Την 17η Ιανουαρίου 2006, υπήρξε η πρώτη προσπάθεια ενώπιον της Διεύθυνσης Νομοθετικού Εργου του Υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ για την κατάργηση της υποχρέωσης για την καταβολή εισφοράς γης σε χρήμα από ξενοδόχους που έχουν αναγείρει και λειτουργούν τα ξενοδοχεία τους στην Ιξιά και το Φαληράκι και συγκεκριμένα σε ακίνητα των συγκεκριμένων περιοχών που ισχύουν αυξημένοι συντελεστές δόμησης.
Το ιστορικό της υπόθεσης, που φέρνει σήμερα στο φως της δημοσιότητας η «δ», είναι άκρως διαφωτιστικό, για τις ενέργειες που έγιναν επί του προκειμένου σε επίπεδο της πρώην Νομαρχίας Δωδεκανήσου.
Σημειώνεται μάλιστα ότι το θέμα απασχόλησε τόσο την Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Ρόδου όσο και το υπηρεσιακό συμβούλιο της πρώην νομαρχίας μετά τη διενέργεια Ενορκης Διοικητικής Εξέτασης.
Η γενική αίσθηση στους κόλπους των ξενοδόχων είναι πάντως ότι ο κλάδος αντιμετωπίζεται στη Ρόδο, μετά τη ψήφιση της επίμαχης διάταξης, με δύο μέτρα και δύο σταθμά. Οι ξενοδόχοι που έχουν ευνοηθεί συγκεκριμένα με ειδικούς όρους δόμησης δεν έχουν πλέον υποχρέωση για την καταβολή της εισφοράς ενώ οι υπόλοιποι παραμένουν υπόχρεοι…
Το ιστορικό της υπόθεσης ξεκινά την 5η Ιανουαρίου 2004. Ο τότε αντινομάρχης κ. Στάθης Κουσουρνάς απέστειλε προς τον τότε προϊστάμενο του τμήματος πολεοδομίας της Νομαρχίας Δωδεκανήσου έγγραφο με το οποίο του ζήτησε να ελέγξει από τα αρχεία της υπηρεσίας όλες τις οικοδομικές άδειες ξενοδοχειακών μονάδων που εκδόθηκαν από το έτος 1988 μέχρι και το 2004 σε εκτός σχεδίου περιοχές και ενέπιπταν στις προϋποθέσεις της σχετικής νομοθεσίας περί εισφοράς σε γη ή χρήμα. Ταυτόχρονα είχε ζητήσει να διερευνηθούν τα αναφερόμενα σε δημοσιεύματα για πολεοδομικές παραβάσεις σε εκτός σχεδίου περιοχές για το ίδιο θέμα.
Την 22α Νοεμβρίου 2004 ο κ. Κουσουρνάς επανέρχεται στο ζήτημα ζητώντας γραπτή ενημέρωση για τις ενέργειες της πολεοδομίας επί του ζητήματος.
Από την έρευνα της “δ” δεν βρέθηκε ακόμη η απάντηση της πολεοδομίας στον κ. Κουσουρνά.
Την 1η Ιανουαρίου 2005 καθήκοντα πολιτικού προϊσταμένου της πολεοδομίας της Νομαρχίας ανατίθενται στον αντινομάρχη κ. Γιάννη Χριστοφάκη.
Την 23η Μαρτίου 2005 η Διεύθυνση Πολεοδομίας της Νομαρχίας ζήτησε από το Τμήμα Περιβάλλοντος και Χωροταξίας Δωδεκανήσου πληροφορίες σχετικά με τους όρους δόμησης ακινήτων για ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις στο Φαληράκι. Μεταξύ άλλων ζητούσε να διευκρινιστεί αν υφίσταται υποχρέωση στους ξενοδόχους της περιοχής, τα ξενοδοχεία των οποίων ευρίσκοντο εντός του περιγράμματος των ειδικών όρων δόμησης της περιοχής, για την παραχώρηση τμήματος του γηπέδου ή μετατροπής σε χρήμα προς το Δήμο Καλλιθέας.
Την 15η Απριλίου 2005 το Τμήμα ΠΕΧΩ Δωδεκανήσου απαντά θετικά στο ερώτημα και ξεκαθαρίζει ότι υφίσταται η υποχρέωση.
Την 9η Μαΐου 2005 η Διεύθυνση Πολεοδομίας της Νομαρχίας υπέβαλε το ίδιο ερώτημα και στη Διεύθυνση Νομοθετικού Εργου του ΥΠΕΧΩΔΕ συνοδευόμενο με την απάντηση του Τμήματος ΠΕΧΩ Δωδεκανήσου.
Την 16η Μαΐου 2005 το Τμήμα ΠΕΧΩ Δωδεκανήσου υπέβαλε σε τρεις διευθύνσεις του ΥΠΕΧΩΔΕ ανάλογο ερώτημα με αφορμή αίτηση ξενοδοχειακής εταιρείας του Φαληρακίου.
Την 16η Μαΐου 2005 η Γενική Διεύθυνση Πολεοδομίας του ΠΕΧΩΔΕ απάντησε στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ότι δεν προκύπτει θέμα ασάφειας στη νομοθεσία και ότι η υποχρέωση εισφοράς σε γη ξενοδόχων σε περιοχές που ισχύουν ειδικοί όροι δόμησης, υφίσταται.
Την 11η Αυγούστου 2005 η Διεύθυνση Νομοθετικού Εργου του Υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ με έγγραφό της προς τη Διεύθυνση Πολεοδομίας της Νομαρχίας ξεκαθαρίζει ότι συμφωνεί με την άποψη της Γενικής Διεύθυνσης Πολεοδομίας του ΠΕΧΩΔΕ.
Την 17η Ιανουαρίου 2006 η Διεύθυνση Πολεοδομίας της Νομαρχίας απηύθυνε νέο έγγραφο στη Διεύθυνση Νομοθετικού έργου του ΠΕΧΩΔΕ, το οποίο είχε κοινοποιήσει στον κ. Χριστοφάκη, στον Γενικό Διευθυντή της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου κ. Μ. Καλαβρό και στο Τμήμα ΠΕΧΩ Δωδεκανήσου για το ίδιο ζήτημα. Του εγγράφου είχε προηγηθεί συνάντηση εργασίας στα γραφεία του Τμήματος ΠΕΧΩ μεταξύ μηχανικών, παρουσία του κ. Καλαβρού και αναπτύχθηκαν απόψεις και προβληματισμοί για το θέμα της εισφοράς γης από ξενοδοχειακές μονάδες της Ιξιάς και του Φαληρακίου με ειδικούς όρους δόμησης.
Το έγγραφο συνοδεύεται από αναλυτική αναφορά υπαλλήλου της πολεοδομίας και ζητούνται οι απόψεις του Υπουργείου.
Ο υπάλληλος της πολεοδομίας επεσήμανε στην αναφορά του ότι οι απόψεις του είναι διαμετρικά αντίθετες, με όσα αναφέρονται στο από 11 Απριλίου 2005 έγγραφο της Δ/νσης Νομοθετικού, θεωρώντας το όχι μόνο μη σύμφωνο με τις ισχύουσες διατάξεις, αλλά και τη κοινή λογική.
Χαρακτηρίζει ως μη σύννομη την άποψη για υποχρέωση εισφοράς σε γη τόσο στο Φαληράκι, όσο και στη περιοχή της Ιξιάς όπου με το από 26-7-86 Π.Δ/γμα (ΦΕΚ 639Δ/8-8-1986) καθορίστηκαν οι χρήσεις γης και οι όροι και περιορισμοί δόμησης και παρακαλεί, όπως, με βάση διάταξη του ισχύοντα Υπαλληλικού Κώδικα, να του επαναλάβει το Υπουργείο, εγγράφως, ότι παρά τις απόψεις του, επιμένει στην έκδοση παρόμοιων αποφάσεων.
Τονίζει, μεταξύ άλλων, ότι ο νομοθέτης κατά τη σύνταξη δυο νομοθετημάτων που έδωσαν ειδικούς όρους δόμησης στην περιοχή είχε υπόψη του τις τότε ισχύουσες διατάξεις που δεν προέβλεπαν την παραχώρηση εδαφικής έκτασης, όταν καθιέρωνε υψηλό συντελεστή δόμησης 0,8 για να δώσει στις δύο περιοχές ισχυρά αναπτυξιακά κίνητρα.
Υποστήριξε ότι οι διατάξεις για την καταβολή εισφοράς γης σε χρήμα αναφέρονται μόνο στις ξενοδοχειακές μονάδες που κτίζονται με τους μειωμένους συντελεστές δόμησης. Με την παράθεση παραδειγμάτων επεσήμανε εξάλλου ότι το νομοθέτημα αντιστρατεύεται ευθέως την κοινή λογική τονίζοντας ότι είναι αδύνατο διάταξη να επιβάλλει σε κάποιο ιδιοκτήτη να παραχωρήσει γήπεδο πολλαπλάσιο από αυτό που κατέχει για την ανέγερση ξενοδοχειακής μονάδας μέσα σε αυτό.
Η αναφορά του συνοδεύεται από υπόμνημα με νομική θεμελίωση, όπως τονίζει, περί μη υποχρέωσης παραχώρησης εδαφικής έκτασης, στις συγκεκριμένες περιοχές.
Eπί του συγκεκριμένου εγγράφου της Πολεοδομίας της Νομαρχίας προς τη Διεύθυνση Νομοθετικού του ΠΕΧΩΔΕ δεν υπήρξε, σύμφωνα με τις πληροφορίες, καμία απάντηση. Το Υπουργείο φέρεται να απέρριψε σιωπηρώς το έγγραφο εμμένοντας ουσιαστικά στις απόψεις που είχε διατυπώσει τον Απρίλιο του 2011.
Η πολεοδομία της Νομαρχίας και ο κ. Χριστοφάκης κίνησαν στην πορεία τη διαδικασία για την έκδοση αποφάσεων καταβολής εισφοράς σε γή ή γης σε χρήμα σε ξενοδόχους περιοχών, εκτός περιγράμματος των περιοχών της Ιξιάς και του Φαληρακίου στις οποίες υπήρχαν οι ειδικοί όροι δόμησης.
Έμφαση είχε δοθεί σε ξενοδοχεία του Φαληρακίου και στη Νότια Ρόδο.
Ο ενιαίος Δήμος Ρόδου, που επεδίωξε τη ρύθμιση του θέματος για να σταματήσει να υφίσταται η εκκρεμότητα, ακύρωσε το Σεπτέμβριο του 2011 αποφάσεις εισφορών ξενοδοχείων στη Νότια Ρόδο αφού έκρινε ότι ο υπολογισμός τους έγινε χωρίς να ληφθούν τιμές απαλλοτρίωσης των ακινήτων, όπως προέβλεπε ο νόμος.
Και ενώ έτσι φέρονται να έχουν τα πράγματα στο άρθρο 51 παρ. 8 του νέου νόμου περί τακτοποίησης αυθαιρέτων νομοθετήθηκε η διαγραφή της συγκεκριμένης υποχρέωσης στην Ιξιά και το Φαληράκι, εντός των περιγραμμάτων που ισχύουν οι ειδικοί όροι δόμησης.
Προβλέπεται επίσης ότι με προεδρικό διάταγμα μετά από πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής δύνανται να καθορίζονται ειδικές διατάξεις υποχρέωσης παραχώρησης έκτασης ή καταβολής αποζημίωσης για την ανέγερση νέων τουριστικών εγκαταστάσεων στις ως άνω περιοχές.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι σύμφωνα με την Έκθεση Αξιολόγησης Συνεπειών Ρύθμισης, που από την Υπηρεσία Ενέργειας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής υποβλήθηκε στη Βουλή των Ελλήνων, επί του Σχεδίου Νόμου που περιελάμβανε την παραπάνω διάταξη, βεβαιώνεται προς την Βουλή ότι η διάταξη εισήχθη στο νομοσχέδιο σε ικανοποίηση πάγιων “αιτημάτων πολιτών, δημοτικών αρχών και λοιπών φορέων για διευθέτηση των συγκεκριμένων ζητημάτων”.
Ο δήμαρχος Ρόδου κ. Στάθης Κουσουρνάς αμφισβητεί ότι υπήρχε οποιαδήποτε παρέμβαση από δημάρχους ενώ χαρακτήρισε τη “διάταξη σκανδαλώδη”.
H ΕΝΟΡΚΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Το θέμα της μη τακτοποίησης της υποχρέωσης για την καταβολή γης σε χρήμα ξενοδοχειακών εταιρειών στο νησί της Ρόδου είχε απασχολήσει εξάλλου και το Υπηρεσιακό Συμβούλιο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Δωδεκανήσου.
Ελεγχόμενοι για σημαντικές ελλείψεις στοιχείων, απαραιτήτων για την έκδοση οικοδομικών αδειών ή αναθεωρήσεων σε 19 ξενοδοχεία της Pόδου και μικρών νησιών ήταν 5 υπάλληλοι της πολεοδομίας της Νομαρχίας Δωδεκανήσου με αφορμή έκθεση συναδέλφου τους, μετά από Εισαγγελική παραγγελία.
O τότε Eισαγγελέας Πλημμελειοδικών Pόδου κ. Γ. Oικονόμου κατόπιν σχετικών δημοσιευμάτων στον τοπικό τύπο και σε συνέχεια ανώνυμων καταγγελιών παρήγγειλε την 2 Δεκεμβρίου 2003 με έγγραφό του προς την Πολεοδομία της Nομαρχιακής Aυτοδιοίκησης Δωδεκανήσου τον έλεγχο όλων των οικοδομικών αδειών ξενοδοχειακών μονάδων που ανεγέρθηκαν μέσα στην τελευταία 10ετία.
O τότε προϊστάμενος της πολεοδομίας, επικαλέστηκε αδυναμία λόγω φόρτου εργασίας, για να υλοποιήσει την Eισαγγελική εντολή στα χρονικά όρια που ετίθεντο και κατόπιν προφορικών συνεννοήσεων αποφασίστηκε σε πρώτη φάση να ελεγχθούν οι φάκελοι των οικοδομικών αδειών της περιόδου από 18 Iουλίου 2001 έως 18 Iουλίου 2003.
Σε 42σέλιδη έκθεσή του ο τότε προϊστάμενος της πολεοδομίας αναφέρθηκε σε ελλείψεις και παρατυπίες των φακέλων του αρχείου 19 ξενοδοχειακών μονάδων σε μελέτες, έγγραφα, εγκρίσεις και λοιπά δικαιολογητικά που αφορούν την έκδοση νέων οικοδομικών αδειών και τις αναθεωρήσεις αδειών.
Δεν είχε αποκρύψει μάλιστα ότι και ο ίδιος έλεγξε φακέλους των ξενοδοχείων.
Στο κεφάλαιο «Γενικές παρατηρήσεις -επισημάνσεις» της έκθεσης αναφέρονται μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα για το επίμαχο ζήτημα της έλλειψης δικαιολογητικών της υποχρεωτικής «εισφοράς σε γη ή χρήμα»:
«παρείχετο από το νόμο η δυνατότητα παρέκκλισης για τουριστικές εγκαταστάσεις και για δόμηση πέραν των 4.000 τ.μ. η Yπηρεσία με εντολή της πολιτικής προϊστάμενης αρχής (αρ. Πρωτ. 1/15-1-2004) έγγραφο βοηθού Nομάρχη Δωδ/σου) διερευνά και καταγράφει όλες τις εκκρεμείς υποθέσεις που υπάγονται σ’ αυτές τις διατάξεις, προκειμένου να καταβληθούν οι οφειλόμενες εισφορές».
H υπόθεση είχε εισαχθεί προς εξέταση στο υπηρεσιακό συμβούλιο μετά την Ενορκη Διοικητική Eξέταση που διενήργησε κατ’ εντολήν του τότε Nομάρχη Δωδ/σου κ. Γ. Mαχαιρίδη, υπάλληλος της Διευθύνσης Διοικητικών και Oικονομικών Yπηρεσιών της Nομαρχίας.
Στην 31σέλιδη έκθεσή της η υπάλληλος είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι…
«οι ελλείψεις, τα σφάλματα και οι παραβιάσεις που διαπιστώθηκαν κατά την έκδοση των αδειών δεν επηρέαζαν τη δυνατότητα έκδοσής τους, δηλαδή οι άδειες αυτές δεν παραβίασαν ουσιώδεις πολεοδομικές διατάξεις, γεγονός που προκύπτει και από την μη ανάκληση κάποιας άδειας μέχρι σήμερα».
Oσον αφορά τις ελλείψεις και τα λάθη που έχουν γίνει κατά τον υπολογισμό της εισφοράς σε γη ή την μετατροπή αυτής σε χρήμα έκρινε ότι η ζημία που ενδεχομένως θα μπορούσαν, να υποστούν οι OTA έχει σχεδόν εξαλειφθεί μετά την εντολή που είχε δώσει ο αντινομάρχης κ. Eυστάθιος Kουσουρνάς στην υπηρεσία για την τακτοποίησή τους.
“Δεδομένου δε ότι η καταβολή της εισφοράς σε χρήμα γίνεται τρία χρόνια μετά τη χορήγηση του πρώτου σήματος λειτουργίας των τουριστικών εγκαταστάσεων και λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι σε κανένα από τα τουριστικά συγκροτήματα δεν έχει μέχρι σήμερα χορηγηθεί σήμα λειτουργίας, θεώρησε παραπέρα ότι καμία ζημιά δεν έχει επέλθει στους OTA από τις παραπάνω αναφερόμενες παραλείψεις” ανέφερε στο πόρισμά της.
Σημειώνεται ότι η παραπομπή των υπαλλήλων είχε γίνει με σημείωμα του τότε Νομάρχη το οποίο καταλόγιζε στους ελεγχόμενους και την παράβαση της μη καταβολής εισφοράς γης σε χρήμα από συγκεκριμένα ξενοδοχεία, οι φάκελοι των οποίων είχαν ελεγχθεί.
Το υπηρεσιακό συμβούλιο αφού ήλεγξε τον πειθαρχικό φάκελο επέβαλε στους υπαλλήλους ποινή απλής επίπληξης.
Ο ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΚΟΣ
ΕΛΕΓΧΟΣ
Ταυτόχρονα με την πειθαρχική έρευνα βρισκόταν σε εξέλιξη και ο Εισαγγελικός έλεγχος της υπόθεσης.
Οι δικογραφίες περαιώθηκαν με την έκδοση απαλλακτικών βουλευμάτων ενώ είχαν επικεντρωθεί κυρίως σε ξενοδοχεία της περιοχής των Κολυμπίων.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι τον Ιούνιο του 2007 το θέμα είχε εξεταστεί από τον τότε Ανακριτή Ρόδου. Κατηγορούμενοι ήταν δύο υπάλληλοι της Νομαρχίας.
Μεταξύ άλλων, οι υπάλληλοι είχαν τονίσει απολογούμενοι, ότι η Νομαρχία Δωδεκανήσου με έγγραφο του αρμόδιου αντινομάρχη είχε δώσει εντολή για επανέλεγχο των οικοδομικών αδειών ξενοδοχειακών μονάδων για το διάστημα 1984 – 2001 ώστε να εκδοθούν εκ των υστέρων οι αποφάσεις που θα καταλόγιζαν την οφειλόμενη και μη καταλογισθείσα εισφορά σε ώστε οι δικαιούχοι ΟΤΑ να μην απολέσουν τίποτε από ό,τι προβλέπει υπέρ αυτών το Π.Δ/γμα του 1984. Η διαδικασία αυτή προχωρούσε, όπως είχαν καταθέσει, με ταχείς ρυθμούς και αναμενόταν να ολοκληρωθεί μέσα στο 2007.
Είχαν επισημάνει εξάλλου ότι η αναστροφή της παραχώρησης της έκτασης και η μετατροπή της αντίστοιχης υποχρέωσης σε χρηματική είναι δυνατή οποτεδήποτε, ακόμα και μετά την αποπεράτωση της τουριστικής εγκατάστασης, με βάση την αξία της έκτασης κατά τον χρόνο αναστροφής.
Μίλησαν ακόμη για άγνοια της επίμαχης διάταξης που δεν αφορούσε μόνο εκείνους αλλά όλα τα κλιμάκια της Πολεοδομίας, δηλαδή τους μηχανικούς του Τμήματος αδειών που κατά κύριο λόγο ασκούσαν τον έλεγχο των δικαιολογητικών για την έκδοση της οικοδομικής άδειας, καθώς και τους ιδιώτες μηχανικούς που συνέτασσαν τις σχετικές μελέτες.
Το ίδιο βεβαίως ίσχυε και για τους Ο.Τ.Α. στις περιφέρειες των οποίων ανεγείροντο οι μονάδες, αφού διαφορετικά, όπως είχαν καταθέσει… “αν είχαν τη σχετική γνώση, οι Δήμοι θα αξίωναν την εφαρμογή της διάταξης που προέβλεπε σημαντική ωφέλεια υπέρ αυτών”.
