• Τι γίνεται στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου • Σε ένα τμήμα 1000 φοιτητών, πάνε για διαγραφή περί τους 500 • Καθυστερούν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, όσοι φοιτητές εργάζονται
«Ανάσα» στους φοιτητές που δυσκολεύονται να πάρουν τα πτυχία τους κι έχουν ξεπεράσει το ανώτατο όριο φοίτησης δίνει νέα ρύθμιση που θα καταθέσει στη Βουλή το υπουργείο Παιδείας, προκειμένου να περιοριστούν οι αδικίες του ‘νόμου Κεραμέως’ για τις διαγραφές των φοιτητών.
Με την νέα ρύθμιση θα γίνει διάκριση μεταξύ ενεργών και ανενεργών φοιτητών και θα δοθεί η ευκαιρία σε όσους έχουν δείξει ότι προσπαθούν και συμμετέχουν με κάποιο τρόπο σε διάφορες υποχρεώσεις φοίτησης να αποφοιτήσουν.
Επίσης, θα υπάρχει μέριμνα για όσους φοιτητές αποδεδειγμένα εργάζονται, έχουν οικονομικές δυσκολίες, προβλήματα υγείας ή αναπηρίες, αντιμετωπίζουν προβλήματα οικογενειακά (υγείας κ.ά.) ή έχουν αθλητικές υποχρεώσεις κ.λπ.
Η νέα ρύθμιση θα αφορά στη διάκριση ενεργών και ανενεργών εγγεγραμμένων με κριτήρια όπως η συμμετοχή τους σε εξετάσεις, σε εργασίες και πρακτική άσκηση, καθώς και οι μονάδες ECTS που απομένουν για τη λήψη πτυχίου. «Σε αυτούς που προσπαθούν πρέπει να δώσουμε μια δεύτερη ευκαιρία», δήλωσε η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη αλλά υπογράμμισε ταυτόχρονα ότι «κάποιος ο οποίος μπορεί να είναι εγγεγραμμένος 20 και 30 χρόνια και δεν έχει κανένα ενδιαφέρον πλέον να συνεχίσει τις σπουδές του, δεν μπορεί να επιβαρύνει τις λίστες του πανεπιστημίου».
Η υπουργός έλαβε υπόψη τις σοβαρές αντιδράσεις που υπάρχουν στην πανεπιστημιακή κοινότητα για το θέμα και τόνισε ότι (με νομοθετική ρύθμιση) θα διακρίνουμε τον ενεργό από τον ανενεργό φοιτητή. «Αυτή είναι μια πολύ σημαντική ποιοτική διάκριση, γιατί κάποιοι έχουν εμφανιστεί στα τελευταία δύο χρόνια σε εξετάσεις, έχουν πάει σε πρακτική, μπορεί να έχουν κάνει μια εργασία, μια έρευνα, μια διατριβή. Αυτό δείχνει ότι υπάρχει ενδιαφέρον να συνεχίσουν ή έχουν συγκεντρώσει ένα πολύ σημαντικό ποσοστό των μονάδων ECTS. Σε αυτούς οφείλουμε να δώσουμε μια δεύτερη ευκαιρία και βέβαια υπάρχει μια ειδική κατηγορία που είναι οι εργαζόμενοι ή τα άτομα με αναπηρία, άτομα που αντικειμενικά έχουν λόγο ασθενείας ή στην οικογένεια τους μπορεί να υπάρχει ένας πολύ σοβαρός λόγος ασθένειας. Νομίζω ότι με αυτές τις διαβεβαιώσεις έχουμε από τη μία τη δεδηλωμένη πρόθεσή μας να τελειώσουμε με αυτό το θέμα των ανενεργών φοιτητών, αλλά επίσης να δώσουμε και μια ευκαιρία στους ανθρώπους οι οποίοι πράγματι προσπαθούν, είναι εκεί, είναι παρούσες και παρόντες και λένε ότι θέλω μια δεύτερη ευκαιρία, αλλά αυτή δεν μπορεί προφανώς να δοθεί χωρίς προϋποθέσεις, γιατί θα αδικήσει και αυτούς οι οποίοι παρίστανται, συμμετέχουν, κάνουν όλα αυτά τα οποία καθιστούν την πανεπιστημιακή ζωή τόσο ζωτικής σημασίας».
ΟΙ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ
Αρχικώς, υπήρχαν εισηγήσεις για τη διαγραφή των 333.795 φοιτητών που ξεπέρασαν το ανώτατο όριο φοίτησης. Το σύνολο των εγγεγραμμένων φοιτητών, σύμφωνα με στοιχεία του ακαδημαϊκού έτους 2022-23, στα προπτυχιακά τμήματα ήταν 695.000, ενώ οι ενεργοί φοιτητές είναι 350.000.
Τα υψηλότερα ποσοστά είναι στα παλαιότερα πανεπιστήμια, με το ΕΚΠΑ να καταγράφει το 59,9% των φοιτητών του ως αιώνιους και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο το 58,7%.
Αντίστοιχα, το χαμηλότερο ποσοστό αιώνιων φοιτητών έχει η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών με 21,7%.
Οι πρυτάνεις υποστηρίζουν πως δεν µπορεί να παραγνωριστεί η κρίσιµη διαφορά που υπάρχει ανάµεσα σε εκείνους που είναι ανενεργοί και σε εκείνους που αγωνίζονται για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Με βάση αυτό το επιχείρηµα πρότειναν να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες και να αντιµετωπιστεί το σοβαρό αυτό ζήτηµα µε κοινωνική ευαισθησία.
ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ ΚΕΡΑΜΕΩΣ
Ο ν. 4957/2022, αποκαλούμενος και ως «νόμος Κεραμέως», στο άρθρο 76 αναφέρεται στην ανώτατη διάρκεια φοίτησης και στη δυνατότητα μερικής φοίτησης. Ειδικότερα, ορίζει ότι η ανώτατη διάρκεια φοίτησης για τα προγράμματα σπουδών διάρκειας 4 ετών είναι τα 6 έτη και για τα 5ετή προγράμματα τα 8 έτη. Μετά από τη συμπλήρωση της ανώτατης διάρκειας φοίτησης, ο νόμος αναφέρει ότι «το Διοικητικό Συμβούλιο του Τμήματος εκδίδει πράξη διαγραφής».
Η εξαίρεση από τα παραπάνω που προβλέπει ο νόμος, αφορά «σοβαρούς λόγους υγείας που ανάγονται στο πρόσωπο του φοιτητή ή στο πρόσωπο συγγενούς πρώτου βαθμού εξ αίματος ή συζύγου ή προσώπου με το οποίο ο φοιτητής έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης».
Όσον αφορά στη μερική φοίτηση, το δικαίωμα αυτό, που συνεπάγεται έως και διπλασιασμό του πραγματικού χρόνου φοίτησης -αφού κάθε εξάμηνο μερικής φοίτησης προσμετράται ως μισό ακαδημαϊκό εξάμηνο-, έχουν οι φοιτητές που αποδεδειγμένα εργάζονται τουλάχιστον είκοσι ώρες την εβδομάδα, οι φοιτητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς επίσης και οι φοιτητές που είναι παράλληλα αθλητές, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα στους φοιτητές που το επιθυμούν και δεν έχουν υπερβεί το ανώτατο όριο φοίτησης, να διακόψουν τις σπουδές τους, από ένα εξάμηνο έως το πολύ για 2 χρόνια. Σε αυτή την περίπτωση, αναστέλλεται κατά τον χρόνο διακοπής της φοίτησης η φοιτητική ιδιότητα και δεν επιτρέπεται η συμμετοχή σε καμία εκπαιδευτική διαδικασία.
Η εφαρμογή των παραπάνω επαφίεται στα ΑΕΙ, τα οποία, με τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας τους το κάθε ένα, ορίζουν τις λεπτομέρειες, τις προϋποθέσεις και τα δικαιολογητικά για τα παραπάνω. Επιπλέον, εκ του νόμου αρμόδιος για την εφαρμογή του νόμου είναι ο πρόεδρος του κάθε τμήματος και για την «εποπτεία της σωστής εφαρμογής», είναι ο κοσμήτορας της κάθε Σχολής.
Όσον αφορά στην περίπτωση που δεν εφαρμοστεί ο νόμος, ξεκαθαρίζεται ότι «η μη εφαρμογή συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα και λαμβάνεται υπόψη για την έκδοση της απόφασης κατανομής της τακτικής δημόσιας επιχορήγησης» του πανεπιστημίου.
Η ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ
Το θέμα κλήθηκε να σχολιάσει στην ‘δημοκρατική, η πρόεδρος του Συλλόγου Διοικητικού και Ερευνητικού Προσωπικού του Πανεπιστημίου Αιγαίου κα Τίνα Ζορμπαλά, η οποία τόνισε τα εξής:
«Το θέμα με την διαγραφή των ‘αιωνίων’ φοιτητών στα ελληνικά πανεπιστήμια, δεν ξεκινάει τώρα, ούτε από το 2011 με το Νόμο Διαμαντοπούλου. Ξεκίνησε με το Ν.815/1978 όπου η τότε κυβέρνηση, έθεσε το ζήτημα. Μετά από κινητοποιήσεις που έλαβαν χώρα και πιέσεις, ο νόμος καταργήθηκε. Το ζήτημα επανέρχεται με το νόμο Διαμαντοπούλου ενώ τώρα, τέθηκε και πάλι στο τραπέζι, με το νόμο Κεραμέως. Όσοι φοιτητές και φοιτήτριες έχουν εγγραφεί πριν το 2016, είτε χρωστάνε ένα μάθημα, είτε παραπάνω, θα πρέπει να διαγραφούν. Αυτό βέβαια, έχει δημιουργήσει πολύ μεγάλη αναστάτωση, όχι μόνο στους φοιτητές οι οποίοι έχουν κινητοποιηθεί εδώ και καιρό, αλλά και στους πρυτάνεις, στα τμήματα κ.ο.κ. γιατί ξέρουν ότι εάν εφαρμοστεί, θα έχει επιπτώσεις στα πανεπιστήμια αλλά και στους φοιτητές οι οποίοι, είτε μπορεί να μην είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν οικονομικά για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, είτε εργάζονται και δεν έχουν πολύ χρόνο να αφιερώσουν. Αυτοί είναι οι βασικοί λόγοι που πάρα πολλά παιδιά δεν μπορούν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους μέσα στο χρονικό διάστημα που προβλέπεται. Μην ξεχνάτε ότι στα περισσότερα τμήματα, ο μέσος όρος σπουδών είναι 5-6 χρόνια (όταν πρόκειται για 4ετείς σπουδές). Σκεφτείτε ότι από ολόκληρο τον φοιτητικό πληθυσμό της χώρας που φοιτούν σε δημόσια πανεπιστήμια, να μειωθούν μέσα σε μια μέρα κατά το 1/3. Θέλω ωστόσο να σημειώσω για τους φοιτητές που φοιτούν πάνω από τα τέσσερα χρόνια, ότι δεν κοστίζουν τίποτα στο ελληνικό δημόσιο και στα πανεπιστήμια. Για να καταλάβετε, δεν έχουν ούτε φοιτητικό πάσο, ούτε λαμβάνουν βιβλία, ούτε επιτρέπεται να έχουν σίτιση. Οι περισσότεροι από αυτούς τους φοιτητές, εργάζονται επειδή έχουν ανάγκη να εργαστούν.
Κι εμείς, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου που βρισκόμαστε σε νησιωτική περιοχή, γνωρίζουμε ότι οι φοιτητές μας, σε πολύ μεγάλο βαθμό, απασχολούνται σε διάφορες θέσεις εργασίας, στα νησιά μας. Είναι φυσικό, λοιπόν, να μην έχουν την ευχέρεια χρόνου να αφοσιωθούν απόλυτα στις σπουδές τους.
Να σημειώσουμε ότι οι πρόεδροι από όλα τα Τμήματα Μαθηματικών των πανεπιστημίων της Ελλάδας, εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση ζητώντας να μην εφαρμοστεί αυτό το μέτρο των διαγραφών, καθώς σημαίνει τεράστια απώλεια φοιτητικού πληθυσμού. Επιπλέον, πολλά παιδιά που είναι κοντά στην απόκτηση του πτυχίου τους, θα το χάσουν και θα αναγκαστούν να στραφούν σε ιδιωτικά πανεπιστήμια. Π.χ. το Τμήμα στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου στην Σάμο, από τους 900 φοιτητές, θα διαγραφούν περί τους 600 (!)
Είναι λυπηρό, λοιπόν, να παρουσιάζεται μια εικόνα τελείως παραπλανητική. Εν τέλει, θα έλεγα ότι είναι συκοφαντικός και απαξιωτικός αυτός ο χαρακτηρισμός προς τους φοιτητές –όσοι είναι και εργαζόμενοι, οι οποίοι προσπαθούν να πληρώσουν τα δίδακτρα και να επιβιώσουν και, βεβαίως, να πάρουν ένα πτυχίο και αν θέλουν, να συνεχίσουν για μεταπτυχιακούς τίτλους. Γι αυτό και καθυστερούν τις σπουδές τους, χρωστάνε κάποια μαθήματα κ.λπ.» -τόνισε χαρακτηριστικά η κα Ζορμπαλά.
