• O Γέροντας της Ιεράς Μονής Πανορμίτη Σύμης μιλάει στη «δ» για το πνευματικό καταφύγιο, τις προκλήσεις της εποχής, τα τάματα στον Αρχάγγελο Μιχαήλ, την μοναστική παράδοση, το δικό του χρέος • «Οποιος έρθει μία φορά, πάντα επιστρέφει»
Η Ιερά Μονή του Πανορμίτη, ένα από τα πιο εμβληματικά προσκυνήματα του Αιγαίου, αποτελεί για αιώνες πνευματικό καταφύγιο για χιλιάδες πιστούς που φτάνουν στη Σύμη για να γονατίσουν μπροστά στον Ταξιάρχη Μιχαήλ-Πανορμίτη. Σε μία εποχή έντονων κοινωνικών και τεχνολογικών μεταβολών, η Μονή παραμένει ένας φάρος πίστης και ελπίδας.
Μέσα σε αυτό το ιερό καταφύγιο, ο ηγούμενος Αρχιμανδρίτης Αντώνιος Πατρός δεν είναι απλώς πνευματικός καθοδηγητής. Είναι φύλακας παράδοσης, συνοδοιπόρος της ανθρώπινης αγωνίας και μαρτυρία ζώσας πίστης. Με λόγο βαθύ, ταπεινό και φωτισμένο, μας ανοίγει την καρδιά του και μοιράζεται σκέψεις που υπερβαίνουν το φθαρτό και αγγίζουν το αιώνιο.
Η συνέντευξη σήμερα στη «δ» που ακολουθεί δεν είναι απλώς μία συνομιλία. Είναι μια πρόσκληση σε εσωτερική περισυλλογή. Μια υπόμνηση ότι, ακόμα και σε έναν κόσμο που αλλάζει, υπάρχει πάντα ένα σταθερό φως – και αυτό το φως κατοικεί στον Πανορμίτη.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
• Γέροντα, ποια είναι η πνευματική αποστολή της Ιεράς Μονής Πανορμίτη στη σύγχρονη εποχή;
Σε μία εποχή κα Παμπρή που χαρακτηρίζεται από κοσμοϊστορικές εξελίξεις στους χώρους της τεχνολογίας και της εν γένει επιστήμης, και ταυτόχρονα μαστίζεται από πολέμους, θλίψεις και βάσανα, η αγγελοφρούρητη Μονή του Πανορμίτου είναι ένας τόπος βιώσεως της ζωντανής παρουσίας του Αρχαγγέλου. Είναι ένας φάρος ελπίδας, που φωτίζει τον κόσμο. Είναι μία υπενθύμιση ότι, όσα και να καταφέρουμε σε επίπεδο υλικό, την πραγματική πληρότητα μόνο ο Θεός μπορεί να την δώσει.
• Πώς διαχειρίζεται η Ιερά Μονή τις προκλήσεις της εποχής, όπως η τουριστικοποίηση των προσκυνημάτων ή η πνευματική αποξένωση πολλών ανθρώπων;
Οι πειρασμοί των καιρών μας είναι όντως πολλοί, και η τουριστικοποίηση των ιερών μας προσκυνημάτων είναι ένας από αυτούς· γεγονός που μας θλίβει βαθύτατα και μας καλεί επιτακτικά να προστατέψουμε τον πνευματικό χαρακτήρα όσων παραλάβαμε και θα παραδώσουμε στις επόμενες γενεές. Η αθρόα προσέλευση των προσκυνητών κατά την άφιξη των πλοίων στο λιμάνι της Μονής συνοδεύεται, πολλές φορές, από οχλαγωγία, που είναι κάτι λογικό. Κατά τον απόπλου και του τελευταίου καραβιού το μεσημέρι, η Μονή μεταμορφώνεται σε τόπο ησυχίας· στοιχείο απαραίτητο της μοναχικής ζωής.
• Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ του Πανορμίτη είναι ένα από τα πιο ισχυρά προσκυνήματα του Αιγαίου. Ποιο είναι το μήνυμα που πιστεύετε ότι μεταφέρει στον σημερινό προσκυνητή και πόσο εύκολο είναι να διατηρηθεί η μοναστική παράδοση της Μονής στον 21ο αιώνα, μέσα σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία;
Ο δυναμισμός που διέπει το όνομα της Ιεράς Μονής συνοδεύεται από το βάρος της ευθύνης που έχουμε όσοι διακονούμε εδώ. Η παράδοση, που φθάνει σε εμάς μέσα από τους αιώνες, είναι πολύ σημαντικό να διαφυλαχθεί και αποτελεί κύριο μέλημά μας. Ωστόσο, η πολιτισμική εξέλιξη δεν αποτελεί απειλή για την παράδοση· η παράδοση είναι αυτή που διαμορφώνει τον χαρακτήρα της εξέλιξης. Κάθε ευσεβής ψυχή που επισκέπτεται το μοναστήρι του Πανορμίτου διαλέγεται με την παράδοση που υπάρχει εδώ και, όταν θα φύγει για να επιστρέψει στον αγώνα της ζωής, παίρνει μαζί της αυτόν τον καρπό, που οφείλει να καλλιεργήσει. Το σημαντικό είναι ότι όποιος έρθει μία φορά, πάντα επιστρέφει.
• Ποιες είναι οι μεγαλύτερες πνευματικές ανάγκες που βλέπετε στους ανθρώπους που επισκέπτονται τη Μονή;
Η μεγαλύτερη ανάγκη των ανθρώπων είναι η χάρη του Θεού. Αυτό ζητούν: την ηρεμία της ψυχής τους, που μόνο ο Θεός μπορεί να τους δώσει. Παίρνουν δύναμη και αντιμετωπίζουν την καθημερινότητα.
• Ο Πανορμίτης είναι γνωστός και για τα τάματα που στέλνουν από όλο τον κόσμο. Ποια είναι η πιο συγκινητική εμπειρία που έχετε βιώσει σχετικά με αυτό το φαινόμενο;
Όλες οι περιπτώσεις από τα τάματα είναι ιδιαίτερες και ξεχωριστές. Χαρακτηριστικά, θα σας αναφέρω δύο. Μετά την παραλαβή ενός τάματος από την Κρήτη, θέλησα να ενημερώσω την αποστολέα για την άφιξή του. Όταν της είπα ότι ήρθε το τάμα της, μου απάντησε με πίστη και δυναμισμό: «Δεν είχα καμία αμφιβολία ότι θα ερχόταν· έχω στείλει άλλα δύο και ήρθαν». Τι μπορεί να πει κανείς σ’ αυτή τη γυναίκα; Και άλλη μία περίπτωση: κάποιος προσκυνητής ήρθε και μας περιέγραψε πως, σε μία παραλία της Κέας γεμάτη από πλαστικά μπουκάλια, ένα από αυτά έβγαζε μία λάμψη. Η λάμψη προερχόταν από ένα νόμισμα, το οποίο βρισκόταν μέσα στο μπουκάλι και προοριζόταν για να ανάψουμε ένα κερί για τον άνθρωπο που το έστειλε· μαζί υπήρχαν και μερικά σπυριά λιβάνι για τη Χάρη Του. Κερί και λιβάνι, λοιπόν –και πίστη, μεγάλη πίστη– περιέχουν τα τάματα στον Πανορμίτη.
• Γέροντα ποιος είναι ο αριθμός της αδελφότητας της Μονής και ποιο είναι το προσωπικό σας όραμα για τη Μονή Πανορμίτη τα επόμενα χρόνια;
Με τη χάρη του Αρχαγγέλου, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έντονος ζήλος από νέους ανθρώπους να ασπασθούν το ιερό ράσο και τη μοναχική ζωή. Αυτό δεν είναι έργο δικό μας· ο Πανορμίτης είναι ο Ηγούμενος εδώ, κι Εκείνος κανονίζει, φροντίζει και οδηγεί το παρόν και το μέλλον της Μονής. Με την ευχή και την ευλογία του Σεβασμιοτάτου Ποιμενάρχου μας, κ. Χρυσοστόμου, πορευόμαστε και προσευχόμαστε για το καλύτερο.
• Και μία πιο προσωπική ερώτηση, ποια ήταν η στιγμή ή η εμπειρία στη ζωή σας που σας οδήγησε οριστικά να αφιερωθείτε στον Θεό και να ακολουθήσετε τον μοναστικό δρόμο, ποιος, τι σας ενέπνευσε;
Από τότε που θυμάμαι τον κόσμο, το μόνο που ήθελα ήταν να γίνω ιερέας. Είναι κάτι για το οποίο δεν μπορώ να μιλήσω· τα λόγια είναι περιττά για εκείνα που μας υπερβαίνουν.
