Οι παράνομες χωματερές “βόμβες”, έτοιμες για να εκραγούν

Σε ανωμοτί κατάθεση ενώπιον των ανακριτικών υπαλλήλων της ΠΥΡ ως ύποπτοι για παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας αλλά και για πρόκληση πυρκαγιάς από αμέλεια κλήθηκαν μετά από εντολή του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Ρόδου, ο Δήμαρχος Καμείρου κ Δ. Κρητικός και ο Αντιδήμαρχος κ Αγ. Παλλάς.
Αφορμή στάθηκε η μικρής, ευτυχώς, εκτάσεως πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στην παράνομη χωματερή της Σαλάκου, το Σάββατο 11 Σεπτεμβρίου.
Η φωτιά ξέσπασε στη χωματερή από άγνωστους μέχρι στιγμής λόγους και κατασβέστηκε από δυνάμεις της ΠΥΡ και της ΕΤΑΙΠΡΟΦΥΚΑ με τη συνδρομή και χωματουργικών μηχανημάτων του Δήμου Καμείρου.
Το εν λόγω περιστατικό επανέφερε στο προσκήνιο το σοβαρό ζήτημα των χωματερών που υπάρχει στη Ρόδο, αρκετές από τις οποίες λειτουργούν ακόμη, παρά τις προειδοποιήσεις και τα πρόστιμα της ΕΕ.
Βάσει νομοθεσίας θα έπρεπε ήδη να είχε κινηθεί με ευθύνη της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου η διαδικασία σφράγισης όλων των παράνομων χωματερών.
Αν και η προθεσμία για εξάλειψη των παράνομων χωματερών εξέπνευσε στις 16 Ιουλίου, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών στη χώρα λειτουργούν ακόμα 260 Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ).
Αυτό σημαίνει ότι μετά «την επίσκεψη» των ευρωπαίων ελεγκτών, η Κομισιόν θα κινήσει εκ νέου την διαδικασία προσφυγής κατά της Ελλάδας στο ΔΕΚ με αποτέλεσμα την επιβολή εφάπαξ προστίμου αρκετών εκατομμυρίων ευρώ, καθώς και υψηλότατα πρόστιμα αναδρομικής ισχύος για κάθε ημέρα λειτουργίας των μη αποκαταστημένων ΧΑΔΑ. Σημειώνεται ότι το ανώτατο πρόστιμο ανά ΧΑΔΑ ανέρχεται σε 34.000 ευρώ ημερησίως.
Το «κεφάλαιο» παράνομες χωματερές άνοιξε τυπικά το 2001 και τέσσερα χρόνια αργότερα το ΔΕΚ καταδίκασε την Ελλάδα για τη λειτουργία 1.125 ΧΑΔΑ και τη μη συμμόρφωση με τις οδηγίες που αφορούν στη διαχείριση στερεών αποβλήτων. Τώρα αιωρείται η απειλή νέων προστίμων, αφού πέντε χρόνια μετά οι παράνομες, επιβλαβείς και επικίνδυνες χωματερές εξακολουθούν να αποτελούν πραγματικότητα.
Όπως επισημαίνει το υπουργείο Εσωτερικών, το βασικότερο αγκάθι στη χωροθέτηση Χώρων Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ) είναι η αντίδραση των κατοίκων, η έλλειψη χρηματοδότησης και η απροθυμία των τοπικών παραγόντων να δυσαρεστήσουν τους ψηφοφόρους τους.
Τους τελευταίους μήνες ο υφυπουργός Εσωτερικών, Γ. Ντόλιος ξεκίνησε κύκλο εξατομικευμένων συναντήσεων με εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης και εμπλεκόμενους φορείς ώστε να επιλυθούν τα προβλήματα που εμποδίζουν την ολοκλήρωση των έργων διαχείρισης απορριμμάτων και να κλείσουν οι ΧΑΔΑ.
Από τις 3.036 παράνομες χωματερές που καταγράφηκαν μετά την ευρωκαταδίκη του 2005, οι 2.325 έχουν αποκατασταθεί, οι 452 είναι σε διαδικασία αποκατάστασης και 260 ακόμα λειτουργούν. Το πρόβλημα είναι εντονότερο στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, στην περιφέρεια Πελοποννήσου και στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Σε έκθεση που δημοσίευσε πρόσφατα, ο Συνήγορος του Πολίτη τονίζει ότι η εκπόνηση μελετών περιβαλλοντικής αποκατάστασης των ΧΑΔΑ καθυστερεί και ότι εντοπίζονται σημαντικά προβλήματα στην επιβολή των διοικητικών και ποινικών κυρώσεων στους υπεύθυνους δήμους.
Επιπλέον επισημαίνει ότι κατά τον σχεδιασμό διαχείρισης των στερεών αποβλήτων δεν τηρείται αυστηρά η νομοθεσία και, σε πολλές περιπτώσεις, δεν εξασφαλίζεται η έγκριση ή γνωμοδότηση όλων των συναρμόδιων φορέων.
Εκτός αυτού, κατά τη χωροθέτηση των νέων έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων δεν αξιολογούνται επαρκώς οι διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις.
Θυμίζουμε εξάλλου ότι η Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Ρόδου ολοκλήρωσε πρόσφατα ποινική προκαταρκτική εξέταση για τη διαπίστωση τυχόν τελέσεως ποινικά κολάσιμων πράξεων από πλευράς αιρετών των Δήμων Καμείρου, Αταβύρου, Αφάντου, Αρχαγγέλου, Λινδίων, Νότιας Ρόδου, Σύμης, Χάλκης, Καρπάθου, Κάσου, Πεταλούδων και Μεγίστης λόγω της συνεχιζόμενης λειτουργίας στα όρια τους αυθαίρετων χωματερών.
Όπως έχει αποκαλύψει η «δ» στον κ Εισαγγελέα έχει υποβληθεί έκθεση της ΠΥΡ για την λειτουργία παράνομων χωματερών στο νησί. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην έκθεση της ΠΥΡ παράνομες χωματερές εξακολουθούν να λειτουργούν:
– Στο δημοτικό διαμέρισμα Αρχαγγέλου και συγκεκριμένα στη θέση “Αίθωνας – Κάραβος- Ελαιώνας”.
– Στο δημοτικό διαμέρισμα Εμπωνας στη θέση “Σπηλάδια”.
– Στο δημοτικό διαμέρισμα Μανδρικού και στην ομώνυμη θέση.
– Στο Δήμο Αφάντου εντός των ορίων του δήμου στην θέση “Κριός”.
– Στο δημοτικό διαμέρισμα Αρχίπολης στην θέση “Πουλενού”.
– Στο Δήμο Καμείρου στα όρια του δημοτικού διαμερίσματος Σαλάκου και Διμυλιάς στην θέση “Φώτη Λιβάδι”, στα όρια του δημοτικού διαμερίσματος Σορωνής στη θέση “Ποταμός Πλατύς”, στο δημοτικό διαμέρισμα Καλαβάρδων και συγκεκριμένα στην θέση “Αγία Αννα”.
– Στο δημοτικό διαμέρισμα Φανών στην θέση “Κουτσόπερνο”, στο δημοτικό διαμέρισμα Απολλώνων στη θέση “Καρυώνα” .
– Στο Δήμο Λίνδου στην θέση “Φούρκες”.
– Στο Δήμο Νότιας Ρόδου στη θέση “Ποτήρου”
Oι αρμόδιοι της Πυροσβεστικής Yπηρεσίας Pόδου επισημαίνουν ότι οι 9 ανεξέλεγκτοι χώροι απόθεσης σκουπιδιών που λειτουργούν στο νησί της Pόδου παρά τις προειδοποιήσεις και σχετικές απαγορεύσεις αποτελούν βόμβες μεθανίου έτοιμες να εκραγούν.
Oι ανεξέλεγκτες χωματερές στο νησί λειτουργούν σε αντιπυρικές ζώνες δασικών εκτάσεων και σε τουριστικές περιοχές όπου ο κίνδυνος εξάπλωσης πυρκαγιάς είναι μεγάλος.