Διανύοντας την περίοδο της Μεσοπεντηκοστής μετά το Πάσχα, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρόδου, κ. Κύριλλος μίλησε στη “δημοκρατική” για μία σειρά από θέματα όπως η εκδημία του Πάπα Φραγκίσκου και οι σχέσεις με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, οι διαφορές αλλά και η ανάγκη για τη συνέχιση του διαλόγου με την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Επιπρόσθετα, μιλάει για τις δυσκολίες που έχει η αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας στην περιοχή ευθύνης της Ι.Μ.Ρ., τις επόμενες εκδηλώσεις που θα διοργανωθούν, όπως το Συνέδριο για την Ποιμαντική Διακονία τον προσεχή Οκτώβριο, καθώς και την ανέγερση ιερών ναών που στεγάζουν τους τοπικούς Αγίους.
Απομένει μόνον η εύρεση στέγης για τον Πολιούχο της πόλεως Ρόδου, Άγιο Κωνσταντίνο τον Υδραίο που όμως, θα δρομολογηθεί λύση εν ευθέτω χρόνω.
• Σεβασμιότατε, πρόσφατα οι χριστιανοί γιόρτασαν το Πάσχα και μάλιστα ήταν η πρώτη φορά που οι εορτασμοί συνέπεσαν την ίδια χρονική περίοδο για τους ορθοδόξους και τους καθολικούς. Να ξεκινήσουμε από αυτό.
Η Ανάσταση του Χριστού, το Πάσχα, είναι το κεντρικό σημείο της εν γένει ζωής μας που εκφράζεται κυρίως στη λειτουργική ζωή. Και γι’ αυτό το γιορτάζουμε 40 ημέρες, ενώ προετοιμαζόμαστε και άλλες 40 ημέρες (με τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή). Το μήνυμα της Αναστάσεως είναι διαχρονικό: ο Χριστός νικάει τον θάνατο με όλους τους προπομπούς και τους συνοδούς του και ανοίγει στον άνθρωπο μία νέα προοπτική που σημαίνει ότι όλες αυτές οι δυνάμεις οι οποίες αντιστρατεύονται τον άνθρωπο και την αξιοπρέπειά του δεν έχουν τη δύναμη, τελικά, να επικρατήσουν. Ο φθόνος, το μίσος, η έχθρα, η κακία, το ατομικό συμφέρον σε όλες τις εκφάνσεις δεν μπορούν στο τέλος να κυριαρχήσουν. Πρυτανεύει και πολιτεύεται η ζωή, η ζωή που είναι έξω από όλα αυτά και χαρακτηρίζεται ως αληθινή. Μετά το Πάσχα είναι η Μεσοπεντηκοστή –μία όχι και τόσο γνωστή εορτή στο εκκλησιαστικό πλήρωμα. Ήταν μία από τις κεντρικές γιορτές στο χρόνια της αυτοκρατορίας οπότε και γιόρταζε ο ναός της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Κατόπιν, έχουμε τη γιορτή της Αναλήψεως και όλα τα επισφραγίζει η γιορτή της Πεντηκοστής. Είναι μία μακρά περίοδος που σκοπό έχει να μας δώσει, μέσα από τους εορτασμούς, μία καινούργια αφετηρία στη ζωή μας, στο βίωμά μας ως χριστιανών ορθοδόξων που αφορά στην ανανέωση της υπάρξεώς μας.
• Να περάσουμε στην εκδημία του Πάπα Φραγκίσκου. Είναι γνωστό ότι επί των ημερών του, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, διατήρησε πολύ καλές σχέσεις με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Υπάρχει περιθώριο περαιτέρω βελτίωσης μέσα από τον διάλογο που είναι σε εξέλιξη εδώ και πολλά χρόνια και προς ποια κατεύθυνση;
Ο διάλογος με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ξεκινάει από τη δεκαετία του ’60 με την άρση των αναθεμάτων και μπορούμε να πούμε ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα. Και το σπουδαιότερο είναι ότι δεν υπάρχει πια η αντιπαλότητα του παρελθόντος. Το βλέπουμε και στην πράξη. Αποφεύγεται ο προσηλυτισμός και άλλες καταστάσεις που πληγώνουν. Γιατί, αυτές οι διαμάχες στο παρελθόν δημιούργησαν πολλά προβλήματα και άφησαν πληγές στους πιστούς και των δύο δογμάτων. Ο Πάπας, συνέχισε τη στάση των προκατόχων του απέναντι την Ορθόδοξη Εκκλησία. Ακούσαμε και τον Παναγιότατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο να λέει ότι ήταν πραγματικά ένας φίλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Είχε ανοιχτούς ορίζοντες, ήταν ένας άνθρωπος που έδωσε μία νέα πνοή όσον αφορά στην επικοινωνιακή θέση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στον κόσμο και άφησε ένα πολύ ισχυρό αποτύπωμα. Ελπίζουμε με τον νέο Πάπα, να συνεχιστούν οι καλές σχέσεις, ο διάλογος με στόχο πάντα, την ένωση. Άλλωστε προσευχόμαστε γι’ αυτό. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία τάση ώστε να γίνουν εκπτώσεις όσον αφορά στα του δόγματος της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
• Σίγουρα θα είναι μια μακρά διαδικασία και θα απαιτηθεί διάλογος και υποχωρήσεις…
Δεν είναι καθόλου εύκολο γιατί, δυστυχώς υπάρχουν πολλές διαφορές. Π.χ. το ζήτημα του Filioque – Φιλιόκβε* που εμείς δεν μπορούμε να αποδεχτούμε όπως και το ζήτημα του αλάθητου του Πάπα –ζητήματα που άπτονται της φύσεως της ιδίας της Εκκλησίας. Βέβαια, μέσα από τον κάθε διάλογο γίνονται πάντα σημαντικά βήματα.
• Στον διάλογο αυτόν συμμετέχουν τα άλλα χριστιανικά δόγματα όπως οι Διαμαρτυρόμενοι, η Εκκλησία της Αγγλίας κ.λπ.;
Με όλες τις Εκκλησίες γίνεται διάλογος και βεβαίως αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι οι εκκλησίες σε κάποια πράγματα, θα πρέπει να ενεργούν από κοινού. Μιλάμε για ισλαμοφοβία, αλλά η χριστιανοφοβία είναι πιο διαδεδομένη. Διαβάζουμε π.χ. πόσες διώξεις υφίστανται οι χριστιανοί σε διάφορες χώρες, πόσοι χριστιανοί πεθαίνουν για την πίστη τους αλλά είναι κάτι που δεν προβάλλεται και περνάει απαρατήρητο. Ωστόσο ο χριστιανικός κόσμος δεν κάνει τίποτε για να τους υποστηρίξει –δεν μιλάμε για εκστρατείες, αλλά υπάρχουν άλλοι τρόποι για να γίνει αυτό σε χώρες που υπάρχουν διώξεις.
• Στα του οίκου μας, να σας ρωτήσω εάν γίνονται προσλήψεις, χειροτονίες κ.λπ. και αν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες σε τοπικό επίπεδο.
Εφημεριακά ουσιαστικά κενά, δεν έχουμε. Υπάρχουν λίγα κενά σε μικρά χωριά, που εξυπηρετούνται από κοντινούς ιερείς. Οι χειροτονίες γενικότερα στον ελλαδικό χώρο είναι περιορισμένες. Είχαμε το πρόβλημα των διορισμών το οποίο έχει ξεπεραστεί. Τώρα, όσοι συνταξιοδοτούνται μπορούν να αντικατασταθούν από άλλους. Ωστόσο, οι ιερατικές κλήσεις έχουν μειωθεί. Αυτό οφείλεται σε πολλούς λόγους όπως π.χ. το δημογραφικό, όπως και η ερήμωση των χωριών που μένουν με πολύ λίγους κατοίκους.
Εντωμεταξύ, πρόσφατα ιδρύθηκαν οι λεγόμενες σχολές ιερατικής μαθητείας. Αν κάποιος θέλει να χειροτονηθεί, πρέπει να έχει τελειώσει μία τέτοια σχολή. Αυτό, ενδεχομένως να δημιουργήσει στις παραμεθόριες περιοχές κάποια προβλήματα. Θα το δούμε πώς θα εξελιχθεί.
• Σεβασμιότατε, είναι πολλές φορές που επανέρχεται στον δημόσιο διάλογο, το θέμα με την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Πώς έχουν τα πράγματα στη δική μας περιοχή;
Κοιτάξτε, εμείς έχουμε αξιοποιήσει κάποια ακίνητα. Π.χ. η ενορία των Μασάρων, η ενορία της Μαλώνας κ.λπ. Όταν υπάρχει ενδιαφέρον, είμαστε ανοιχτοί για την αξιοποίηση ακινήτων που ανήκουν στην εκκλησία. Η γραφειοκρατία είναι που καθυστερεί τις εξελίξεις. Ωστόσο, λόγω του Κτηματολογίου δεν έχουμε αμφισβητούμενες εκτάσεις οπότε δεν έχουμε πρόβλημα. Να σας υπενθυμίσω όμως ότι δεν υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για διάφορους λόγους.
• Τι προγραμματίζετε για φέτος; Θα γίνουν κάποιες εκδηλώσεις, θα έρθουν προσκυνήματα, εικόνες, λείψανα κ.λπ.;
Η ΙΜΡ διοργανώνει αυτό τον μήνα, μία ημερίδα για τους κληρικούς με θέμα τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ενώ τον προσεχή Οκτώβριο θα έχουμε και το συνέδριο για την Ποιμαντική Διακονία. Επίσης προγραμματίζουμε μία ημερίδα που θα είναι αφιερωμένη στην Αγία Γαβριηλία της Λέρου και το κοινωνικό μήνυμά της. Σχετικά με τα προσκυνήματα κ.λπ. δεν έχουμε ακόμη κάτι συγκεκριμένο.
• Για να κλείσουμε, θα ήθελα να μας μιλήσετε για την ανέγερση του Ιερού Ναού στην Ιαλυσό και ποιοι άλλοι ναοί προχώρησαν;
Στην Ιαλυσό, προχωρούν οι εργασίες και παρακολουθούμε τις εξελίξεις. Ωστόσο έχουν ανεγερθεί ο Ι.Ν. του Αγίου Μελετίου, του Αγίου Ευθυμίου και ενδεχομένως να εγκαινιάσουμε τον Ι.Ν. του Αγίου Μαλαχία. Όλοι οι τοπικοί μας άγιοι, έχουν τώρα πια τον ναό τους –εκτός από τον Άγιο Κωνσταντίνο τον Υδραίο. Αναζητούμε όμως λύση για τη στέγασή του. Να σημειώσουμε ότι και σε άλλους αγίους, έχουν αφιερωθεί κλίτη σε καινούργιους ναούς.
* Στη χριστιανική θεολογία, το Filioque (Φιλιόκβε, λατινική σύνθετη λέξη, από το Filius, «Υιός», και que, «και», που σημαίνει «και ο Υιός») είναι ένα θεολογούμενο ζήτημα που αφορά στο Σύμβολο της Νικαίας. Το ζήτημα Φιλιόκβε ήταν και είναι μια διαμάχη εντός της εκκλησίας σε σχέση με το Άγιο Πνεύμα. Η ερώτηση είναι: «Από ποιον εκπορεύεται το Άγιο Πνεύμα, τον Θεό Πατέρα ή τον Θεό Πατέρα και τον Υιό;» Η λέξη Φιλιόκβε στα Λατινικά σημαίνει «και ο Υιός». Ονομάζεται ζήτημα Φιλιόκβε γιατί η φράση «και ο Υιός» προστέθηκε στο Σύμβολο της Πίστης, δείχνοντας ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται από τον Θεό Πατέρα και «τον Υιό». Υπήρξε τόσο μεγάλη διαμάχη γι΄ αυτό το ζήτημα που τελικά οδήγησε στο σχίσμα μεταξύ της Ρωμαιοκαθολικής και της Ορθοδόξου εκκλησίας το 1054 μ.Χ. Οι δύο εκκλησίες ακόμα δεν συμφωνούν για το ζήτημα Φιλιόκβε.
