Μεταφορά νερού σε άνυδρα νησιά

Σε απευθείας αναθέσεις εκατομμυρίων για τη μεταφορά νερού στα άνυδρα νησιά των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων προχώρησε φέτος η Γενική Γραμματεία Αιγαίου. Οπως υποστηρίζουν οι αρμόδιοι, δεν υπήρχε άλλη επιλογή, καθώς στον σχετικό διαγωνισμό συμμετέχει μόλις μια εταιρεία, με ό,τι επίπτωση έχει αυτό στην κοστολόγηση της υπηρεσίας. Εν τω μεταξύ, το πρόγραμμα εγκατάστασης μονάδων αφαλάτωσης στα άνυδρα νησιά προχωρά με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς, με αποτέλεσμα Πολιτεία και δήμοι να βρίσκονται σε αδιέξοδο.
Και φέτος, 12 νησιά των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων κάλυψαν τις ανάγκες τους το μεγαλύτερο μέρος της χρονιάς με τη μεταφορά νερού. Πρόκειται για την Κίμωλο και τις Μικρές Κυκλάδες (Σχοινούσα, Ηρακλειά, Κουφονήσι, Δονούσα) στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Κυκλάδων και την Αμοργό, την Πάτμο, τους Λειψούς, τον Πανορμίτη (Σύμης), τη Χάλκη, το Καστελλόριζο και τη Ρω στα Δωδεκάνησα. Στις μεν Κυκλάδες το νερό πωλείται από την ΕΥΔΑΠ (και προέρχεται από γεωτρήσεις στο Λαύριο), στα δε Δωδεκάνησα από τη ΔΕΥΑ Ρόδου (από γεωτρήσεις στην περιοχή Καλάθου).
Ο διαγωνισμός για την κάλυψη των φετινών αναγκών των 12 νησιών προκηρύχθηκε στις 31 Ιανουαρίου, με προϋπολογισμό 4,16 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με την προκήρυξη, οι εκτιμώμενες ανάγκες σε νερό για όλο το έτος ήταν 235.173 κυβικά μέτρα νερού – επομένως η Γενική Γραμματεία υπολόγιζε ότι μόνο η μεταφορά του νερού στα άνυδρα νησιά θα κοστίσει 11 ευρώ ανά κυβικό. Ο διαγωνισμός έπρεπε να έχει καταλήξει πριν από τις 30 Απριλίου, οπότε και έληγε η σύμβαση με την εταιρεία Κυκλάδες ΙΝΕ (η οποία, όπως φαίνεται στις αποφάσεις, είχε επίσης αναλάβει τη μεταφορά νερού το 2011 και 2012).
Ομως στις 8 Απριλίου η επιτροπή αξιολόγησης του διαγωνισμού αποφάσισε να ζητήσει την ακύρωση του διαγωνισμού και «την έναρξη διαδικασίας διαπραγμάτευσης». Ποια είναι η αιτία; Οπως προκύπτει, η εταιρεία Κυκλάδες ΙΝΕ ήταν η μόνη που προσήλθε στον διαγωνισμό και μάλιστα με τιμή πολύ υψηλότερη από την προτεινόμενη. «Δεν υπάρχει ανταγωνισμός. Δεν εμφανίστηκε άλλη εταιρεία. Μάλιστα ζητούσε 19 ευρώ ανά κυβικό και αυτός ήταν ο λόγος που η υπηρεσία δεν δέχθηκε να υπογράψει σύμβαση», λέει ο τέως γ.γ. Αιγαίου (και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου), Γ. Σπιλάνης.
Στις 30 Απριλίου, ο κ. Σπιλάνης υπογράφει την απόφαση για τη ματαίωση τόσο του διαγωνισμού, όσο και της διαδικασίας διαπραγμάτευσης με τον μοναδικό ενδιαφερόμενο. Επειδή όμως η σύμβαση που ήταν σε ισχύ (με την Κυκλάδες ΙΝΕ) έληγε, εγκρίνει τη διάθεση 664.000 ευρώ για τη μεταφορά νερού στα άνυδρα νησιά τον Μάιο, με απευθείας ανάθεση στην Κυκλάδες ΙΝΕ. Ταυτόχρονα, με άλλη απόφαση, επαναπροκηρύσσει τον διαγωνισμό.
Αδιέξοδο
Στις 27 Μαΐου, με νέα απόφασή της, η Γ.Γ. Αιγαίου υποστηρίζει ότι η κατάσταση είναι αδιέξοδη και μόνη λύση είναι μια νέα απευθείας ανάθεση για να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες της καλοκαιρινής περιόδου. Καθώς όμως το ύψος της νέας ανάθεσης θα ξεπερνούσε το 1 εκατ. ευρώ και συνεπώς χρειαζόταν να προηγηθεί έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αποφασίζεται η παράταση της ισχύουσας σύμβασης (με την Κυκλάδες ΙΝΕ) μέχρι την απευθείας ανάθεση (στην Κυκλάδες ΙΝΕ). Ο προϋπολογισμός είναι 559.650 ευρώ.
Η απευθείας ανάθεση αποφασίζεται μόλις δύο ημέρες αργότερα, στις 29 Μαΐου. Ανάμεσα στα γεγονότα που την αιτιολογούν, αναφέρεται ότι «ακόμα και με την παράταση της σύμβασης οι ποσότητες νερού επαρκούν περίπου για το πρώτο 20ήμερο του Ιουνίου», καθώς επίσης ότι «καμία (σ.σ. άλλη) εταιρεία δεν έδειξε ενδιαφέρον να υποβάλει οικονομική προσφορά για το εν λόγω έργο». Πόσα αποφασίστηκε να λάβει η εταιρεία; Περίπου 2,5 εκατ. ευρώ, για τη μεταφορά 172.000 κυβικών, δηλαδή 11,90 ευρώ ανά κυβικό…
«Παλαιότερα είχε ξεκινήσει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας πολλούς διαγωνισμούς για την εγκατάσταση αφαλατώσεων. Για διάφορους λόγους η διαδικασία αυτή δεν ολοκληρώθηκε», λέει ο κ. Σπιλάνης. «Οι ανάγκες όμως είναι αυξανόμενες, κάθε χρόνο εμφανίζονται νέα νησιά στον κατάλογο των άνυδρων. Και οι αφαλατώσεις όμως έχουν πολλά ζητήματα. Συχνά παθαίνουν βλάβες, ή οι δήμοι δεν είναι σε θέση να τις λειτουργήσουν και μας παίρνουν τηλέφωνο οι δήμαρχοι ζητώντας να στείλουμε κατεπειγόντως νερό. Οταν το κράτος παρέχει δωρεάν νερό, γιατί να πληρώνουν το κόστος συντήρησης της αφαλάτωσης;».