• Σε αντιπαράθεση μετωπική, Περιφέρεια και ΔΕΥΑΡ • Αναμονή για την κρίση της προσωρινής διαταγής
Μετά από πολυήμερη αντιπαράθεση σε θεσμικό και δημόσιο επίπεδο, οι αντίδικες πλευρές, Δήμος Ρόδου και Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, προσήλθαν χθες με τις επίσημες θέσεις τους ενώπιον του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Ρόδου. Το πεδίο της σύγκρουσης δεν είναι άλλο από το έργο «Ύδρευση Ρόδου από το φράγμα Γαδουρά» και η καρδιά του προβλήματος αφορά δύο χρηματικούς καταλόγους συνολικού ύψους 5.642.080,75 ευρώ.
Το Δικαστήριο καλείται πλέον να αποφασίσει αν θα χορηγηθεί ή όχι προσωρινή διαταγή, με την οποία θα “παγώσουν” προσωρινά η εκτέλεση κατασχετηρίων και άλλων πράξεων αναγκαστικής είσπραξης που ενεργοποίησε η Περιφέρεια σε βάρος του Δήμου Ρόδου, επικαλούμενη εγγυητική ευθύνη βάσει της Προγραμματικής Σύμβασης του 2022.
Η τοποθέτηση της Περιφέρειας: “Είτε πληρώνετε, είτε δεν θα υπάρχει νερό στο νησί”
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου προσήλθε στο δικαστήριο με ένα μήνυμα σαφές, αιχμηρό και τελεσίγραφο: η αναστολή της εκτέλεσης των κατασχετηρίων πράξεων θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε διακοπή υδροδότησης της Ρόδου.
Σύμφωνα με το αναλυτικό υπόμνημα που κατατέθηκε, η Περιφέρεια επισημαίνει ότι έχει ήδη χρηματοδοτήσει με ίδια κεφάλαια –και όχι μέσω του ΠΔΕ όπως εσφαλμένα επικαλούνται οι αντίδικοι– τέσσερις λογαριασμούς της εργολήπτριας εταιρείας ΑΚΤΩΡ για τη λειτουργία και συντήρηση του υδροδοτικού έργου. Το συνολικό ποσό ανέρχεται στα 7.010.681 ευρώ και αφορά στην περίοδο έως 31 Ιανουαρίου 2025. Από αυτά, έχουν απομείνει ανεξόφλητα 6.384.094,16 ευρώ, καθώς η ΔΕΥΑΡ σταμάτησε να καταβάλλει τις υποχρεώσεις της από τον Οκτώβριο του 2024.
Κατά την Περιφέρεια, βάσει των ρητρών της Προγραμματικής Σύμβασης, σε περίπτωση αθέτησης πληρωμών από τη ΔΕΥΑΡ πέραν των 5 μηνών, την υποχρέωση πληρωμής αναλαμβάνει αυτοτελώς ο εγγυητής Δήμος Ρόδου.
Μετά την άρνηση και των δύο φορέων να καλύψουν τις οφειλές, η Περιφέρεια ενεργοποίησε τη διαδικασία είσπραξης, επιβάλλοντας κατασχέσεις σε πέντε τραπεζικά ιδρύματα εις χείρας του Δήμου.
Η Περιφέρεια προειδοποιεί ότι η αδυναμία πληρωμής προς τον ανάδοχο καθιστά αδύνατη τη συνέχιση των υπηρεσιών διαχείρισης του φράγματος.
Ξεχωριστό κεφάλαιο: Η αναφορά στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ)
Η Περιφέρεια δίνει καίρια έμφαση στον ισχυρισμό του Δήμου Ρόδου και της ΔΕΥΑΡ ότι οι πληρωμές προς τον ανάδοχο καλύπτονται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Με έγγραφα του Υπουργείου Οικονομίας που προσκομίστηκαν, η Περιφέρεια επισημαίνει ότι ουδέποτε εντάχθηκε το συγκεκριμένο έργο στο ΠΔΕ και, επιπλέον, ότι το ΠΔΕ δεν δύναται να καλύψει λειτουργικές δαπάνες όπως αυτές της σύμβασης για την καθημερινή λειτουργία του φράγματος.
Συνεπώς, το βάρος μεταφέρθηκε αποκλειστικά στους πόρους της Περιφέρειας, η οποία δηλώνει οικονομική εξάντληση και αδυναμία να συνεχίσει να χρηματοδοτεί με δικά της μέσα ένα έργο που αφορά κατά κύριο λόγο στην τοπική ύδρευση.
Αυτός είναι ο λόγος, όπως επισημαίνεται, που η Περιφέρεια κατέφυγε στην επιβολή μέτρων κατάσχεσης όχι ως επιλογή, αλλά ως αναγκαστικό έσχατο μέσο (“ultimum refugium”).
Ο Δήμος Ρόδου: “Δεν υπήρχε καν λόγος για κατάσχεση”
Από την πλευρά του, ο Δήμος Ρόδου ακολουθεί σκληρή ρητορική και νομικά επιχειρήματα που ευθυγραμμίζονται πλήρως με τη στάση της ΔΕΥΑΡ.
Η αίτηση αναστολής που υπέβαλε καταγγέλλει την Περιφέρεια για αυθαίρετη επιβολή καταλογισμών, μη τήρηση της διαδικασίας κοινοποίησης, έλλειψη αιτιολόγησης και υπερτιμολογήσεις. Επισημαίνεται επίσης ότι τα κατασχετήρια επιβλήθηκαν πριν την πάροδο της νόμιμης προθεσμίας καταβολής, κάτι που συνιστά –κατά τον Δήμο– παράβαση του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ).
Ο Δήμος υποστηρίζει ότι ουδέποτε του κοινοποιήθηκαν οι επίμαχοι λογαριασμοί από τη ΔΕΥΑΡ και ότι η ενεργοποίηση της εγγυητικής του ευθύνης δεν μπορεί να θεωρηθεί αυτοδίκαιη, καθώς προϋποθέτει σαφώς καθορισμένες νομικές και χρονικές διαδικασίες, οι οποίες –κατά τα λεγόμενά του– δεν τηρήθηκαν.
Στο επίκεντρο της προσφυγής βρίσκεται επίσης ο ισχυρισμός ότι η Περιφέρεια προσδιόρισε αυθαίρετα τα ποσά που καταλόγισε, χωρίς πραγματική σύνδεση με τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
Επικαλείται μάλιστα τις καταγγελίες των τριών εκπροσώπων της ΔΕΥΑΡ στην Επιτροπή Παρακολούθησης, οι οποίοι καταψήφισαν τους τέσσερις επίμαχους λογαριασμούς, κάνοντας λόγο για τεκμηριωμένες υπερτιμολογήσεις και υπολογισμό κόστους με βάση τη μέγιστη διύλιση, ανεξαρτήτως κατανάλωσης.
Η κατάσταση των οικονομικών
Ο Δήμος τονίζει ότι οι πράξεις της Περιφέρειας προκαλούν οικονομική ασφυξία, με επιπτώσεις σε πληρωμές υπαλλήλων, συμβάσεων και δημοτικών υπηρεσιών, ειδικά εν μέσω τουριστικής περιόδου. Παρουσιάζει την κατάσταση ως επείγουσα και κρίσιμη, ζητώντας άμεση προστασία από τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης.
Αντιθέτως, η Περιφέρεια απαντά ότι η οικονομική ζημία είναι κατασκευασμένη: από τον Ιούνιο του 2025 και έπειτα, ο Δήμος έχει πληρώσει πάνω από 5 εκατ. ευρώ για άλλες υποχρεώσεις, ενώ διαθέτει λογαριασμούς που δεν έχουν κατασχεθεί και στους οποίους εισρέουν καθημερινά έσοδα.
Τι διακυβεύεται
Περισσότερο από μια νομική διαμάχη για την είσπραξη οφειλών, η υπόθεση του φράγματος Γαδουρά εξελίσσεται σε κομβική κρίση διοικητικής εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο βασικών θεσμικών εταίρων στο νησί.
Για πρώτη φορά, ο Δήμος Ρόδου, αφήνοντας πίσω τη ρητορική του διαμεσολαβητή, στοιχίζεται πολιτικά και νομικά με τη ΔΕΥΑΡ, αμφισβητώντας την πρακτική, τη νομιμότητα και την ηθική της Περιφέρειας. Από την άλλη, η Περιφέρεια φανερώνει τα όρια της υπομονής και των δημοσιονομικών αντοχών της, επιλέγοντας τη μετωπική σύγκρουση με τον εγγυητή Δήμο και όχι απλώς την υδροδοτική επιχείρηση.
