• Ιδρυσε τον Σύλλογο Βυζαντινής Μουσικής «Ιωάννης ο Δαμασκηνός» αφήνοντας τεράστια παρακαταθήκη στην Αυστραλία αλλά και στην ψαλτική • Το 1987 του απονεμήθηκε η ευαρέσκεια του Οικουμενικού Πατριαρχείου και το 1996 τιμήθηκε από τον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας Στυλιανό με το οφφίκιο του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας
Η Αδελαΐδα της Αυστραλίας αποχαιρέτησε έναν σπουδαίο Έλληνα. Η Ρόδος αποχαιρετά έναν δικό της άνθρωπο. Ο Ηλίας Φραγκούλης, πρωτοψάλτης, δάσκαλος, εργάτης της πίστης και της παράδοσης, έφυγε πλήρης ημερών, αφήνοντας πίσω του ένα βαθύ αποτύπωμα.
Ένας άνθρωπος που υπηρέτησε με συνέπεια το κοινό καλό, την Εκκλησία και την κοινότητά του. Ένας Ροδίτης που, αν και έζησε την περισσότερη ζωή του μακριά από το νησί, δεν το ξέχασε ποτέ.
Ο Ηλίας Φραγκούλης γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1929 στην Παλιά Πόλη της Ρόδου. Παιδί δύσκολων καιρών, έζησε τα χρόνια της Κατοχής και τις στερήσεις τους, αλλά η φλόγα της μουσικής άναψε νωρίς μέσα του.
Η μητέρα του, με τη γλυκιά και εκφραστική φωνή της, του μετέδωσε την πρώτη συγκίνηση του τραγουδιού, την πρώτη επαφή με την παράδοση.
«Η γλυκύτητα και η εκφραστικότητα της φωνής της με συνεπήραν κάθε φορά που την άκουγα», είχε πει σε παλαιότερη αφήγησή του.
Σε ηλικία μόλις 15 ετών απέκτησε το δίπλωμα της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής Ρόδου με βαθμό “Άριστα”, μαθητεύοντας δίπλα στον μεγάλο δάσκαλο Ιωάννη Καστρουνή. Αμέσως άρχισε να ψάλλει στους Αγίους Αναργύρους και αργότερα στον Άγιο Παντελεήμονα της Παλιάς Πόλης.
Τα παιδικά του χρόνια, όμως, δεν ήταν μόνο γεμάτα μουσική, αλλά και κινδύνους. Το 1944, εν μέσω της γερμανικής κατοχής, διέφυγε μαζί με άλλους προς τα τουρκικά παράλια με μία βάρκα που έμπαζε νερά. Δύο μέρες και μία νύχτα σε έναν βράχο, χωρίς φαγητό ή νερό, πριν τους διασώσει άλλη βάρκα. Έζησε, αλλά δεν ξέχασε ποτέ: «Η ζωή μου σώθηκε κυριολεκτικά μες τη θάλασσα, αλλά η ψυχή μου έμεινε δεμένη με τη Ρόδο».
Το 1955, αποδέχεται την πρόσκληση της αδελφής του και μεταναστεύει στην Αδελαΐδα. Το ταξίδι αυτό έγινε με πόνο και ελπίδα. Άφηνε πίσω του τους γονείς, τα αδέλφια και τις μνήμες του νησιού, για να χτίσει μία νέα ζωή όχι για τον ίδιο, αλλά για να στηρίξει την οικογένειά του στη Ρόδο.
Οι πρώτες μέρες ήταν σκληρές. Ο πρώτος του εργοδότης τον διέταξε να φορτώνει παντζούρια σε φορτηγό οικοδομής. «Ένιωσα να γκρεμίζονται όλα μέσα μου», είχε πει. Αλλά δεν λύγισε. Το πρώτο του Κυριακάτικο πρωινό στην Αδελαΐδα τον βρήκε στην εκκλησία των Ταξιαρχών, όπου προσφέρθηκε να ψάλλει. Από το 1955 έως το 1960 υπηρέτησε εκεί ως βοηθός ψάλτης, αφιλοκερδώς, με ευγνωμοσύνη.
Τεράστιο το έργο του στην Ομογένεια
Ο Ηλίας Φραγκούλης υπήρξε για δεκαετίες αναπόσπαστο κομμάτι της εκκλησιαστικής ζωής στην Αδελαΐδα, είτε ως ψάλτης, είτε ως δάσκαλος, είτε ως εμπνευστής.
Από τους Ταξιάρχες, στον Προφήτη Ηλία Norwood, στον Άγιο Αντώνιο στην Prospect και στον Άγιο Γεώργιο Thebarton, η φωνή του κόσμησε τους ιερούς ναούς της πόλης. Ίδρυσε χορωδίες με νέους και νέες, ηχογράφησε τη Θεία Λειτουργία σε βινύλιο, δίδαξε, ενέπνευσε και στήριξε.
Το 1994 ιδρύει τον Σύλλογο Βυζαντινής Μουσικής «Ιωάννης ο Δαμασκηνός», που αποτέλεσε κοιτίδα καλλιέργειας της ψαλτικής και της μουσικής παιδείας. Με πάνω από 35 συναυλίες, πολιτιστικές εκδηλώσεις και συνεχή παρουσία στην κοινότητα, ο Σύλλογος αποτέλεσε το σπουδαιότερο έργο ζωής του.
«Δεν πήγα στην Αυστραλία για να ξεχάσω την πατρίδα. Πήγα για να την κρατήσω ζωντανή μέσα μου. Και αν γίνεται, να την μεταδώσω και στους άλλους».
Η τιμή και η αναγνώριση
Το 1987 του απονεμήθηκε η ευαρέσκεια του Οικουμενικού Πατριαρχείου και το 1996 τιμήθηκε από τον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας Στυλιανό με το οφφίκιο του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας. Ήταν η ύψιστη αναγνώριση μιας ζωής ταγμένης στο λειτουργικό και μουσικό έργο της Εκκλησίας.
Οικογένεια, ταπεινότητα και παρακαταθήκη
Το 1960 παντρεύτηκε την εκλεκτή της ζωής του, την Γκρέις Μπαριάνου, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά και πέντε εγγόνια. Παρά τις πολλές του υποχρεώσεις, η οικογένεια υπήρξε πάντα στο επίκεντρο.
«Η απουσία μου από το σπίτι ήταν θυσία που η γυναίκα και τα παιδιά μου σήκωσαν με καρτερία. Σε αυτούς χρωστώ την καρδιά μου».
Δεν ήταν ποτέ άνθρωπος της προβολής. Ήταν άνθρωπος του καθήκοντος. Δίδαξε ήθος, μετέδωσε τη γνώση του με γενναιοδωρία, και άφησε ένα έργο που θα μιλά για εκείνον όσο υπάρχουν φωνές που ψέλνουν.
Η Ρόδος δεν έφυγε ποτέ από μέσα του. Στις συζητήσεις, στα τραγούδια, στις διηγήσεις, στα δάκρυα. Μιλούσε για τις γειτονιές, τα σοκάκια, τη θάλασσα, σαν να μην είχαν περάσει δεκαετίες. Για τον Ηλία Φραγκούλη, η Ρόδος ήταν η φλόγα που δεν έσβησε ποτέ.
«Οποιον ύμνο και να ψάλλω, πάντα η Ρόδος είναι πίσω από τις λέξεις», είχε πει ο ίδιος.
Η Αδελαΐδα τον αποχαιρέτησε με τιμή και συγκίνηση. Η Ρόδος, τον θυμάται με περηφάνια. Οι μαθητές του συνεχίζουν, όπως εκείνος επιθυμούσε, να διακονούν τη Βυζαντινή μουσική με πίστη και ήθος.
