Ο κ. Νικόλας Φαραντούρης είναι ευρωβουλευτής (the Left), μέλος της Επιτροπής Προϋπολογισμού, Περιβάλλοντος, Ασφάλειας και Άμυνας και Συντονιστής της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, κάτοχος της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στη “δημοκρατική” μιλάει για τα καυτά θέματα της εξωτερικής πολιτικής με σημείο αιχμής τις σχέσεις μας με τη γείτονα Τουρκία και τη συμπεριφορά της, το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ αλλά και τη δημόσια αντιπαράθεση Ελλάδας – Κύπρου για το «καλώδιο» (GSI) που δεν είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς πρόκειται για ένα έργο άσκησης κυριαρχίας…
• Κύριε Φαραντούρη, σε τοποθέτησή σας εμφανισθήκατε αντίθετος σε μια πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο. Θα ήθελα το σχόλιό σας.
Έχω επισημάνει σε όλους τους τόνους ότι μια «πολυμερής διάσκεψη» με χώρες που λειτουργούν ως προέκταση της Τουρκίας δεν είναι το κατάλληλο πεδίο για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών ή διευθέτηση των ζωτικών θεμάτων της περιφέρειας. Η πρόταση του πρωθυπουργού για τη διοργάνωση μιας πενταμερούς διάσκεψης, μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας, Κύπρου, Λιβύης και Αιγύπτου, είναι «ξαναζεσταμένο φαγητό» και μάλιστα μαγειρεμένο από τον Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος είχε ρίξει κάτι παρόμοιο στο τραπέζι, πριν από μερικά χρόνια και σωστά τότε το είχαμε αγνοήσει. Ωστόσο, με προβληματίζουν δύο πτυχές της πρότασης: πρώτον, ότι ο κύριος Μητσοτάκης δηλώνει -εκ των υστέρων- ότι προϋπόθεση συμμετοχής είναι ο σεβασμός στο διεθνές δίκαιο. Τι εννοεί με αυτό, όταν γνωρίζει ότι η Τουρκία είναι αναθεωρητική δύναμη; Και δεύτερον, ότι ο πρόεδρος της Κύπρου ενημερώθηκε για την πρόταση από τα Μέσα Ενημέρωσης, άρα η γραμμή Ελλάδας-Κύπρου δεν είναι ενιαία.
Επίσης, από τις προτεινόμενες χώρες απουσιάζει το Ισραήλ. Ενώ υπάρχει μια στρατηγική σχέση, ο κύριος Μητσοτάκης αφήνει έξω το Τελ Αβίβ, αλλά συμπεριλαμβάνει τη Λιβύη, που αποτελεί στενό σύμμαχο της Τουρκίας. Πολύ φοβάμαι ότι δίνουμε λαβή στην Άγκυρα να ζητήσει τη συμμετοχή του ψευδοκράτους και να επιβάλει τη δική της ατζέντα.
Καταλαβαίνω ότι η Αθήνα θέλει να λύσει το πρόβλημα ειρηνικά, όμως το ζητούμενο είναι να καταλήξουμε σε μια επωφελή συμφωνία που δεν θα θυσιάζει τα εθνικά μας συμφέροντα. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να διαθέτουμε αποτρεπτική ισχύ, τόσο διπλωματική όσο και στρατιωτική. Γι’ αυτό επιμένω ότι οι διαφορές ή ακόμα περισσότερο οι απειλές της Τουρκίας κατά της Ελλάδας δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως αμιγώς Ελληνο-τουρκικές, αλλά ως Ευρω-τουρκικές. Αυτό είναι το δόγμα που πρέπει να επικρατήσει στην εξωτερική μας πολιτική και το οποίο δυστυχώς εγκαταλείφθηκε με τη Διακήρυξη των Αθηνών που εμφάνισε την Ελλάδα και Τουρκία στα μάτια των εταίρων μας να έχουν δρομολογήσει – αν όχι διευθετήσει – τα προβλήματά τους, παρά τις απειλές κατά της εδαφικής ακεραιότητας και εθνικής κυριαρχίας.
• Παρακολουθούμε ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες προετοιμάζουν τους πολίτες για το ενδεχόμενο πολέμου με τη Ρωσία. Γιατί έχει διαμορφωθεί αυτό το κλίμα και πώς θα εξελιχθεί;
Η παρατεταμένη ρωσική επιθετικότητα και η αβεβαιότητα στο ουκρανικό μέτωπο, είναι λογικό να ενεργοποιούν τα αντανακλαστικά των γειτονικών χωρών, όπως η Πολωνία και τα βαλτικά κράτη. Ωστόσο, η φιλοπολεμική φρενίτιδα που κυριαρχεί σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ξεπερνά την αυτονόητη ανησυχία για την πιθανή επέκταση του πολέμου στα δυτικά. Πριν από έναν μήνα, είχα επισημάνει ότι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει το βλέμμα στραμμένο προς τη γερμανική βιομηχανία και όχι στο σύνολο της ευρωπαϊκής οικογένειας. Πριν περάσουν λίγες ημέρες, μας έφερε στο Ευρωκοινοβούλιο έναν προϋπολογισμό που ευνοεί μόνο τη γερμανική αμυντική βιομηχανία και προκαλεί βέρτιγκο: περικοπές σε έρευνα, γεωργία, νέα γενιά, στέγαση. Περιλαμβάνει κούρεμα 22% στα κονδύλια της ΚΑΠ και της Περιφερειακής Συνοχής.
Τα κονδύλια ανακατευθύνονται κυρίως στη γερμανική πολεμική βιομηχανία, με σκοπό να τη βοηθήσουν να αντιμετωπίσει τις υφεσιακές πιέσεις. Νομίζω ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο απαντώ και στην ερώτησή σας για το κλίμα που δημιουργείται. Πάντως, επειδή η παρουσία μας, ως Ευρωβουλευτών, έχει πρωτίστως νομοθετικό ρόλο, δεν μένουμε αδρανείς ενώπιον αυτών των ιστορικών μεταβολών. Προσωπικά, κατέθεσα τροπολογία για το δικαίωμα των νέων στη στέγη, ζητώντας να μπει τέλος στη μονοδιάστατη κατανομή του προϋπολογισμού και να δοθεί λύση σε μακροχρόνια προβλήματα κοινωνικής συνοχής και ασφάλειας.
• Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: οι αγρότες και κτηνοτρόφοι είναι σε χάος για τις ενισχύσεις. Πώς σχολιάζετε τους χειρισμούς της κυβέρνησης;
Αυτές τις ημέρες, είναι σε εξέλιξη οι καταθέσεις στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για το τεράστιο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Τα στοιχεία που βλέπουν το φως τη δημοσιότητας είναι συγκλονιστικά. Σας υπενθυμίζω ότι πέρυσι τέτοια εποχή, ως νεοεκλεγείς ευρωβουλευτής είχα προειδοποιήσει για όσα συνέβαιναν στον ΟΠΕΚΕΠΕ, διότι ήταν από τα πρώτα ζητήματα που έφτασαν στο γραφείο μου. Την ώρα όμως που μαθαίνουμε περισσότερα για το μεγάλο «φαγοπότι» και τη σύσταση «εγκληματικής οργάνωσης» με σκοπό την υπεξαίρεση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, όπως αναφέρει το παραπεμπτικό της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, καταστρέφονται χιλιάδες αγρότες.
Όπως μου επιβεβαίωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν από λίγες ημέρες, έχουν παγώσει οι πληρωμές σε χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφους που έχουν κάνει ειλικρινείς και σωστές δηλώσεις. Η κυβέρνηση το αρνείται αλλά η απάντηση από τις Βρυξέλλες ήταν σαφής: είναι πρόβλημα διαχείρισης των Ελληνικών Αρχών. Είτε θέλουν να δείξουν ότι όλοι είναι ένοχοι, για να καλύψουν τις κλεψιές τους, είτε το σύστημα δεν λειτουργεί μετά την κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων στην ΑΑΔΕ. Ό,τι κι αν ισχύει, στερεί χρήματα και πολύτιμους πόρους απ’ την περιφέρεια και χιλιάδες έντιμες αγροτικές οικογένειες που τα ‘χουν ανάγκη. Κι αυτό από μόνο του είναι ένα ακόμη σκάνδαλο. Συμπληρώνω ότι έχω ζητήσει τη δημοσιοποίηση των ΑΦΜ όλων των δικαιούχων επιδοτήσεων για λόγους διαφάνειας και κοινωνικού ελέγχου και, φυσικά, επιμένω ότι πρέπει να προχωρήσουν άμεσα οι πληρωμές των αγροτών για να μπορέσουν να θρέψουν τις οικογένειές τους.
• Γιατί έχει “κολλήσει” το υποθαλάσσιο καλώδιο Ελλάδας–Κύπρου (GSI) και τι κάνει η Αθήνα;
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με μια κατηγορηματική διατύπωση: αυτό που γίνεται με τη δημόσια αντιπαράθεση Ελλάδας – Κύπρου για το «καλώδιο» (GSI) είναι εγκληματικό. Είναι δε αυτονόητο ότι η ευθύνη βαραίνει πρωτίστως την ελληνική κυβέρνηση, δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι η «μεγάλη αδελφή» και η Κύπρος μας χρειάζεται δίπλα της. Προσθέτω επίσης πως ό,τι είναι επωφελές για την Κύπρο είναι και για την Ελλάδα. Ό,τι αναβαθμίζει την Κύπρο αναβαθμίζει και την Ελλάδα. Ό,τι απειλεί την Κύπρο, απειλεί και την Ελλάδα. Ο πρωτοφανής διαχωρισμός του πρωθυπουργού προ λίγων εβδομάδων, όταν είπε ότι «το καλώδιο εξυπηρετεί περισσότερο την Κύπρο», είναι εθνικά επικίνδυνος.
Παρακολουθώ με αγωνία τις εξελίξεις κι ενημερώνομαι καθημερινά, τόσο από την Αθήνα όσο και από τη Λευκωσία. Για τους Κύπριους το έργο θεωρείται οικονομικά βιώσιμο, αφού έλαβε σημαντική χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επομένως, το πρόβλημα δεν είναι τα 25 εκ. ετησίως που αναλογούν στην Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά η γεωπολιτική ασφάλεια του έργου και η αποφασιστικότητα των μερών να το υλοποιήσουν. Μετά τα ατυχή περιστατικά της Κάσου και της Κρήτης και -κυρίως- μετά την πρόσφατη δήλωση Ερντογάν από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ότι κανένα μεγάλο έργο δεν μπορεί να γίνει στην ανατολική Μεσόγειο χωρίς την Τουρκία, οι αδελφοί μας στην Κύπρο ζητούν στρατηγικές εγγυήσεις ότι η Αθήνα θα υπερασπιστεί το έργο με κάθε μέσο, ακόμα και στο πεδίο. Δυστυχώς, μέχρι τώρα δεν έχουν λάβει απαντήσεις.
Γιατί όμως φτάσαμε σε μία διένεξη «φόρα παρτίδα»; Εκτιμώ ότι ο ΑΔΜΗΕ, δηλαδή η ελληνική κυβέρνηση, μπροστά από τις τουρκικές απειλές ήθελε να επιρρίψει τις ευθύνες τυχόν ματαίωσης του έργου στην κυπριακή πλευρά, έτσι ώστε να μπορεί να διεκδικήσει επιμερισμό της αποζημίωσης που θα κληθεί να πληρώσει στη γαλλική εταιρεία εκτέλεσης του έργου. Αυτή η λογική είναι αντιπαραγωγική και διασπά το ενιαίο μέτωπο του ελληνισμού. Το GSI είναι έργο κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που αίρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και αναβαθμίζει την Ελλάδα ως ηλεκτρική γέφυρα Ανατολής – Δύσης. Είναι όμως κι ένα έργο άσκησης κυριαρχίας. Καλώ την Αθήνα να σταματήσει το μοτίβο αυτοϋπονόμευσης μεγάλων έργων και να επανέλθει ως αξιόπιστος αρχιτέκτων στην Ανατολική Μεσόγειο.
