολογική επιβάρυνση δημιουργούν ένα πλαίσιο που δυσκολεύει την ελεύθερη κατανάλωση και πλήττει τοπικά καταστήματα, ενώ η προτίμηση των τουριστών στις κλειστές παροχές των all inclusive ξενοδοχείων εντείνει το πρόβλημα. Παρότι ο αριθμός των επισκεπτών δείχνει να αυξάνεται, αυτό δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε οικονομική ανάκαμψη της αγοράς. Οι φωνές των επαγγελματιών μας δείχνουν πως πέρα από τους αριθμούς και τα στατιστικά, η ουσία της τουριστικής εμπειρίας –και της βιωσιμότητας του τοπικού εμπορίου– βρίσκεται στην ποιότητα της καθημερινότητας. Εκεί όπου η υποδομή συναντά την προσβασιμότητα, την ασφάλεια και την ενίσχυση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
Στη «δ» μιλούν οι επιχειρηματίες Παύλος Χαρτερός, Νίκος Καλαφατάς, Φίλιππος Παπασταματίου, Κώστας Τίρελης, Χριστίνα Hugendubel, Ρούλα Μπεκάκου και Μίλα Λουιζίδη.
Το παράδοξο μίας σεζόν με προκλήσεις
Ο Παύλος Χαρτερός, πρόεδρος του Σωματείου Καταστηματαρχών Κολυμπίων τονίζει ότι «τα τελευταία χρόνια έχουμε παρατηρήσει ότι η τουριστική περίοδος ξεκινάει περί τα τέλη Μαρτίου, γεγονός πολύ ενθαρρυντικό για την οικονομία της Ρόδου, όπου μεγάλο μέρος της στηρίζεται στον τουρισμό. Πράγματι, φάνηκε ότι ήρθε αρκετός κόσμος στη Ρόδο την περίοδο πριν το Πάσχα, το οποίο αμέσως αποτυπώθηκε στο κυκλοφοριακό κομφούζιο που νωρίς ξεκίνησε να επικρατεί και στις κεντρικές οδούς αλλά και στην πόλη, όπως άλλωστε πολλοί σχολιάζουν.
Τώρα, όσον αφορά στα Κολύμπια, η εκτίμησή μου είναι ότι ο περασμένος μήνας δεν είχε τη δυναμική της περσινής χρονιάς από την άποψη του πλήθους των επισκεπτών. Πέραν αυτού, σημαντικός παράγοντας ήταν και ο άστατος καιρός που δεν βοήθησε αυτούς τους όποιους επισκέπτες υπήρχαν στην περιοχή, να μπορέσουν να βγουν από τα ξενοδοχεία και να πραγματοποιήσουν τη βόλτα τους στα καταστήματα ή τα εστιατόρια. Δυστυχώς, όπως έχουμε ξαναπεί, υστερούμε αρκετά σε θέματα υποδομών, επομένως οι επισκέπτες φαίνεται να προτιμούν την ασφάλεια των ξενοδοχείων τους, όταν οι καταστάσεις δεν το επιτρέπουν. Ευελπιστώ ότι η αγοραστική κίνηση θα ανέβει από εδώ και πέρα, προσφέροντας ημέρες λιακάδας και καλοκαιριού στους τουρίστες που επιλέγουν το νησί μας για τις διακοπές τους. Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχηθώ σε όλους τους επαγγελματίες του κλάδου να εξοπλιστούν με υπομονή και θετική διάθεση ώστε να συνεχίσουμε στη διατήρηση της φήμης που έχει η Ρόδος μας, ως ένας από τους καλύτερους τουριστικούς προορισμούς σε παγκόσμιο επίπεδο».
Ο επιχειρηματίας Νίκος Καλαφατάς, που δραστηριοποιείται για δεκαετίες στο κέντρο της Ρόδου (κατάστημα ομπρελών) τονίζει από την πλευρά του μιλώντας στη «δ» ότι «με 24% ΦΠΑ δεν βγαίνει κανένα μαγαζί με όλα τα άλλα έξοδα. Και φέτος η τουριστική σεζόν είναι καλή μόνο για τα ξενοδοχεία. Τι να πω; Ότι έβρεχε και δε δίνανε 5 ευρώ για να πάρουν μία ομπρέλα; Πρώτη φορά βλέπουμε και μία τέτοια κατάσταση με τους Γερμανούς επισκέπτες στο νησί μας. Ευτυχώς και τα δύο συνέδρια που είχαμε στη Ρόδο και έδωσαν ζωή στην αγορά, της ΠΟΕ-ΟΤΑ και το νοσηλευτικό, και όπως αποδεικνύεται για μία ακόμη φορά, σαν τον Έλληνα καταναλωτή δεν έχει».
Ο Φίλιππος Παπασταματίου, επιχειρηματίας-ιδιοκτήτης παραδοσιακού ξενώνα κι εστιατορίου (Λημέρι-Μονόλιθος) απαντά ότι «η σεζόν 2025 έκανε ένα αισιόδοξο ξεκίνημα την περίοδο του Πάσχα, που ενθάρρυνε και ζέστανε την αγορά, αλλά δυστυχώς, από τότε μέχρι αυτή τη στιγμή που μιλάμε, βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, υπολογίζω ότι ο Μάιος θα κλείσει με μία πτώση τζίρου 20% γενικά, σε σχέση με πέρσι. Οι λόγοι θεωρώ ότι είναι ένας συνδυασμός αρκετών προβλημάτων. Καταρχήν όλο το νησί είναι ένα εργοτάξιο, χωρίς περαιτέρω ανάλυση, είναι ανεπίτρεπτο η Ρόδος να βρίσκεται “Υπό κατασκευή” μέσα Μαΐου.
Επίσης τα τελευταία χρόνια έχουμε να αντιμετωπίσουμε κι ένα νέο πρόβλημα, το οποίο εγώ προσωπικά ονοματίζω «χειμωνιάτικος Μάιος».
Έπειτα η νέα μάστιγα που αντιμετωπίζουν όλοι οι πολίτες της Ευρώπης και όχι μόνο εμείς στην Ελλάδα, και αφορά στην ακρίβεια στα πάντα, που σε συνδυασμό με την υπέρμετρη φορολόγηση δεν αφήνει στον απλό κόσμο τη δυνατότητα να ξοδέψει για να κάνει ένα “γούστο”, μια “έξτρα αγορά”, να πάει σε ένα “εστιατόριο” το κάτι παραπάνω βρε αδερφέ, που επιβάλλεται στις διακοπές. Ας πάρουμε παράδειγμα την εστίαση πχ. Για να είναι κερδοφόρα μία επιχείρηση πρέπει να έχει κέρδη καθαρά!! Λοιπόν σας πληροφορώ ότι μία ταβέρνα, ένα εστιατόριο με το λειτουργικό κόστος να έχει ανέβει 300% τα τελευταία 2-3 χρόνια, συν το φορολογικό κομμάτι και τέλος η έλλειψη εργατικού δυναμικού, έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα πολύ βαρύ για την κάθε επιχείρηση. Ενδεικτικά θα σας πω ότι μία σαλάτα χωριάτικη θα πρέπει να πωλείται σε εστιατόριο μίνιμουμ 15 ευρώ πλέον, για να μην πω παραπάνω. Κι ερωτώ, τι ποσοστό επισκεπτών, αλλά και ντόπιων έχουν τη δυνατότητα να πάνε σε ένα εστιατόριο αλά καρτ μία – δύο φορές την εβδομάδα και να δαπανήσουν μίνιμουμ 100 ευρώ ανά τραπέζι, γιατί εκεί θα πάει πολύ σύντομα ο μέσος όρος. Να σας πω εκ πείρας, ένα 20% με 30% του συνόλου.
Έπειτα το λιανεμπόριο υποφέρει για τους ίδιους λόγους -όπως προείπα- συν άλλους τόσους, όπως πχ τα πολυκαταστήματα, οι πολυεθνικές αλυσίδες και το e-shopping έχουν κάνει τις πωλήσεις να γίνονται όλο και πιο δύσκολα. Στο τέλος αυτό που θα πρέπει να καταλάβουν όλοι οι κυβερνώντες σε όλο τον κόσμο είναι μια φράση παλιά που δίνει απάντηση στα πάντα, και είναι «Ο παράς ο νικητής», καλές οι φορολογίες κτλ, αλλά θα πρέπει να αφήσουν και τον κόσμο να αναπνεύσει λίγο.
Δεν μπορεί κανείς να πάει διακοπές και να σκέπτεται ότι θα πρέπει να φάει όσο περισσότερο μπορεί στο all inclusive ξενοδοχείο που διαμένει, για να μην τυχόν ξοδέψει κάτι παραπάνω», σημειώνει καταλήγοντας.
Ο Κώστας Τίρελης, επιχειρηματίας, με καταστήματα ένδυσης στο κέντρο της Ρόδου, τονίζει τα εξής: «Πιστεύω πως δεν έχει αλλάξει κάτι από τις προηγούμενες σεζόν τουλάχιστον όσον αφορά στην ποιότητα του τουρισμού αλλά και στην αγοραστική τάση. Αυτό όμως που φέρνει μια κάποια διαφοροποίηση στην αγοραστική διάθεση είναι η μη σταθεροποίηση των κλιματικών συνθηκών. Μπορεί να ακούγεται λίγο περίεργο αλλά οι συνεχόμενες εναλλαγές των καιρικών συνθηκών φέρνουν μια μικρή αναστάτωση στην εμπορική κίνηση του τόπου μας. Θα πρέπει πλέον να προσαρμοστούμε σε αυτό το τροπικό κλίμα και να μάθουμε να ζούμε αλλά και να επενδυούμε εμπορικά σύμφωνα με αυτό».
Η Χριστίνα Hugendubel, επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται επίσης στο λιανεμπόριο με είδη ένδυσης στο κέντρο της πόλης (μπουτίκ), υποστηρίζει ότι η επιχείρησή της κινήθηκε καλά τον Απρίλιο στην έναρξη της τουριστικής σεζόν και την περίοδο του Πάσχα, περισσότερο με τους Έλληνες, όμως -όπως λέει- «ο Μάιος όμως είναι “περίεργος” μήνας στην αγοραστική κίνηση, καθώς η καταναλωτική δύναμη των ξένων επισκεπτών εμφανίζεται περιορισμένη, όμως περιμένουμε να αναθερμανθεί η αγορά… Θα δείξει από δω και πέρα πώς θα εξελιχθεί».
Η Ρούλα Μπεκάκου, επιχειρηματίας, που δραστηριοποιείται επίσης στην ένδυση και υπόδηση στο κέντρο της Ρόδου (μπουτίκ) υποστηρίζει ότι «το λιανεμπόριο ένδυσης και υπόδησης στο νησί μας πάει “χέρι- χέρι» με τον τουρισμό, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο και αλληλοεπιδρά άμεσα με αυτόν. Από το 2019 και μετά ο κλάδος μας αντιμετωπίζει συνεχόμενες και έντονες προκλήσεις τόσο παγκόσμια (πανδημία, πόλεμοι, πληθωριστικές τάσεις, ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης) όσο και τοπικά (μικρή σεζόν, απουσία Ρώσων και Ουκρανών πελατών, αυξημένα λειτουργικά κόστη).
Βγαίνοντας από την πανδημία το 2022 είχαμε μια εξαιρετική χρονιά. Ακολούθησε το 2023 με πολλές υποσχέσεις, που όμως έκλεισε με πτώση τζίρου και ζημιά, ήταν η χρονιά της φωτιάς.
Για το 2024 θα λέγαμε πως ήταν μία ουδέτερα καλή σεζόν.
Φέτος αν και προσδοκούσαμε το τέλος και των δύο πολέμων που μαστίζουν τον κόσμο και την επιστροφή σε μία ευτυχισμένη κανονικότητα, δυστυχώς δεν άλλαξε τίποτα.
Παρ’ όλα αυτά η σεζόν ξεκίνησε χωρίς εκπλήξεις, πάνω κάτω όπως η προηγούμενη.
Ευχόμαστε ολόψυχα να συνεχιστεί και να είναι ακόμη καλύτερη για όλους τους κατοίκους του πανέμορφου νησιού μας», σημειώνεται καταλήγοντας.
Τέλος, η Μίλα Λουιζίδη, επιχειρηματίας από τον χώρο της αργυροχρυσοχοΐας επισημαίνει στη «δ» ότι «από την κίνηση που η ίδια παρατηρώ τόσο στο κατάστημά μου όσο και στον δρόμο, οφείλω να ομολογήσω πως όσον αφορά στο ποσοστό των τουριστών που έχουν έρθει στο νησί μας, μέχρι στιγμής, είναι πιο αυξημένο από πέρσι. Όμως, αυτό δεν συνεπάγεται και των αυξημένων εισοδημάτων. Οι μήνες του Απριλίου και του Μαΐου είναι μήνες όπου οι τιμές των υπεράριθμων κλινών είναι σε προσφορά προκειμένου να προσελκύσουν κόσμο με αποτέλεσμα η πλειοψηφία να είναι συνταξιούχοι άνθρωποι που συνήθως έρχονται αποκλειστικά για ξεκούραση. Από τις αρχές Μαΐου παρ’όλα αυτά διέκρινα μία πιο αισιόδοξη κίνηση και για αυτό τον λόγο θέλω να βάλω τα δυνατά μου και να φτιάξω όμορφες δημιουργίες, στις οποίες κανένας δεν θα μπορέσει να αντισταθεί. Γιατί η πραγματικότητα είναι πως και εμείς ως μονάδες χρειάζεται να προσπαθήσουμε το καλύτερο δυνατό και να διαφοροποιηθούμε ώστε να ξεχωρίσουμε ο ένας από τον άλλο με το προσωπικό μας στυλ και άποψη», αναφέρει η κα Λουιζίδη.
