Για το πρώτο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ
Επίσκεψη στο ακριτικό Καστελλόριζο, για το πρώτο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, υπό τον τίτλο «Πέρα από τα σύνορα», που κράτησε όλη την περασμένη εβδομάδα. Ενα νέο, φιλόδοξο μεν, χρησιμότατο δε – και για το συγκεκριμένο νησί, αλλά και για το ριγμένο εν πολλοίς αυτό κινηματογραφικό είδος.
Στόχος, αναγράφεται σε σχετικό φυλλάδιο, «να αποτελέσει τόπο συνάντησης Ελλήνων και ξένων δημιουργών ντοκιμαντέρ, όχι μόνο για να προβάλλουν το έργο τους, αλλά και για μια γόνιμη ανταλλαγή ιδεών, με σκοπό νέες συνεργασίες και διεθνείς παραγωγές».
Το όραμα του φεστιβάλ συνοψίζεται στη φράση «Να φέρουμε τον κόσμο στο Καστελλόριζο και να μεταφέρουμε το Καστελλόριζο στον κόσμο».
Οργανωτής, το δραστήριο Ιδρυμα Ιστορικών Μελετών – ΙΔΙΣΜΕ (έχω ξαναγράψει στο παρελθόν), που έχει σκοπό τη διάσωση, καταγραφή και διάδοση της ελληνικής ιστορίας μέσα από πρωτογενείς πηγές.
Συνιδρύτρια και γενική γραμματέας του ΙΔΙΣΜΕ, καθώς και καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ, η ιστορικός Ειρήνη Σαρίογλου, γεννημένη στην Πόλη, επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Κι από κοντά ομάδα νέων ανθρώπων που συμβάλλουν στο έργο του ΙΔIΣΜΕ.
Τα δεινά του
Πολύπαθο νησί το Καστελλόριζο, του οποίου η ιστορία μετράει από τη λίθινη εποχή (Μεγίστη το παλιό του όνομα) – και τι δεν έχει τραβήξει από κατακτητές, λεηλασίες και διωγμούς, συν σεισμούς και πυρκαγιές.
Αν εξακολουθεί να υπάρχει είναι χάρη στους κατοίκους που επέστρεψαν και προσπάθησαν –και προσπαθούν– να το ξαναζωντανέψουν, στους 300 τώρα (άκρως πληροφοριακό το ντοκιμαντέρ «Στην άκρη του Αιγαίου, Καστελλόριζο», σε σκηνοθεσία Ειρήνης Σαρίογλου και Αγγελου Κοβότσου, που εκδόθηκε σε dvd και διατίθεται από το ΙΔΙΣΜΕ).
Περί τις 80.000 οι Καστελλοριζιοί που έχουν μεταναστεύσει στην Αυστραλία (Σίδνεϊ και Μελβούρνη) και περί τις 20.000 στην Αμερική.
Είκοσι δύο ταινίες συμμετείχαν στο φεστιβάλ (οι 15 διαγωνιστικές). Οι 17 Ελλήνων σκηνοθετών, δύο σε συνεργασία με Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο, μία Γερμανία με Σκόπια και από μία Αίγυπτος και Κροατία.
Υπήρξαν 50 προτάσεις για συμμετοχή, οι οποίες όμως κατά την κρίση της προκριματικής επιτροπής δεν ανταποκρίνονταν στους όρους του φεστιβάλ.
Του χρόνου, υπολογίζεται, οι συμμετοχές ξένων θα είναι περισσότερες (συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας –μια ανάσα απέναντι– με την οποία οι σχετικές συνεννοήσεις δυσκολεύτηκαν φέτος, λόγω των γνωστών γεγονότων), ώστε να ανταποκρίνεται και στον τίτλο ως διεθνές το φεστιβάλ.
Τα βραβεία
Τα βραβεία Καλύτερου Ιστορικού και Καλύτερου Κοινωνικού – Πολιτικού Ντοκιμαντέρ απονεμήθηκαν στις ταινίες: «Ο Πιο Μακρύς Δρόμος» της Μαριάννας Οικονόμου, «It was all just a good dream» του Branko Istvancic (Κροατία), «Κατινούλα» της Μύρνας Τσάπα και «Γεγονότα στη Φώκαια 1914» των Ανιές Σκλάβου και Στέλιου Τατάκη.
Γίνεται αντιληπτό ότι, προκειμένου να πραγματοποιηθεί το φεστιβάλ, καταβλήθηκαν προσπάθειες ώστε να πεισθούν φορείς να συμβάλουν ηθικά και, κυρίως, οικονομικά (όχι πάντως, όπως μαθαίνω, τόσο ώστε να καλύπτονται τα έξοδα της εκδήλωσης).
Και είναι: η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού & ο Δήμος Μεγίστης, που το έθεσαν υπό την αιγίδα τους, ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού, η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, η Βουλή των Ελλήνων, τα Blue Star Ferries και ο Φιλοπρόοδος Ομιλος Υμηττού.
Τον ερχόμενο Δεκέμβριο το φεστιβάλ θα μεταφερθεί στην Αυστραλία, έπειτα από πρόσκληση του ελληνικού προξενείου του Σίδνεϊ, και τον Ιανουάριο στην Αμερική, με τη συμβολή των εκεί απόδημων Καστελλοριζιών.
Η αφίσα του φεστιβάλ, πλαισιωμένη από τους διοργανωτές – νέοι όλοι! Εκτύπωση | Το φεστιβάλ, πλην των ταινιών, περιελάμβανε επίσης ποικίλες εκδηλώσεις (εκθέσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, διαλέξεις, κινηματογραφικό σεμινάριο κ.ά.). Για να καταλήξει (το βράδυ του Σαββάτου) σε μια λαϊκή συναυλία του Μπάμπη Τσέρτου, με την Ειρήνη Τουμπάκη και ορχήστρα, με τραγούδια μεγάλων συνθετών – ρεμπέτικα, σμυρναίικα και νεότερα. Με τους ντόπιους και τους επισκέπτες να τραγουδούν και να χορεύουν ώς τις πρωινές ώρες. Πανηγυριώτικο φινάλε ενός φεστιβάλ που αξίζει να γίνει θεσμός.
Στο πλαίσιο
Πάνε κάποια χρόνια που είχα επισκεφθεί για πρώτη φορά ως τουρίστας το Καστελλόριζο και είχα γοητευτεί από την ομορφιά του.
Ανάλογα τα αισθήματα και στην τωρινή επίσκεψη, παρά τη δυσκολία της πρόσβασης στην παραλιακή διαδρομή του νησιού, που έχει καταληφθεί από «τραπεζάκια έξω» (ταβέρνες και καφετέριες). Αλλά υπάρχει κατανόηση – τι να κάνουν οι άνθρωποι, καλοκαίρι γαρ και νοιάζονται να αποκομίσουν το κάτι τι για τους μοναχικούς λοιπούς μήνες.
Παραδίπλα ρίχνω δυο κουβέντες για τα όσα έχει τραβήξει το νησί στο παρελθόν και την προσπάθεια να ξανασταθεί, ειδικότερα μετά το 1948, οπότε ενώθηκε με την Ελλάδα. Εντυπωσιάζουν, πέρα από τη φυσική ομορφιά, τα σπίτια γύρω από τη θάλασσα με την ομοιομορφία και τα χρώματά τους.
Εκεί στην παραλία στήθηκε τον Απρίλιο του 2010 ο (και πρωθυπουργός) Γιώργος Παπανδρέου για να εκφωνήσει το διάγγελμα για την οικονομική στήριξη της Ελλάδας από την Ε.Ε. και το ΔΝT – και ούτω πώς περάσαμε στα μνημόνια που μας ταλανίζουν και θα μας ταλανίζουν άγνωστο για πόσο ακόμα.
Τριακόσιοι, όπως γράφω και παραδίπλα, οι σημερινοί κάτοικοι του Καστελλόριζου – αυτοί που είχαν το σθένος να ξαναρχίσουν στον ρημαγμένο τόπο τη ζωή τους. Και σιγά σιγά προσέρχονται και άλλοι. Οπως συμβαίνει προς το παρόν κατά μόνας ή με κάποια ισχνά κυβερνητικά προγράμματα και σε άλλα μέρη της Ελλάδας.
Εκεί πλέον που όσοι δεν έχουν μοίρα στην πρωτεύουσα είναι δυνατό να σταθούν – πολύ περισσότερο όταν διαθέτουν στέγη κι ένα κομμάτι γης. Ωστε και αυτοί να ξαλαφρώσουν και ο τόπος.
ΚΑΙ… «Ολα καλά;» «Δεν είσαι καλά…»
efsyn.gr
