Το πρώτο ολοκληρωμένο Σχέδιο για την Προσιτή Στέγη παρουσίασε την Τρίτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επιχειρώντας να χαράξει κοινή ευρωπαϊκή γραμμή απέναντι στην οξυνόμενη στεγαστική κρίση που πλήττει εκατομμύρια πολίτες σε όλη την ΕΕ. Το εκτενές νομοθετικό πακέτο στοχεύει στην αύξηση της προσφοράς κατοικιών, στην κινητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών κεφαλαίων, στον περιορισμό της κερδοσκοπίας και των βραχυχρόνιων μισθώσεων, καθώς και στη μείωση της γραφειοκρατίας στις κατασκευές.
«Η Ευρώπη οφείλει να αναλάβει συλλογικά την ευθύνη για τη στεγαστική κρίση και να δράσει», δήλωσε ο αρμόδιος Επίτροπος για τη Στέγη, Νταν Γιόργκενσεν, υπενθυμίζοντας ότι οι τιμές κατοικιών στην ΕΕ έχουν αυξηθεί κατά πάνω από 60% την τελευταία δεκαετία. «Η στέγη δεν είναι απλώς εμπόρευμα – είναι θεμελιώδες δικαίωμα», τόνισε, προειδοποιώντας ότι η αδράνεια θα αφήσει «κενό που μπορεί να καλυφθεί από ακραίες πολιτικές δυνάμεις».
Δημόσιο χρήμα για νέες κατοικίες – και για τη μεσαία τάξη
Κεντρικός πυλώνας του σχεδίου είναι η αναθεώρηση των κανόνων κρατικών ενισχύσεων, ώστε να επιτρέπεται ρητά η χρήση δημόσιων πόρων για την κατασκευή προσιτής στέγης. Για πρώτη φορά, τα κράτη-μέλη θα μπορούν να κατευθύνουν κονδύλια όχι μόνο σε κοινωνική κατοικία, αλλά και σε μεσαία νοικοκυριά που αποκλείονται ολοένα και περισσότερο από την αγορά.
Παράλληλα, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες και ιδιωτικούς φορείς, η Κομισιόν προωθεί τη δημιουργία πανευρωπαϊκής επενδυτικής πλατφόρμας για κοινωνική και προσιτή στέγη. Η κατασκευή τέτοιων κατοικιών θα ενταχθεί ως ειδικός στόχος στα εθνικά σχέδια εταιρικής σχέσης της επόμενης επταετούς ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
Απλοποίηση αδειών και ενίσχυση του κατασκευαστικού κλάδου
Για την αύξηση της προσφοράς, προβλέπεται νέα Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Κατασκευή Κατοικιών, με έμφαση στην απλοποίηση και ψηφιοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών. Θα ακολουθήσει ειδικό «πακέτο απλούστευσης» το 2027.
Η Επιτροπή προτείνει επίσης σημαντικές επενδύσεις στον εκσυγχρονισμό του κατασκευαστικού τομέα, κοινά πρότυπα για τα δομικά υλικά και την παρουσίαση Νομοθεσίας για τις Κατασκευαστικές Υπηρεσίες έως τα τέλη του 2026, ώστε οι εταιρείες να δραστηριοποιούνται διασυνοριακά με διασφαλισμένα εργασιακά πρότυπα.
Στο στόχαστρο η κερδοσκοπία και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην αντιμετώπιση της κερδοσκοπίας στην αγορά κατοικίας. Η Κομισιόν θα συλλέξει εντός του επόμενου έτους στοιχεία για την έκταση του φαινομένου, που –όπως ανέφερε ο Γιόργκενσεν– έχει μετατρέψει τα σπίτια σε επενδυτικά προϊόντα «σαν τον χρυσό ή το Bitcoin». Στο πλαίσιο αυτό θα εξεταστούν μηχανισμοί διαφάνειας και φορολογικές πολιτικές για τον περιορισμό της χρηματοοικονομικοποίησης της στέγης.
Για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, θέμα με ιδιαίτερη βαρύτητα για τουριστικές πόλεις και περιοχές, η Επιτροπή προαναγγέλλει νομοθετική πρωτοβουλία το 2026 που θα δίνει σε εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές νομικά εργαλεία να επιβάλλουν «τεκμηριωμένα και αναλογικά μέτρα». Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται ανώτατα όρια διανυκτερεύσεων, περιορισμοί εποχικής λειτουργίας ή ακόμη και πάγωμα νέων αδειών σε περιοχές όπου οι τουριστικές κατοικίες εκτοπίζουν τους μόνιμους κατοίκους.
«Δεν μπορούμε να παρακολουθούμε αδρανείς τους πολίτες να εκτοπίζονται από τις πόλεις τους», σημείωσε ο Επίτροπος.
Νέοι, φοιτητές και ευάλωτες ομάδες
Το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα για νέους και φοιτητές, με δημόσια χρηματοδότηση για νέες φοιτητικές εστίες και ειδικό σκέλος του Erasmus+ για προσιτές λύσεις στέγασης σε φοιτητές από μειονεκτικά περιβάλλοντα. Παράλληλα, προβλέπεται κινητοποίηση πόρων για κοινωνική κατοικία για αστέγους και προώθηση του μοντέλου “Housing First”, που έχει εφαρμοστεί με επιτυχία στη Φινλανδία.
Τέλος, το σχέδιο συνδέεται με την πρωτοβουλία New European Bauhaus της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δίνοντας έμφαση στη βιωσιμότητα, την ενεργειακή αποδοτικότητα και την ποιότητα ζωής των νέων οικισμών.
Για πολλές χώρες –και ιδιαίτερα για τις τουριστικές– οι προτάσεις της Κομισιόν αναμένεται να ανοίξουν έντονη συζήτηση για την ισορροπία ανάμεσα στην ανάπτυξη, τον τουρισμό και το δικαίωμα στην κατοικία.
Πηγή: tornosnews.gr
