• Η ανάδοχος εταιρεία επικαλείται καθυστερήσεις πληρωμών και ζητεί τη λύση της σύμβασης • Κίνδυνος νέου παγώματος των εργασιών και απώλειας χρηματοδότησης
Η αποκατάσταση της Νέας Αγοράς της Ρόδου, ενός μνημείου με ιστορικό και εμπορικό αποτύπωμα για το νησί, κινδυνεύει να μετατραπεί σε ακόμη μία ανολοκλήρωτη παρέμβαση. Η ανάδοχος εταιρεία, η οποία είχε αναλάβει την εκτέλεση του έργου, κατέθεσε σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες της «δημοκρατικής» δύο αιτήματα διάλυσης της εργολαβίας επικαλούμενη καθυστερήσεις πληρωμών και αθέτηση συμβατικών υποχρεώσεων από τον Δήμο Ρόδου.
Παρά την κρισιμότητα της κατάστασης, τα αιτήματα αυτά παραμένουν μέχρι σήμερα αναπάντητα, ενώ η Διεύθυνση Μεσαιωνικής Πόλης, που είναι η αρμόδια υπηρεσία, δεν έχει εκδώσει επίσημη θέση. Η αβεβαιότητα γύρω από το μέλλον του έργου μεγαλώνει, με σοβαρές επιπτώσεις για την τοπική κοινωνία και οικονομία.
Η σύμβαση και οι πρώτες καθυστερήσεις
Η εργολαβία υπεγράφη στις 12 Ιουνίου 2024, με προϋπολογισμό ύψους 2.185.385,25 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), βάσει της σύμβασης που αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ (24SYMV014968291 2024-06-19). Στόχος ήταν η συντήρηση και αποκατάσταση των στοιχείων της Νέας Αγοράς που εμφάνιζαν έντονη παθολογία. Ωστόσο, από τους πρώτους κιόλας μήνες, η πρόοδος του έργου σκιάστηκε από γραφειοκρατικά και οικονομικά προβλήματα.
Ο πρώτος λογαριασμός, ύψους 107.889,14 ευρώ, υποβλήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2025 και εγκρίθηκε ρητά χωρίς παρατηρήσεις στις 6 Μαρτίου 2025. Σύμφωνα με τον νόμο, το ποσό έπρεπε να έχει εξοφληθεί έως τις 21 Μαρτίου 2025. Ωστόσο, η πληρωμή δεν πραγματοποιήθηκε.
Η πρώτη αίτηση διάλυσης
Η εταιρεία, επικαλούμενη τις προβλέψεις του νόμου, προχώρησε σε ειδική δήλωση διακοπής εργασιών στις 25 Απριλίου 2025, η οποία κοινοποιήθηκε με δικαστικό επιμελητή.
Στη συνέχεια, στις 8 Μαΐου 2025, υπέβαλε δεύτερη δήλωση διακοπής, αφού δεν είχε υπάρξει καμία κίνηση για την εξόφληση του λογαριασμού.
Στο αίτημά της της 9ης Ιουλίου 2025, η εταιρεία σημειώνει:
«Την 12.06.2024 (Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ 24SYMV014968291 2024-06-19) υπογράφηκε η σύμβαση για την κατασκευή του έργου του τίτλου μεταξύ της Εταιρείας μας και του κ. Δημάρχου του Δήμου Ρόδου έναντι ποσού Ευρώ 2.185.385,25€ με το Φ.Π.Α 24%. Αντικείμενο του έργου είναι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης των στοιχείων του συγκροτήματος της «Νέας Αγοράς» που παρουσιάζουν έντονη παθολογία.
Την 21.02.2025 υποβλήθηκε (αρ. πρωτ. 10021/21.02.2025) ο πρώτος (1ος) λογαριασμός του έργου – συνοδευόμενος από επιμέτρηση – δαπάνης ποσού Ευρώ με Φ.Π.Α 24% 107.889,14€. Ο λογαριασμός αυτός εγκρίθηκε ρητά, άνευ διορθώσεων ή παρατηρήσεων, από την Επίβλεψη την 06.03.2025 και θεωρήθηκε την ίδια ημέρα και από τον Αναπληρωτή Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Μεσαιωνικής πόλης & Μνημείων (Δ.Υ). Εν όψει λοιπόν του χρόνου υποβολής του έπρεπε να εξοφληθεί το αργότερο έως 21.03.2025. Ωστόσο, δεν εξοφλήθηκε χωρίς να συντρέχει δική μας υπαιτιότητα.
Σύμφωνα με την παρ. 10 του αρ. 152 του ν. 4412/2016 αν η πληρωμή ενός λογαριασμού καθυστερήσει χωρίς υπαιτιότητα του αναδόχου, πέραν του ενός (1) μήνα από την υποβολή του ή την επανυποβολή του, οφείλεται τόκος υπερημερίας, σύμφωνα με την παράγραφο Ζ του άρθρου πρώτου του Ν. 4152/ 2013 (Α’107). Ο ανάδοχος μπορεί να διακόψει τις εργασίες δέκα (10) ημέρες μετά από την κοινοποίηση στη Διευθύνουσα Υπηρεσία ειδικής έγγραφης δήλωσης.
Πράγματι, με την από 25.04.2025 ειδική μας δήλωση που σας επιδόθηκε αυθημερόν με Δικαστικό Επιμελητή δηλώσαμε ότι θα διακόψουμε, μετά την πάροδο της τασσόμενης από το άρθρο 152 παρ. 10 του Ν. 4412/2016 δεκαήμερης προθεσμίας, την εκτέλεση των εργασιών του έργου λόγω μη εμπρόθεσμης εξόφλησης του 1ου Λογαριασμού του έργου.
Κατόπιν, μετά την άπρακτη παρέλευση του δεκαημέρου, με την από 08.05.2025 ειδική μας δήλωση που σας επιδόθηκε αυθημερόν με Δικαστικό Επιμελητή δηλώσαμε ότι διακόπτουμε την εκτέλεση των εργασιών του έργου για τον ίδιο λόγο.
Συνέπεια λοιπόν της μη πληρωμής μας είναι ο ΚτΕ να έχει καταστεί υπερήμερος ως προς την εκπλήρωση της συμβατικής του παροχής, ήτοι, την εμπρόθεσμη πληρωμή του λογαριασμού, με όλες τις εντεύθεν έννομες συνέπειες.
Σύμφωνα με το άρ. 161 παρ. 2.γ ν. 4412/2016 σε περίπτωση διακοπής για καθυστέρηση πληρωμών, σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 152, περί λογαριασμών, ο ανάδοχος μπορεί να ζητήσει τη διάλυση της σύμβασης μετά δίμηνο από τη δήλωση διακοπής των εργασιών. Εξ άλλου σύμφωνα με την παρ. 5 του ιδίου άρ. αν περάσει διάστημα μεγαλύτερο των δύο (2) μηνών από την υποβολή της ειδικής δήλωσης του αναδόχου, για διακοπή των εργασιών λόγω καθυστέρησης πληρωμών, ο ανάδοχος μπορεί να ζητήσει τη διάλυση της σύμβασης.
Από τις ως άνω διατάξεις προκύπτει ότι ο ανάδοχος δικαιούται να ζητήσει τη διάλυση της σύμβασης μετά την πάροδο διμήνου από την υποβολή της δήλωσης διακοπής των εργασιών λόγω μη πληρωμής. Εν προκειμένω, όπως προείπαμε, η ειδική δήλωση μας με την οποία σας δηλώσαμε ότι διακόπτουμε την εκτέλεση των εργασιών του έργου λόγω μη πληρωμής του πρώτου (1ου) λογαριασμού σάς επιδόθηκε την 08.05.2025 με Δικαστικό Επιμελητή. Αρα, στις 08.07.2025 παρήλθε το χρονικό διάστημα των 2 μηνών από της υποβολής της. Έως σήμερα δεν μας έχει καταβληθεί το προϊόν του πρώτου (1ου) λογαριασμού και δεν έχει αρθεί η υπερημερία του ΚτΕ, συνεπώς, η παρούσα είναι νόμιμη και βάσιμη και δεν συντρέχει υπαιτιότητα μας.».
Το αίτημα αυτό, αν και κατατέθηκε τυπικά και συνοδεύτηκε από τις προβλεπόμενες νομικές ενέργειες, παραμένει μέχρι σήμερα αναπάντητο.
Ο δεύτερος λογαριασμός και η νέα όχληση
Παράλληλα, στις 26 Ιουνίου 2025, η ανάδοχος υπέβαλε δεύτερο λογαριασμό. Και σε αυτή την περίπτωση, η υπηρεσία δεν εξόφλησε εμπρόθεσμα την πιστοποίηση, με αποτέλεσμα να προκύψει νέα αντιπαράθεση.
Στις 29 Ιουλίου 2025, η εταιρεία επανήλθε με ειδική δήλωση πρόθεσης διακοπής εργασιών, τονίζοντας ότι:
«Εν όψει του ότι ο δεύτερος (2ος) λογαριασμός του έργου υποβλήθηκε την 26.06.2025 έπρεπε να εξοφληθεί το αργότερο έως 28.07.2025. Για την μη πληρωμή του υπερήμερος είναι ο ΚτΕ και ο φορέας κατασκευής. Δηλούμε ότι θα διακόψουμε σύμφωνα με το άρθρο 152 παρ. 10 του ν.4412/2016 τις εργασίες του έργου μετά πάροδο δέκα (10) ημερών από την επίδοση της παρούσας».
Η δεύτερη αυτή όχληση έρχεται να ενισχύσει το αίτημα διάλυσης, δημιουργώντας ένα εκρηκτικό περιβάλλον αμοιβαίας καχυποψίας και δυσπιστίας.
Το νομικό υπόβαθρο
Το άρθρο 152 παρ. 8–10 του ν. 4412/2016 θέτει μηνιαία προθεσμία ελέγχου/έγκρισης λογαριασμών και προβλέπει ότι σε καθυστέρηση πληρωμής χωρίς υπαιτιότητα του αναδόχου πέραν του μηνός, οφείλονται τόκοι υπερημερίας (παρ. Ζ άρθρου πρώτου ν. 4152/2013), ενώ ο ανάδοχος δύναται να διακόψει τις εργασίες κατόπιν ειδικής έγγραφης δήλωσης και παρέλευσης δεκαημέρου. Το άρθρο 161 παρ. 2γ και 5 προβλέπει ότι, σε περίπτωση διακοπής για καθυστέρηση πληρωμών, εφόσον παρέλθουν δύο μήνες από την ειδική δήλωση διακοπής, ο ανάδοχος μπορεί να ζητήσει τη διάλυση της σύμβασης. Η πρακτική συνέπεια είναι ότι κάθε αυτοτελές επεισόδιο μη πληρωμής μπορεί να γεννά νέο, ανεξάρτητο δικαίωμα διάλυσης μετά την τήρηση της προβλεπόμενης διαδικασίας.
Η 9/7/2025 αποτελεί την ημερομηνία της τυπικής άσκησης του δικαιώματος διάλυσης για τον 1ο λογαριασμό, ενώ η 29/7/2025 θεμελιώνει νέο κύκλο, με αφετηρία τον 2ο λογαριασμό, που –αν δεν αρθεί η υπερημερία– δύναται να καταλήξει σε δεύτερη διάλυση για νεότερο λόγο. Η νομική κλιμάκωση, όπως εκτίθεται στα έγγραφα, είναι σαφής.
Η σιωπή της υπηρεσίας
Παρά τη σοβαρότητα των δύο αιτημάτων, η Διεύθυνση Μεσαιωνικής Πόλης του Δήμου Ρόδου δεν έχει μέχρι στιγμής εκδώσει καμία επίσημη απόφαση ή ανακοίνωση. Η σιωπή αυτή αφήνει το έργο μετέωρο και επιτείνει την αβεβαιότητα.
Η έλλειψη θεσμικής απάντησης ενδέχεται να έχει συνέπειες όχι μόνο για τη συνέχιση του έργου, αλλά και για τη διασφάλιση της χρηματοδότησης. Το πρόγραμμα «Φιλόδημος ΙΙ» προβλέπει αυστηρά χρονοδιαγράμματα, τα οποία πλέον απειλούνται ευθέως.
Η Νέα Αγορά δεν αποτελεί απλώς ένα μνημείο αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, αλλά και ζωντανό κέντρο εμπορίου και τουρισμού.
Το στοίχημα είναι κρίσιμο: είτε θα βρεθεί άμεσα λύση που θα διασφαλίσει τη συνέχιση της εργολαβίας, είτε η Νέα Αγορά θα προστεθεί στη μακρά λίστα των ανολοκλήρωτων έργων που βαραίνουν το αναπτυξιακό προφίλ της Ρόδου.
Τι διακυβεύεται θεσμικά: διαφάνεια και λογοδοσία
Η έγκαιρη, επίσημη απάντηση της Διεύθυνσης Μεσαιωνικής Πόλης και Μνημείων στα δύο υπομνήματα είναι προϋπόθεση για την αποκατάσταση της θεσμικής τάξης. Είτε με αποδοχή της αίτησης διάλυσης, είτε με αιτιολογημένη απόρριψη, είτε με πρόταση συμβιβαστικής λύσης και σαφές χρονοδιάγραμμα πληρωμών, η υπηρεσία οφείλει να παράσχει δεσμευτική τοποθέτηση. Η παρατεταμένη σιωπή συνιστά διοικητικό κενό που επιβαρύνει την πόλη και υπονομεύει τη διαχειριστική αξιοπιστία του Δήμου.
Στο επιχειρησιακό επίπεδο, τρία είναι τα ρεαλιστικά σενάρια: πρώτον, ταχεία εξόφληση των ανεξόφλητων πιστοποιήσεων με παράλληλη ανάκληση ή άρση των αιτημάτων διάλυσης και επανεκκίνηση με αναθεωρημένο πλάνο φάσεων και ασφάλειας δεύτερον, απόρριψη των αιτημάτων με αιτιολογία και προσφυγή της αναδόχου στα ένδικα μέσα, εξέλιξη που εκ των πραγμάτων παρατείνει την ακινησία, τρίτον, αποδοχή διάλυσης, με συνέπεια την ανάγκη νέου σχεδιασμού και ενδεχομένως επαναδημοπράτησης, με σημαντικό χρονικό και οικονομικό κόστος.
Σε κάθε περίπτωση, η επίσημη στάση της υπηρεσίας είναι ο καταλύτης που θα καθορίσει την ταχύτητα και την κατεύθυνση των εξελίξεων.
Δηλώσεις προέδρου ΕΣΡ κ. Κώστα Σπανού
«Το έργο της Νέας Αγοράς, θα πρέπει κάποια στιγμή να προχωρήσει με καλύτερους ρυθμούς. Αυτή η εξέλιξη δεν είναι καλή, καθώς δείχνει ότι: α. είτε υπάρχει πρόβλημα συνεργασίας στο έργο (ανάμεσα στον εργολάβο και στον Δήμο Ρόδου), είτε β. υπάρχει πρόβλημα στη χρηματοδότηση του έργου. Θα πρέπει αφενός να ερωτηθούν οι αρμόδιες υπηρεσίες, αφετέρου να τοποθετηθεί ο αρμόδιος αντιδήμαρχος και να εξηγήσουν στους επιχειρηματίες και στους Ροδίτες, τι ακριβώς συμβαίνει. Οφείλουν να πάρουν θέση και να προβούν στις ανάλογες ανακοινώσεις. Θέλω να πιστεύω ότι είναι η πρακτική του ελληνικού δημοσίου, όπου οι χρηματοδοτήσεις είναι προβληματικές. Σε κάθε περίπτωση ΔΕΝ συνιστά καλή εξέλιξη. Τα έργα πρέπει να προχωρούν και να ολοκληρώνονται, διότι το νησί δεν έχει άλλες αντοχές».
