Bullying σε δημοτικό σχολείο της Ρόδου: Οταν το κράτος δικαίου κάνει πως δεν βλέπει

• Δύο χρόνια σιωπής, μία απάντηση χωρίς ευθύνη • Μετά από μήνες καταγγελιών, τραυματισμών και μετακίνησης δύο παιδιών, η Διεύθυνση  Εκπαίδευσης δηλώνει ότι «δεν υπήρξε αμέλεια» • Παραδέχεται μόνο αστοχίες και κακό συντονισμό. Κανείς δεν φταίει. Κανείς δεν απολογείται

Η σιωπή που τύλιξε για σχεδόν δύο χρόνια την υπόθεση σχολικού εκφοβισμού σε Δημοτικό Σχολείο στη Ρόδο, έσπασε επίσημα στις 10 Απριλίου 2025, όταν ο αναπληρωτής περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης κ. Ιωάννης Παπαδομαρκάκης παρενέβη ζητώντας εξηγήσεις από τη σχολική μονάδα και τη διοίκηση.
Η δημόσια καταγγελία για ακραίο bullying σε δίδυμα παιδιά Α’ και Β’ Δημοτικού και η αποκάλυψη της εφημερίδας «δημοκρατική» πίεσαν το σύστημα να κινηθεί. Η προσδοκία ήταν ότι επιτέλους θα υπάρξει φωνή, λογοδοσία, υπευθυνότητα.
Αυτό που τελικά έλαβε η μητέρα των παιδιών στις 28 Μαΐου ήταν μία απάντηση-πρότυπο διοικητικής αυτοπροστασίας. Το επίσημο έγγραφο, με αριθμό πρωτοκόλλου ΕΜΠ 557, δεν αναγνωρίζει ουσιαστικά καμία ευθύνη. Οι όροι που χρησιμοποιούνται – «κακός συντονισμός», «αστοχίες», «έλλειψη εσωτερικής ενημέρωσης» – επιχειρούν να εξηγήσουν τα ανεξήγητα χωρίς να κατονομάσουν τίποτα.
Αντί για ανάληψη ευθύνης, προβάλλεται ένα θολό μίγμα «τεχνικών σφαλμάτων», που ουσιαστικά αποπολιτικοποιεί το γεγονός ότι δύο μικρά παιδιά υπέστησαν συστηματική ψυχολογική και σωματική κακοποίηση εντός ενός θεσμού που όφειλε να τα προστατεύει.
Η Ρόδος είναι μία κοινωνία με παλμούς, με φωνή, με δεσμούς που κρατούν. Αλλά αυτή η ίδια κοινωνία αποδείχτηκε ανίκανη να προστατεύσει δύο μικρά παιδιά, που για περισσότερο από έναν χρόνο υπέστησαν εκφοβισμό, περιθωριοποίηση και – τελικά – εγκατάλειψη.
Το γεγονός ότι το bullying εκτυλίχθηκε σε ένα δημόσιο σχολείο, μέσα σε αίθουσες διδασκαλίας, δεν κάνει μόνο την υπόθεση πιο σοβαρή. Την κάνει και πιο ανησυχητική. Διότι, αν το σχολείο – ο κατ’ εξοχήν χώρος φροντίδας, ασφάλειας και καθοδήγησης – γίνεται πηγή τραύματος, τότε τι απομένει στο παιδί;
Η απάντηση που δόθηκε από τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης– η μοναδική επίσημη διοικητική τοποθέτηση έως σήμερα – ήταν σαν να γράφτηκε για να κλείσει την υπόθεση, όχι για να τη λύσει. Δεν υπάρχει καμία ανάληψη ευθύνης. Μόνο υπεκφυγές. Μόνο λεκτικά μαξιλάρια που επιχειρούν να αμβλύνουν τα γεγονότα.
Αναφέρει ότι η Υπηρεσία προχώρησε σε ενέργειες: διενεργήθηκε προκαταρκτική εξέταση, έγιναν επιτόπιες επισκέψεις, κατατέθηκαν αναφορές. Όμως, στο συμπέρασμα δηλώνεται πως δεν προκύπτει αμέλεια ή ολιγωρία από κανέναν εμπλεκόμενο. Υπήρξαν «αστοχίες», λέει, και «κακός συντονισμός». Οι όροι είναι διοικητικά αθώοι. Δεν έχουν φορτίο. Δεν αποδίδουν ευθύνη. Μόνο θολώνουν το κάδρο.
Όμως τα γεγονότα είναι συγκεκριμένα. Τα δίδυμα παιδιά, μαθητές της Α’ και Β’ Δημοτικού, άρχισαν να επιστρέφουν στο σπίτι τους τρομαγμένα. Η συμπεριφορά ενός συμμαθητή τους χαρακτηρίστηκε από απειλές, χυδαίους χαρακτηρισμούς και φράσεις όπως: «Ακόμα να πεθάνεις;», «Θέλεις να σε δείρω;», «Καλά να πάθεις». Όταν η μητέρα τους ζήτησε εξηγήσεις, η δασκάλα την καθησύχασε: «Το έχω υπό έλεγχο». Δεν το είχε. Ο διευθυντής, ενημερωμένος υποτίθεται, δεν παρενέβη ουσιαστικά ποτέ. Κανένας ψυχολόγος δεν επιστρατεύτηκε, καμία διαδικασία δεν ενεργοποιήθηκε. Αντί να προστατευτούν τα παιδιά, η κατάσταση συνεχίστηκε – και επιδεινώθηκε.
Τον Απρίλιο του 2024, ένα από τα παιδιά τραυματίστηκε στον καρπό μετά από σπρώξιμο. Το σχολείο δεν ενημέρωσε κανέναν. Η μητέρα το παρατήρησε μόνη της. Μετά από εξέταση, διαπιστώθηκε ράγισμα. Το παιδί φόρεσε νάρθηκα επί 20 ημέρες. Η δασκάλα, όταν το έμαθε, φέρεται να ρώτησε αδιάφορα: «Α, τελικά ήταν ραγισμένο;».
Τον Ιούνιο, πραγματοποιήθηκε συνάντηση στο σχολείο παρουσία όλων των εμπλεκόμενων. Κι όμως, σύμφωνα με την καταγγελία της μητέρας, δεν αναφέρθηκε τίποτα. Ο διευθυντής, σύμφωνα με τα καταγγελλόμενα, αστειεύτηκε προτείνοντας «να πάνε όλοι μαζί για μπάνιο».
Το φθινόπωρο του 2024, τα παιδιά ξεκινούν τη Β’ Δημοτικού. Νέα δασκάλα, ίδια προβλήματα. Πάλι περιθωριοποίηση, πάλι απειλές, πάλι απόρριψη. Το ένα παιδί κατηγορείται άδικα για χυδαίο σημείωμα που βρέθηκε στην τάξη. Ζητείται γραφολογικός έλεγχος. Τελικά αποδεικνύεται ότι δεν ήταν δικό του. Η δασκάλα το παραδέχεται – αλλά η διόρθωση δεν γίνεται ποτέ δημόσια. Η τάξη δεν ενημερώνεται. Η φήμη του παιδιού δεν αποκαθίσταται. Η ντροπή μένει.
Το ένα παιδί αρχίζει να παρουσιάζει έντονες ψυχοσωματικές αντιδράσεις: σπασμούς, πόνους, κρίσεις άγχους. Μεταφέρεται στο Παίδων. Οι γιατροί δεν βρίσκουν οργανική αιτία. Ήταν ψυχικό. Το δεύτερο παιδί αρχίζει να ψευδίζει, να αποσύρεται, να φοβάται το σχολείο. Δεν είναι μαθησιακή αδυναμία. Είναι φόβος. Είναι εξάντληση.
Και όταν η μητέρα ζητά να δει το σημείωμα – το αποδεικτικό στοιχείο – ο διευθυντής της απαντά: «Το κατέστρεψα. Ήταν αντιπαιδαγωγικό να το κρατάω». Έτσι, χάθηκε το μοναδικό τεκμήριο που μπορούσε να αποδείξει την αθωότητα του παιδιού της.
Τον Δεκέμβριο του 2024, η οικογένεια παίρνει τη μεγάλη απόφαση: μεταγραφή. Τα παιδιά αλλάζουν σχολείο. Στο νέο τους περιβάλλον, χρειάζονται μήνες να ξαναμιλήσουν, να αισθανθούν ασφαλή, να αποκτήσουν ξανά εμπιστοσύνη. Η προσαρμογή δεν ήταν εύκολη. Ήταν, όμως, σωτήρια.
Και τότε έρχεται η επίσημη απάντηση. Όχι για να τα δικαιώσει. Αλλά για να τα αποσιωπήσει.
Η απάντηση της Διεύθυνσης δεν λέει τίποτα για το τραύμα των παιδιών. Δεν λέει τίποτα για τη χαμένη εμπιστοσύνη, για τη χαμένη χρονιά, για τις χαμένες παιδικές στιγμές. Δεν απαντά για το σημείωμα που καταστράφηκε, για το ράγισμα που δεν αναφέρθηκε, για το bullying που καταγράφηκε 25 φορές σε βιβλίο σχολικής ζωής – αλλά δεν συζητήθηκε ποτέ επίσημα. Το μόνο που κάνει είναι να μοιράζει τη θολή ευθύνη στο «σύστημα», να υπόσχεται «βελτίωση της εσωτερικής επικοινωνίας», και να επιπλήττει – απαλά – τους εμπλεκόμενους.
Το πιο προκλητικό σημείο είναι η απόπειρα αντιστροφής της ευθύνης. Η μητέρα, που τόλμησε να μιλήσει, κατηγορείται εμμέσως για καθυστέρηση. Η επιστολή τονίζει πως «η μεγάλη καθυστέρηση στην ενημέρωσή μας δεν λειτούργησε θετικά». Δηλαδή, το θύμα μετατρέπεται σε ύποπτο αμέλειας.
Η απάντηση αυτή δεν είναι απλώς ανεπαρκής. Είναι προσβολή. Όχι μόνο προς την οικογένεια που τόλμησε να καταγγείλει. Αλλά προς κάθε παιδί που περιμένει από το σχολείο να είναι καταφύγιο. Προς κάθε γονιό που ελπίζει ότι αν κάτι πάει στραβά, το κράτος θα σταθεί δίπλα του – όχι απέναντί του.
Αν αυτό είναι το πρόσωπο της δημόσιας εκπαίδευσης σε ώρα κρίσης, τότε το σύστημα χρειάζεται επανεκκίνηση. Όχι απλώς διοικητική ανασκόπηση. Αλλά βαθιά, ουσιαστική μεταρρύθμιση, που θα ξεκινά από το αυτονόητο: το παιδί προηγείται.
Γιατί αν δεν μπορείς να προστατέψεις ένα παιδί επτά ετών από καθημερινό εκφοβισμό, αν δεν μπορείς να του αποκαταστήσεις την τιμή, αν δεν μπορείς να παραδεχτείς ότι έσφαλες – τότε δεν είσαι εκπαιδευτικός. Είσαι απλώς θεματοφύλακας ενός μηχανισμού που λειτουργεί για να αυτοσυντηρείται.
Η απάντηση της διοίκησης μπορεί να έκλεισε την υπόθεση στο χαρτί. Αλλά στην κοινωνία, στην ψυχή αυτών των παιδιών, στα βλέμματα όσων διάβασαν αυτή την ιστορία – τίποτα δεν έχει τελειώσει.
Η ερώτηση που μένει μετέωρη είναι απλή και σκληρή: Πόσα παιδιά πρέπει να σπάσουν – ψυχικά, ηθικά ή σωματικά – για να σπάσει και η ανοχή;