Η οριοθέτηση οικισμών κάτω των 2000 κατοίκων που δημιουργεί ζήτημα αντιμετώπισης οικοπέδων ως αγροτεμάχια και επιβάλλει περιορισμούς στη δόμηση, βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης που είχαν νωρίτερα σήμερα στην αίθουσα Γερουσίας της Βουλής ο υπουργός Περιβάλλοντος Σταύρος Παπασταύρου και ο υφυπουργός Νίκος Ταγαράς με βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας.
Οι δύο υπουργοί ενημέρωσαν τους βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος αναφορικά με τις εξελίξεις γύρω από το Προεδρικό Διάταγμα 194/Δ/2025 για την οριοθέτηση οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων.
Για το συγκεκριμένο ζήτημα έχουν ακουστεί γκρίνιες από αρκετούς βουλευτές, όπως ο Γιώργος Κώτσος (Καρδίτσας), Μίκα Ιατρίδη (Δωδεκανήσων), Δημήτρης Καλογερόπουλος (Δυτικού Τομέα Β’ Αθηνών), Χριστίνα Αλεξόπουλου (Αχαΐας) ενώ σχετική ερώτηση έχει καταθέσει ο βουλευτής Κυκλάδων Φίλιππος Φόρτωμας.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας επεσήμαναν ότι ότι στις τοπικές κοινωνίες καταγράφονται ισχυρές αντιδράσεις ενώ ο βουλευτής Ηρακλείου Λευτέρης Αυγενάκης, είπε ότι το ΠΔ έγινε βιαστικά και επιπόλαια, χωρίς σχέδιο και χωρίς να υπολογιστούν η πολυπλοκότητα και οι επιπτώσεις του στην οικονομία, την περιφέρεια, την κοινωνία και την ιδιοκτησία. Ο κ. Αυγενάκης κατέθεσε εναλλακτική πρόταση με την οποία εισηγήθηκε σειρά αλλαγών στο υφιστάμενο πλαίσιο.
Η συζήτηση που έγινε με τους βουλευτές ήταν εκτενής, οι κ.κ. Παπασταυρου και Ταγαράς άκουσαν τις ενστάσεις που μετέφεραν βουλευτές που είναι και μηχανικοί και το μήνυμα που εξέπεμψε καταληκτικά η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ήταν ότι δεν αλλάζει κάτι στη δόμηση και ότι η λογική της νέας ρύθμισης δεν θα θίξει τους πολίτες γιατί η περιουσία όπως ελέχθη, «είναι ιερή».
Αυγενάκης: Το 80% των οικοπέδων απειλούνται με αποχαρακτηρισμό
«Όλοι συμφωνούμε ότι είναι ανάγκη να μπει τάξη. Είναι απαραίτητο να υπάρχει σαφές και σταθερό πλαίσιο για το που μπορεί να χτιστεί, τι και με ποιες προδιαγραφές» είπε ο κ. Αυγενάκης νωρίτερα στην τοποθέτησή του και πρόσθεσε ότι το ΠΔ 194/Δ/2025 αποτελεί αρχικά μια σημαντική θεσμική τομή για την οριοθέτηση των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων. Στόχος του είναι η αποκατάσταση της πολεοδομικής νομιμότητας, έπειτα από δεκαετίες ασάφειας και αυθαιρεσίας. Όμως, δημιουργεί περισσότερα προβλήματα απ’ όσα προσπαθεί να επιλύσει. Ουσιαστικά, δεν μπορεί και δεν πρέπει να εφαρμοστεί κατά αυτόν τον τρόπο που ξεκίνησε.
Ο κ. Αυγενάκης στην τοποθέτησή του επεσήμανε ότι «το ΠΔ ακυρώνει συλλήβδην επεκτάσεις μετά το 1983, που είχαν γίνει με αποφάσεις νομάρχη, στηριζόμενο σε παλιές αεροφωτογραφίες και αγνοώντας οικοδομές με άδεια.
Χιλιάδες ακίνητα καθίστανται εκτός σχεδίου, χάνοντας το δικαίωμα δόμησης και την εμπορική τους αξία, χωρίς πρόβλεψη αποζημιώσεων ή μεταβατικές διατάξεις.
Οικόπεδα μετατρέπονται σε χωράφια. Υπάρχει αβεβαιότητα για τις οικοδομικές άδειες που είναι σε εξέλιξη.
Aκόμη χειρότερα: δεν αισθάνονται ασφαλείς, ούτε όσοι έχουν ήδη χτίσει εντός της τελευταίας 8ετίας (που είναι ο εύλογος χρόνος για την ανάκληση διοικητικής πράξης).
Οι σοβαρές αυτές συνέπειες επηρεάζουν το σύνολο σχεδόν της κοινωνίας. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία (ΤΕΕ-ΤΑΚ, 2025): 92% των οικισμών της χώρας είναι κάτω των 2.000 κατοίκων. 80% των οικοπέδων απειλούνται με αποχαρακτηρισμό.
Εκτιμάται ότι θα είναι πάνω από 100 δισ. € η απώλεια της εμπορικής αξίας των ακινήτων. 8.500 οικοδομικές άδειες, που εκδόθηκαν το 2024 σε αυτούς τους οικισμούς, βρίσκονται στον αέρα.
Η αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών σε χιλιάδες οικόπεδα που έως τώρα θεωρούνταν οικοδομήσιμα, η πτώση στις τιμές, η αβεβαιότητα για ιδιοκτήτες και επενδυτές, αλλά και η επιβράδυνση της οικοδομικής δραστηριότητας, συνθέτουν μία εικόνα στασιμότητας και ανησυχίας. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, για τους πρώτες μήνες του 2025, είναι αποκαλυπτικά:
-17,3% μείωση στις οικοδομικές άδειες,
-37,2% μείωση στην επιφάνεια,
-38,4% μείωση στον όγκο της οικοδομικής δραστηριότητας».
Η εναλλακτική πρόταση Αυγενάκη
Ο κ. Αυγενάκης πρότεινε:
«Τη θέσπιση μεταβατικών διατάξεων, ώστε να προστατευτούν οι ιδιοκτήτες που επένδυσαν καλόπιστα σε ακίνητα, τα οποία με το ΠΔ τίθενται εκτός και να μην δημιουργηθεί νέο κύμα ιδιωτικής ασφυξίας και αμφισβήτησης δικαιωμάτων.
Την ταχεία και αποτελεσματική εφαρμογή των διαδικασιών οριοθέτησης, με σαφές χρονοδιάγραμμα και δεσμεύσεις ώστε να μην ανατραπεί βίαια η κοινωνική και οικονομική ζωή των μικρών οικισμών και να υπάρξει εύλογος χρόνος προσαρμογής για δήμους, μηχανικούς και πολίτες.
Συμπληρωματική νομοθετική ρύθμιση για την ένταξη περιοχών που αναπτύχθηκαν μετά το 1983, με κριτήρια τεκμηριωμένα, κοινωνικά δίκαια και σύμφωνες με τις αποφάσεις του ΣτΕ.
Κατάθεση άμεσα νομοθετικής ρύθμισης, με την οποία να γίνει χαρακτηρισμός περιοχών ως Περιοχές Ελέγχου Χρήσεων (ΠΕΧ), με δόμηση υπό την προϋπόθεση ύπαρξης προσώπου σε κοινόχρηστη οδό για την προστασία ιδιοκτησιών που βρίσκονται πλέον εκτός ορίων, ώστε να μην αποκοπούν από τον αναπτυξιακό σχεδιασμό και να διατηρηθεί η αξία τους.
Αξιοποίηση των Τοπικών & Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ & ΕΠΣ) και ένταξη των ορίων των οικισμών στα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά σχέδια. Ειδικά στην Π.Ε. Ηρακλείου και συνολικά στην Κρήτη και σε άλλες περιοχές όπου έχουν ήδη εκκινήσει οι διαδικασίες, για τεκμηριωμένο και τοπικά προσαρμοσμένο καθορισμό ορίων.
Δυνατότητα πρόβλεψης Ζωνών Μελλοντικής Πολεοδόμησης ανά Δήμο ώστε στο πλαίσιο των ΤΠΣ, για να καλυφθούν οι μελλοντικές ανάγκες των κοινοτήτων, ενισχύοντας τη βιώσιμη επέκταση και αποφεύγοντας τη νέα αυθαίρετη ανάπτυξη.
Εναλλακτικά, σε περίπτωση που τα ανωτέρω είναι δύσκολο να γίνουν άμεσα, είναι σημαντικό να εξετασθούν τα εξής:
Να προχωρήσει με νομοθετική πρωτοβουλία η εξαίρεση των μικρών (έως 201 κάτοικοι) και μεσαίων (201-1000 κατοίκων) οικισμών από τις διατάξεις του ΠΔ που αφορούν στην οριοθέτηση των οικισμών, για τους οποίους ο καθορισμός των ορίων θα γίνει από τα ΤΠΣ & ΕΠΣ με βάση τη λογική της ΖΩΝΗΣ Γ΄, που απερρίφθη από το ΣτΕ και πρέπει να περιγραφεί στη διάταξη.
Να συνεχίσει να ισχύει για τους μικρούς και μεσαίους οικισμούς ότι ισχύει σήμερα.
Αν για οποιοδήποτε λόγο προκύψει εμπλοκή με το ΣτΕ σχετικά με την έκδοση των ΠΔ για ΤΠΣ & ΕΠΣ τυχόν επηρεάσει την εκταμίευση από το Ταμείο Ανάκαμψης, είναι δυνατόν να κυρωθούν κάθε ΤΠΣ & ΕΠΣ χωριστά με διάταξη νόμου για να μην χαθούν χρήματα».
«Είναι αναγκαίο να τονισθεί ότι λέμε ναι, είναι καιρός να μπει τάξη. Αλλά όχι να ακυρώνονται οι περιουσίες χιλιάδων πολιτών» είπε επίσης ο κ. Αυγενάκης και κατέληξε λέγοντας ότι «πρόκειται για ένα μεγάλο πολιτικό ζήτημα, ίσως το πιο σημαντικό που καλείται να διαχειρισθεί η Κυβέρνηση αυτή τη στιγμή. Δεν χρειάζονται ούτε βιασύνες, ούτε επιπολαιότητες. Δεν πρέπει να διασκεδάζουμε τις εντυπώσεις, ούτε με επικοινωνιακά τρικ να προσπαθούμε να διαχειριστούμε ένα θέμα που ακουμπά την τσέπη, την περιουσία του κάθε Έλληνα πολίτη, του κάθε νοικοκυριού».
Πηγή: protothema.gr
