• Καμία ουσιαστική παρέμβαση δεν έχει πραγματοποιθεί, ενώ από το 2010 υπάρχει μελέτη αναβάθμισης που έμεινε στα «συρτάρια». Η θάλασσα συνεχίζει να «ροκανίζει» το ιστορικό κτήριο…
Το Ενυδρείο της Ρόδου, ένα από τα πιο εμβληματικά κτήρια και τοπόσημα του νησιού, εξακολουθεί να παραμένει εγκλωβισμένο σε υποσχέσεις και ανεκπλήρωτα σχέδια.
Από το 2010 υπάρχει ολοκληρωμένη μελέτη για την ανάπλαση και επέκτασή του, η οποία θα αναβάθμιζε ριζικά τους χώρους, θα πρόσφερε νέες υποδομές, μεγάλες δεξαμενές, πωλητήριο, χώρους υγιεινής και κεντρική δεξαμενή χονδροϊχθύων, καθιστώντας το Ενυδρείο αντάξιο της ιστορίας και της τουριστικής σημασίας του. Η εξέδρα μπροστά από το Ενυδρείο έχει ήδη σχεδόν καταρρεύσει, ενώ είναι ορατός ο κίνδυνος να επηρεαστεί και το ίδιο το μνημειακό κτήριο ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία περίπου 90χιλ είναι τον χρόνο οι επισκέπτες του ενυδρείου.
«Μείνετε ήσυχοι, άμεσα θα το εντάξουμε» ακούστηκε επανειλημμένως από χείλη υπουργών, ως υπόσχεση στις αγωνιώδεις προσπάθειες του εκάστοτε Διευθυντή και των ανθρώπων του Υδροβιολογικού Σταθμού, για την επέκταση του Ενυδρείου και του περιβάλλοντος χώρου του Φάρου, σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Οι άνθρωποι του ΥΣΡ, βλέπουν υπουργούς και κυβερνήσεις να περνούν, ενώ οι υποσχέσεις παραμένουν ανεκπλήρωτες. Ωστόσο, παρά τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις υπουργών ότι «άμεσα θα ενταχθεί» σε χρηματοδοτικά προγράμματα, η μελέτη έμεινε στα συρτάρια και οι υποσχέσεις δεν υλοποιήθηκαν ποτέ.
Ο χώρος, που καθημερινά συγκεντρώνει εκατοντάδες τουρίστες, παραμένει εκτεθειμένος χωρίς καμία ουσιαστική παρέμβαση, παρά τις συνεχείς επισημάνσεις για την αναγκαιότητα άμεσων έργων αποκατάστασης και θωράκισης. Κι όμως, το Ενυδρείο αποτελεί έναν από τους βασικούς πόλους έλξης τουριστών στη Ρόδο, με περίπου 90χιλ. επισκέπτες κάθε χρόνο. Τα έσοδα από αυτή την κίνηση γεμίζουν τα ταμεία του κράτους μέσω του υπουργείου Ανάπτυξης, στο οποίο υπάγεται το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, ενώ ο περιβάλλων χώρος ανήκει στο υπουργείο Οικονομικών.
Έμειναν σε σχέδια και υποσχέσεις
Παρά την οικονομική αυτή συμβολή στον κρατικό κορβανά, δεν έχει υπάρξει καμία ουσιαστική προσπάθεια ένταξης του Ενυδρείου σε ένα συνολικό σχέδιο αναβάθμισης και προστασίας, ενώ προ ημερών ο βουλευτής Μάνος Κόνσολας με σχετική ερώτηση ζητά απαντήσεις από τους συναρμόδιους υπουργούς. Σήμερα, η αδράνεια αυτή έχει σοβαρές συνέπειες. Το κτήριο, βρίσκεται στην παραλία της Ρόδου, μια περιοχή που πλήττεται έντονα από τη διάβρωση των ακτών. Δεκαπέντε χρόνια μετά, η μελέτη αναβάθμισης παραμένει στα συρτάρια, το Ενυδρείο συνεχίζει να γεμίζει τα κρατικά ταμεία, αλλά η εικόνα του χειροτερεύει μέρα με τη μέρα. Ένα εμβληματικό τοπόσημο της Ρόδου, αντί να εξελίσσεται σε σύγχρονο μουσείο-ενυδρείο αντάξιο των διεθνών προτύπων, εγκαταλείπεται στη φθορά του χρόνου και της θάλασσας.
Η επέκταση προέβλεπε την αναβάθμιση των υποδομών και των παρεχόμενων υπηρεσιών προς Βορρά του υφισταμένου Μουσείου ΥΣΡ, που θα κάλυπτε τον χώρο της ανοικτής δεξαμενής φώκιας, καθώς και όλο το υπερυψωμένο και οριοθετημένο, με κολωνάκια και κιγκλίδωμα, παλιό ιταλικό κτίσμα σε σχήμα τριφυλλιού, που αποτελούσε τη βορειότερη άκρη του παράκτιου περιπάτου της πόλης και όπου εδραζόταν (πριν υποχωρήσει και μεταφερθεί) ο παλιός φάρος.
Μια επέκταση προκειμένου να μεγαλώσει ο χώρος του Μουσείου, να στεγάσει και άλλες δραστηριότητες, εκτός από τον κυρίως εκθεσιακό χώρο, όπως νέες μεγάλες δεξαμενές ιχθύων, πωλητήριο, χώρους υγιεινής και δεξαμενή ασφαλείας, για την προσωρινή παραμονή ψαριών. Το σημείο ενδιαφέροντος αποτελούσε η νέα μεγάλη δεξαμενή Χονδροιχθύων.
Το ιστορικό του Ενυδρείου
Το κυρίως κτήριο του σημερινού Υδροβιολογικού Σταθμού Ρόδου κατασκευάστηκε στο βορειότερο άκρο του νησιού, κατά τη χρονική περίοδο 1934 – 1936 ενόσω η Δωδεκάνησος βρισκόταν υπό Ιταλική κατοχή και λειτούργησε το 1937 ως “Reale Istituto di Ricerche Biologiche di Rodi”. Από την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων το 1945 και έως το 1963, το Ινστιτούτο λειτούργησε ως Περιφερειακός Σταθμός του Ελληνικού Υδροβιολογικού Ινστιτούτου, υπό την εποπτεία της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1963, ως ερευνητική μονάδα και Ενυδρείο–Μουσείο με την ονομασία «Υδροβιολογικός Σταθμός Ρόδου», πέρασε στη δικαιοδοσία του Ινστιτούτου Ωκεανογραφικών και Αλιευτικών Ερευνών (Ι.ΩΚ.Α.Ε.). Το τελευταίο μετονομάστηκε το 1985 σε Εθνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών και το 2004, μετά την ενοποίηση του με το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας Κρήτης, σε Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.).
Φωτογραφίες:
Β. Καυμενάκης