Ενώπιον του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού, του Γενικού Γραμματέα Πολιτισμού, της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς και της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων προσέφυγε η ΚΒ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων της Ρόδου εμμένοντας στις θέσεις της για ματαίωση των διαδικασιών επιλογής επενδυτή που θα αναλάβει την κατασκευή και διαχείριση του έργου της Μαρίνας Μανδρακίου.
Παρά τις συνεχείς απαντήσεις που δόθηκαν επί των αιτιάσεων τόσο της ΚΒ” Εφορείας όσο και της 4ης ΕΒΑ για το συγκεκριμένο διαγωνισμό από πλευράς του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου οι δύο αρχαιολογικές υπηρεσίες συνεχίζουν να θεωρούν ότι η διαδικασία που ακολουθείται είναι εκτός νόμου αφού δεν προηγήθηκαν σε εγκρίσεις τους.
Εν πάση περιπτώσει στη νέα επιστολή – αναφορά της ΚΒ Εφορείας αναφέρονται τα εξής:
Σας γνωρίζουμε ότι το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Νότιας Δωδεκανήσου έχει προχωρήσει στη διενέργεια διαγωνισμού για τη σύναψη σύμβασης παραχώρησης για τη χρήση και εκμετάλλευση του «τουριστικού λιμένα Μανδρακίου Ρόδου» για 50 έτη (με δυνατότητα παράτασης για 10 επιπλέον έτη), χωρίς να υπάρξει ενημέρωση ή έγκριση της Υπηρεσίας μας, η οποία πληροφορήθηκε τα σχετικά από τον τοπικό Τύπο. Παρά τα παραπάνω σχετικά έγγραφα, δεν μας κοινοποιήθηκαν οι όροι της προκήρυξης για την ανάθεση φορέα διαχείρισης του τουριστικού λιμένα Μανδρακίου Ρόδου και η Απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής, βάσει οποίας εγκρίθηκαν οι όροι αυτοί, όπως ζητήσαμε με το α’ σχετικό.
Σύμφωνα με πληροφορίες μας, η προκήρυξη του διαγωνισμού δίνει στους υποψηφίους αναδόχους τη δυνατότητα υποβολής προτάσεων για την τροποποίηση της χωροθέτησης του λιμένα, τη δημιουργία οικοδομικών τετραγώνων στον χερσαίο χώρο ΝΑ του παραλιακού κρηπιδώματος, τον καθορισμό όρων δόμησης και χρήσεων γης για τη δημιουργία επί πλέον κτιρίων, κατεδαφίσεις των υφιστάμενων κτιρίων, περιφράξεις και αποκλεισμό, για λόγους ασφαλείας, της χερσαίας περιμέτρου του λιμένος.
Ο λιμένας του Μανδρακίου, ο κλειστός – Πολεμικός Λιμήν της αρχαίας Ρόδου, πυρήνας του κατ’ εξοχήν ναυτικού αρχαίου κράτους, αποτελεί ένα από τα πλέον εμβληματικά μνημεία της Ρόδου. Ο μόλος του ταυτίζεται με τον αρχαίο μόλο, τμήμα του οποίου διατηρείται ορατό, ενώ στο άκρο του χτίστηκε στον 15ο αι. ο πύργος του Αγ. Νικολάου, ανεξάρτητο φρούριο, κλειδί για την άμυνα της Ρόδου. Στον ίδιο μόλο, τόπο καθημερινού περιπάτου για κατοίκους και επισκέπτες, βρίσκονται οι τρεις μεσαιωνικοί μύλοι, ενώ στο άκρο του υπάρχει το γνωστό και πρόσφατα συντηρημένο Ελαφάκι.
Εξ εταιτίας της διαχρονικής ιστορικής του σημασίας, ο λιμένας του Μανδρακίου προστατεύεται πολλαπλώς από το ΥΠ.ΠΟ.Τ. με:
α) την υπ’ αρ. ΥΠΠΟ/ ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ29/48764/2052/28-5-2010 Υ.Α. οριοθέτησης της Μεσαιωνικής Πόλης Ρόδου ως αρχαιολογικού χώρου,
β) την υπ’ αρ. ΥΠΠΕ/ ΔΙΛΑΠ/Γ/124/3539/8-2-1983 (ΦΕΚ 162/7-4-1983) Υ.Α. χαρακτηρισμού της παραλίας Μανδρακίου και Κουμπουρνού ως ιστορικού διατηρητέου τόπου και
γ) την υπ’ αρ. 10358/24-7-65/ΦΕΚ453/τ.Β/27-7-65 Απόφαση «περί χαρακτηρισμού του Δήμου Ροδίων ως οργανωμένου αρχαιολογικού τόπου».
Η ζώνη λιμένα Μανδρακίου έχει καθοριστεί με την υπ’ αρ. Γ. 51807/31-12-1955/ΦΕΚ13/τ.Β/24-1-1956 Υ.Α. του Υπ. Συγκοινωνιών «περι καθορισμού χερσαίας ζώνης του Λιμένα Μανδρακίου Ρόδου». Το 1966 εγκρίθηκε η επέκταση του ρυμοτικού σχεδίου της πόλεως Ρόδου στην περιοχή Μανδρακίου, με το υπ’ αρ. 16-2-1966/ΦΕΚ 28/τ.Δ/28-2-1966 Βασιλικό Διάταγμα «περί επεκτάσεως του ρυμοτικού σχεδίου Ρόδου», το οποίο προέβλεπε την ανέγερση Δημοτικών Καταστημάτων στη χερσαία ζώνη, έπειτα από απόφαση του Υπουργού Δημ. Εργων, κατόπιν εγκρίσεως των Διευθύνσεων Πολεοδομικών Μελετών και της Υπηρεσίας Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεως.
Κατά τη δεκαετία του 1970 κατασκευάστηκαν από τον Δήμο Ροδίων, για την εξυπηρέτηση του λιμένα, πέντε μικρά κτίσματα στην περιοχή επέκτασης του ρυμοτομικού σχεδίου, με την κατ’ αρχήν άδεια της Υπηρεσίας μας, αλλά χωρίς την έκδοση οικοδομικής άδειας. Στα μέσα της δεκαετίας του ΅90 κατασκευάστηκαν άλλα δύο κτίρια στην ίδια περιοχή, επίσης χωρίς την έκδοση οικοδομικής άδειας. Σήμερα τα περισσότερα από αυτά τα κτίρια εκμισθώνονται από τον Δήμο Ροδίων σε ιδιώτες και λειτουργούν ως τουριστικά καταστήματα ή καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Η μορφή των περισσοτέρων έχει αλοιωθεί από μεταγενέστερες επεκτάσεις καθ’ ύψος και εμβαδόν με στέγαστρα και πέργκολες (σημειώνουμε ότι έχουν εκδοθεί σήματα διακοπής εργασιών για ορισμένα από αυτά από την αρμόδια 4η ΕΒΑ), εις βάρος της οπτικής συνέχειας του λιμένα του Μανδρακίου και των μνημείων του με τη Μεσαιωνική Πόλη, με την οποία αποτελεί αναπόσπαστο μνημειακό σύνολο.
Η ρυμοτόμηση του χερσαίου χώρου του λιμένος και ο καθορισμός όρων δόμησης θα πρέπει να τύχει της έγκρισης του Υπουργείου Πολιτισμού, βάσει των άρθρ. 18 και 21 του Ν. 2971/2001 «Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις» και του άρθρ. 14 του Ν. 2028/2002 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς». Και αυτός ο καθορισμός ασφαλώς θα πρέπει να προηγηθεί του διαγωνισμού για την παραχώρηση του λιμένος σε ιδιώτη προς εκμετάλλευση.
Επί πλέον οι λοιπές απαραίτητες επεμβάσεις για τη δημιουργία μιας σύγχρονης και ασφαλούς «μαρίνας πολυτελείας», όπως πιθανές απαραίτητες εκβαθύνσεις της λιμενολεκάνης, απαγόρευση της ελεύθερης διακίνησης σε τμήματα της λιμενικής ζώνης, τοποθέτηση μόνιμων ή κινητών φραγμάτων, η εξασφάλιση της επισκεψιμότητας και θέασης των μνημείων που εμπίπτουν στη μνημειακή ζώνη της Μεσαιωνικής Πόλης Ρόδου, πρέπει επίσης να τύχουν της έγκρισης των αρμόδιων υπηρεσιών του ΥΠΠΟΤ.
Ο λιμένας του Μανδρακίου θα πρέπει να αναβαθμιστεί και να λειτουργήσει ως μαρίνα πολυτελείας, παράλληλα με τη νέα μεγάλη μαρίνα σκαφών αναψυχής στη νοτιοανατολική πλευρά της πόλης, τα έργα της οποίας ολοκληρώνονται, προκειμένου να αποκτήσει η Ρόδος τις απαιτούμενες υποδομές τουριστικής ανάπτυξης, αλλά να παραμείνει εμβληματικό και αναπόσπαστο τμήμα της διαχρονικής μνημειακής ζώνης της Ρόδου και της καθημερινής ζωής των κατοίκων. Η πιθανή κατακύρωση του διαγωνισμού χωρίς της απαραίτητη ενημέρωση των υποψήφιων αναδόχων για τις δεσμεύσεις που υπάρχουν από πλευράς αρχαιολογικής νομοθεσίας και πριν από την εξασφάλιση των απαραίτητων κατά Νόμον αδειοδοτήσεων είναι βέβαιον ότι θα δημιουργήσουν καθυστερήσεις, με αποτέλεσμα την πιθανή απαίτηση από πλευράς του αναδόχου μεγάλων αποζημιώσεων εις βάρος του Δημοσίου.
Το παρόν έγγραφο εκφράζει και τις απόψεις της συναρμόδιας 4ης ΕΒΑ. Παρακαλούμε για τις δικές σας ενέργειες.
Η Προϊσταμένη
της Εφορείας
Μελίνα Φιλήμονος –
Τσοποτού
https://www.dimokratiki.gr/arxeio/emmeni-stis-apopsis-tis-gia-tin-marina-mandrakiou/
