Ταλέντο και σύστημα αξιών

Ο διάσημος Ρώσος πιανίστας, Μπόρις Μπερεζόφκσι, τάχθηκε αναφανδόν υπέρ της εισβολής στην Ουκρανία. Μάλιστα σε δηλώσεις του,  προέτρεψε να κόψουν το ηλεκτρικό ρεύμα, ώστε να επιταχυνθεί η πολιορκία όλων των πόλεων της Ουκρανίας. H πρίμα μπαλαρίνα των μπαλέτων Μπολσόι, Όλγα Σμίρνοβα, τάχθηκε ξεκάθαρα κατά του πολέμου στην Ουκρανία πριν από δύο βδομάδες: «Δεν πίστευα ποτέ ότι θα μπορούσα να ντρέπομαι για τη Ρωσία (…)» είπε και έφυγε για το National Ballet, στο Άμστερνταμ. Οι επιλογές τους δεν έχουν να κάνουν με το ταλέντο τους. Έχουν να κάνουν με τις ευαισθησίες και το σύστημα των αξιών τους. Και γι’ αυτά κρίνονται. Το σκεπτικό «ταλαντούχος καλλιτέχνης, άρα ορθές απόψεις», είναι ολοφάνερα εσφαλμένη, το έχουμε παρακολουθήσει και σε δικές μας κατά καιρούς περιπτώσεις.  Πάντα αξίζουν τον έπαινο όσες και όσοι στο δίλημμα μεταξύ της δικαιοσύνης και της πατρίδας τους, επιλέγουν τη δικαιοσύνη. Ο έπαινος γίνεται μεγαλύτερος όταν αυτή η επιλογή έχει μεγάλο κόστος. Δεν είναι απλό σε καιρό πολέμου να λες ότι η πατρίδα σου έχει άδικο -και όχι μόνο στη Ρωσία. Ακόμα και στις περιπτώσεις που αυτές οι αντιπολεμικές δράσεις δεν αλλάζουν τους συσχετισμούς (συνήθως δεν τους αλλάζουν), κρατάνε ζωντανή την ελπίδα όσων αγωνίζονται ενάντια στη βαρβαρότητα.