• Μετά την κοινοβουλευτική παρέμβαση του βουλευτή Δωδεκανήσου Ιωάννη Παππά και τις επισημάνσεις του υποψηφίου προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Ρόδου Βασίλη Καταβενάκη, το Υπουργείο δίνει την πρώτη αναλυτική απάντηση για τα προβλήματα λειτουργίας του νέου Κτηματολογικού Γραφείου Δωδεκανήσου
Έπειτα από μήνες έντονης ανησυχίας και δημόσιας συζήτησης για τις καθυστερήσεις, τις τεχνικές δυσλειτουργίες και τα θεσμικά κενά που ταλανίζουν το Κτηματολόγιο Ρόδου, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έδωσε την πρώτη επίσημη και αναλυτική απάντηση στο πλαίσιο του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου.
Η απάντηση, υπογεγραμμένη από τον υφυπουργό Χρήστο Δερμεντζόπουλο, ήρθε σε συνέχεια της ερώτησης – αναφοράς του βουλευτή Δωδεκανήσου Ιωάννη Παππά, ο οποίος μετέφερε θεσμικά την αγωνία της τοπικής κοινωνίας και των επαγγελματικών φορέων, με αφορμή και την παρέμβαση του δικηγόρου Βασίλη Καταβενάκη, υποψηφίου προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Ρόδου.
Το πλαίσιο της απάντησης: ένα σύστημα σε μεταβατική περίοδο
Στην εκτενή απάντηση του Υπουργείου, που φέρει ημερομηνία 29 Οκτωβρίου 2025, γίνεται σαφές ότι η κατάργηση του πρώην Κτηματολογικού Γραφείου Ρόδου και η μετάβαση στο νέο Κτηματολογικό Γραφείο Δωδεκανήσου δημιούργησαν πίεση και επιπλοκές, καθώς το παλιό σύστημα είχε ήδη συσσωρευμένες εκκρεμότητες δεκαετιών.
Το Υπουργείο επισημαίνει ότι με την απόφαση ΔΣ 329/15/16.01.2025 του Ελληνικού Κτηματολογίου καθορίστηκε το νέο λειτουργικό πλαίσιο και εισήχθησαν διαδικασίες ηλεκτρονικής υποβολής αιτήσεων, προσαρμοσμένες στις ιδιαιτερότητες του νομικού καθεστώτος της Δωδεκανήσου.
Το νέο νομικό και τεχνικό περιβάλλον στηρίζεται στον νόμο 4934/2022, που ρυθμίζει τη μετάπτωση των πρώην Κτηματολογικών Γραφείων Ρόδου και Κω στο Εθνικό Κτηματολόγιο, με στόχο τη συμβατότητα με τα εθνικά λειτουργικά πρότυπα. Παρ’ όλα αυτά, το Υπουργείο αναγνωρίζει ότι το βάρος των εκκρεμοτήτων, οι “προβληματικές πράξεις” και η υποστελέχωση δυσχεραίνουν τη μετάβαση.
Νομοθετικές πρωτοβουλίες και προσωρινά μέτρα
Η απάντηση του Υπουργείου παρουσιάζει σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων που, όπως αναφέρεται, έχουν στόχο την αποσυμφόρηση της υπηρεσίας και την ομαλοποίηση της λειτουργίας της. Συγκεκριμένα, με το άρθρο 88 του νόμου 5172/2025 προβλέπεται:
• Διεκπεραίωση των εκκρεμοτήτων νομικού ελέγχου από τον Προϊστάμενο του νέου Κτηματολογικού Γραφείου και εξουσιοδοτημένα όργανα του Φορέα, χωρίς δυνατότητα επανελέγχου παλαιών αποφάσεων.
• Κατάργηση της επίδοσης απορριπτικών αποφάσεων μέσω δικαστικού επιμελητή, αντικαθιστώντας την με απλή γνωστοποίηση από το Κτηματολογικό Γραφείο, ώστε να μειωθεί η γραφειοκρατία και το κόστος.
• Αρχειοθέτηση ανεκτέλεστων αιτημάτων ενημέρωσης, που είχαν μείνει εκκρεμή πριν την κατάργηση του παλαιού Γραφείου, για να εκκαθαριστεί ο μεγάλος όγκος παλαιών υποθέσεων.
Παράλληλα, δόθηκε η δυνατότητα επανάκτησης προσωπικού από το πρώην Κτηματολογικό Γραφείο Ρόδου για έξι μήνες, ενώ υπεγράφη Προγραμματική Σύμβαση με τον Δικηγορικό Σύλλογο Ρόδου, προκειμένου να συνδράμει στις εργασίες νομικού ελέγχου.
Νομικές και τεχνικές λεπτομέρειες της μετάπτωσης
Η απάντηση του υφυπουργού κ. Δερμεντζόπουλου εστιάζει σε τέσσερις κρίσιμες τεχνικές και νομικές παραμέτρους:
Πρώτον, η παύση ισχύος του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου. Όπως εξηγείται, μετά την κατάργηση των τοπικών Κτηματολογικών Γραφείων, εφαρμόζεται πλέον το ενιαίο καθεστώς του νόμου 2664/1998, που διέπει το Εθνικό Κτηματολόγιο. Αυτό, σύμφωνα με το Υπουργείο, διασφαλίζει τη νομική συνέχεια και την ασφάλεια των συναλλαγών, χωρίς να απαιτείται μεταβατική περίοδος εφαρμογής παλαιών διατάξεων.
Δεύτερον, γίνεται εκτενής αναφορά στο ζήτημα της χρησικτησίας, δηλαδή της απόκτησης κυριότητας μέσω μακροχρόνιας κατοχής. Το Υπουργείο διευκρινίζει ότι τα δικαιώματα που αποκτήθηκαν πριν τη διαπιστωτική πράξη της μετάπτωσης αναγνωρίζονται με βάση τις προϋποθέσεις του νέου νόμου, ενώ οι αγωγές χρησικτησίας που εκκρεμούν δεν απορρίπτονται λόγω έλλειψης ρητής αναφοράς στη διόρθωση των εγγραφών.
Τρίτον, αναλύεται το πρόβλημα της προσκόμισης κτηματολογικών φύλλων και διαγραμμάτων. Το Υπουργείο παραδέχεται ότι τα ακίνητα των πρώην περιοχών Ρόδου και Κω δεν διαθέτουν ακόμη ΚΑΕΚ (Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου), καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί η τεχνική μετάπτωση. Ως εκ τούτου, οι δικαστικές διαδικασίες βασίζονται σε προσωρινά έγγραφα, μέχρι να παραχθούν τα νέα ψηφιακά δεδομένα.
Τέταρτον, αναγνωρίζεται ο ρόλος των τεχνικών και νομικών φορέων της Δωδεκανήσου στη διαβούλευση για τη μετάβαση. Το Τεχνικό Επιμελητήριο και οι Δικηγορικοί Σύλλογοι Ρόδου και Κω συμμετείχαν ενεργά στη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή του Υπουργείου Δικαιοσύνης, διαμορφώνοντας τις προδιαγραφές για τη σωστή εισαγωγή δεδομένων στο νέο πληροφοριακό σύστημα.
Η θέση του Υπουργείου για τα προβλήματα της καθημερινότητας
Στο πιο πρακτικό επίπεδο, το Υπουργείο παραδέχεται έμμεσα τις δυσλειτουργίες, αποδίδοντάς τες στη «μεταβατική φύση» της περιόδου. Αναγνωρίζει ότι υπάρχουν ζητήματα τεχνικά, οργανωτικά και ανθρώπινου δυναμικού, αλλά υποστηρίζει ότι ο Φορέας «Ελληνικό Κτηματολόγιο» βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με τις τοπικές αρχές για την επίλυσή τους.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην προγραμματική σύμβαση της 20ής Μαρτίου 2025 που υπεγράφη με 13 Δικηγορικούς Συλλόγους της χώρας, μεταξύ αυτών και της Ρόδου, για την υποβοήθηση του έργου νομικού ελέγχου.
Οι αμοιβές των δικηγόρων, σύμφωνα με το Υπουργείο, είναι ενιαίες πανελλαδικά και έχουν εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο, χωρίς δυνατότητα ειδικής διαφοροποίησης για τη Ρόδο.
Σε ό,τι αφορά τις τεχνικές μεταφορές παλαιών εγγραφών, το Υπουργείο επισημαίνει ότι ο νόμος ήδη προβλέπει αυτεπάγγελτη μεταφορά από τα βιβλία υποθηκοφυλακείων, αλλά τονίζει ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει όταν υπάρχουν αποκλίσεις ή περιπτώσεις «αγνώστων ιδιοκτητών». Οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν να προβούν οι ίδιοι στις απαραίτητες διορθώσεις μέσω της προβλεπόμενης διαδικασίας.
Συγκρατημένη αισιοδοξία και συνεχιζόμενη μετάβαση
Η απάντηση του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης αποτυπώνει μια προσπάθεια θεσμικής αποκατάστασης της τάξης, αλλά και μια παραδοχή των αντικειμενικών δυσκολιών που συνοδεύουν τη μετάβαση.
Το νέο Κτηματολογικό Γραφείο Δωδεκανήσου καλείται να λειτουργήσει μέσα σε ένα πλαίσιο που συνδυάζει παλαιά προβλήματα με νέες τεχνολογικές απαιτήσεις, ενώ η τοπική κοινωνία αναμένει απτά αποτελέσματα.
Το υπουργείο δηλώνει ότι παρακολουθεί στενά την πορεία της μετάπτωσης και δεσμεύεται να συνεχίσει τις νομοθετικές και τεχνικές παρεμβάσεις, ώστε να εξασφαλιστεί η ασφάλεια δικαίου και η ομαλή λειτουργία των συναλλαγών στη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα.
Ωστόσο, οι φορείς του νησιού επιμένουν ότι χωρίς ενίσχυση προσωπικού και επιτάχυνση της ψηφιοποίησης, τα προβλήματα θα παραμείνουν — μια πραγματικότητα που κάνει σαφές ότι η «ψηφιακή μετάβαση» του Κτηματολογίου Δωδεκανήσου απέχει ακόμη από την ολοκλήρωσή της.
