ΑΡΘΡΟ ΤΩΝ ΧΡ. ΑΤΛΑΣΗ ΚΑΙ Δ. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗ ΣΤΗ «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ»
Χωρίς ιδιαίτερα μεγάλες εκπλήξεις όσον αφορά τη διακύμανση των βάσεων, ανακοινώθηκαν στις 24 Ιουλίου 2025, μια μέρα πριν την αναμενόμενη δημοσιοποίηση, οι βάσεις και γενικότερα τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων 2025.
Οι υποψήφιοι/ες που πέτυχαν την εισαγωγή τους είτε με εξέταση είτε χωρίς νέα εξέταση με τη διαδικασία του 10%, ετοιμάζονται πλέον για τη νέα φάση της ζωής τους που θα ξεκινήσει στις αρχές Σεπτεμβρίου με την απαραίτητη εγγραφή στα τμήματα που θα τους δεχτούν (πέρσι 3-11 Σεπτεμβρίου στο https://eregister.it.minedu.gov.gr/).
Τι συνέβη με τις βάσεις
Για μία ακόμα φορά είδαμε πόσο δύσκολο είναι να προβλεφθούν οι βάσεις καθώς υπάρχουν πολλοί αστάθμητοι παράγοντες, ο κυριότερος των οποίων είναι φυσικά οι επιθυμίες των υποψηφίων.
Στα Γενικά Λύκεια, στη γενική σειρά, συνολικά 200 τμήματα σημείωσαν μείωση που κυμάνθηκε από -7 έως -4810 μόρια, 16 τμήματα παρέμειναν αμετάβλητα και 232 τμήματα σημείωσαν άνοδο από +4 έως +2600 μόρια. Υπήρξαν και 4 τμήματα για τα οποία δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία καθώς ιδρύονται και θα λειτουργήσουν πρώτη φορά φέτος.
Πρόκειται για τα τμήματα Ανθρωπιστικών Σπουδών και Εργοθεραπείας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου στην Κομοτηνή, και δύο στρατιωτικές σχολές, Ραδιοναυτίλων και Πληροφορικής στην ΣΣΑΣ.
Οι ιατρικές σχολές είχαν μηδενικές ή πολύ μικρές αυξομειώσεις (-25 έως +25 μόρια), η Νομική Αθήνας μείωση -150 μόρια, η Νομική Θεσσαλονίκης -60 και η Κομοτηνής αύξηση +75 μόρια.
Τα εννέα τμήματα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Η.Μ.Μ.Υ.) που από φέτος είναι όλα αντίστοιχα, (Απόφαση 76466/Ζ1/25/06/2025) κινήθηκαν αυξητικά εκτός από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (-100) και το Τμήμα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στην Κοζάνη (-355).
Ιδιαίτερη αύξηση είχαν τα τμήματα του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου – ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. – (+690) και του Παν. Πελοποννήσου (+688) που φέτος εντάχθηκαν σε Πολυτεχνικές Σχολές και πλέον όπως λέμε παραπάνω είναι αντίστοιχα τμήματα με τις παλαιές Πολυτεχνικές Σχολές και Πολυτεχνεία.
Η ψαλίδα πάντως, που ξεπερνάει και τα 7.000 μόρια, παραμένει μεταξύ των παλαιών και των νέων πολυτεχνικών τμημάτων.
Ανάλογη αν και πιο έντονη εικόνα με τα τμήματα Η.Μ.Μ.Υ. είχαμε και στα τμήματα των Μηχανολόγων Μηχανικών. Εκεί τα νέα Πολυτεχνικά τμήματα σημείωσαν μεγάλη άνοδο με πρωταθλητές το τμήμα του Παν. Πελοποννήσου και αυτό του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας (ΔΙ.ΠΑ Ε.) στις Σέρρες, με +1.700 και +1.640 μόρια αντίστοιχα.
Αξιοσημείωτη ήταν και η αύξηση στο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ.) και στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής με αύξηση +1.120 και 1.110 μόρια αντίστοιχα και στο ΠΑ.Δ.Α.
Αυξητικά κινήθηκαν όλα τα τμήματα Πολιτικών Μηχανικών (επτά αντίστοιχα και ένα αναντίστοιχο) και τα περισσότερα οικονομικά τμήματα (Οικονομικών Επιστημών, Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής), ενώ στα τμήματα Πληροφορικής είχαμε μια μεικτή εικόνα. Αντιθέτως πτωτικά κινήθηκαν τα Παιδαγωγικά Τμήματα τόσο Δημοτικής Εκπαίδευσης όσο και Προσχολικής Αγωγής (Νηπιαγωγεία).
Τα άδεια τμήματα
Ένα φαινόμενο που είναι πράγματι ανησυχητικό και θα πρέπει να οδηγήσει ασφαλώς σε λήψη ανάλογων αποφάσεων είναι τα τμήματα με δεκάδες κενές θέσεις. Σε 145 τμήματα υπήρξαν κενές θέσεις φέτος, ενώ υπήρξαν τμήματα στα οποία εισήχθη ακόμα και ένας (1) φοιτητής, ενώ προσέφεραν πάνω από 100 θέσεις.
Σε μερικά μάλιστα η βάση φαίνεται ψευδώς να ανεβαίνει ενώ απλώς το τμήμα προφανώς δεν το δήλωσαν περισσότεροι υποψήφιοι.
Μια τέτοια περίπτωση είναι το μαθηματικό Σάμου που εμφανίζει άνοδο 2.065 μόρια ενώ δέχτηκε μόλις πέντε φοιτητές σε σύνολο 149 διαθέσιμων θέσεων. Ποια θα είναι άραγε η συνέχεια για αυτά τα τμήματα;
Τι κρύβεται πίσω από τις βάσεις και τα άδεια τμήματα
Πίσω όμως από τους αριθμούς κρύβονται δυναμικές που σχετίζονται με ποικίλα κοινωνικά, οικονομικά, εκπαιδευτικά δεδομένα.
Για παράδειγμα, κάποιες οικογένειες θα θελήσουν για λόγους κυρίως οικονομικούς να δηλώσουν σχολές στον τόπο κατοικίας τους.
Με δεδομένο ότι περίπου η μισή Ελλάδα ζει στην Αττική και στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης, είναι εύκολο να αντιληφθούμε γιατί οι βάσεις των τμημάτων στις δύο αυτές περιοχές είναι ψηλότερες.
Αυτή η γεωγραφική ανισορροπία οδηγεί λοιπόν στο γεγονός σχολές με το ίδιο γνωστικό αντικείμενο και παρόμοιο πρόγραμμα σπουδών που, εκτός των άλλων, είναι και αντίστοιχες μεταξύ τους σύμφωνα και με την πρόσφατη Υπουργική Απόφαση, να απέχουν χιλιάδες μόρια.
Η κατάσταση επιδεινώνεται καθώς οι φοιτητές/ριες που δεν εισάγονται σε τμήματα των μεγάλων αστικών κέντρων, έχουν μια δεύτερη ευκαιρία να διεκδικήσουν μετεγγραφή ή μετακίνηση σε τμήματα της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης είτε σε ποσοστό θέσεων είτε ελεύθερα, όπως ορίζει η σχετική νομοθεσία. Επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα κατάθεσης μηχανογραφικού με το 10% όπως συνηθίζεται να ονομάζεται, χωρίς δηλαδή νέα εξέταση, τα επόμενα δύο χρόνια από το έτος εξέτασης στις Πανελλαδικές.
Σκέψεις – αντί επιλόγου
Είναι γνωστή η κριτική που ασκείται για το σύστημα των Πανελλαδικών εξετάσεων: Στόχευση στις εξετάσεις και όχι στη γνώση, περιορισμός της δημιουργικότητας και της κριτικής σκέψης, υποβάθμιση του ρόλου του σχολείου ως φορέα παιδείας και συνολικής εκπαίδευσης, πίεση και άγχος, λιγότερες ευκαιρίες για τα παιδιά των απομονωμένων περιοχών, μη συνεχής αξιολόγηση των υποψηφίων σε μεγάλο χρονικό διάστημα.
Από την άλλη υπάρχει μια αντικειμενικότητα η οποία είναι σπάνια στον δημόσιο – αλλά και τον ιδιωτικό – βίο της χώρας μας.
Για τον λόγο αυτό οι Πανελλαδικές Εξετάσεις είναι, με τη μία μορφή ή την άλλη, το μακροβιότερο σύστημα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας μας.
Όμως σήμερα το τοπίο αλλάζει άρδην. Ήδη λειτουργούν πολλά ιδιωτικά κολέγια, των οποίων οι απόφοιτοι μέσω Α.Τ.Ε.Ε.Ν. (Αυτοτελές Τμήμα Εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας) αποκτούν πλέον επαγγελματικά δικαιώματα στη χώρα μας,
Σε συνέχεια αυτού είναι πολύ πιθανόν να δούμε να λειτουργούν ιδιωτικά πανεπιστήμια από το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026. Δώδεκα έχουν ήδη καταθέσει αιτήσεις και αξιολογούνται από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘ.Α.Α.Ε.) και σίγουρα κάποια από αυτά θα λάβουν τελικά άδεια λειτουργίας.
Σε αυτό το νέο τοπίο το Δημόσιο Πανεπιστήμιο και γενικότερα η δημόσια εκπαίδευση πρέπει να έχει μια συνολική και αξιόπιστη απάντηση. Η απάντηση αυτή πρέπει να προέλθει από διαδικασίες πολιτικής συναίνεσης και να είναι αφενός μεν αξιόπιστη και αντικειμενική, αφετέρου δε αποτελεσματική και μακροχρόνια.
Δυστυχώς αυτή η πολιτική συναίνεση δεν υπάρχει στη χώρα μας, όχι μόνο ανάμεσα στα διάφορα κόμματα, αλλά πολλές φορές ούτε ανάμεσα σε υπουργούς και στελέχη του ίδιου κόμματος.
• Ατλάσης Χρήστος, πιστοποιημένος σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού
• Γρηγοριάδης Δημήτριος, διευθυντής Γενικού Λυκείου Κρεμαστής Ρόδου.
