Τον τελευταίο καιρό παρακολουθούμε με θυμό αλλά και αγανάκτηση την εξαίρεση της Ρόδου (για ακόμη μία φορά) από την μείωση των συντελεστών Φ.Π.Α., ενός πρωτότυπου έμμεσου φόρου που μας επέβαλε η Ε.Ο.Κ. τη δεκαετία του 1980 επιβαρύνοντας τον τελευταίο καταναλωτή αγαθών και υπηρεσιών. Ο φόρος αυτός έχει ζωή (38) ετών έχει προκαλέσει κοινωνική αναταραχή (όπως και ο Ε.Ν.Φ.Ι.Α) γι’ αυτό επιβάλλεται μία μικρή ιστορική αναδρομή.
Γράφει ο ποινικολόγος κ. Μανώλης Κουτσούκος
Συγκεκριμένα το 1984 (τρία χρόνια μετά την σύνδεση μας με την Ε.Ο.Κ.) η COMISION παρήγγειλε στην τότε Ελληνική Κυβέρνηση να ευθυγραμμιστεί φορολογικά με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες και να επιβάλει στους τελικούς καταναλωτές φόρο στην αξία των αγαθών και των παρεχόμενων σαυτούς υπηρεσιών με ελάχιστο συντελεστή (5%).
Σκοπός του καινούργιου αυτού φόρου ήταν η χώρα μας να χρηματοδοτήσει ως μέλος της Ε.Ο.Κ. τον Κοινοτικό Προϋπολογισμό συμβάλλοντας ανάλογα στις δαπάνες των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Ο τότε Υπουργός Οικονομικών (Δημήτρης Τσοβόλας) ζήτησε και έλαβε προθεσμία (3) ετών προκειμένου να προετοιμάσει το σχετικό νομοθέτημα και κυρίως να ενημερώσει σχετικά τους καταναλωτές τους οποίους θα εβάρυνε ο καινούργιος αυτός φόρος.
Τελικά με τον Ν.1642/1986 επιβλήθηκε ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας με χρόνο έναρξης την 1/1/1987 με συντελεστές (6%) για τα είδη λαϊκής κατανάλωσης (18%) για τις παρεχόμενες υπηρεσίες και (36%) για τα είδη πολυτελείας και τα κέντρα διασκέδασης. Εκτοτε οι παρά πάνω συντελεστές αυξομειώθηκαν και τελικά από το 2016 ο βασικός συντελεστής σταθεροποιήθηκε στο ποσοστό (24%) που είναι από τα πλέον υψηλά στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δηλαδή με το πρόσχημα της εναρμόνισής μας με τα λοιπά κράτη-μέλη όλες οι Ελληνικές Κυβερνήσεις βρήκαν την ευκαιρία να αντλούν τεράστια έσοδα από τον Φ.Π.Α. αφού η απόδοση στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αφορά το σύνολο αλλά μέρος του εισπραττόμενου Φ.Π.Α.
Επισημαίνεται ότι οι υψηλοί συντελεστές Φ.Π.Α. που ισχύουν στη χώρα μας δεν τους καθόρισε η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά η φοροεισπρακτική πολιτική των κυβερνήσεων διότι το ελάχιστο ποσοστό που επέβαλε η Ευρώπη ήταν το (5%)!! Συνεπώς το (24%) αποτελεί Κυβερνητική Επιλογή.
Επιβάλλεται εντελώς ενδεικτικά να μνημονεύσουμε τους συντελεστές του Φ.Π.Α. (βασικούς και μειωμένους για βασικά είδη τρόφιμα, φάρμακα κτλ.) στα παρά κάτω κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης: (με τις σχετικές διαβαθμίσεις)
1) ΓΑΛΛΙΑ 19,6%-5,5%-2,1%
2) ΓΕΡΜΑΝΙΑ 19%-7%-0%
3) ΟΛΛΑΝΔΙΑ 21%-6%-0%
4) ΣΛΟΒΑΚΙΑ 19%-10%
5) ΜΑΛΤΑ 18%-5%-0%
6) ΙΤΑΛΙΑ 22%-10%-4%
7) ΙΣΠΑΝΙΑ 21%-5%-2%
Με την επιβολή του Φ.Π.Α. καταργήθηκε το χαρτόσημο (με επιβάρυνση 20% υπέρ του Ο.Γ.Α.) αλλά και ο φόρος κύκλου εργασιών (6%).
Με τον Νόμο 2859/2020 κωδικοποιήθηκε σε ενιαίο κείμενο ο Φ.Π.Α. ο οποίος βαρύνει κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ασκεί ανεξάρτητη οικονομική δραστηριότητα ή εισάγει αγαθά στο εσωτερικό της χώρας με συντελεστές (24%), (13%) και (6%) για κάθε κατηγορία αγαθών και υπηρεσιών σύμφωνα με το ειδικό αναλυτικό παράρτημα που συνοδεύει τον πιο πάνω Νόμο με εξαίρεση ορισμένα ακριτικά νησιά στα οποία ορίστηκαν μειωμένοι συντελεστές κατά (30%) δηλαδή σε (17%), (9%) και (4%). Με τον νέο Κώδικα Φ.Π.Α. ο βασικός συντελεστής ορίστηκε στο υπερβολικό ποσοστό (24%) και επιβαρύνει αγαθά τα οποία για να φθάσουν στον καταναλωτή ήσαν ήδη βεβαρημένα με φόρους και μεταφορικά.
Όταν το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαπίστωσε την οικονομική (εισπρακτική) πολιτική των μελών-κρατών που καθιέρωσαν τους υψηλοτέρους συντελεστές Φ.Π.Α. (μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η χώρα μας) και με σκοπό να εναρμονίσει τις ανισότητες που προκαλούν οι υψηλοί συντελεστές Φ.Π.Α. σε ορισμένα από τα κράτη-μέλη εξέδωσε τις ΟΔΗΓΙΕΣ με αριθμούς 285/2020 και 542/2022 με τη σαφή εντολή τα συγκεκριμένα κράτη να καθιερώσουν ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α. με ΜΕΙΩΜΕΝΟΥΣ συντελεστές για όλες τις ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ακόμη και ΜΗΔΕΝΙΚΩΝ συντελεστών) για βασικά προϊόντα (τρόφιμα, φάρμακα κλπ.) ή σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες ή περιοχές που υπέστησαν φυσικές καταστροφές ή έχουν ιδιαιτερότητες. Μάλιστα έθεσε προθεσμία στη χώρα μας να συμμορφωθεί μέχρι τις 31/12/2024 με την απειλή επιβολής προστίμου.
Στα πλαίσια των πιο πάνω Ευρωπαϊκών οδηγιών ανακοινώθηκε πρόσφατα από την κυβέρνηση η μείωση των συντελεστών Φ.Π.Α. από την 1/1/2026 (κατά ποσοστό (30%) σε (19) νησιά της Περιφέρειας Β. Αιγαίου, της Σαμοθράκης και των Δωδεκανήσων με πληθυσμό έως (20.000) κατοίκους οπότε αυτόματα η Ρόδος εξαιρέθηκε από τη μείωση αυτή κατά τρόπο άδικο και προκλητικό προφανώς διότι το Υπουργείο Οικονομικών και οι διάφοροι εισηγητές θεωρούν ότι το νησί μας κατοικείται από πλούσιους κατοίκους μεγαλοεπιχειρηματίες και ξενοδόχους που δεν έχουν ανάγκη της “νησιωτικοτητας’’ και της ίσης μεταχείρισης με τα υπόλοιπα νησιά, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων είναι υπάλληλοι και εποχιακοί μικροεπιχειρηματίες.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι με βάση την τελευταία απογραφή (του 2021) τα παρά πάνω (19) νησιά στα οποία μειώθηκε ο Φ.Π.Α. κατά (30%) έχουν συνολικό πληθυσμό (66.042) κατοίκων, ενώ η Ρόδος μόνη της έχει (125.113) μόνιμους κατοίκους. Πάρα ταύτα η μείωση των συντελεστών κατά (30%) διαφημίζεται με έμφαση ότι αφορά (19) νησιά παρόλο που η Ρόδος έχει υπερδιπλάσιο πληθυσμό από τα νησιά αυτά τα οποία ελάχιστα συνεισφέρουν στα έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού.
Δυστυχώς για μία ακόμα φορά το άδικο, προσχηματικό αλλά και άστοχο αυτό πληθυσμιακό κριτήριο δεν είναι συμβατό με την πραγματικότητα διότι ο πληθυσμός του νησιού μας (6) μήνες τον χρόνο (από Μάιο έως Οκτώβριο) υπερβαίνει τις 400.000. Δηλαδή είναι άνθρωποι που διέρχονται, διαμένουν, σιτίζονται, κινούνται και εργάζονται στο νησί μας. Σύμφωνα με την ΕΝΩΣΗ ΞΕΝΟΔΟΧΩΝ οι αφίξεις στο αεροδρόμιό μας ήσαν (1.651.202) επιβάτες για το έτος 2024 και (1.413.542) για το έτος 2023 ενώ το 2025 υπερέβησαν τους 1.800.000 χωρίς να υπολογίζονται οι κρουαζιέρες (είχαμε άνω των 450 προσεγγίσεων με επιβάτες άνω των 200.000) με τουρίστες της μίας ή ολίγων ημερών. Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος όρος του πληθυσμού μας υπερβαίνει τις (200.000) κατοίκους με ότι αυτό συνεπάγεται για το νησί μας και τους μόνιμους κατοίκους.
Για να καταδειχθεί η αδικία που γίνεται τόσο σε βάρος των μονίμων κατοίκων του νησιού μας όσο και του Δήμου Ρόδου επιβάλλεται να επισημανθούν τα παρά κάτω πραγματικά “δεδομένα’’ τα οποία παρέκαμψαν όπως πάντα αυτοί που αποφάσισαν κυριαρχικά και ερήμην μας να εξαιρέσουν την Ρόδο από τους “μειωμένους συντελεστές’’ του Φ.Π.Α. Συγκεκριμένα :
1) Η μεγάλη και συνεχώς αυξανόμενη τουριστική κίνηση συνεπάγεται μεγάλες προμήθειες αγαθών, η αξία των οποίων επιβαρύνεται με υπέρογκο μεταφορικό κόστος, με αποτέλεσμα ο ντόπιος πληθυσμός που αποτελείται κυρίως από δημόσιους και ιδιωτικούς υπαλλήλους (που έχουν τις ίδιες αποδοχές με τους συναδέλφους τους στις υπόλοιπες περιοχές) να υφίστανται σημαντική μείωση του εισοδήματός τους.
2) Λόγω του τουρισμού και της μόδας των βραχυχρόνιων μισθώσεων τα σπίτια που προορίζονται για ενοικίαση στη Ρόδο είναι δυσεύρετα, τα δε ενοίκια βρίσκονται στα ύψη, με συνέπεια οι κρατικές υπηρεσίες στο νησί μας να είναι υποστελεχωμένες αφού η έλλειψη κατοικιών αποτρέπει την εγκατάσταση υπαλλήλων στο νησί μας.
3) Οι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού υφιστάμεθα τις δυσμενείς συνέπειες του αυξημένου τουρισμού όχι μόνο γιατί έχουμε ακριβότερες τιμές αγαθών στα SUPER MARKET (σε σχέση με τα ίδια είδη σε άλλες περιοχές) αλλά διότι επιπλέον αντιμετωπίζουμε προβλήματα στάθμευσης, επαρκούς ύδρευσης μεγάλο όγκο σκουπιδιών, ενώ τα αυτοκίνητά μας φθείρονται από τις λακκούβες στους δρόμους από τις δεκάδες χιλιάδες ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν κατά την τουριστική περίοδο.
4) Η τιμή της βενζίνης και γενικά των καυσίμων μειώνει περαιτέρω το εισόδημα των μονίμων κατοίκων (ήδη η αμόλυβδη υπερβαίνει τα 2 ευρώ το λίτρο).
5) Οι επιχειρηματίες των μικρών νησιών (Σύμης, Χάλκης, Καστελλόριζου, και Τήλου) προμηθεύονται τα εμπορεύματά τους από τους χονδρέμπορους της Ρόδου, οπότε όχι μόνο επιβαρύνονται με επιπλέον μεταφορικά αλλά αγοράζουν από τον χονδρέμπορο της Ρόδου προϊόντα επιβαρυμένα ήδη με την δαπάνη των μεταφορικών, αλλά και τον αυξημένο Φ.Π.Α, τον οποίο φυσικά πλήρωσε ο χονδρέμπορος της Ρόδου, ο οποίος θα τον μετακυλήσει με την σειρά του και θα βαρύνει τελικά τους επιχειρηματίες των μικρών αυτών νησιών οι οποίοι υποτίθεται εξαιρέθηκαν και “ευνοήθηκαν’’ (sic) από τον μειωμένο συντελεστή Φ.Π.Α.!!
Όμως η αδικία σε βάρος των κατοίκων του νησιού μας δεν περιορίζεται στον υψηλότατο συντελεστή (24%) του Φ.Π.Α. αλλά επιτείνεται και από το γεγονός ότι τα ετήσια έσοδα που αντλεί το κράτος από το νησί μας υπερβαίνουν το ποσό του (1.500.000.000) ευρώ (από το οποίο τίποτα δεν μένει στο νησί μας), ενώ ο Δήμος της Ρόδου αντιμετωπίζεται σαν ένας συνηθισμένος επαρχιακός (ΧΕΡΣΑΙΟΣ μάλιστα) Δήμος, παρόλο που γεωγραφικά εκτείνεται σε (140) τετραγωνικά χιλιόμετρα με (44) χωριά και δεν περιορίζεται στα εδαφικά όρια του αστικού ιστού της πόλης.
Επιβάλλεται επίσης να επισημανθεί ότι:
1) Η ετήσια επιχορήγηση του Δήμου μας από τον Κρατικό Προϋπολογισμό (με βάση πάντα το τυπικό πληθυσμιακό κριτήριο της απογραφής του 2021) ανέρχεται περίπου στο ποσό του (1.400.000) ευρώ ποσό που δεν καλύπτει ούτε το (50%) των αυξημένων αναγκών που έχουν οι πολυσχιδείς δραστηριότητες του Δήμου.
2) Με το άρθρο (71) του Ν.5036/2023 αφαιρέθηκε η παραχώρηση των παραλιών για εκμετάλλευση από τους Δήμους και περιήλθε στην Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (Ε.Τ.Α.Δ.) τα δε μισθώματα για την παραχώρηση των παραλιών εισπράττονται από την ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ και καταλήγουν στο Δημόσιο. Από την παρά πάνω νομοθετική ρύθμιση ο Δήμος Ρόδου έχασε ένα σημαντικό ετήσιο έσοδο που είχε από την παραχώρηση της χρήσης των παραλιών παρά το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα ο Δήμος εξακολουθεί να φροντίζει και να καθαρίζει τις παράλιες που εκμισθώνει το Δημόσιο!!
3) Με το άρθρο (24) του Ν.5162/2024 καθιερώθηκε επίσης το περίφημο “τέλος ανθεκτικότητας’’ (ωραίος χαρακτηρισμός), ένα χαράτσι που επιβάλλεται για κάθε δωμάτιο ξενοδοχείου ή τουριστικού καταλύματος με τις ακόλουθες διαβαθμίσεις:
– Ξενοδοχεία ή καταλύματα (1-2 αστέρων) τέλος (2) ευρώ.
– Ξενοδοχεία ή καταλύματα (3 αστέρων) τέλος (5) ευρώ
– Ξενοδοχεία ή καταλύματα (4 αστέρων) τέλος (10) ευρώ
– Ξενοδοχεία ή καταλύματα (5 αστέρων) τέλος (15) ευρώ
Από τα εισπραττόμενα εκατοντάδες εκατομμύρια από το τέλος αυτό που υποτίθεται ότι αφορά την κλιματική αλλαγή στο νησί μας ούτε (1) ευρώ δεν καταλήγει στο Ταμείο του Δήμου ή της Περιφέρειας.
4) Με το άρθρο (27) του ίδιου Ν.5162/2024 επιβλήθηκε τέλος (5) ευρώ υπέρ του Δημοσίου σε κάθε αποβιβαζόμενο επιβάτη κρουαζιερόπλοιου στο λιμάνι μας. Το τέλος αυτό διανέμεται ως εξής:
– Ποσοστό (1/3) στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας.
– Ποσοστό (1/3) στο Υπουργείο Τουρισμού και
– Ποσοστό (1/3) (δεν περιέρχεται απευθείας στο ταμείο του Δήμου μας όπως εσφαλμένα ανακοινώθηκε) αλλά στο Υπουργείο Εσωτερικών για να επιχορηγήσει τον Δήμο Ρόδου (με άγνωστο ποσοστό σε άγνωστο χρόνο!!). Δηλαδή το 1/3 δεν περιέρχεται ολόκληρο στον Δήμο μας.
Σημειώνεται ότι το 2025 οι προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων στο λιμάνι μας υπερέβησαν σε αριθμό τις (450) και οι αποβιβασθέντες τουρίστες υπερέβησαν τις 250.000.
Και όμως το Λιμενικό Ταμείο που ανήκει και διατηρείται από τον Δήμο Ρόδου εξακολουθεί να φροντίζει την καθαριότητα και την εύρυθμη λειτουργία του τουριστικού λιμένα που χρησιμοποιούν τα κρουαζιερόπλοια.
Δυστυχώς οι μέχρι τώρα “αντιδράσεις’’ των τοπικών αρχών αλλά και των βουλευτών μας στα όσα απαράδεκτα και άδικα συμβαίνουν υπήρξαν χλιαρές και υποτονικές (προφανώς για να τηρηθούν τα προσχήματα), η δε περίφημη συγκέντρωση στην πλατεία του Δημαρχείου ήταν απογοητευτική έως και ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΗ, προφανώς διότι οργανώθηκε χωρίς προγραμματισμό και συντονισμό. Απλά έγινε για να γίνει!
Η διαμαρτυρία ή η κραυγή ορισμένων ανθρώπων στο ΤΙΚ-ΤΟΚ ή σε άλλες πλατφόρμες του INTERNET δεν μπορεί να έχει αποτελέσματα ούτε η τακτική να μην δυσαρεστήσουμε το Κράτος των Αθηνών εξυπηρετεί τα συμφέροντα του νησιού μας, αφού διαχρονικά κάθε φορά που πρόκειται να εξαγγελθεί κάποιο μέτρο κοινωνικής ανακούφισης ή τόνωσης της επιχειρηματικότητας (Βλέπε αναπτυξιακό Νόμο), η Ρόδος μονίμως εξαιρείται, διότι αντιμετωπίζεται μόνιμα ως μία αγελάδα η οποία σαν μοναδικό προορισμό έχει να συνεισφέρει τεράστια ποσά στον Κρατικό Προϋπολογισμό (τα οποία δυστυχώς επενδύονται και χρησιμοποιούνται σε άλλες περιοχές πλην της Δωδεκανήσου).
Πιστεύω ότι θα πρέπει να οργανωθεί η αντίδρασή μας στην αδικία που συνεχίζεται με κινητοποιήσεις από τους τοπικούς ηγέτες και τους βουλευτές ώστε να ενεργοποιηθούν ΟΛΕΣ οι κοινωνικές ομάδες ακόμα και οι μαθητές των σχολείων αφού οι μοναχικές και υποτονικές φωνούλες φθάνουν σε “ώτα μη ακουόντων’’.
Η συνεχιζόμενη άνιση κρατική μεταχείριση της Ρόδου θα πρέπει επιτέλους να σταματήσει όχι μόνο γιατί αυτό επιβάλλει η κοινωνική δικαιοσύνη και η ανταπόδοση, αλλά και για τον πρόσθετο λόγο ότι υπάρχει ο κίνδυνος η “αγελάδα’’ που λέγεται Ρόδος να έχει την τύχη που είχε το γαϊδούρι του Ναστραντίν Χότζα που πέθανε όταν είχε συνήθισε να μην… τρώει!!!
