Αισιόδοξος για την πορεία της αγοράς το 2023, εμφανίζεται σε συνέντευξή του στην «δημοκρατική» ο γενικός γραμματέας της ΕΣΕΕ κ. Νίκος Μπόνης. Όπως αναφέρει όμως μεταξύ άλλων, τα προβλήματα παραμένουν, με πρώτη την ακρίβεια, τον πληθωρισμό και το υψηλό κόστος στην ενέργεια, που επηρεάζει σημαντικά τις εμπορικές επιχειρήσεις. Επιπλέον, μιλάει για την αύξηση της ζήτησης μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου και αναφέρεται στις τάσεις στο Λιανικό Εμπόριο, καθώς και στον ρόλο της Κ2 στην ανάπτυξη της περιοχής στο Νότιο Αιγαίο.
• Κύριε Μπόνη, η σεζόν ξεκίνησε νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά. Με δεδομένο ότι τελείωσε η κρίση του κορωνοϊού, πώς βλέπετε να εξελίσσονται τα πράγματα στην αγορά;
Στην περιοχή του Νοτίου Αιγαίου, τελειώσαμε το 2022 με τα κατάλοιπα της κρίσης του κορωνοϊού ενώ την ίδια ώρα, σπάσαμε κάθε ρεκόρ στον τουρισμό. Περιμέναμε ότι και το 2023 θα είναι μια πολύ καλή χρονιά, και τώρα επιβεβαιωνόμαστε. Ήδη ξεκίνησε νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά, καταγράφοντας ανοδική πορεία στην επισκεψιμότητα από τις αρχές Απριλίου. Ειδικά για την Ρόδο, η σεζόν άνοιξε από τις αρχές Μαρτίου και όλα δείχνουν ότι θα είναι μία ακόμη χρονιά – ρεκόρ. Βέβαια, η χώρα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο αλλά τα αποτελέσματα, δείχνουν ότι η επόμενη κυβέρνηση θα είναι ισχυρή. Αυτή τη σταθερότητα την χρειάζεται η χώρα, για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε αυτό, που με πολύ κόπο φτιάξαμε την προηγούμενη περίοδο. Να θυμίσω ότι όλοι οι τοπικοί φορείς, σε αγαστή συνεργασία και με την Τοπική Αυτοδιοίκηση καταφέραμε να υπάρχει μια δυναμική αντιμετώπιση για τις δύσκολες καταστάσεις και να δίνει λύσεις στα προβλήματα. Να θυμίσω ότι πολύ σημαντικό παραμένει το γεγονός πως στη Ρόδο έχει υπογραφεί η καλύτερη Τοπική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας που δίνει πολλά κίνητρα στους εργαζόμενους στον τουρισμό και στην εστίαση. Μην ξεχνάμε ότι πέρσι, σημειώθηκε έλλειψη σε ανθρώπινο δυναμικό και φέτος, το πρόβλημα εξομαλύνεται.
• Μπορούμε να πούμε ότι η αγορά επιστρέφει στην ‘κανονικότητα’;
Όχι ακριβώς. Ακόμη έχουμε τα… απόνερα μετά την περίοδο της πανδημίας με σημείο αιχμής τον πόλεμο στην Ουκρανία, την ενεργειακή κρίση και τον πληθωρισμό που κρατάει πολύ ψηλά τις τιμές στα τρόφιμα. Αυτό δεν είναι κανονικότητα. Μόνο όταν φτάσουμε κοντά στο 2% θα μπορούμε να δούμε επενδύσεις και εκτός του Ταμείου Ανάκαμψης –αφού ο πληθωρισμός έχει συμπαρασύρει και τα ευρωπαϊκά επιτόκια (και κατ’ επέκταση τα ελληνικά, σε πολύ υψηλά επίπεδα). Θα λέγαμε ότι βρισκόμαστε σε μια κατάσταση ‘ημι-κανονικότητας’.
• Σύμφωνα με τα στοιχεία, το ηλεκτρονικό εμπόριο το 2022 έκανε τζίρο πάνω από 20 δις ευρώ. Αλλάζουν άρδην οι συνήθειες και τα δεδομένα των καταναλωτών;
Από το 2016 και μετά παρατηρείται σε όλη την Ευρώπη μία μεγάλη αύξηση στον αριθμό των ηλεκτρονικών καταστημάτων, η οποία έγινε εκρηκτική την πρώτη περίοδο της πανδημίας, και συνεχίζει σε γενικές γραμμές να έχει αυξητικούς ρυθμούς έως και σήμερα. Το ηλεκτρονικό εμπόριο αντιπροσωπεύει πλέον το 15% των εμπορικών πωλήσεων στην Ε.Ε και η μεγέθυνση αυτή θα συνεχιστεί. Σίγουρα φέτος ήταν αναμενόμενο να καταγραφεί ένας σημαντικός αριθμός πωλήσεων στο φυσικό κατάστημα, όπως και έγινε και αυτό είναι καλοδεχούμενο για τον διαρκώς πληττόμενο εμπορικό κόσμο, καθώς και αναμενόμενο μετά την άρση των περιορισμών της πανδημίας. Έτσι, ενώ σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο λιανικό εμπόριο για το πρώτο εννεάμηνο του 2022 παρουσίασε μεγέθυνση γύρω στο 10,5 %, οι πωλήσεις εκτός καταστημάτων εμφανίζουν πτώση πάνω από το 13%. Ωστόσο, η περαιτέρω ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι δεδομένη καθώς υποστηρίζεται από τις ψηφιακές τεχνολογίες της 4ης βιομηχανικής επανάστασης που διεισδύουν σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας των επιχειρήσεων και των καταναλωτών.
Η ΕΣΕΕ επιδιώκει την ισορροπημένη ανάπτυξη του εμπορίου με φυσικές και ηλεκτρονικές πωλήσεις, ώστε να αποτελέσουν δύο αλληλοσυμπληρούμενα κανάλια εσόδων και βελτίωσης της αγοραστικής εμπειρίας, Εδώ και χρόνια προωθούμε συνολικά το ψηφιακό μετασχηματισμό του λιανεμπορίου μέσα από το διεθνές μας Συνέδριο Future of Retail και με συνεχείς παρεμβάσεις προς την Πολιτεία. Το 2023 θα είναι μια χρονιά που θα ενισχύσουμε περαιτέρω τις δράσεις ενημέρωσης των μελών μας σε όλη τη χώρα.
• Μιλήστε μας για την Κ2 (ως διευθύνων σύμβουλος) και τον ρόλο της. Στην πράξη, έχει αποδειχθεί καλό εργαλείο για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου;
Έχει αποδειχθεί ότι είναι καλό εργαλείο, διότι δεν είναι τυχαίο ότι όλες οι καινοτομίες που έρχονται στην χώρα μας μέσα από την κυβέρνηση με εταιρείες που θέλουν να επενδύσουν κ.λπ., έρχεται σ’ εμάς. Η Κ2 είναι μια εταιρεία η οποία ιδρύθηκε γι’ αυτόν ακριβώς τον σκοπό: δηλαδή για να μπορέσει να τρέξει καινοτομίες και να εφαρμόσει πράγματα που δεν έχουμε στην χώρα μας.
Εμείς ως Κ2 αναλάβαμε μετά από αίτημα που δεχθήκαμε από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, να τρέξουμε το πολύ μεγάλο έργο της ηλεκτροκίνησης και την υπηρεσία vehicle sharing «AstyGo» στην Αστυπάλαια (και σε όλο τον κόσμο) από τον Όμιλο Volkswagen σε συνεργασία με την εταιρεία και τα συναρμόδια υπουργεία –κυρίως το Μεταφορών που για ό,τι χρειάστηκε έγινε με πάρα πολύ γρήγορους ρυθμούς σε επίπεδο νομοθεσίας- να προχωρήσουμε σε αυτό το εγχείρημα. Καταφέραμε μέσα σε τρεις μήνες από την ημερομηνία που μας ανατέθηκε να το “τρέξουμε”, το στήσαμε, το νομοθετήσαμε και το λειτουργήσαμε!
Από εκεί και πέρα, η Κ2 σε συνεργασία με την ΠΝΑι και τον Δήμο Ρόδου τρέχει και το μεγάλο εγχείρημα μαζί με την TUI, το γνωστό ‘Rhodes Co-Lab’, για την Ρόδο. Είναι τεράστιο έργο, είναι ένας… παγκόσμιος πιλότος και ευελπιστούμε πολύ σύντομα να προχωρήσει. Επιπλέον, η Κ2 βρίσκεται σε συνεργασία με τον κολοσσό Cisco και την Οnex (μια εταιρεία αμερικανικών συμφερόντων που έχει τα ναυπηγεία της Σύρου και της Ελευσίνας) όπου ίδρυσε στη Σύρο το Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας. Είναι ένα ‘στολίδι’ εκεί που θα μπορεί να πάει οποιοσδήποτε και να μπορέσει να πάρει πάρα πολλές πληροφορίες για ό,τι χρειάζεται και να συνεργαστεί σε αυτό που θα επιλέξει. Σε πρώτη φάση ασχολούμαστε με τη ναυτιλία αλλά αυτό, θα ανοίξει σε όλη την γκάμα των δράσεων. Έχουμε ιδρύσει μια εταιρεία από κοινού, ώστε να είμαστε πρωτοπόροι στην Ελλάδα και σε αυτή την καινοτομία.
Το 4ο πρότζεκτ που βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο είναι το έργο της Νάξου σε συνεργασία με την Amazon! Είναι ένα έργο πολύ προηγμένο με συστήματα διαχείρισης νερού, συστήματα έξυπνης μαρίνας, μέχρι και drones που θα μεταφέρουν φάρμακα σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας.
Όλα αυτά, γίνονται από εδώ, από την Ρόδο, από την εταιρεία Κ2 που στεγάζεται στο Παλαιό Προξενείο, στο κέντρο της πόλης, το οποίο διατηρήσαμε σεβόμενοι την ιστορικότητα του χώρου.
Συνεπώς, η Κ2 είναι ένας οργανισμός ο οποίος ιδρύθηκε από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου κι έχει καταστεί το πρότυπο, αλλά και ο φορέας όλων των νέων τεχνολογιών και επενδύσεων που γίνονται στην χώρα. Μέσω της Κ2 μπορεί να επιτελεστεί αυτό που δεν μπορεί να κάνει η ΠΝΑι με άλλο τρόπο. Σημειώνεται πως όλοι οι αναπτυξιακοί οργανισμοί που έχουν ιδρυθεί, προσπαθούν να μάθουν πώς είναι δυνατόν να υλοποιηθούν έργα που έρχονται από παγκόσμιους κολοσσούς. Δεν είναι τυχαίο που ονόματα τεράστιου βεληνεκούς έρχονται να συνεργαστούν με την ΠΝΑι ενώ την ίδια ώρα, στην υπόλοιπη χώρα, κάποιοι αναζητούν τρόπους να κάνουν κάτι ανάλογο. Εδώ, υπάρχει ένας άνθρωπος (ο περιφερειάρχης Γιώργος Χατζημάρκος) και μία εταιρεία (η Κ2) που μπορούν να συνεννοηθούν με τέτοιες εταιρείες-κολοσσούς για να φέρουν εις πέρας, έργα που είναι πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθούν με την υπάρχουσα ελληνική γραφειοκρατία.
